γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
(upd)Οι δραματικές αποκλίσεις στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης όσον αφορά την ανάπτυξη σε συνδυασμό με την αδυναμία των τραπεζών να στηρίξουν την πραγματική οικονομία βρέθηκαν χθες στο επίκεντρο του υπουργικού συμβουλίου.
Το κυριότερο από όλα ήταν ότι η κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι οι τράπεζες βρίσκονται σε δυσχερή θέση λόγω των ομολόγων που διαθέτουν αλλά και της κατάστασης της οικονομίας που δεν επιτρέπει εφησυχασμό και αναζητούν φόρμουλα ώστε να υπάρξει ανάπτυξη με την συνδρομή των τραπεζών.
Φαίνεται ότι η λύση που προκρίνεται είναι να υπάρξουν προγραμματικές συμφωνίες με κάθε μια τράπεζα ξεχωριστά ώστε κατά την διαδικασία κατανομής των νέων εγγυήσεων οι τράπεζες να στηρίξουν την οικονομία χρηματοδοτώντας φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Όμως όπως έχει τονιστεί με πολύ σαφή τρόπο όσο οι τράπεζες είναι εξαρτημένες από την ΕΚΤ όσο οι τράπεζες χάνουν καταθέσεις, όσο οι τράπεζες είναι εξαρτημένες από βραχυπρόθεσμες καταθέσεις δεν θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Το 4ο κατά σειρά πακέτο στήριξης των τραπεζών με νέες εγγυήσεις μπορεί να ετοιμάζεται αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα αποδώσει.
Το πρόβλημα των τραπεζών είναι δομικό και δευτερεύον το πρωτεύον είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να αποκαταστήσουν την ρευστότητα τους και αυτό ίσως πάρει από 1,5 έως 2,5 χρόνια.
Το 4ο πακέτο εγγυήσεων…
Το 4ο κατά σειρά πακέτο στήριξης προς το τραπεζικό σύστημα σχεδιάζει το ελληνικό δημόσιο σε συνεργασία με την Τρόικα.
Το νέο πακέτο στήριξης το οποίο θα περιλαμβάνει εγγυήσεις 30 δις ευρώ θα διατεθεί μόνο αν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι.
Θα πρέπει να τονισθεί με πολύ σαφή τρόπο ότι οι νέες εγγυήσεις δεν θα χρησιμοποιηθούν με την ίδια ευκολία που χρησιμοποιήθηκαν τα προηγούμενα πακέτα οικονομικής στήριξης καθώς η ΕΚΤ έχει θέσει ως γνωστό φραγμούς ζητώντας από τις τράπεζες και κυρίως τις ελληνικές να μειώσουν την εξάρτηση τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το νέο πακέτο εγγυήσεων θα χρησιμοποιηθεί μόνο αν οι συνθήκες επιδεινωθούν σημαντικά στις τράπεζες και πιεσθεί η ρευστότητα τους.
Σύμφωνα με απόλυτα αξιόπιστες πηγές 3 θα είναι οι βασικές παράμετροι που θα αξιολογηθούν για την ενεργοποίηση των επιπλέον 30 δις ευρώ εγγυήσεων του δημοσίου προς τις τράπεζες.
1)Αν επιδεινωθεί περαιτέρω η ρευστότητα των τραπεζών.
Αν δηλαδή υπάρξει νέα μεγάλη υποχώρηση των καταθέσεων μέσα στους επόμενους μήνες είναι προφανές ότι θα ενεργοποιηθούν οι εγγυήσεις. Μάλιστα ατύπως έχει αναφερθεί ως στόχος τα 195 δις ευρώ. Την τρέχουσα συγκυρία οι καταθέσεις είναι στα 204 δις ευρώ.
2)Αν για αντικειμενικούς λόγους εκπέσουν εγγυήσεις ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ π.χ. αν έρθουν νέες υποβαθμίσεις θα εκπέσουν από την ΕΚΤ εγγυήσεις ύψους 15 με 17 δις ευρώ δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα στο τραπεζικό σύστημα.
3)Αν η ΕΚΤ αποφασίσει να επιβάλλει νέα haircut στις εγγυήσεις που καταθέτουν οι τράπεζες.
Όμως είναι ξεκάθαρο ότι το νέο πακέτο το 4ο πακέτο θα διατεθεί υπό πολύ αυστηρότερους όρους…
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση ζήτησε από την Τρόικα μετά από αίτημα των τραπεζών να συμπεριλάβει και ένα 4ο μηχανισμό εγγυήσεων ο οποίος θα υπάρχει στο σύστημα ως απόθεμα εγγυήσεων.
Με βάση τις θεωρητικές κατανομές η Εθνική θα λάβει από τα 30 δις 5,5 δις η Alpha 4,5 δις η Eurobank 5,2 δις και η ΑΤΕ 2 δις ευρώ.
Η στήριξη των τραπεζών
Οι ελληνικές τράπεζες πλησιάζουν να λάβουν βοήθεια αντίστοιχη με αυτή των Ιρλανδικών τραπεζών.
Το βασικό πρόβλημα των Ιρλανδικών τραπεζών ήταν ότι υποχρέωσαν ένα κράτος να καταφύγει στον μηχανισμό στήριξης καθώς ως γνωστό η πηγή του Ιρλανδικού προβλήματος ήταν οι τράπεζες.
Στην Ελλάδα το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται μακράν σε καλύτερη κατάσταση, πρόσφατα θωρακίσθηκε και θα συνεχίσει να θωρακίζεται κεφαλαιακά, ενώ σε γενικές γραμμές έχει απορροφήσει επιτυχώς τους κραδασμούς της κρίσης.
Όμως το τραπεζικό σύστημα κατάφερε να ξεπεράσει όλα τα μεγάλα εμπόδια κυρίως γιατί το κράτος έγκαιρα στήριξε τις τράπεζες.
Το 2008 η τότε κυβέρνηση της ΝΔ με τον νόμο Αλογοσκούφη συνειδητοποίησε ότι πρέπει να στηριχθούν οι τράπεζες κατά προτεραιότητα.
Διαγιγνώσκοντας οι τράπεζες τις αντικειμενικές αδυναμίες του συστήματος κυρίως σε ρευστότητα και δευτερευόντως σε κεφάλαια, συμφώνησαν τράπεζες, κράτος και η ΤτΕ σε ένα μηχανισμό στήριξης 28 δις ευρώ.
Ο μηχανισμός αυτός περιλάμβανε 15 δις εγγυήσεις, για παροχή ρευστότητας, 8 δις ομόλογα για παροχή ρευστότητας και 5 δις ευρώ τις προνομιούχες μετοχές.
Από τις προνομιούχες μετοχές χρησιμοποιήθηκαν τα 4 από τα 5 δις ευρώ και από το σκέλος της ρευστότητας και τα 23 δις ευρώ.
Το πακέτο αυτό κατέστη σημαία της τότε αντιπολίτευσης σημερινής κυβέρνησης με δηλώσεις τύπου χαρίζονται χρήματα στις τράπεζες.
Τα χρήματα δόθηκαν αλλά όπως αποδείχθηκε δόθηκαν γιατί οι τράπεζες έγκαιρα διέγνωσαν ότι θα έκλειναν οι αγορές χρειάζονταν ρευστότητα.
Η κρίση αντί να βελτιώνεται επιδεινώθηκε.
Στο μεσοδιάστημα είχαν προηγηθεί εκλογές όπου υπήρξε αλλαγή πολιτικής εξουσίας από την ΝΔ στο ΠΑΣΟΚ.
Αρχές του 2010 η νέα κυβέρνηση μετά από αίτημα των τραπεζών δημιουργεί ένα νέο πακέτο εγγυήσεων 15 δις ευρώ το οποίο ουσιαστικά εν μια νυκτί απορροφήθηκε από τις τράπεζες.
Οι τραπεζίτες πολύ έγκαιρα και ορθά διαπίστωσαν ότι θα χάσουν κάθε επαφή με την αγορά και έτσι ζητούσαν στήριξη από το δημόσιο και την ΤτΕ.
Μετά την υποχρεωτική απόσυρση της χώρας από τις αγορές οι τράπεζες πλέον ήταν εξαρτημένες μόνο από την ΕΚΤ και το ελληνικό δημόσιο.
Την ΕΚΤ για να αντλούν ρευστότητα που φθάνει τα 97,7 δις ευρώ και το δημόσιο το οποίο παρείχε εγγυήσεις στις ελληνικές τράπεζες.
Ομόλογα, τιτλοποιούμενα δάνεια και τραπεζικές εκδόσεις είχαν εξαντληθεί.
Οι εγγυήσεις των τραπεζών στην ΕΚΤ φθάνουν τα 162 δις ευρώ με βάση τα επίσημα στοιχεία.
Στο τέλος του 2010 και με τις διαφαινόμενες απειλητικές έως επιθετικές υποβαθμίσεις από τους διεθνείς οίκους, οι τράπεζες ζήτησαν νέο πακέτο εγγυήσεων.
Συνολικά το κράτος αποφάσισε να παράσχει 25 δις ευρώ τα οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό χρησιμοποιήθηκαν από τις τράπεζες.
Από αυτά τα 3 μεγάλα πακέτα των 28, των 15 και των 25 δις ευρώ οι τράπεζες τα αξιοποίησαν όλα ή σχεδόν όλα.
Είναι ενδεικτικό ότι η Εθνική έχει δανεισθεί από την ΕΚΤ 18,6 δις ευρώ, η Eurobank 21 δις, η Alpha bank 14,1 δις η Πειραιώς 14 δις , η ΑΤΕ 7,9 δις η Marfin 7,5 δις ευρώ η Κύπρου 2,8 δις ευρώ και το ΤΤ 2,5 δις ευρώ.
Όμως η διαδικασία στήριξης των ελληνικών τραπεζών δεν σταματάει εδώ.
Το ελληνικό δημόσιο σχεδιάζει νέο πακέτο εγγυήσεων 30 δις ευρώ να παράσχει προς τις ελληνικές τράπεζες.
Με το νέο πακέτο η στήριξη των ελληνικών τραπεζών από 68 δις θα διαμορφωθεί στα 98 δις ευρώ.
Βέβαια για να αποσαφηνισθεί με πολύ σαφή τρόπο εγγυήσεις δεν σημαίνει ότι το κράτος δίνει ρευστότητα αλλά ότι εγγυάται εκδόσεις τραπεζών.
Με τα νέα 30 δις ευρώ η συνολική στήριξη του κράτους προς τις τράπεζες φθάνει τα 98 δις ευρώ και αποτελεί ρεκόρ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα 68 δις ευρώ που έχουν λάβει ως οικονομική βοήθεια οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταλήξει στην πραγματική οικονομία 6 ή 7 δις ευρώ το τελευταίο 1,5 χρόνο.
Είναι ζητούμενο αν με τις νέες εγγυήσεις 30 δις ευρώ οι τράπεζες μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Φαίνεται ότι η λύση που προκρίνεται είναι να υπάρξουν προγραμματικές συμφωνίες με κάθε μια τράπεζα ξεχωριστά ώστε κατά την διαδικασία κατανομής των νέων εγγυήσεων οι τράπεζες να στηρίξουν την οικονομία χρηματοδοτώντας φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Όμως όπως έχει τονιστεί με πολύ σαφή τρόπο όσο οι τράπεζες είναι εξαρτημένες από την ΕΚΤ όσο οι τράπεζες χάνουν καταθέσεις, όσο οι τράπεζες είναι εξαρτημένες από βραχυπρόθεσμες καταθέσεις δεν θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Το 4ο κατά σειρά πακέτο στήριξης των τραπεζών με νέες εγγυήσεις μπορεί να ετοιμάζεται αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα αποδώσει.
Το πρόβλημα των τραπεζών είναι δομικό και δευτερεύον το πρωτεύον είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να αποκαταστήσουν την ρευστότητα τους και αυτό ίσως πάρει από 1,5 έως 2,5 χρόνια.
Το 4ο πακέτο εγγυήσεων…
Το 4ο κατά σειρά πακέτο στήριξης προς το τραπεζικό σύστημα σχεδιάζει το ελληνικό δημόσιο σε συνεργασία με την Τρόικα.
Το νέο πακέτο στήριξης το οποίο θα περιλαμβάνει εγγυήσεις 30 δις ευρώ θα διατεθεί μόνο αν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι.
Θα πρέπει να τονισθεί με πολύ σαφή τρόπο ότι οι νέες εγγυήσεις δεν θα χρησιμοποιηθούν με την ίδια ευκολία που χρησιμοποιήθηκαν τα προηγούμενα πακέτα οικονομικής στήριξης καθώς η ΕΚΤ έχει θέσει ως γνωστό φραγμούς ζητώντας από τις τράπεζες και κυρίως τις ελληνικές να μειώσουν την εξάρτηση τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το νέο πακέτο εγγυήσεων θα χρησιμοποιηθεί μόνο αν οι συνθήκες επιδεινωθούν σημαντικά στις τράπεζες και πιεσθεί η ρευστότητα τους.
Σύμφωνα με απόλυτα αξιόπιστες πηγές 3 θα είναι οι βασικές παράμετροι που θα αξιολογηθούν για την ενεργοποίηση των επιπλέον 30 δις ευρώ εγγυήσεων του δημοσίου προς τις τράπεζες.
1)Αν επιδεινωθεί περαιτέρω η ρευστότητα των τραπεζών.
Αν δηλαδή υπάρξει νέα μεγάλη υποχώρηση των καταθέσεων μέσα στους επόμενους μήνες είναι προφανές ότι θα ενεργοποιηθούν οι εγγυήσεις. Μάλιστα ατύπως έχει αναφερθεί ως στόχος τα 195 δις ευρώ. Την τρέχουσα συγκυρία οι καταθέσεις είναι στα 204 δις ευρώ.
2)Αν για αντικειμενικούς λόγους εκπέσουν εγγυήσεις ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ π.χ. αν έρθουν νέες υποβαθμίσεις θα εκπέσουν από την ΕΚΤ εγγυήσεις ύψους 15 με 17 δις ευρώ δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα στο τραπεζικό σύστημα.
3)Αν η ΕΚΤ αποφασίσει να επιβάλλει νέα haircut στις εγγυήσεις που καταθέτουν οι τράπεζες.
Όμως είναι ξεκάθαρο ότι το νέο πακέτο το 4ο πακέτο θα διατεθεί υπό πολύ αυστηρότερους όρους…
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση ζήτησε από την Τρόικα μετά από αίτημα των τραπεζών να συμπεριλάβει και ένα 4ο μηχανισμό εγγυήσεων ο οποίος θα υπάρχει στο σύστημα ως απόθεμα εγγυήσεων.
Με βάση τις θεωρητικές κατανομές η Εθνική θα λάβει από τα 30 δις 5,5 δις η Alpha 4,5 δις η Eurobank 5,2 δις και η ΑΤΕ 2 δις ευρώ.
Η στήριξη των τραπεζών
Οι ελληνικές τράπεζες πλησιάζουν να λάβουν βοήθεια αντίστοιχη με αυτή των Ιρλανδικών τραπεζών.
Το βασικό πρόβλημα των Ιρλανδικών τραπεζών ήταν ότι υποχρέωσαν ένα κράτος να καταφύγει στον μηχανισμό στήριξης καθώς ως γνωστό η πηγή του Ιρλανδικού προβλήματος ήταν οι τράπεζες.
Στην Ελλάδα το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται μακράν σε καλύτερη κατάσταση, πρόσφατα θωρακίσθηκε και θα συνεχίσει να θωρακίζεται κεφαλαιακά, ενώ σε γενικές γραμμές έχει απορροφήσει επιτυχώς τους κραδασμούς της κρίσης.
Όμως το τραπεζικό σύστημα κατάφερε να ξεπεράσει όλα τα μεγάλα εμπόδια κυρίως γιατί το κράτος έγκαιρα στήριξε τις τράπεζες.
Το 2008 η τότε κυβέρνηση της ΝΔ με τον νόμο Αλογοσκούφη συνειδητοποίησε ότι πρέπει να στηριχθούν οι τράπεζες κατά προτεραιότητα.
Διαγιγνώσκοντας οι τράπεζες τις αντικειμενικές αδυναμίες του συστήματος κυρίως σε ρευστότητα και δευτερευόντως σε κεφάλαια, συμφώνησαν τράπεζες, κράτος και η ΤτΕ σε ένα μηχανισμό στήριξης 28 δις ευρώ.
Ο μηχανισμός αυτός περιλάμβανε 15 δις εγγυήσεις, για παροχή ρευστότητας, 8 δις ομόλογα για παροχή ρευστότητας και 5 δις ευρώ τις προνομιούχες μετοχές.
Από τις προνομιούχες μετοχές χρησιμοποιήθηκαν τα 4 από τα 5 δις ευρώ και από το σκέλος της ρευστότητας και τα 23 δις ευρώ.
Το πακέτο αυτό κατέστη σημαία της τότε αντιπολίτευσης σημερινής κυβέρνησης με δηλώσεις τύπου χαρίζονται χρήματα στις τράπεζες.
Τα χρήματα δόθηκαν αλλά όπως αποδείχθηκε δόθηκαν γιατί οι τράπεζες έγκαιρα διέγνωσαν ότι θα έκλειναν οι αγορές χρειάζονταν ρευστότητα.
Η κρίση αντί να βελτιώνεται επιδεινώθηκε.
Στο μεσοδιάστημα είχαν προηγηθεί εκλογές όπου υπήρξε αλλαγή πολιτικής εξουσίας από την ΝΔ στο ΠΑΣΟΚ.
Αρχές του 2010 η νέα κυβέρνηση μετά από αίτημα των τραπεζών δημιουργεί ένα νέο πακέτο εγγυήσεων 15 δις ευρώ το οποίο ουσιαστικά εν μια νυκτί απορροφήθηκε από τις τράπεζες.
Οι τραπεζίτες πολύ έγκαιρα και ορθά διαπίστωσαν ότι θα χάσουν κάθε επαφή με την αγορά και έτσι ζητούσαν στήριξη από το δημόσιο και την ΤτΕ.
Μετά την υποχρεωτική απόσυρση της χώρας από τις αγορές οι τράπεζες πλέον ήταν εξαρτημένες μόνο από την ΕΚΤ και το ελληνικό δημόσιο.
Την ΕΚΤ για να αντλούν ρευστότητα που φθάνει τα 97,7 δις ευρώ και το δημόσιο το οποίο παρείχε εγγυήσεις στις ελληνικές τράπεζες.
Ομόλογα, τιτλοποιούμενα δάνεια και τραπεζικές εκδόσεις είχαν εξαντληθεί.
Οι εγγυήσεις των τραπεζών στην ΕΚΤ φθάνουν τα 162 δις ευρώ με βάση τα επίσημα στοιχεία.
Στο τέλος του 2010 και με τις διαφαινόμενες απειλητικές έως επιθετικές υποβαθμίσεις από τους διεθνείς οίκους, οι τράπεζες ζήτησαν νέο πακέτο εγγυήσεων.
Συνολικά το κράτος αποφάσισε να παράσχει 25 δις ευρώ τα οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό χρησιμοποιήθηκαν από τις τράπεζες.
Από αυτά τα 3 μεγάλα πακέτα των 28, των 15 και των 25 δις ευρώ οι τράπεζες τα αξιοποίησαν όλα ή σχεδόν όλα.
Είναι ενδεικτικό ότι η Εθνική έχει δανεισθεί από την ΕΚΤ 18,6 δις ευρώ, η Eurobank 21 δις, η Alpha bank 14,1 δις η Πειραιώς 14 δις , η ΑΤΕ 7,9 δις η Marfin 7,5 δις ευρώ η Κύπρου 2,8 δις ευρώ και το ΤΤ 2,5 δις ευρώ.
Όμως η διαδικασία στήριξης των ελληνικών τραπεζών δεν σταματάει εδώ.
Το ελληνικό δημόσιο σχεδιάζει νέο πακέτο εγγυήσεων 30 δις ευρώ να παράσχει προς τις ελληνικές τράπεζες.
Με το νέο πακέτο η στήριξη των ελληνικών τραπεζών από 68 δις θα διαμορφωθεί στα 98 δις ευρώ.
Βέβαια για να αποσαφηνισθεί με πολύ σαφή τρόπο εγγυήσεις δεν σημαίνει ότι το κράτος δίνει ρευστότητα αλλά ότι εγγυάται εκδόσεις τραπεζών.
Με τα νέα 30 δις ευρώ η συνολική στήριξη του κράτους προς τις τράπεζες φθάνει τα 98 δις ευρώ και αποτελεί ρεκόρ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα 68 δις ευρώ που έχουν λάβει ως οικονομική βοήθεια οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταλήξει στην πραγματική οικονομία 6 ή 7 δις ευρώ το τελευταίο 1,5 χρόνο.
Είναι ζητούμενο αν με τις νέες εγγυήσεις 30 δις ευρώ οι τράπεζες μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Τι έχουν δανεισθεί οι τράπεζες από την ΕΚΤ;
Ποσά σε δις ευρώ
|
Τράπεζα |
Ρευστότητα από ΕΚΤ |
|
Εθνική |
18,6 |
|
Alpha |
14,1 |
|
Eurobank |
21 |
|
Πειραιώς |
14 |
|
Κύπρου |
2,8 |
|
Marfin |
7,5 |
|
ATE |
7,9 |
|
TT |
2,5 |
|
Proton bank |
1,2 |
|
Attica Bank |
0,600 |
|
Λοιποί |
2,8 |
Πως θα κατανεμηθούν οι εγγυήσεις 30 δις ευρώ
|
Τράπεζα |
Κατανομή εγγυήσεων |
|
Εθνική |
5,5 δις |
|
Alpha |
4,5 δις |
|
Eurobank |
5,2 δις |
|
Πειραιώς |
4 |
|
ΑΤΕ |
2 δισ |
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών