Τελευταία Νέα
Διεθνή

Έτοιμη για ταξίδι προς το άγνωστο η FED, ξεκινάει σήμερα 20/9 η μείωση του ισολογισμού

Έτοιμη για ταξίδι προς το άγνωστο η FED, ξεκινάει σήμερα 20/9 η μείωση του ισολογισμού
Δεν θα πάρει ρίσκα με τα επιτόκια, εν μέσω νευρικότητας για τον πληθωρισμό
Ένα ιστορικό ταξίδι προς το άγνωστο αναμένεται να ξεκινήσει για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve, Fed), καθώς η κεντρική τράπεζα θα ανακοινώσει σήμερα (20/9/2017) ότι αρχίζει να συρρικνώνει τον ύψους 4,5 τρισ. δολ. ισολογισμό της, σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης της πολιτικής της.
Ο ισολογισμός των 4,5 τρισ. είναι ένα χαρτοφυλάκιο κυρίως κυβερνητικού χρέους που η κεντρική τράπεζα συσσώρευσε κατά τη διάρκεια της κρίσης, σε μια προσπάθεια να πιέσει χαμηλότερα τα μακροπρόθεσμα κόστη δανεισμού και να στηρίξει την οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές – μια πολιτική που είναι ευρέως γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση (QE).
Μέχρι τώρα, η Fed χρησιμοποιούσε τα έσοδα από τα ομόλογα που ωρίμαζαν για να αγοράσει περισσότερα ομόλογα.


Η Fed δεν αναμένεται να προχωρήσει αύριο σε αύξηση των επιτοκίων, με τους αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας να θέλουν να δουν πιο ξεκάθαρες ενδείξεις για την ανοδική πορεία του πληθωρισμού, ακόμα και μετά τη σημαντική άνοδο του αμερικανικού δείκτη τιμών καταναλωτή τον Αύγουστο του 2017 στο 1,9%, πολύ κοντά στον στόχο της Fed για 2%.
Η Fed αναμένεται έτσι να αφήσει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια αμετάβλητα στο 1 με 1,25%.
Ωστόσο αυτό που είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα κάνει η Fed είναι να δώσει σήμα ότι θα ξεκινήσει την πολυετή διαδικασία συρρίκνωσης του ισολογισμού των 4,5 τρισ. δολαρίων.
Η επικεφαλής της Fed, Janet Yellen, αναμένεται να δώσει συνέντευξη Τύπου μετά τις ανακοινώσεις της κεντρικής τράπεζας, προκειμένου να προσφέρει διευκρινίσεις.
Το βήμα αυτό έχει βρεθεί στο προσκήνιο και δεν έχει προκαλέσει ιδιαίτερη αναταραχή στις αγορές ομολόγων, ενώ η επίλυση της τελευταίας κόντρας στην Ουάσιγκτον για το ανώτατο όριο στο αμερικάνικο χρέος, έβγαλε από τη μέση και το τελευταίο εμπόδιο για την έναρξη της διαδικασίας.
Πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν ότι η συρρίκνωση του ισολογισμού θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο, ενώ η διαδικασία εκτιμάται ότι θα διαρκέσει μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2020.
Ο διοικητής της Fed Νέας Υόρκης, Bill Dudley, έχει προβλέψει ότι ο ισολογισμός θα μειωθεί κατά 1 με 2 τρισ. δολάρια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, όταν κατά τη διάρκεια της κρίσης αυξήθηκε κατά 3,7 τρισ. δολ.



Οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας θέλουν όσο το δυνατόν μικρότερα βήματα κατά τη διαδικασία, ώστε να παραμείνουν «ήρεμες» οι αγορές και να αποφευχθεί το λεγόμενο «taper tantrum» του 2013, που πυροδοτήθηκε όταν ο τότε πρόεδρος της Fed, Ben Bernanke, αναφέρθηκε για πρώτη φορά στη μείωση των αγορών ομολόγων.
Τότε η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου «εκτοξεύθηκε» σχεδόν στο 1%.
Βέβαια, αναπόφευκτα, οι αποδόσεις των ομολόγων αναμένεται να κινηθούν υψηλότερα και σε αυτή την περίπτωση.
Η Fed δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποιο είναι το μέγεθος που στοχεύει να έχει το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της μετά το τέλος της διαδικασίας.
Σημειώνεται ότι η κεντρική τράπεζα «εκτόξευσε» το χαρτοφυλάκιο από τα λιγότερα από 900 δισ. δολ. το 2008 σε 4,5 τρισ. το 2014, ένα επίπεδο που διατηρεί από τότε καθώς επανεπενδύει τις πληρωμές των ομολόγων που λήγουν.
Η κεντρική τράπεζα πρόκειται να επιτρέψει σε ένα μικρό αλλά αυξανόμενο αριθμό ομολόγων να ωριμάζουν κάθε μήνα χωρίς να επανεπενδύει τα έσοδα, με τελικό στόχο να φτάσουν τα 50 δισ. δολ. κάθε μήνα.
Πάντως, παρά το γεγονός ότι το χαρτοφυλάκιο θα μειωθεί, η Fed θα συνεχίσει να διακρατεί περισσότερα ομόλογα από ό,τι πριν από την κρίση, καθώς έχουν αυξηθεί οι υποχρεώσεις της.
Υπάρχει περισσότερο νόμισμα σε κυκλοφορία και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει ένα μεγαλύτερο ισοζύγιο μετρητών από ό,τι πριν από την κρίση.
Οι αλλαγές στον τρόπο καθορισμού των επιτοκίων θα αφήσουν επίσης το χαρτοφυλάκιο μεγαλύτερο από ό,τι πριν.
Πριν από το 2008, οι τράπεζες κατείχαν σχετικά χαμηλά επίπεδα καταθέσεων - γνωστά ως αποθεματικά - στη Fed.
Η κεντρική τράπεζα διαχειρίστηκε το επιτόκιο αναφοράς των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, πραγματοποιώντας μικρές προσαρμογές στο ύψος αυτών των αποθεματικών, μέσω τακτικών αγορών και πωλήσεων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου.
Τώρα όμως, με ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο τίτλων, η Fed έχει αφήσει το τραπεζικό σύστημα να «πλημμυρίσει» με τρισεκατομμύρια δολάρια σε αποθεματικά, διαχειριζόμενη τα επιτόκια μέσω της πληρωμής τόκων σε αυτά τα αποθεματικά.

Η «κληρονομιά» της εποχής του QE

Η τολμηρή ανταπόκριση της Fed στην οικονομική κρίση και την ύφεση του 2007-2009 είχε ως στόχο την σταθεροποίηση των παγκόσμιων αγορών και τη «θεραπεία« της οικονομίας των ΗΠΑ.
Το πρωτοφανές πείραμα πολιτικής άφησε ένα βαθύ αποτύπωμα σε όλα, από τις τιμές των μετοχών και το κόστος δανεισμού στις αναδυόμενες αγορές, στις αμερικανικές θέσεις εργασίας και στη σχέση μεταξύ Κογκρέσου και κεντρικής τράπεζας.
Την ίδια στιγμή, κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ, ECB) υιοθέτησαν παρόμοια μέτρα.
Οι υπέρμαχοι υποστηρίζουν ότι η πολιτική αυτή βοήθησε στη μείωση της εγχώριας ανεργίας, ενώ οι επικριτές προειδοποιούν ότι έχει στρεβλώσει τις παγκόσμιες τιμές των περιουσιακών στοιχείων και έχει προετοιμάσει το έδαφος για την επόμενη κρίση.
Ποιες ήταν όμως οι επιδράσεις αυτού του πειράματος των μηδενικών επιτοκίων και των πάνω από 3,5 τρισ. δολ. αγορών ομολόγων στην οικονομία των ΗΠΑ και στην αγορά;


ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ανεργία 

Η ανεργία είχε «εκτοξευθεί» στο υψηλό 26 ετών του 10% κατά τον πρώτο γύρο αγοράς ομολόγων της Fed και δεν άρχισε να υποχωρεί ουσιαστικά μέχρι να ξεκινήσει ο δεύτερος γύρος, εν μέρει επειδή ένας μεγάλος αριθμός Αμερικανών δεν αποτελούσε πλέον μέρος του εργατικού δυναμικού.
Η ανεργία υποχώρησε από τότε σε ένα χαμηλό 16 ετών



Αύξηση πραγματικού ΑΕΠ 

Μετά από ένα γρήγορο «άλμα» από τα βάθη της ύφεσης, η οικονομική ανάπτυξη δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει αποφασιστικά το 3%, ένα ποσοστό που οι Αμερικανοί είχαν συνηθίσει τις τελευταίες δεκαετίες.
Πολλοί αξιωματούχοι της Fed βλέπουν το 2% ως το νέο φυσιολογικό, λόγω του γηράσκοντος πληθυσμού της χώρας και της μειωμένης παραγωγικότητας της εργασίας.



Δομικός πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός παρέμεινε κάτω αλλά πλησίον του στόχου του 2% κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της ταραχώδους ανάκαμψης, παρά τις προειδοποιήσεις ότι οι αγορές ομολόγων και τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια θα έπλητταν τις τιμές.
Η σημαντική αποδυνάμωση του πληθωρισμού το 2017 μπέρδεψε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και επιδείνωσε τις ανησυχίες σχετικά με την αδυναμία της Fed να ωθήσει τις τιμές υψηλότερα μετά από χρόνια υπερβολικά αισιόδοξων προβλέψεων.



Μέσοι ημερήσιοι μισθοί

Η αύξηση των μισθών μετατοπίστηκε αποφασιστικά χαμηλότερα κατά τη διάρκεια της ύφεσης και από τότε δεν έχει ανακάμψει παρά την σταθερή αύξηση της απασχόλησης.
Αυτό προστέθηκε στο παζλ του ασθενούς πληθωρισμού και έπεισε ορισμένους αξιωματούχους της Fed να αντισταθούν στη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής.




ΑΓΟΡΑ

Δείκτης S&P 500

Οι κινήσεις Bernanke και Yellen έπεισαν τους επενδυτές ότι η Fed θα προσέφερε στήριξη στα στοιχήματά τους, πυροδοτώντας ισχυρά κέρδη στις αγορές.
Τα συνεχιζόμενα ρεκόρ στη Wall Street έχουν πυροδοτήσει μόνο ήπιες ανησυχίες για «φούσκες».



10ετές ομόλογο ΗΠΑ

Μια σειρά υποσχέσεων της Fed να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά για μεγάλες περιόδους πίεσαν χαμηλότερα την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου το 2012, ενώ η απόδοση διολίσθησε σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ το 2016, καθώς το σχέδιο αύξησης των επιτοκίων τέθηκε σε αναμονή και η αβεβαιότητα στο εξωτερικό οδήγησε τους επενδυτές στην ασφάλεια του αμερικανικού χρέους.



Δείκτης δολαρίου

Το δολάριο υποχωρούσε καθώς τα προγράμματα QE ξεκινούσαν και ενισχυόταν καθώς σταματούσαν.
Μια απότομη ανοδική πορεία στο νόμισμα προηγήθηκε της πρώτης πρόδηλης αύξησης των επιτοκίων και μπορεί να περιόρισε τον πληθωρισμό από το 2014 ως το 2016.
Η υποχώρηση του δολαρίου το 2017 αντανακλά εν μέρει την ισχύ του ευρώ και του γιεν, καθώς οι κεντρικές τράπεζες προσανατολίζονται περισσότερο προς τη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής, ακολουθώντας το παράδειγμα της Fed.



Αναδυόμενες αγορές και εταιρικά ομόλογα

Καθώς η Fed ενέτεινε τις προσπάθειες διάσωσης της αμερικανικής οικονομίας, οι επενδυτές που κυνηγούσαν υψηλότερης απόδοσης και ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία πλημμύρισαν το δημόσιο χρέος των αναδυόμενων αγορών από τη Βραζιλία στην Ινδία και στην Ινδονησία.
Το λεγόμενο «taper tantrum» του 2013 σηματοδότησε την αντιστροφή αυτής της τάσης και «χτύπησε» τα νομίσματα και τις μετοχές των αναδυόμενων αγορών.
Το ίδιο φαινόμενο «ζεστού χρήματος» ενίσχυσε για μικρό χρονικό διάστημα τα αμερικανικά εταιρικά ομόλογα χαμηλότερης ποιότητας.

Ελευθερία Πιπεροπούλου
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης