Αντί να τίθεται ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό πρέπει να μειωθεί στο 0%
Μια νέα διάσταση στο μυστήριο του χαμένου πληθωρισμού επιχειρούν από διαφορετική σκοπιά η BIS η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών και ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος Nouriel Roubini.
Σε άρθρο του ο Roubini αναφέρει ότι από το καλοκαίρι του 2016, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε μια φάση μέτριας ανάκαμψης, όμως ο πληθωρισμός δεν έχει ακόμη αυξηθεί στις προηγμένες οικονομίες.
Το ερώτημα που τίθεται στις κεντρικές τράπεζες είναι απλή: γιατί ο στόχος του πληθωρισμού δεν έχει επιτευχθεί;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, την Ιαπωνία και άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, η πρόσφατη επιτάχυνση της ανάπτυξης οφείλεται στην αύξηση της συνολικής ζήτησης, ως αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων επεκτατικών νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών, καθώς και της μεγαλύτερης εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
Η εμπιστοσύνη αυτή οφείλεται στη μείωση του χρηματοπιστωτικού και οικονομικού κινδύνου, καθώς και στη συγκράτηση των γεωπολιτικών κινδύνων, οι οποίοι ως εκ τούτου έχουν μέχρι στιγμής ελάχιστες επιπτώσεις στις οικονομίες και τις αγορές.
Επειδή η ισχυρότερη ζήτηση συνεπάγεται λιγότερες καθυστερήσεις στις αγορές προϊόντων και εργασίας, η πρόσφατη επιτάχυνση της ανάπτυξης στις προηγμένες οικονομίες αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού.
Ωστόσο, ο πυρήνας του πληθωρισμού μειώθηκε στις ΗΠΑ το 2017 και παραμένει πεισματικά χαμηλός στην Ευρώπη και την Ιαπωνία.
Αυτό δημιουργεί ένα δίλημμα για τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες - αρχής γενομένης από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ την FED και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που επιχειρούν να εξαλείψουν τις αντισυμβατικές νομισματικές πολιτικές: έχουν εξασφαλίσει υψηλότερη ανάπτυξη, αλλά εξακολουθούν να μην επιτυγχάνουν το στόχο του ετήσιου ρυθμού πληθωρισμού 2%.
Μία πιθανή εξήγηση του μυστηριώδους συνδυασμού της ισχυρότερης ανάπτυξης και του χαμηλού πληθωρισμού είναι ότι, πέραν της ισχυρότερης συνολικής ζήτησης, οι ανεπτυγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν θετικές κρίσεις.
Τέτοια θετικά σοκ μπορεί να έρθουν σε πολλές μορφές.
Η παγκοσμιοποίηση διατηρεί φθηνά αγαθά και υπηρεσίες που προέρχονται από την Κίνα και άλλες αναδυόμενες αγορές.
Οι ασθενέστερες συνδικαλιστικές οργανώσεις και η μειωμένη διαπραγματευτική ισχύς των εργαζομένων έχουν ισοπεδώσει την καμπύλη Phillips, με χαμηλή διαρθρωτική ανεργία που προκαλεί μικρό πληθωρισμό μισθών.
Οι τιμές του πετρελαίου και των βασικών εμπορευμάτων είναι χαμηλές ή μειώνονται.
Και οι τεχνολογικές καινοτομίες, ξεκινώντας με μια νέα επανάσταση στο διαδίκτυο, μειώνουν το κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών.
Η συνήθης οικονομική θεωρία υποδηλώνει ότι η σωστή ανταπόκριση της νομισματικής πολιτικής σε τέτοιους θετικούς κραδασμούς στην προσφορά εξαρτάται από την επιμονή τους.
Εάν η κρίση είναι προσωρινή, οι κεντρικές τράπεζες δεν πρέπει να αντιδρούν σε αυτήν. θα πρέπει να ομαλοποιήσουν τη νομισματική πολιτική, διότι τελικά το σοκ θα χαλαρώσει φυσικά και με αυστηρότερες αγορές προϊόντων και εργασίας, ο πληθωρισμός θα αυξηθεί.
Εάν, ωστόσο, το σοκ είναι μόνιμο, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να διευκολύνουν τις νομισματικές συνθήκες. διαφορετικά, δεν θα μπορέσουν ποτέ να επιτύχουν τον στόχο τους για τον πληθωρισμό.
Αυτά δεν είναι νέα για τις κεντρικές τράπεζες.
Η Fed έχει δικαιολογήσει την απόφασή της να ξεκινήσει την εξομάλυνση των επιτοκίων, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός κινείται κάτω από τον στόχο, ισχυριζόμενος ότι οι διόγκωση του πληθωρισμού είναι πρόσκαιρος.
Ομοίως, η ΕΚΤ ετοιμάζεται να μειώσει τις αγορές ομολόγων το 2018, υπό την προϋπόθεση ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί εν ευθέτω χρόνω.
Εάν οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής έχουν κάνει λάθος θεωρώντας ότι οι θετικές τάσεις στην οικονομία που συγκρατούν τον πληθωρισμό είναι προσωρινές, η εξομάλυνση της πολιτικής μπορεί να είναι λανθασμένη προσέγγιση και οι αντισυμβατικές πολιτικές πρέπει να διατηρηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Μπορεί όμως να σημαίνει και το αντίθετο: αν οι διαταραχές είναι μόνιμες ή πιο επίμονες από ό, τι αναμενόταν, η εξομάλυνση πρέπει να επιταχυνθεί ακόμη πιο γρήγορα, επειδή έχουμε ήδη φθάσει σε ένα "νέο φυσιολογικό" για τον πληθωρισμό επίπεδο.
Αυτή είναι η άποψη της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών BIS, η οποία υποστηρίζει ότι είναι καιρός να μειωθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό από 2% σε 0% - το ποσοστό που μπορεί να αναμένεται τώρα, λόγω των μόνιμων κρίσεων.
Προσπαθώντας να επιτύχει πληθωρισμό 2% σε ένα πλαίσιο τέτοιων διαταραχών, προειδοποιεί η BIS, θα οδηγούσε σε υπερβολικά εύκολες νομισματικές πολιτικές, οι οποίες θα ασκούσαν ανοδικές πιέσεις στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και θα διόγκωναν επικίνδυνα φούσκες.
Σύμφωνα με αυτή τη λογική, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να εξομαλύνουν την πολιτική νωρίτερα, και με ταχύτερο ρυθμό, για να αποτρέψουν μια άλλη οικονομική κρίση.
Οι περισσότερες από τις κεντρικές τράπεζες των προηγμένων χωρών δεν συμφωνούν με την BIS.
Πιστεύουν ότι, αν προκύψει πληθωρισμός των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, μπορεί να συγκρατηθεί με μακροπροληπτικές πιστωτικές πολιτικές και όχι με νομισματική πολιτική.
Φυσικά, οι κεντρικές τράπεζες των προηγμένων χωρών ελπίζουν ότι ο πληθωρισμός των περιουσιακών στοιχείων δεν θα εμφανιστεί καθόλου, διότι ο πληθωρισμός καταστέλλεται από προσωρινές κρίσεις και συνεπώς θα αυξηθεί μόλις οι αγορές προϊόντων και εργασίας γίνουν πιο αυστηρές.
Έτσι, παρόλο που οι κεντρικές τράπεζες δεν είναι διατεθειμένες να παραιτηθούν από τον επίσημο στόχο του πληθωρισμού κατά 2%, είναι διατεθειμένες να παρατείνουν το χρονοδιάγραμμα για την επίτευξή του, όπως έχουν ήδη κάνει επανειλημμένα, αποδεχόμενες ότι ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλός για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Διαφορετικά, θα χρειαστεί να διατηρήσουν για πολύ μεγαλύτερο διάστημα τις αντισυμβατικές νομισματικές τους πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της ποσοτικής χαλάρωσης και των αρνητικών επιτοκίων - μια προσέγγιση με την οποία οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες (με την πιθανή εξαίρεση της Τράπεζας της Ιαπωνίας) δεν είναι άνετες.
Αυτή η εμμονή της κεντρικής τράπεζας κινδυνεύει να πιέσει τις πληθωριστικές προσδοκίες προς τα κάτω.
Αλλά η συνέχιση για πολύ μεγαλύτερο διάστημα των αντισυμβατικών νομισματικών πολιτικών συνεπάγεται επίσης τον κίνδυνο ανεπιθύμητου πληθωρισμού των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, της υπερβολικής πιστωτικής επέκτασης και των φουσκών στις αγορές.
Όσο παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με τα αίτια του χαμηλού πληθωρισμού, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να εξισορροπήσουν αυτούς τους ανταγωνιστικούς κινδύνους.
www.bankingnews.gr
Σε άρθρο του ο Roubini αναφέρει ότι από το καλοκαίρι του 2016, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε μια φάση μέτριας ανάκαμψης, όμως ο πληθωρισμός δεν έχει ακόμη αυξηθεί στις προηγμένες οικονομίες.
Το ερώτημα που τίθεται στις κεντρικές τράπεζες είναι απλή: γιατί ο στόχος του πληθωρισμού δεν έχει επιτευχθεί;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, την Ιαπωνία και άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, η πρόσφατη επιτάχυνση της ανάπτυξης οφείλεται στην αύξηση της συνολικής ζήτησης, ως αποτέλεσμα των συνεχιζόμενων επεκτατικών νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών, καθώς και της μεγαλύτερης εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
Η εμπιστοσύνη αυτή οφείλεται στη μείωση του χρηματοπιστωτικού και οικονομικού κινδύνου, καθώς και στη συγκράτηση των γεωπολιτικών κινδύνων, οι οποίοι ως εκ τούτου έχουν μέχρι στιγμής ελάχιστες επιπτώσεις στις οικονομίες και τις αγορές.
Επειδή η ισχυρότερη ζήτηση συνεπάγεται λιγότερες καθυστερήσεις στις αγορές προϊόντων και εργασίας, η πρόσφατη επιτάχυνση της ανάπτυξης στις προηγμένες οικονομίες αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού.
Ωστόσο, ο πυρήνας του πληθωρισμού μειώθηκε στις ΗΠΑ το 2017 και παραμένει πεισματικά χαμηλός στην Ευρώπη και την Ιαπωνία.
Αυτό δημιουργεί ένα δίλημμα για τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες - αρχής γενομένης από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ την FED και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που επιχειρούν να εξαλείψουν τις αντισυμβατικές νομισματικές πολιτικές: έχουν εξασφαλίσει υψηλότερη ανάπτυξη, αλλά εξακολουθούν να μην επιτυγχάνουν το στόχο του ετήσιου ρυθμού πληθωρισμού 2%.
Μία πιθανή εξήγηση του μυστηριώδους συνδυασμού της ισχυρότερης ανάπτυξης και του χαμηλού πληθωρισμού είναι ότι, πέραν της ισχυρότερης συνολικής ζήτησης, οι ανεπτυγμένες οικονομίες αντιμετωπίζουν θετικές κρίσεις.
Τέτοια θετικά σοκ μπορεί να έρθουν σε πολλές μορφές.
Η παγκοσμιοποίηση διατηρεί φθηνά αγαθά και υπηρεσίες που προέρχονται από την Κίνα και άλλες αναδυόμενες αγορές.
Οι ασθενέστερες συνδικαλιστικές οργανώσεις και η μειωμένη διαπραγματευτική ισχύς των εργαζομένων έχουν ισοπεδώσει την καμπύλη Phillips, με χαμηλή διαρθρωτική ανεργία που προκαλεί μικρό πληθωρισμό μισθών.
Οι τιμές του πετρελαίου και των βασικών εμπορευμάτων είναι χαμηλές ή μειώνονται.
Και οι τεχνολογικές καινοτομίες, ξεκινώντας με μια νέα επανάσταση στο διαδίκτυο, μειώνουν το κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών.
Η συνήθης οικονομική θεωρία υποδηλώνει ότι η σωστή ανταπόκριση της νομισματικής πολιτικής σε τέτοιους θετικούς κραδασμούς στην προσφορά εξαρτάται από την επιμονή τους.
Εάν η κρίση είναι προσωρινή, οι κεντρικές τράπεζες δεν πρέπει να αντιδρούν σε αυτήν. θα πρέπει να ομαλοποιήσουν τη νομισματική πολιτική, διότι τελικά το σοκ θα χαλαρώσει φυσικά και με αυστηρότερες αγορές προϊόντων και εργασίας, ο πληθωρισμός θα αυξηθεί.
Εάν, ωστόσο, το σοκ είναι μόνιμο, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να διευκολύνουν τις νομισματικές συνθήκες. διαφορετικά, δεν θα μπορέσουν ποτέ να επιτύχουν τον στόχο τους για τον πληθωρισμό.
Αυτά δεν είναι νέα για τις κεντρικές τράπεζες.
Η Fed έχει δικαιολογήσει την απόφασή της να ξεκινήσει την εξομάλυνση των επιτοκίων, παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός κινείται κάτω από τον στόχο, ισχυριζόμενος ότι οι διόγκωση του πληθωρισμού είναι πρόσκαιρος.
Ομοίως, η ΕΚΤ ετοιμάζεται να μειώσει τις αγορές ομολόγων το 2018, υπό την προϋπόθεση ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί εν ευθέτω χρόνω.
Εάν οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής έχουν κάνει λάθος θεωρώντας ότι οι θετικές τάσεις στην οικονομία που συγκρατούν τον πληθωρισμό είναι προσωρινές, η εξομάλυνση της πολιτικής μπορεί να είναι λανθασμένη προσέγγιση και οι αντισυμβατικές πολιτικές πρέπει να διατηρηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Μπορεί όμως να σημαίνει και το αντίθετο: αν οι διαταραχές είναι μόνιμες ή πιο επίμονες από ό, τι αναμενόταν, η εξομάλυνση πρέπει να επιταχυνθεί ακόμη πιο γρήγορα, επειδή έχουμε ήδη φθάσει σε ένα "νέο φυσιολογικό" για τον πληθωρισμό επίπεδο.
Αυτή είναι η άποψη της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών BIS, η οποία υποστηρίζει ότι είναι καιρός να μειωθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό από 2% σε 0% - το ποσοστό που μπορεί να αναμένεται τώρα, λόγω των μόνιμων κρίσεων.
Προσπαθώντας να επιτύχει πληθωρισμό 2% σε ένα πλαίσιο τέτοιων διαταραχών, προειδοποιεί η BIS, θα οδηγούσε σε υπερβολικά εύκολες νομισματικές πολιτικές, οι οποίες θα ασκούσαν ανοδικές πιέσεις στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και θα διόγκωναν επικίνδυνα φούσκες.
Σύμφωνα με αυτή τη λογική, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να εξομαλύνουν την πολιτική νωρίτερα, και με ταχύτερο ρυθμό, για να αποτρέψουν μια άλλη οικονομική κρίση.
Οι περισσότερες από τις κεντρικές τράπεζες των προηγμένων χωρών δεν συμφωνούν με την BIS.
Πιστεύουν ότι, αν προκύψει πληθωρισμός των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, μπορεί να συγκρατηθεί με μακροπροληπτικές πιστωτικές πολιτικές και όχι με νομισματική πολιτική.
Φυσικά, οι κεντρικές τράπεζες των προηγμένων χωρών ελπίζουν ότι ο πληθωρισμός των περιουσιακών στοιχείων δεν θα εμφανιστεί καθόλου, διότι ο πληθωρισμός καταστέλλεται από προσωρινές κρίσεις και συνεπώς θα αυξηθεί μόλις οι αγορές προϊόντων και εργασίας γίνουν πιο αυστηρές.
Έτσι, παρόλο που οι κεντρικές τράπεζες δεν είναι διατεθειμένες να παραιτηθούν από τον επίσημο στόχο του πληθωρισμού κατά 2%, είναι διατεθειμένες να παρατείνουν το χρονοδιάγραμμα για την επίτευξή του, όπως έχουν ήδη κάνει επανειλημμένα, αποδεχόμενες ότι ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλός για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Διαφορετικά, θα χρειαστεί να διατηρήσουν για πολύ μεγαλύτερο διάστημα τις αντισυμβατικές νομισματικές τους πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της ποσοτικής χαλάρωσης και των αρνητικών επιτοκίων - μια προσέγγιση με την οποία οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες (με την πιθανή εξαίρεση της Τράπεζας της Ιαπωνίας) δεν είναι άνετες.
Αυτή η εμμονή της κεντρικής τράπεζας κινδυνεύει να πιέσει τις πληθωριστικές προσδοκίες προς τα κάτω.
Αλλά η συνέχιση για πολύ μεγαλύτερο διάστημα των αντισυμβατικών νομισματικών πολιτικών συνεπάγεται επίσης τον κίνδυνο ανεπιθύμητου πληθωρισμού των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, της υπερβολικής πιστωτικής επέκτασης και των φουσκών στις αγορές.
Όσο παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με τα αίτια του χαμηλού πληθωρισμού, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να εξισορροπήσουν αυτούς τους ανταγωνιστικούς κινδύνους.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών