γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Οι νομικοί Lee C. Buchheit και G. Mitu Gulati, νομικοί στην εταιρία Cleary Gottlieb Steen & Hamilton LLP και στο Duke University αντίστοιχα, σε μελέτη τους για το πως θα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος προβάλλουν τα θετικά και τα αρνητικά που θα έχει μία τέτοια κίνηση για την Ελλάδα, καθώς και τις λεπτομέρειες που συνήθως ακολουθούνται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Σύμφωνα με τη μελέτη, έχουν πραγματοποιηθεί 50 ή 60 αναδιαρθρώσεις κρατικών χρεών περίπου στη σύγχρονη ιστορία, από τις οποίες μπορεί να εξαχθούν σημαντικά μαθήματα για το πως θα γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Υπάρχει όμως ένα σημαντικό μάθημα που ισχύει σε όλες της περιπτώσεις: Μία αναδιάρθρωση, μπορεί να είναι το ίδιο επώδυνη και για τον πιστωτή και για το κράτος εάν δεν υπάρξουν οι κατάλληλοι χειρισμοί.
Παρόλα τα προβλήματα που δημιουργούνται από την υλοποίηση μίας τέτοιας απόφασης, η Ελλάδα έχει κάποια πλεονεκτήματα:
-Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της είναι στη μορφή ομολόγων, όπως ήταν και στην Αργεντινή (2001-2005), στο Εκουαδόρ (2000) και στην Ουρουγουάη (2003). Έτσι η χώρα δε θα μπει σε μία χρονοβόρα διαδικασία μέσα από δαιδαλώδη πλέγματα, νομικά πλαίσια και χρηματοοικονομικά προϊόντα για να συμφωνήσει με τους πιστωτές. Κάτι τέτοιο είχε γίνει στο Ιρακ, το οποίο είχε να αντιμετωπίσει περίπου 13.000 διαφορετικές μορφές χρέους οι οποίες εμφανίστηκαν στην εποχή Σανταμ Χουσεΐν.
-Το χρέος της Ελλάδας είναι νέο. Όταν το χρέος καθίσταται μη εξυπηρετήσιμο για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως στη Λιβερία το 2009 (25 χρόνια) και στο Ιρακ την περίοδο 2005-08 (15 χρόνια), οι διαδικασίες γίνονται εξαιρετικά περίπλοκες.
-Η Ελλάδα απολαμβάνει σημαντική πολυμερή και διμερή στήριξη, γεγονός που την καθιστά έως ένα βαθμό φερέγγυα σε περίπτωση έκδοσης νέου χρέους. Μάλιστα, μπορεί να χαρακτηριστεί ότι είναι στην ίδια θέση με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής κατά τη διαδικασία των Brady Bonds που ξεκίνησε το 1990.
-Η στήριξη που έχει η Ελλάδα θα μπορούσε να μεταφραστεί και στη μορφή των εγγυήσεων, χωρίς να προβεί σε ιδιαίτερα περίπλοκες διαδικασίες ώστε να μπορέσει να εξασφαλίσει το δανεισμό της.
-Το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών ομολόγων δεν βρίσκεται σε μικροπιστωτές, αλλά σε θεσμικούς, γεγονός που δεν θα την οδηγήσει στο χάος που δημιουργήθηκε με την Αργεντινή όταν αυτή προσπάθησε να έλθει σε επαφή με πολλούς και μικρούς πιστωτές στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης του χρέους της.
-Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της ελληνικής κυβέρνησης, μακράν, είναι ότι περίπου το 90% και πλέον του χρέους της υπόκεινται στο ελληνικό δίκαιο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να αλλάξει μόνο το δικό της δίκαιο σε περίπτωση αναδιάρθρωσης.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι όταν η Ρωσία (1998) και η Ουρουγουάη (2003) αναδιάρθρωσαν το χρέος τους, συμπεριέλαβαν μόνο όσα ομόλογα ήταν στο εγχώριο δίκαιο. Καμία χώρα στη σύγχρονη ιστορία δεν είχε τη δυνατότητα να αναδιαρθρώσει σχεδόν ολόκληρο το χρέος της με εσωτερική νομοθετική ρύθμιση.
Μία τέτοια κίνηση όμως έχει και τα μειονεκτήματα της:
-Περίπου το 30% των ελληνικών ομολόγων βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια Ελλήνων θεσμικών, επομένως μία αναδιάρθρωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρό συστημικό κίνδυνο στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο. (Παρόμοια περίπτωση ήταν η Τζαμάικα, το 75% του χρέους της οποίας ήταν στα χαρτοφυλάκια εγχώριων τραπεζών).
-Άλλοι μεγάλοι πιστωτές της Ελλάδας είναι οι ευρωπαϊκές τράπεζες, η σταθερότητα των οποίων απειλείται σε περίπτωση που η χώρα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση.
-Τα ομόλογα της Ελλάδας είναι εκφρασμένα σε ευρώ. Όταν το Μεξικό και οι Φιλιππίνες αναδιάρθρωσαν τα εκφρασμένα σε δολάριο ομόλογα τους, κανείς δεν έχασε την εμπιστοσύνη τους στο δολάριο. Δεν είναι σίγουρο ότι κάτι τέτοιο θα διασφαλιστεί όμως και στο ευρώ.
Οι δύο νομικοί, αφού έχουν ξεκαθαρίσει ότι η μελέτη τους δεν υπονοεί κάποια εξέλιξη, προχωρούν σε μία πρόβλεψη για το χρόνο που θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση της διαδικασίας της αναδιάρθρωσης. Και καταλήγουν ότι θα χρειαστούν πέντε ή έξι μήνες. Δηλαδή περίπου ένας μήνας προετοιμασιών, ένας ή δύο μήνες επαφές με τους πιστωτές, άλλος ένας μήνας κατά τον οποίον θα πραγματοποιηθούν road shows για την ενημέρωση των αγορών, άλλες τέσσερις με έξι εβδομάδες συνομιλιών με τους πιστωτές για τις τελικές λεπτομέρειες, και άλλες δύο ή τέσσερις εβδομάδες για το κλείσιμο της διαδικασίας.
Και όλα αυτά εάν οι χειρισμοί είναι σωστοί...
Aλεξάνδρα Τόμπρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών