γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Από τις προ διετίας τραβηγμένες από τα… μαλλιά, βαρύγδουπες όσο και εντελώς ανεδαφικές εξαγγελίες της κυβέρνησης Παπανδρέου και τρόικας για έσοδα από αποκρατικοποιήσεις ύψους 50 δισ. ευρώ έως το 2015, φτάσαμε στην χθεσινή πώληση – απαλλοτρίωση του 33% του ΟΠΑΠ έναντι μόλις 652 εκατ. ευρώ!
Το καλύτερο «χαρτί» του δημοσίου, μια εταιρεία – μηχανή παραγωγής ρευστότητας και κερδοφορίας, μια εταιρεία που αποτελεί το πιο κεντρικό ατού και «πουλέν» των αποκρατικοποιήσεων, εκποιήθηκε από το κράτος με discount! Ασφαλώς δεν μπορούμε να μιλάμε για επιτυχία και όσοι ισχυρίζονται το αντίθετο, απλώς λειτουργούν με φαιδρότητα ή υστεροβουλία. Και εκποιήθηκε με discount ακόμη και στις σημερινές τιμές, με το χρηματιστήριο, παρά το ράλι από τα χαμηλά του Ιουνίου, να βρίσκεται σε επίπεδα που βρίσκονταν την περίοδο των αρχών της δεκαετίας του ’90! Χωρίς να σημαίνει ότι δε λαμβάνουμε υπόψη τις ιδιάζουσες συνθήκες που επικρατούν στην ελληνική οικονομία, αλλά και την… εποπτεία που έχει από την τρόικα και τους δανειστές, που ως απαράβατο όρο έχουν βάλει τις αποκρατικοποιήσεις!
Κομβικά ερωτήματα
Ποια είναι η δίκαιη τιμή για να πωληθεί ο ΟΠΑΠ; Ποιος είναι ο κεφαλαιακός και αξιακός στόχος για να δοθεί μια εταιρεία με διαχρονικά τέτοια κερδοφορία και τέτοιες μελλοντικές προοπτικές;
Είναι τα σημερινά επίπεδα της μετοχής του ΟΠΑΠ - που βρίσκεται στην τιμή των 7,49 ευρώ, μόλις 2 ευρώ πάνω από την τιμή εισαγωγής των 5,50 ευρώ πριν από ακριβώς 12 χρόνια στις 25 Απριλίου του 2001 – δίκαια για την πώλησή του; Ακόμη και ένας αδαής περί των οικονομικών θα απαντήσει κάθετα «όχι». Άλλωστε, ακόμη και μια… απλοϊκή σύγκριση με το 2001 δείχνει πολλά…
Τότε, κατά την περίοδο της εισαγωγής του ΟΠΑΠ στο Χρηματιστήριο, ο όμιλος δεν είχε μπει στον εκσυγχρονιστικό δρόμο το σημερινό, δεν είχε επεκταθεί τόσο πολύ στο στοίχημα, δεν είχε διευρύνει τη γκάμα των προϊόντων του, δεν είχε μπει στην τεχνολογία. Βασίζονταν κυρίως στο… ΠΡΟ-ΠΟ!
Ποια είναι η «δίκαιη» αποτίμηση για την εκποίηση του ΟΠΑΠ η σημερινή κεφαλαιοποίηση που διαμορφώνεται στα 2,389 δισ. ευρώ; Μήπως αυτή του περασμένου Ιουνίου που διαμορφώνονταν γύρω στα 1,3 δισ. ευρώ; Ή μήπως τα 10 -11 δισ. ευρώ που αποτιμούνταν ο Οργανισμός Προγνωστικών πριν από 5-6 χρόνια, όταν η μετοχή του ΟΠΑΠ είχε φτάσει στο ιστορικό υψηλό των 32 ευρώ;
Είναι σαφές λοιπόν ότι οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις δεν μπορεί να είναι ο απόλυτος μπούσουλας για την εκποίηση της κρατικής περιουσίας.
Ποια είναι η δίκαιη τιμή για την εκποίηση της ΔΕΗ π.χ; Τα ιστορικά υψηλά των 37 ευρώ ανά μετοχή που έφτασε το Δεκέμβριο του ’07 ή τα ιστορικά χαμηλά του Ιουνίου του 2012 όταν ο τίτλος έπεσε στα 1,13 ευρώ με αποτίμηση 270 εκατ. ευρώ;
Τα χρηματιστήρια λειτουργούν ως κινούμενη… άμμος, ποτέ δεν «καθρεφτίζουν» απόλυτα την αξία των εταιρειών που φιλοξενούν.
Πάντα υπερβάλλουν είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω.
Αν πωλείται… κοψοχρονιά ο ΟΠΑΠ, τι θα γίνει με τις άλλες κρατικές εταιρείες;
Και βεβαίως, όταν φτάνει το κράτος να πουλά το… διαμάντι με discount, παρ’ ότι οι τιμές στο Χρηματιστήριο παραμένουν λίαν υποτιμημένες λόγω του συστημικού ρίσκου, ανακύπτουν ερωτήματα σε σχέση με την παρακαταθήκη των υπολοίπων δρομολογούμενων αποκρατικοποιήσεων.
Αν έγινε η εκποίηση του ΟΠΑΠ με τέτοιο discount τι θα γίνει με τις άλλες – μεγάλες κρατικές – εταιρείες που ανήκουν στο… εντελώς βαθύ δημόσιο με υπερπληθώρα εργαζομένων και διάρθρωση που παραπέμπει στη δεκαετία του ’80;
Γιατί, κακά τα ψέματα, ο ΟΠΑΠ δεν έχει καμιά σχέση με εταιρείες όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, ο ΟΣΕ και τόσες άλλες κρατικές επιχειρήσεις, που επί δεκαετίες αποτέλεσαν τον «κάδο» για τα πολιτικά ρουσφέτια και την εξυπηρέτηση της πελατειακής – ψηφοθηρικής – βάσης των δύο μεγάλων κομμάτων.
Τουτέστιν, ένα εύλογο τίμημα για το 33% του ΟΠΑΠ θα έπρεπε να ήταν τουλάχιστον στο 1/3 (έστω της τωρινής) κεφαλαιοποίησής του, δηλαδή περίπου στα 800 εκατ. ευρώ! Αλλά φυσικά, στις πωλήσεις τέτοιου είδους, λαμβάνουν χώρα και άλλοι παράγοντες όπως η κερδοφορία, το νομικό καθεστώς κ.α.
Και με γνώμονα την κερδοφορία και το νομικό καθεστώς όμως, το τίμημα που ορίστηκε για την πώληση του ΟΠΑΠ είναι εξαιρετικά ευτελές.
Η κερδοφορία του ΟΠΑΠ, το τίμημα και οι προοπτικές
Όλα αλλάζουν από φέτος, καθώς έως πέρυσι ο ΟΠΑΠ φορολογούνταν όπως κάθε άλλη… κοινή εταιρεία στην Ελλάδα, ενώ από το 2013 θα αποδίδει το 30% της μεικτής κερδοφορίας του στο κράτος. Παράλληλα, θα υπάρχει φορολόγηση κερδών από το πρώτο ευρώ! Κάτι που δεν υπήρχε. Όλα αυτά άλλωστε, πίεσαν το τελευταίο 8μηνο τη μετοχή του ΟΠΑΠ αρκετά, εν μέσω περίεργων διαρροών, δημοσιευμάτων, διαψεύσεων κ.λπ. Θυμίζουμε ότι την ιστορική του κερδοφορία ο ΟΠΑΠ την πέτυχε το 2008 (χρονιά του Euro 2008 σε Πολωνία – Ουκρανία), ενώ το 2012 η καθαρή κερδοφορία ήταν 505 εκατ. ευρώ. Για το 2013 το σκηνικό δείχνει άρδην αλλαγμένο, καθώς οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για κερδοφορία μόλις 116 εκατ. ευρώ (έτσι ελέχθη σε επίσημες παρουσιάσεις σε θεσμικούς), ενώ για το 2014 και 2015 η κερδοφορία τοποθετείται στα 127 και στα 213 εκατ. ευρώ αντίστοιχα! Κυρίως λόγω της αλλαγής στο φορολογικό καθεστώς!
Όπως σημειώνουν αναλυτές, σε διεθνές επίπεδο μια «λογική» αποτίμηση για εταιρείες του κλάδου τυχερών παιχνιδιών όπως ο ΟΠΑΠ, είθισται να είναι περί τις 10 φορές τα ετήσια κέρδη τους. Άρα, το τίμημα των 652 εκατ. ευρώ που εδόθη από το σχήμα Emma Delta (PPF- Γ. Μελισσανίδης - ICT-Lottomatica) είναι – ορθολογικά κατώτερο καθ’ ότι αποτιμά μόλις 4,4 φορές τα περυσινά κέρδη του ΟΠΑΠ. Παράλληλα, αποτιμά κάτι λιγότερο από 4 φορές τα μέσα ετήσια κέρδη της προηγούμενης 3ετίας! Από την άλλη πλευρά, το τίμημα των 652 εκατ. ευρώ για το 33% του ΟΠΑΠ «μεταφράζεται» σε 16,6 φορές τα (εκτιμώμενα) κέρδη του 2013, ήτοι τα 116 εκατ. ευρώ!
Η ανάγνωση λοιπόν είναι… διττή και σύνθετη. Με όρους που ισχύουν έως τώρα, με όρους πραγματικούς, το τίμημα είναι εξαιρετικά ευτελές. Με όρους… μελλοντικούς, με όρους εκτιμήσεων και προβλέψεων, που είναι κοντά στο να χαρακτηριστούν ρεαλιστικές, το τίμημα είναι συμβατό – θεωρητικά – με την πραγματικότητα. Το θέμα όμως είναι ότι οι εκτιμήσεις ίσως έχουν γίνει στοχευμένα υπερβολικά απαισιόδοξες, για ευνόητους λόγους… διευκόλυνσης – εξυπηρέτησης… Εδώ όμως που έφτασαν τα πράγματα, η σημειολογία της πώλησης του ΟΠΑΠ – που επί χρόνια αποτέλεσε τον πυρήνα διαπλοκής μεταξύ κράτους και φορέων όπως κόμματα, ποδοσφαιρικές ομάδες, ΜΜΕ, κανάλια, εφημερίδες, σωματεία, οργανώσεις και άλλους φορείς, ίσως ήταν δρόμος χωρίς επιστροφή… Ίδωμεν…
(Πρώτη ενημέρωση: 08:11)
Α. Σ.
www.bankingnews.gr
Κομβικά ερωτήματα
Ποια είναι η δίκαιη τιμή για να πωληθεί ο ΟΠΑΠ; Ποιος είναι ο κεφαλαιακός και αξιακός στόχος για να δοθεί μια εταιρεία με διαχρονικά τέτοια κερδοφορία και τέτοιες μελλοντικές προοπτικές;
Είναι τα σημερινά επίπεδα της μετοχής του ΟΠΑΠ - που βρίσκεται στην τιμή των 7,49 ευρώ, μόλις 2 ευρώ πάνω από την τιμή εισαγωγής των 5,50 ευρώ πριν από ακριβώς 12 χρόνια στις 25 Απριλίου του 2001 – δίκαια για την πώλησή του; Ακόμη και ένας αδαής περί των οικονομικών θα απαντήσει κάθετα «όχι». Άλλωστε, ακόμη και μια… απλοϊκή σύγκριση με το 2001 δείχνει πολλά…
Τότε, κατά την περίοδο της εισαγωγής του ΟΠΑΠ στο Χρηματιστήριο, ο όμιλος δεν είχε μπει στον εκσυγχρονιστικό δρόμο το σημερινό, δεν είχε επεκταθεί τόσο πολύ στο στοίχημα, δεν είχε διευρύνει τη γκάμα των προϊόντων του, δεν είχε μπει στην τεχνολογία. Βασίζονταν κυρίως στο… ΠΡΟ-ΠΟ!
Ποια είναι η «δίκαιη» αποτίμηση για την εκποίηση του ΟΠΑΠ η σημερινή κεφαλαιοποίηση που διαμορφώνεται στα 2,389 δισ. ευρώ; Μήπως αυτή του περασμένου Ιουνίου που διαμορφώνονταν γύρω στα 1,3 δισ. ευρώ; Ή μήπως τα 10 -11 δισ. ευρώ που αποτιμούνταν ο Οργανισμός Προγνωστικών πριν από 5-6 χρόνια, όταν η μετοχή του ΟΠΑΠ είχε φτάσει στο ιστορικό υψηλό των 32 ευρώ;
Είναι σαφές λοιπόν ότι οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις δεν μπορεί να είναι ο απόλυτος μπούσουλας για την εκποίηση της κρατικής περιουσίας.
Ποια είναι η δίκαιη τιμή για την εκποίηση της ΔΕΗ π.χ; Τα ιστορικά υψηλά των 37 ευρώ ανά μετοχή που έφτασε το Δεκέμβριο του ’07 ή τα ιστορικά χαμηλά του Ιουνίου του 2012 όταν ο τίτλος έπεσε στα 1,13 ευρώ με αποτίμηση 270 εκατ. ευρώ;
Τα χρηματιστήρια λειτουργούν ως κινούμενη… άμμος, ποτέ δεν «καθρεφτίζουν» απόλυτα την αξία των εταιρειών που φιλοξενούν.
Πάντα υπερβάλλουν είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω.
Αν πωλείται… κοψοχρονιά ο ΟΠΑΠ, τι θα γίνει με τις άλλες κρατικές εταιρείες;
Και βεβαίως, όταν φτάνει το κράτος να πουλά το… διαμάντι με discount, παρ’ ότι οι τιμές στο Χρηματιστήριο παραμένουν λίαν υποτιμημένες λόγω του συστημικού ρίσκου, ανακύπτουν ερωτήματα σε σχέση με την παρακαταθήκη των υπολοίπων δρομολογούμενων αποκρατικοποιήσεων.
Αν έγινε η εκποίηση του ΟΠΑΠ με τέτοιο discount τι θα γίνει με τις άλλες – μεγάλες κρατικές – εταιρείες που ανήκουν στο… εντελώς βαθύ δημόσιο με υπερπληθώρα εργαζομένων και διάρθρωση που παραπέμπει στη δεκαετία του ’80;
Γιατί, κακά τα ψέματα, ο ΟΠΑΠ δεν έχει καμιά σχέση με εταιρείες όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, ο ΟΣΕ και τόσες άλλες κρατικές επιχειρήσεις, που επί δεκαετίες αποτέλεσαν τον «κάδο» για τα πολιτικά ρουσφέτια και την εξυπηρέτηση της πελατειακής – ψηφοθηρικής – βάσης των δύο μεγάλων κομμάτων.
Τουτέστιν, ένα εύλογο τίμημα για το 33% του ΟΠΑΠ θα έπρεπε να ήταν τουλάχιστον στο 1/3 (έστω της τωρινής) κεφαλαιοποίησής του, δηλαδή περίπου στα 800 εκατ. ευρώ! Αλλά φυσικά, στις πωλήσεις τέτοιου είδους, λαμβάνουν χώρα και άλλοι παράγοντες όπως η κερδοφορία, το νομικό καθεστώς κ.α.
Και με γνώμονα την κερδοφορία και το νομικό καθεστώς όμως, το τίμημα που ορίστηκε για την πώληση του ΟΠΑΠ είναι εξαιρετικά ευτελές.
Η κερδοφορία του ΟΠΑΠ, το τίμημα και οι προοπτικές
Όλα αλλάζουν από φέτος, καθώς έως πέρυσι ο ΟΠΑΠ φορολογούνταν όπως κάθε άλλη… κοινή εταιρεία στην Ελλάδα, ενώ από το 2013 θα αποδίδει το 30% της μεικτής κερδοφορίας του στο κράτος. Παράλληλα, θα υπάρχει φορολόγηση κερδών από το πρώτο ευρώ! Κάτι που δεν υπήρχε. Όλα αυτά άλλωστε, πίεσαν το τελευταίο 8μηνο τη μετοχή του ΟΠΑΠ αρκετά, εν μέσω περίεργων διαρροών, δημοσιευμάτων, διαψεύσεων κ.λπ. Θυμίζουμε ότι την ιστορική του κερδοφορία ο ΟΠΑΠ την πέτυχε το 2008 (χρονιά του Euro 2008 σε Πολωνία – Ουκρανία), ενώ το 2012 η καθαρή κερδοφορία ήταν 505 εκατ. ευρώ. Για το 2013 το σκηνικό δείχνει άρδην αλλαγμένο, καθώς οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για κερδοφορία μόλις 116 εκατ. ευρώ (έτσι ελέχθη σε επίσημες παρουσιάσεις σε θεσμικούς), ενώ για το 2014 και 2015 η κερδοφορία τοποθετείται στα 127 και στα 213 εκατ. ευρώ αντίστοιχα! Κυρίως λόγω της αλλαγής στο φορολογικό καθεστώς!
Όπως σημειώνουν αναλυτές, σε διεθνές επίπεδο μια «λογική» αποτίμηση για εταιρείες του κλάδου τυχερών παιχνιδιών όπως ο ΟΠΑΠ, είθισται να είναι περί τις 10 φορές τα ετήσια κέρδη τους. Άρα, το τίμημα των 652 εκατ. ευρώ που εδόθη από το σχήμα Emma Delta (PPF- Γ. Μελισσανίδης - ICT-Lottomatica) είναι – ορθολογικά κατώτερο καθ’ ότι αποτιμά μόλις 4,4 φορές τα περυσινά κέρδη του ΟΠΑΠ. Παράλληλα, αποτιμά κάτι λιγότερο από 4 φορές τα μέσα ετήσια κέρδη της προηγούμενης 3ετίας! Από την άλλη πλευρά, το τίμημα των 652 εκατ. ευρώ για το 33% του ΟΠΑΠ «μεταφράζεται» σε 16,6 φορές τα (εκτιμώμενα) κέρδη του 2013, ήτοι τα 116 εκατ. ευρώ!
Η ανάγνωση λοιπόν είναι… διττή και σύνθετη. Με όρους που ισχύουν έως τώρα, με όρους πραγματικούς, το τίμημα είναι εξαιρετικά ευτελές. Με όρους… μελλοντικούς, με όρους εκτιμήσεων και προβλέψεων, που είναι κοντά στο να χαρακτηριστούν ρεαλιστικές, το τίμημα είναι συμβατό – θεωρητικά – με την πραγματικότητα. Το θέμα όμως είναι ότι οι εκτιμήσεις ίσως έχουν γίνει στοχευμένα υπερβολικά απαισιόδοξες, για ευνόητους λόγους… διευκόλυνσης – εξυπηρέτησης… Εδώ όμως που έφτασαν τα πράγματα, η σημειολογία της πώλησης του ΟΠΑΠ – που επί χρόνια αποτέλεσε τον πυρήνα διαπλοκής μεταξύ κράτους και φορέων όπως κόμματα, ποδοσφαιρικές ομάδες, ΜΜΕ, κανάλια, εφημερίδες, σωματεία, οργανώσεις και άλλους φορείς, ίσως ήταν δρόμος χωρίς επιστροφή… Ίδωμεν…
(Πρώτη ενημέρωση: 08:11)
Α. Σ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών