«Εύχομαι ο επόμενος προϋπολογισμός να είναι καλύτερος», είπε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης στον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη
Σε ανάπτυξη 2,5% και πλεόνασμα 3,8% στοχεύει ο προϋπολογισμός του 2018 που κατατέθηκε σήμερα (21/11) στη Βουλή και ο οποίος και θα ψηφιστεί στην Ολομέλεια στις 22 Δεκεμβρίου επιβεβαιώνοντας πλήρως το bankingnews.gr.
«Εύχομαι ο επόμενος προϋπολογισμός να είναι καλύτερος», είπε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης στον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη.
Ο πρόεδρος της Βουλής, ενημέρωσε το Σώμα ότι ο Κρατικός Προϋπολογισμός εισάγεται προς συζήτηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου για τέσσερις συνεδριάσεις. Η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, θα αρχίσει την Δευτέρα, 18 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί, μέσα σε πέντε συνεχείς συνεδριάσεις, την Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου, οπότε ο κρατικός Προϋπολογισμός θα ψηφιστεί τα μεσάνυχτα με ονομαστική ψηφοφορία.
Ο κ. Χουλιαράκης, κατέθεσε επίσης τον κρατικό Απολογισμό οικονομικού έτους 2016 και τον Ισολογισμό χρήσης 2016, έκθεση επί των φορολογικών δαπανών, έκθεση των γενικών διευθυντών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, φορολογικής διοίκησης, τελωνείων και ειδικών φόρων κατανάλωσης, δημόσιας περιουσίας και κοινωφελών περιουσιών του υπουργείου Οικονομικών καθώς και τις δηλώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 58 του ν.4270/2014.
Νέους φόρους 1 δισ. ευρώ (άμεσους και έμμεσους), προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,82% του ΑΕΠ ή 7,051 δισ. ευρώ τη νέα χρονιά κομίζει σε φορολογούμενους και νοικοκυριά ο προϋπολογισμός του 2018 υπολογίζοντας σε ανάπτυξη 2,5% από 1,6% το 2017.
Ο νέος προϋπολογισμός ποντάρει σε εισπράξεις 50,5 δις. το 2018 (τακτικά έσοδα) αυξημένες κατά 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με τις φετινές, ενώ 1,1 δισ. ευρώ είναι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις του 2018.
Οι δαπάνες προβλέπεται να συγκρατηθούν στα 48,5 δισ. ευρώ μειωμένες κατά 2 δισ. ευρώ σε σχέση με αυτές του 2017.
Σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό, το 2018:
-θα εισπραχθούν 2,1 δισ. επιπλέον κρατικά έσοδα σε σχέση με φέτος. Θα φτάσουν συνολικά στα 54,244 δισ. ευρώ έναντι 52,142 που εκτιμώνται φέτος. Σε αυτά περιλαμβάνονται και
-Θα εισπραχθούν 951 εκατ. ευρώ περισσότερα από φόρους. Για το 2018 το σύνολο των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους θα ανέλθει σε 48,156 δισ. ευρώ, έναντι 47,205 που εκτιμώνται για φέτος.
-Οι κρατικές δαπάνες κόβονται επίσης κατά 2,1 δισ. ευρώ (όσο δηλαδή και οι αυξήσεις φόρων). Από 57,265 δισ. εφέτος θα μειωθούν στα 55,188 δισ. ευρώ.
-Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις προβλέπεται να αυξηθεί κατά 443 εκατ. ευρώ, από 12,217 δισ. φέτος σε 12,660 δισ. το 2018, κυρίως λόγω των αυξημένων εργοδοτικών εισφορών του κράτους ως εργοδότη υπέρ του ΕΦΚΑ για τους υπαλλήλους που υπάγονταν στο συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου έως 31/12/2016 (από 3,33% το 2017 σε 6,67% το 2018), της αναμόρφωσης των ειδικών μισθολογίων, καθώς και της συνεχιζόμενης από το 2017 μείωσης του αριθμού των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.
-Το κονδύλι για Ασφάλιση, Περίθαλψη και κοινωνική προστασία κόβεται κατά 1,6 δισ. ευρώ, από 21,037 δισ. το 2017 σε 19.438 δισ. το 2018
-Για τόκους η δαπάνη μειώνεται κατά 800 εκατ. ευρώ στα 5,2 δισ. ευρώ από 6 δισ. το 2017.
Αναλυτικότερα
Αν και οριακά υψηλότερο από το αντίστοιχο εκτιμώμενο αποτέλεσμα του 2017, η δημοσιονομική προσπάθεια που έχει ήδη καταβληθεί, καθώς και η άρση της οικονομικής αβεβαιότητας και η σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος, είναι επαρκείς παράγοντες για την ασφαλή επίτευξή του.
Ο προϋπολογισμός του 2018 είναι ο τελευταίος που κατατίθεται στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής και σηματοδοτεί την είσοδο της χώρας σε μία νέα περίοδο οικονομικής σταθερότητας.
Όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-21, στα έτη που ακολουθούν, έχει εξασφαλιστεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος ώστε να διευρυνθούν οι παρεμβάσεις ενίσχυσης της κοινωνικής προστασίας και να υλοποιηθούν οι σημαντικές μειώσεις φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Κύριος στόχος της οικονομικής πολιτικής κατά το έτος 2018 παραμένει η διατηρήσιμη ανάκτηση της πρόσβασης της ελληνικής δημοκρατίας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων – από τις οποίες έχει αποκλεισθεί από τον Απρίλιο του 2010 – και η ενίσχυση της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Προϋπόθεση για την υλοποίηση των στόχων αυτών αποτελεί η διατήρηση των δημοσίων οικονομικών σε τροχιά εξυγίανσης ώστε να εμπεδωθεί περαιτέρω η ήδη ανακτηθείσα αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής της χώρας και να αποκλιμακωθεί το κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου σε βιώσιμα επίπεδα.
Κύριο μέσο εμπέδωσης της αξιοπιστίας της δημοσιονομικής πολιτικής αποτελεί η επίτευξη του στό-χου πρωτογενών πλεονασμάτων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του Προγράμματος Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της χώρας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Αν και υψη-λότερος από τον αντίστοιχο στόχο του 2017, η δημοσιονομική προσπάθεια που έχει ήδη καταβληθεί είναι επαρκής για την ασφαλή επίτευξή του.
Το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα υλοποιηθεί ο Προϋπολογισμός του Κράτους το έτος 2018 είναι σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Η υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων κατά τα έτη 2015, 2016 και 2017 έχει συμβάλλει στην εμπέδωση του ότι η ελληνική δημοκρατία αφήνει οριστικά πίσω της τη μακρά περίοδο μη ορθολογικής δημοσιονομικής διαχείρισης και εισέρχεται σε μία νέα, που συνδυάζει τη δημοσιονομική ισορροπία με την κοινωνική δικαιοσύνη και υπηρετεί τις αρχές του κράτους δικαίου.
Πιο συγκεκριμένα, η επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος Γενικής Κυβέρνησης το 2017, οδήγησε στην έξοδο από τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένα χρόνο νωρίτερα του αναμενομένου, στην αναβάθμιση των οικονομικών προοπτικών της χώρας από όλους τους οίκους
πιστοληπτικής αξιολόγησης, και στον εκ νέου δανεισμό από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων τον Ιούλιο του 2017.
Ο Προϋπολογισμός του Κράτους του 2018, ενσωματώνει επίσης την υλοποίηση στοχευμένων προ-γραμμάτων κοινωνικής προστασίας και καταπολέμησης της παιδικής φτώχειας, όπως η ενίσχυση των οικογενειακών επιδομάτων, η επέκταση των σχολικών γευμάτων, και η διεύρυνση της κάλυψης βρε-φονηπιακών σταθμών. Σε ένα δυσμενές δημοσιονομικό περιβάλλον, οι δράσεις αυτές δεν θα μπορού-σαν να υλοποιηθούν χωρίς την επιτυχή ολοκλήρωση της επισκόπησης των πρωτογενών δαπανών του δημοσίου που στόχο είχε την ανακατανομή πόρων από δράσεις με χαμηλή ανταποδοτικότητα σε δρά-σεις με υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.
Οι δράσεις που χρηματοδοτούνται μέσω της επισκόπησης των πρωτογενών δαπανών του δημοσίου, μαζί με το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης που ξεκίνησε να υλοποιείται πλήρως το 2017, αποτελούν κρίσιμες ενισχύσεις του δικτύου προστασίας των πιο ευάλωτων νοικοκυριών και τη βάση ενός αξιόπιστου κοινωνικού κράτους.
Χρέος Κεντρικής Διοίκησης και Γενικής Κυβέρνησης
Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 332.800 εκατ. ευρώ ή 186,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, έναντι 326.358 εκατ. ευρώ ή 187,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016.
Το 2018 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα 343.000 εκατ. ευρώ ή 185,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 0,7 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2017 (πίνακας 4.1).
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 318.300 εκατ. ευρώ ή 178,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, έναντι 315.036 εκατ. ευρώ ή 180,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016. Το 2018, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 332.000 εκατ. ευρώ ή 179,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση 1,6 ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2017
Εξέλιξη δημόσιου χρέους Γενικής Κυβέρνησης
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης από 31/12/2016 μέχρι 31/12/2017 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 3.264 εκατ. ευρώ, ενώ για το διάστημα από 31/12/2017 μέχρι 31/12/2018 προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 13.700 εκατ. ευρώ.
Οι αυξήσεις αυτές οφείλονται κυρίως στη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας (cash buffer) μέσω του ESM και τη χρηματοδότηση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Δομή και χαρακτηριστικά του χρέους Κεντρικής Διοίκησης
Ο χρονικός ορίζοντας των λήξεων του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης στις 30/09/2017 εκτείνεται μέχρι το έτος 2059.
Η αδυναμία προσφυγής για δανεισμό στις αγορές από το Μάιο του 2010, είχε ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των ομολόγων και την αντικατάστασή τους με δάνεια Η αναλογία αυτή αναμένεται να αντιστραφεί τα επόμενα έτη με τη σταδιακή επάνοδο του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές για δανεισμό.
Επισημαίνεται ότι στις 30/09/2017 το ύψος των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου περιορίστηκε στο 14,8% του χρέους Κεντρικής Διοίκησης (έναντι 91% το 2009) και αντικαταστάθηκε με δάνεια που ελήφθησαν από το Μηχανισμό Στήριξης, τα οποία αποτελούν πλέον το 71,2% του χρέους Κεντρικής Διοίκησης.
Οι δαπάνες για εξόφληση βραχυπρόθεσμων τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες από το 2011 έως το 2013 περιλαμβάνουν μόνο έντοκα γραμμάτια ιδιωτικού τομέα, ενώ από το 2014 περιλαμβάνουν και repos, εκτιμάται ότι το 2017 θα διαμορφωθούν σε 541.100 εκατ. ευρώ, έναντι 531.263 εκατ. ευρώ το 2016.
Σημειώνεται ότι οι δαπάνες εξόφλησης εντόκων γραμματίων και repos αφορούν τις συνολικές ετήσιες εξοφλήσεις οι οποίες αναχρηματοδοτούνται με νέες αντίστοιχες εκδόσεις, δεδομένου ότι τόσο το υφιστάμενο συνολικό ύψος των ΕΓΕΔ όσο και το υφιστάμενο υπόλοιπο των repos δεν ξεπερνούν, έκαστο, τα 15.000 εκατ. ευρώ.
Όπως φαίνεται στον πίνακα, οι δαπάνες για τόκους του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης, μετά το 2012, διαμορφώνονται στα επίπεδα των 5.500-6.000 εκατ. ευρώ, ενώ το ύψος των δαπανών για τόκους διαμορφώνεται περίπου στο 3% ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Η μείωση αυτή οφείλεται στη μείωση του ύψους του δημόσιου χρέους μετά την ανταλλαγή των ομολόγων (PSI) του Μαρτίου 2012 και την επαναγορά του Δεκεμβρίου 2012, τη μείωση των επιτοκίων των δανείων του μηχανισμού στήριξης και την αναβολή καταβολής τόκων για τα δάνεια που χορηγήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Βασικές κατευθύνσεις δανεισμού και διαχειριστικοί στόχοι έτους 2018
Κατά το τρέχον έτος συνεχίστηκε η αξιοποίηση και η βέλτιστη διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, μέσω εφαρμογής προγράμματος πράξεων διαχείρισης ταμειακής ρευστότητας υπό τη μορφή repo agreements, τις οποίες συνάπτει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ).
Με το πρόγραμμα αυτό αξιοποιείται πλέον το μεγαλύτερο μέρος των ταμειακών διαθεσίμων των εν λόγω φορέων με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο, παρέχοντας επ’ ωφελεία τους ανταγωνιστικές υψηλές αποδόσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα αντίστοιχο όφελος ως προς το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, με σωρευτικά θετικές επιπτώσεις για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Για το έτος 2018 θα συνεχισθεί η περαιτέρω επέκταση και εμβάθυνση εμβάθυνση του προγράμματος αυτού με απώτερο στόχο την ολοκλήρωση της δημιουργίας ενιαίου λογαριασμού διαχείρισης ταμειακών διαθεσίμων.
Η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου για το έτος 2018 θα συνεχίσει να υλοποιείται και μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων.
Επιπροσθέτως, με στόχο την αναδημιουργία επαρκούς ρευστότητας και μίας αντιπροσωπευτικής καμπύλης αποδόσεων ομολόγων αναφοράς του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και τη δημιουργία επαρκών ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας για την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του ΕΔ, αποκλειστικά από την διεθνή και εγχώρια αγορά κεφαλαίων μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, θα επιχειρηθεί εκ νέου η έξοδος στις αγορές.
Στους σχεδιασμούς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται σειρά νέων ομολογιακών εκδόσεων σταθερού επιτοκίου με κομβικές διάρκειες, ενώ εντός του Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή των ομολόγων προερχόμενων από το PSI με νέα ομόλογα, στο πλαίσιο ενός συντεταγμένου προγράμματος διαχείρισης υφιστάμενων υποχρεώσεων χαρτοφυλακίου χρέους (LME-Liability Management Exercise), κατά τα πρότυπα της πρόσφατης επιτυχημένης έκδοσης του νέου 5-ετούς Ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) λήξης 2022 και της αντίστοιχης ανταλλαγής ΟΕΔ λήξης 2019, που έλαβαν χώρα την 1η Αυγούστου 2017.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της αρχής της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, από τις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017, διασφαλίζεται η επί της ουσίας παροχή έμμεσης εγγύησης από τους Ευρωπαίους Εταίρους προς το ΕΔ για απρόσκοπτη έξοδό του στις αγορές, με πιθανή εκταμίευση στο τέλος του προγράμματος μέρους των αδιάθετων δανειακών κεφαλαίων του τρέχοντος προγράμματος, με στόχο τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας του ΕΔ.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες αποφάσεις για λήψη περαιτέρω μέτρων ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους σε μέσο-μακροχρόνιο ορίζοντα και την ενδεχόμενη σύνδεση αυτών με τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, εφόσον αυτά κριθούν απαραίτητα, αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση της ρευστότητας τόσο του ΕΔ ειδικά, όσο και της ελληνικής οικονομίας γενικό-τερα, καθώς και στη σημαντική βελτίωση του οικονομικού και επενδυτικού κλίματος για τη χώρα, παράγοντες εξαιρετικά κρίσιμοι για οριστική έξοδο από την κρίση.
Επίσης, κατά το επόμενο έτος, θα διατηρηθούν οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, όπως είναι η διατήρηση του συναλλαγματικού κινδύνου στα σημερινά ελάχιστα επίπεδα για τα δάνεια εκτός ευρώ και η βελτίωση της αναλογίας χρέους σταθερού επιτοκίου στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.
Καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη των προαναφερόμενων διαχειριστικών στόχων θα έχουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τη λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018.
Κύρια επιδίωξη των μέτρων αυτών αποτελεί, μεταξύ άλλων, η αντιστάθμιση του υφιστάμενου επιτοκιακού κινδύνου του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους με στόχο τη βέλτιστη προβλεψιμότητα των μελλοντικών δαπανών εξυπηρέτησής του, με προοπτική τη συνέχιση της εκδοτικής δραστηριότητας της χώρας στις διεθνείς αγορές.
Πολιτική ελέγχου δημοσίων δαπανών
Η στρατηγική ελέγχου εντάσσεται σε μια ευρύτερη στροφή που συντελείται στο πεδίο του ελέγχου των δημοσίων δαπανών και στοχεύει στην απλοποίηση και ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς του, με μετατόπιση της έμφασης από τον προληπτικό στον κατασταλτικό έλεγχο, προκειμένου αφενός να μην δημιουργούνται καθυστερήσεις και προσκόμματα στην εξόφληση των δημοσίων δαπανών και αφετέρου να ενισχύεται η διαφάνεια και η λογοδοσία στη δράση των οργάνων που είναι επιφορτισμένα με τη διενέργεια των πληρωμών.
Για την αποτελεσματική επίτευξη των στόχων του μηχανισμού δημοσιονομικού ελέγχου και στο πλαίσιο της οργανωτικής αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, έχει ήδη δρομολογηθεί ο διαχωρισμός της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, σε δύο Γενικές Διευθύνσεις, τη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων και τη Γενική Διεύθυνση Ελέγχων Συγ-χρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων.
-H Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων έχει ως στόχο τη δημιουργία σε εθνικό επίπεδο ενός ισχυρού μηχανισμού κατασταλτικού ελέγχου επί των δημοσίων δαπανών σε αντίβαρο του καταργηθέντος προληπτικού ελέγχου.
Στρατηγικός στόχος είναι η διενέργεια α) τακτικών (συστημικών) ελέγχων για την ταχύτερη βελτίωση της λειτουργίας και της απόδοσης των συστημάτων διαχείρισης των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, προκειμένου να εμπεδωθεί η δημοσιονομική πειθαρχία και να επιτευχθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του Τακτικού Προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου Προ-γράμματος Δημοσιονομικής Πολιτικής και β) έκτακτων ελέγχων για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης του Κρατικού Προϋπολογισμού στο πλαίσιο της προσπάθειας καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς.
Μέσα από ένα πλέγμα επιτελικά σχεδιασμένων και κεντρικά συντονισμένων τακτικών και έκτακτων ελέγχων και με την αξιοποίηση της ελεγκτικής εμπειρίας του προσωπικού των τέως Υπηρεσιών Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΥΔΕ), επιδιώκεται αφενός μεν η παροχή προς τον Υπουργό Οικονομικών επαρκούς διαβεβαίωσης ή η διατύπωση επιφυλάξεων για το σύνολο ή για μέρος του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου των δημοσιονομικών του Κράτους, αφετέρου δε η διενέργεια μεγαλύτερου αριθμού ελέγχων και η συχνότερη παρουσία των ελεγκτών στους φορείς της γενικής κυβέρνησης.
-Η Γενική Διεύθυνση Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων έχει ως στρατηγικό στόχο την παροχή γνωμοδότησης για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.
Ειδικότερα προγραμματίζονται τα ακόλουθα:
-Σύνταξη και επικαιροποίηση στρατηγικών (σχεδιασμός ελέγχων συστημάτων και πράξεων) για το σύνολο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου (ΕΣΠΑ 2014-2020).
-Επικαιροποίηση εγχειριδίων και σύνταξη ερωτηματολογίων ελέγχου.
-Υποβολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετήσιας Έκθεσης Ελέγχου και Γνώμης (η οποία συνυποβάλλεται με τους ετήσιους λογαριασμούς και τις δηλώσεις διαχείρισης).
Η νέα Διεύθυνση Πιστοποίησης δαπανών Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) έχει ως επιχειρησιακούς στόχους:
α)Tον σχεδιασμό των ελέγχων του Οργανισμού Πιστοποίησης μέσω της δημιουργίας μεθοδολογιών, προτύπων, εργαλείων και κατάλληλων πληροφορικών συστημάτων,
β)Την προετοιμασία για τον προγραμματισμό και τον έλεγχο των ετήσιων λογαριασμών και της ορθής λειτουργίας του εσωτερικού συστήματος ελέγχου του οργανισμού πληρωμών και
γ)Την προετοιμασία για την παροχή γνωμοδότησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το Αυτοτελές Τμήμα Έκτακτων Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων θα υλοποιήσει τον επιχειρησιακό στόχο της διενέργειας ελέγχων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, κατόπιν καταγγελιών, εισαγγελικών παραγγελιών, δημοσιευμάτων, ή εντολών οργάνων όπως ενδεικτικά ο Υπουργός Οικονομικών ή ο Γενικός Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Το Αυτοτελές Τμήμα Νομικής Υποστήριξης θα είναι επιφορτισμένο με την παροχή νομικής υποστήριξης σε όλες τις οργανικές μονάδες της Γενικής Διεύθυνσης.
Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της εποπτείας των οικονομικών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, συλλέγει και δημοσιεύει, σε μηνιαία βάση, στοιχεία για τα έσοδα, τις δαπάνες, τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, το χρέος, τις εγγυήσεις αλλά και τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τρίτους (φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης), για το σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης.
Για την ορθή καταγραφή και παρακολούθηση των υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, την αποφυγή σώρευσης νέων και την ομαλή αποπληρωμή τους έχουν θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, με κυριότερη τη θέσπιση του Μητρώου Δεσμεύσεων. Από τη θεσμοθέτησή του το 2010 μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί σημαντική βελτίωση, τόσο ως προς το ποσοστό των φορέων που το τηρούν και αποστέλλουν στοιχεία στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όσο και ως προς την ποιότητα των στοιχείων.
Η τήρηση του Μητρώου Δεσμεύσεων σε συνδυασμό με τη μηνιαία υποβολή στοιχείων στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, αποτελεί βασικό εργαλείο για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την ορθή εκτέλεση των δαπανών, καθώς και για την ακριβή και αξιόπιστη αποτύπωση των υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης.
Για τη διασφάλιση της ορθής καταγραφής και παρακολούθησης των υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στο Μητρώο Δεσμεύσεων, πραγματοποιήθηκε το 2015 από το ΓΛΚ δειγματοληπτική συλλογή στοιχείων για τις υποχρεώσεις τους και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν επιτόπιοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι, προκειμένου να επαληθευτούν τα εν λόγω στοιχεία.
Το τρέχον έτος προγραμματίζεται η πραγματοποίηση ανάλογων ελέγχων για την ορθή τήρηση του Μητρώου και την πορεία των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Επιπλέον, από το Σεπτέμβριο του 2017 ξεκίνησε μια προσπάθεια για τον ανασχεδιασμό του Μητρώου Δεσμεύσεων και του συστήματος υποβολής στοιχείων με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της παρακολούθησης και τη πληρέστερη συλλογή στοιχείων για τις υποχρεώσεις και τις πληρωμές της Γενικής Κυβέρνησης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του ρόλου εποπτείας του ΓΛΚ.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του ΕΟΠΥΥ συμπεριλαμβάνουν ποσά από rebate και clawback που δεν έχουν συμψηφιστεί ακόμα.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσοκομείων συμπεριλαμβάνουν ποσά από rebate που δεν έχουν συμψηφιστεί ακόμα.
Από το σύνολο των εκκρεμών υποχρεώσεων των φορέων, ως ληξιπρόθεσμες ορίζονται εκείνες οι οποίες δεν έχουν εξοφληθεί μετά την παρέλευση 90 ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησής τους. Τα στοιχεία για τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων αναφέρονται σε εκκρεμείς επιστροφές φόρων για τις οποίες έχει εκδοθεί το σχετικό ΑΦΕΚ μέχρι και το τέλος του μήνα αναφοράς.
Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης αποτελεί βασική προτεραιότητα για το Υπουργείο Οικονομικών, δεδομένου ότι συμβάλλει στην ενίσχυση της αξιοπιστίας των φορέων, στην εξυγίανση των προϋπολογισμών τους, αλλά και στην τόνωση της ρευστότητας της οικονομίας.
Για το σκοπό αυτό από τον Ιούνιο του 2016 υλοποιείται πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους με έκτακτη χρηματοδότησή τους.
Παράλληλα, υλοποιείται η αποπληρωμή εκκρεμών επιστροφών φόρου. Επιπλέον, το 2017 ξεκίνησε και η έκτακτη χρηματοδότηση των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για την εκκαθάριση εκκρεμών, άνω των 90 ημερών, αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Η απαραίτητη ρευστότητα για την υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων αντλείται από την ειδική χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) η οποία προβλέπεται στο πλαίσιο της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης, αλλά και από ίδιους πόρους των φορέων.
Οι χρηματοδοτήσεις από τον ΕΜΣ ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2016. Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2017 εκταμιεύτηκαν συνολικά 4.300 εκατ. ευρώ.
Με τη συστηματική προσπάθεια για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και μετά τη θετική αξιολόγηση από τον ΕΣΜ της πορείας των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ως και τον Σεπτέμβριο του 2017, εκταμιεύτηκαν επιπλέον 800 εκατ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου 2017.
Ως αποτέλεσμα, το 2016 και το 2017 παρατηρείται σταδιακή μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Τον Σεπτέμβριο του 2017 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εκκρεμών επιστροφών φόρων, μειώθηκαν σε σχέση με το τέλος του 2015 κατά 1.489 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, εντός του 2017 έχουν εξοφληθεί 323 εκατ. ευρώ που αφορούν εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Με τη συνέχιση της ροής χρηματοδοτήσεων από τον ΕΜΣ εντός του 2018 και της προσπάθειας των φορέων για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, αλλά και τη στενή εποπτεία και παρακολούθηση από πλευράς του ΓΛΚ, αναμένεται η περαιτέρω μείωσή τους εντός του 2018. Απώτερος στόχος είναι να ομαλοποιηθεί ο τρόπος αποπληρωμής των υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους, ενισχύοντας τη ρευστότητα της οικονομίας.
Έσοδα
Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση), μετά τη μείωση των επιστροφών φόρων, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 48.715 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αρνητική απόκλιση κατά 2.949 εκατ. ευρώ ή 5,7% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η απόκλιση αυτή οφείλεται κυρίως:
•στις αυξημένες επιστροφές φόρων, οι οποίες εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν σε 5.577 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.253 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου σε ταμειακή βάση, ενώ σε δημοσιονομική βάση η αύξηση έναντι του στόχου περιορίζεται σε 506 εκατ. ευρώ,
•στη μείωση κατά 996 εκατ. ευρώ στο Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ),
•στη μετακύλιση της τελευταίας δόσης του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του έτους 2017, εκτιμώμενου ποσού 281 εκατ. ευρώ, στον Ιανουάριο του 2018.
Παράλληλα, άλλες κατηγορίες εσόδων αναμένεται να καταγράψουν υπέρβαση 581 εκατ. ευρώ (σε ταμειακή βάση) περιορίζοντας τη συνολική ταμειακή απόκλιση των εσόδων στα 2.949 εκατ. ευρώ.
Σε δημοσιονομική βάση τα έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 48.781 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.004 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Σημειώνεται ότι στη διαμόρφωση των εσόδων περιλαμβάνεται και το ποσό από την αρνητική μεταβολή του υπολοίπου του Ενιαίου Λογαριασμού Θησαυροφυλακίου, σε σχέση με την 31/12 του προηγούμενου έτους, ύψους 164 εκατ. ευρώ, το οποίο στο ΜΠΔΣ 2018-2021 είχε περιληφθεί στις προσαρμογές των δαπανών.
Άμεσοι φόροι
Από την άμεση φορολογία, εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 20.288 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.237 εκατ. ευρώ ή 5,7% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η απόκλιση αυτή, οφείλεται, κυρίως, στις μειωμένες εκτιμήσεις εσόδων από το ΦΕΦΠ, λόγω μείωσης της φορολογικής βάσης και στη μετακύλιση καταβολής της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2017 τον Ιανουάριο του 2018, όπως προαναφέρθηκε. Ειδικότερα:
Ο φόρος εισοδήματος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 12.897 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 1.140 εκατ. ευρώ από το στόχο.
Η μείωση αυτή προέρχεται κατά 996 εκατ. ευρώ από τη φορολογία των φυσικών προσώπων, κατά 89 εκατ. ευρώ από τη φορολογία των νομικών προσώπων και κατά 55 εκατ. ευρώ από τη φορολογία ειδικών κατηγοριών.
Οι φόροι περιουσίας αναμένεται να διαμορφωθούν στα 3.200 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 117 εκατ. ευρώ από το στόχο του ΜΠΔΣ 2018-2021, λόγω της μετακύλισης καταβολής της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2017 τον Ιανουάριο 2018.
Οι άμεσοι φόροι παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ) αναμένεται να διαμορφωθούν στα 1.821 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 178 εκατ. ευρώ.
Τέλος, οι λοιποί άμεσοι φόροι αναμένεται να διαμορφωθούν στα 2.370 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 158 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων εισπράξεων από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, από το τέλος επιτηδεύματος και από το φόρο πολυτελούς διαβίωσης, ως αποτέλεσμα της μειωμένης φορολογικής βάσης.
Έμμεσοι φόροι
Από τους έμμεσους φόρους αναμένεται να εισπραχθούν 26.917 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 199 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Ειδικότερα:
Τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να διαμορφωθούν στα 15.767 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 222 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από την εμφάνιση στα έσοδα ΦΠΑ λοιπών προϊόντων ποσού ύψους 296 εκατ. ευρώ από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων (που στη συνέχεια εμφανίστηκε στα έσοδα αποκρατικοποιήσεων, αυξάνοντας ισόποσα τις επιστροφές φόρων). Μειωμένος εμφανίζεται ο ΦΠΑ στα καπνικά προϊόντα κατά 74 εκατ. ευρώ, ενώ ο ΦΠΑ πετρελαιοειδών δεν παρουσιάζει απόκλιση σε σχέση με το στόχο.
Τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 9.267 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 269 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε τεθεί στο ΜΠΔΣ 2018-2021.
Η μείωση αυτή προέρχεται από τους λοιπούς ΕΦΚ, οι οποίοι είναι μειωμένοι κατά 320 εκατ. ευρώ, λόγω της αυξημένης αποθεματοποίησης στα καπνικά προϊόντα του έτους 2016.
Τέλος, οι έμμεσοι φόροι παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ) αναμένεται να διαμορφωθούν στα 922 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 204 εκατ. ευρώ.
Μη φορολογικά έσοδα
Τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 4.340 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 361 εκατ. ευρώ ή 9,1% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η αύξηση αυτή οφείλεται, κυρίως, στους εξής παράγοντες:
•στα αυξημένα, κατά 137 εκατ. ευρώ, έσοδα από μερίσματα λόγω της συμμετοχής του Δημοσίου στα κέρδη Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών,
•στα αυξημένα, κατά 100 εκατ. ευρώ, έσοδα από πρόστιμα,
•στα αυξημένα, κατά 29 εκατ. ευρώ, έσοδα από την είσπραξη φόρων με ταυτότητα οφειλής, μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων, που καταχωρούνται προσωρινά σε μη φορολογικό κωδικό εσόδου, και
•στα έσοδα, ύψους 29 εκατ. ευρώ, από την καταβολή προμήθειας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου από τα πιστωτικά ιδρύματα, για την υπερβάλλουσα αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση οικονομικού έτους 2016, που δεν είχαν προβλεφθεί στο ΜΠΔΣ.
Μη τακτικά έσοδα
Τα μη τακτικά έσοδα (εκτός των εσόδων από ANFAs και SMPs) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο ποσό των 350 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 43 εκατ. ευρώ, ή 14,2% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εσόδων από:
•τους καταργηθέντες ειδικούς λογαριασμούς, κατά 24 εκατ. ευρώ,
•τα πιστωτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, κατά 12 εκατ. ευρώ.
Μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFA)
Από τη μεταφορά αποδόσεων λόγω της διακράτησης ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFAs), καθώς και από το Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων (SMPs), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), προβλέπονται έσοδα ύψους 345 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι, τα έσοδα αυτά κατατίθενται απευθείας στον ειδικό λο-γαριασμό εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους (Segregated Account) και δεν υπολογίζονται στο αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τους όρους της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης.
Επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων
Οι ταμειακές επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων αναμένεται να διαμορφωθούν στα 5.577 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 2.253 εκατ. ευρώ ή 67,8% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ 2018-2021. Ωστόσο σε δημοσιονομική βάση η υπέρβαση θα περιοριστεί στο ποσό των 506 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 296 εκατ. ευρώ αφορά την επιστροφή φόρου για την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων, το οποίο έχει εμφανιστεί στα έσοδα από ΦΠΑ, όπως προαναφέρθηκε.
Δαπάνες
Οι συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού για το έτος 2017 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν (σε ταμειακή βάση) στα 50.515 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 670 εκατ. ευρώ σε σχέση με το στόχο του ΜΠΔΣ 2018-2021 και μειωμένες κατά 151 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016, εάν δεν ληφθούν υπόψη οι δαπάνες για την υλοποίηση του προγράμματος εξόφλησης ληξιπρόθεσμων υπο-χρεώσεων του 2016, ύψους 2.824 εκατ. ευρώ.
Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 44.514 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 320 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Αποδοχές και συντάξεις
Οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 11.927 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 160 εκατ. ευρώ ή 1,3% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021, κυρίως λόγω της μη υλοποίησης της διάταξης του άρθρου 17 του ν.4354/2015.
Οι δαπάνες αυτές είναι μειωμένες κατά 5.837 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το σύνολο σχεδόν των συντάξεων Δημοσίου καταβάλλεται πλέον από 1/1/2017 από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ο οποίος επιχορηγείται για τον σκοπό αυτό από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Η μείωση των δαπανών της κατηγορίας αυτής αντισταθμίστηκε μερικώς από την καταβολή από 1/1/2017 της δαπάνης για εργοδοτικές εισφορές από το κράτος ως εργοδότη υπέρ του ΕΦΚΑ, για τους υπαλλήλους με σύμβαση δημοσίου δικαίου, καθώς και από την αλλαγή του κανόνα προσλήψεων σε 1 προς 4 από 1 προς 5 που ίσχυε για το 2016.
Πρόσθετες και παρεπόμενες παροχές
Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 348 εκατ. ευρώ, έναντι 336 εκατ. ευρώ του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Καταναλωτικές και σύνθετες δαπάνες (πλην αποθεματικού)
Οι δαπάνες αυτές εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν σε 2.338 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και 360 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του κόστους των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Εάν δεν ληφθεί υπόψη το παραπάνω ποσό τότε εκτιμάται ότι θα υπάρξει εξοικονόμηση ύψους 47 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Αποθεματικό
Στο 2017 είχαν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση έκτακτων και επειγουσών δαπανών, από τις οποίες μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου είχαν κατανεμηθεί πιστώσεις ύψους 654 εκατ. ευρώ. Η χρήση του ποσού αυτού έγινε κυρίως για:
•την ενίσχυση με ποσό ύψους 220 εκατ. ευρώ για την κάλυψη μέρους της συμμετοχής στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ ΑΕ, της οποίας μοναδικός μέτοχος είναι το Ελληνικό Δημόσιο,
•την κάλυψη δαπανών σε εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων,
•τις επιχορηγήσεις σε συγκοινωνιακούς φορείς,
•τις επιστροφές στην ΕΕ από ανεκτέλεστα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, λόγω μη επιλέξιμων δαπανών, διορθώσεων, ανακτήσεων κλπ., και
•την καταβολή περιβαλλοντικών προστίμων που επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, λόγω μη συμμόρφωσης του Ελληνικού Δημοσίου για τη δημιουργία σχετικών υποδομών για τους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και τα συστήματα συλλογής και επεξεργασίας των αστικών λυμάτων.
Οι πιστώσεις ύψους 346 εκατ. ευρώ που απομένουν στο αποθεματικό θα καλύψουν δαπάνες έκτακτου χαρακτήρα.
Μεταβιβαστικές πληρωμές
Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 22.292 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 929 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου ΜΠΔΣ 2018-2021. Η υπέρβαση αυτή οφείλεται κυρίως στις εκτιμήσεις για την καταβολή:
•της επιστροφής εισφορών υγειονομικής περίθαλψης στους συνταξιούχους και
•της χορήγησης κοινωνικού μερίσματος για τη στήριξη των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών.
Πληρωμές που αντικρίζονται από πραγματοποιούμενα έσοδα
Οι δαπάνες αυτές εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 4.989 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 39 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω αναθεώρησης των εκτιμήσεων των αποδόσεων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
Στην παρούσα κρίσιμη φάση για την ελληνική οικονομία, η υλοποίηση του ΠΔΕ για το 2017 έχει ως στόχο να συνοδεύσει τη δημοσιονομική προσπάθεια με αναπτυξιακές δράσεις συμβάλλοντας στην ενίσχυση της οικονομίας και ταυτόχρονα τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής.
Για το έτος 2017, προβλέπεται η υλοποίηση έργων και δράσεων συνολικού ύψους 6.750 εκατ. ευρώ. Από αυτά, ποσό ύψους 5.750 εκατ. ευρώ αφορά συγχρηματοδοτούμενα έργα, εκ των οποίων 3.943 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα διατεθούν για την υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ 2014-2020, 800 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση έργων ΕΣΠΑ 2007-2013 και 1.007 εκατ. ευρώ για πληρωμές δαπανών λοιπών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και των δύο περιόδων.
Βασικός στόχος της εκτέλεσης του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του ΠΔΕ και για το 2017 είναι η μέγιστη απορρόφηση των προβλεπόμενων πόρων, με τους οποίους η Ευρωπαϊκή Ένωση συγχρηματοδοτεί επενδυτικά προγράμματα της χώρας.
Ο στόχος αυτός εξειδικεύεται αφενός στην ταχεία ολοκλήρωση όλων των εκκρεμοτήτων που αφορούν σε δράσεις ΕΣΠΑ και των λοιπών συγ-χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της περιόδου 2007-2013 και αφετέρου στην επίσπευση της υλοποίησης των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020.
Τέλος, ποσό ύψους 1.000 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα διατεθεί για την υλοποίηση έργων χρηματοδοτούμενων αμιγώς από εθνικούς πόρους.
Οι πόροι αυτοί θα διατεθούν για την προώθηση αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, συμπληρωματικά με τα συγχρηματοδοτούμενα έργα.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
«Εύχομαι ο επόμενος προϋπολογισμός να είναι καλύτερος», είπε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης στον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη.
Ο πρόεδρος της Βουλής, ενημέρωσε το Σώμα ότι ο Κρατικός Προϋπολογισμός εισάγεται προς συζήτηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου για τέσσερις συνεδριάσεις. Η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, θα αρχίσει την Δευτέρα, 18 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί, μέσα σε πέντε συνεχείς συνεδριάσεις, την Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου, οπότε ο κρατικός Προϋπολογισμός θα ψηφιστεί τα μεσάνυχτα με ονομαστική ψηφοφορία.
Ο κ. Χουλιαράκης, κατέθεσε επίσης τον κρατικό Απολογισμό οικονομικού έτους 2016 και τον Ισολογισμό χρήσης 2016, έκθεση επί των φορολογικών δαπανών, έκθεση των γενικών διευθυντών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, φορολογικής διοίκησης, τελωνείων και ειδικών φόρων κατανάλωσης, δημόσιας περιουσίας και κοινωφελών περιουσιών του υπουργείου Οικονομικών καθώς και τις δηλώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 58 του ν.4270/2014.
Νέους φόρους 1 δισ. ευρώ (άμεσους και έμμεσους), προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,82% του ΑΕΠ ή 7,051 δισ. ευρώ τη νέα χρονιά κομίζει σε φορολογούμενους και νοικοκυριά ο προϋπολογισμός του 2018 υπολογίζοντας σε ανάπτυξη 2,5% από 1,6% το 2017.
Ο νέος προϋπολογισμός ποντάρει σε εισπράξεις 50,5 δις. το 2018 (τακτικά έσοδα) αυξημένες κατά 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με τις φετινές, ενώ 1,1 δισ. ευρώ είναι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις του 2018.
Οι δαπάνες προβλέπεται να συγκρατηθούν στα 48,5 δισ. ευρώ μειωμένες κατά 2 δισ. ευρώ σε σχέση με αυτές του 2017.
Σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό, το 2018:
-θα εισπραχθούν 2,1 δισ. επιπλέον κρατικά έσοδα σε σχέση με φέτος. Θα φτάσουν συνολικά στα 54,244 δισ. ευρώ έναντι 52,142 που εκτιμώνται φέτος. Σε αυτά περιλαμβάνονται και
-Θα εισπραχθούν 951 εκατ. ευρώ περισσότερα από φόρους. Για το 2018 το σύνολο των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους θα ανέλθει σε 48,156 δισ. ευρώ, έναντι 47,205 που εκτιμώνται για φέτος.
-Οι κρατικές δαπάνες κόβονται επίσης κατά 2,1 δισ. ευρώ (όσο δηλαδή και οι αυξήσεις φόρων). Από 57,265 δισ. εφέτος θα μειωθούν στα 55,188 δισ. ευρώ.
-Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις προβλέπεται να αυξηθεί κατά 443 εκατ. ευρώ, από 12,217 δισ. φέτος σε 12,660 δισ. το 2018, κυρίως λόγω των αυξημένων εργοδοτικών εισφορών του κράτους ως εργοδότη υπέρ του ΕΦΚΑ για τους υπαλλήλους που υπάγονταν στο συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου έως 31/12/2016 (από 3,33% το 2017 σε 6,67% το 2018), της αναμόρφωσης των ειδικών μισθολογίων, καθώς και της συνεχιζόμενης από το 2017 μείωσης του αριθμού των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.
-Το κονδύλι για Ασφάλιση, Περίθαλψη και κοινωνική προστασία κόβεται κατά 1,6 δισ. ευρώ, από 21,037 δισ. το 2017 σε 19.438 δισ. το 2018
-Για τόκους η δαπάνη μειώνεται κατά 800 εκατ. ευρώ στα 5,2 δισ. ευρώ από 6 δισ. το 2017.
Αναλυτικότερα
Αν και οριακά υψηλότερο από το αντίστοιχο εκτιμώμενο αποτέλεσμα του 2017, η δημοσιονομική προσπάθεια που έχει ήδη καταβληθεί, καθώς και η άρση της οικονομικής αβεβαιότητας και η σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος, είναι επαρκείς παράγοντες για την ασφαλή επίτευξή του.
Ο προϋπολογισμός του 2018 είναι ο τελευταίος που κατατίθεται στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής και σηματοδοτεί την είσοδο της χώρας σε μία νέα περίοδο οικονομικής σταθερότητας.
Όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-21, στα έτη που ακολουθούν, έχει εξασφαλιστεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος ώστε να διευρυνθούν οι παρεμβάσεις ενίσχυσης της κοινωνικής προστασίας και να υλοποιηθούν οι σημαντικές μειώσεις φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Κύριος στόχος της οικονομικής πολιτικής κατά το έτος 2018 παραμένει η διατηρήσιμη ανάκτηση της πρόσβασης της ελληνικής δημοκρατίας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων – από τις οποίες έχει αποκλεισθεί από τον Απρίλιο του 2010 – και η ενίσχυση της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Προϋπόθεση για την υλοποίηση των στόχων αυτών αποτελεί η διατήρηση των δημοσίων οικονομικών σε τροχιά εξυγίανσης ώστε να εμπεδωθεί περαιτέρω η ήδη ανακτηθείσα αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής της χώρας και να αποκλιμακωθεί το κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου σε βιώσιμα επίπεδα.
Κύριο μέσο εμπέδωσης της αξιοπιστίας της δημοσιονομικής πολιτικής αποτελεί η επίτευξη του στό-χου πρωτογενών πλεονασμάτων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του Προγράμματος Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της χώρας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Αν και υψη-λότερος από τον αντίστοιχο στόχο του 2017, η δημοσιονομική προσπάθεια που έχει ήδη καταβληθεί είναι επαρκής για την ασφαλή επίτευξή του.
Το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα υλοποιηθεί ο Προϋπολογισμός του Κράτους το έτος 2018 είναι σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Η υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων κατά τα έτη 2015, 2016 και 2017 έχει συμβάλλει στην εμπέδωση του ότι η ελληνική δημοκρατία αφήνει οριστικά πίσω της τη μακρά περίοδο μη ορθολογικής δημοσιονομικής διαχείρισης και εισέρχεται σε μία νέα, που συνδυάζει τη δημοσιονομική ισορροπία με την κοινωνική δικαιοσύνη και υπηρετεί τις αρχές του κράτους δικαίου.
Πιο συγκεκριμένα, η επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος Γενικής Κυβέρνησης το 2017, οδήγησε στην έξοδο από τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένα χρόνο νωρίτερα του αναμενομένου, στην αναβάθμιση των οικονομικών προοπτικών της χώρας από όλους τους οίκους
πιστοληπτικής αξιολόγησης, και στον εκ νέου δανεισμό από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων τον Ιούλιο του 2017.
Ο Προϋπολογισμός του Κράτους του 2018, ενσωματώνει επίσης την υλοποίηση στοχευμένων προ-γραμμάτων κοινωνικής προστασίας και καταπολέμησης της παιδικής φτώχειας, όπως η ενίσχυση των οικογενειακών επιδομάτων, η επέκταση των σχολικών γευμάτων, και η διεύρυνση της κάλυψης βρε-φονηπιακών σταθμών. Σε ένα δυσμενές δημοσιονομικό περιβάλλον, οι δράσεις αυτές δεν θα μπορού-σαν να υλοποιηθούν χωρίς την επιτυχή ολοκλήρωση της επισκόπησης των πρωτογενών δαπανών του δημοσίου που στόχο είχε την ανακατανομή πόρων από δράσεις με χαμηλή ανταποδοτικότητα σε δρά-σεις με υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.
Οι δράσεις που χρηματοδοτούνται μέσω της επισκόπησης των πρωτογενών δαπανών του δημοσίου, μαζί με το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης που ξεκίνησε να υλοποιείται πλήρως το 2017, αποτελούν κρίσιμες ενισχύσεις του δικτύου προστασίας των πιο ευάλωτων νοικοκυριών και τη βάση ενός αξιόπιστου κοινωνικού κράτους.
Χρέος Κεντρικής Διοίκησης και Γενικής Κυβέρνησης
Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 332.800 εκατ. ευρώ ή 186,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, έναντι 326.358 εκατ. ευρώ ή 187,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016.
Το 2018 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα 343.000 εκατ. ευρώ ή 185,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 0,7 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2017 (πίνακας 4.1).
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 318.300 εκατ. ευρώ ή 178,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, έναντι 315.036 εκατ. ευρώ ή 180,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016. Το 2018, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 332.000 εκατ. ευρώ ή 179,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση 1,6 ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2017
Εξέλιξη δημόσιου χρέους Γενικής Κυβέρνησης
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης από 31/12/2016 μέχρι 31/12/2017 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 3.264 εκατ. ευρώ, ενώ για το διάστημα από 31/12/2017 μέχρι 31/12/2018 προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 13.700 εκατ. ευρώ.
Οι αυξήσεις αυτές οφείλονται κυρίως στη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας (cash buffer) μέσω του ESM και τη χρηματοδότηση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Δομή και χαρακτηριστικά του χρέους Κεντρικής Διοίκησης
Ο χρονικός ορίζοντας των λήξεων του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης στις 30/09/2017 εκτείνεται μέχρι το έτος 2059.
Η αδυναμία προσφυγής για δανεισμό στις αγορές από το Μάιο του 2010, είχε ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των ομολόγων και την αντικατάστασή τους με δάνεια Η αναλογία αυτή αναμένεται να αντιστραφεί τα επόμενα έτη με τη σταδιακή επάνοδο του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές για δανεισμό.
Επισημαίνεται ότι στις 30/09/2017 το ύψος των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου περιορίστηκε στο 14,8% του χρέους Κεντρικής Διοίκησης (έναντι 91% το 2009) και αντικαταστάθηκε με δάνεια που ελήφθησαν από το Μηχανισμό Στήριξης, τα οποία αποτελούν πλέον το 71,2% του χρέους Κεντρικής Διοίκησης.
Οι δαπάνες για εξόφληση βραχυπρόθεσμων τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες από το 2011 έως το 2013 περιλαμβάνουν μόνο έντοκα γραμμάτια ιδιωτικού τομέα, ενώ από το 2014 περιλαμβάνουν και repos, εκτιμάται ότι το 2017 θα διαμορφωθούν σε 541.100 εκατ. ευρώ, έναντι 531.263 εκατ. ευρώ το 2016.
Σημειώνεται ότι οι δαπάνες εξόφλησης εντόκων γραμματίων και repos αφορούν τις συνολικές ετήσιες εξοφλήσεις οι οποίες αναχρηματοδοτούνται με νέες αντίστοιχες εκδόσεις, δεδομένου ότι τόσο το υφιστάμενο συνολικό ύψος των ΕΓΕΔ όσο και το υφιστάμενο υπόλοιπο των repos δεν ξεπερνούν, έκαστο, τα 15.000 εκατ. ευρώ.
Όπως φαίνεται στον πίνακα, οι δαπάνες για τόκους του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης, μετά το 2012, διαμορφώνονται στα επίπεδα των 5.500-6.000 εκατ. ευρώ, ενώ το ύψος των δαπανών για τόκους διαμορφώνεται περίπου στο 3% ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Η μείωση αυτή οφείλεται στη μείωση του ύψους του δημόσιου χρέους μετά την ανταλλαγή των ομολόγων (PSI) του Μαρτίου 2012 και την επαναγορά του Δεκεμβρίου 2012, τη μείωση των επιτοκίων των δανείων του μηχανισμού στήριξης και την αναβολή καταβολής τόκων για τα δάνεια που χορηγήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Βασικές κατευθύνσεις δανεισμού και διαχειριστικοί στόχοι έτους 2018
Κατά το τρέχον έτος συνεχίστηκε η αξιοποίηση και η βέλτιστη διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, μέσω εφαρμογής προγράμματος πράξεων διαχείρισης ταμειακής ρευστότητας υπό τη μορφή repo agreements, τις οποίες συνάπτει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ).
Με το πρόγραμμα αυτό αξιοποιείται πλέον το μεγαλύτερο μέρος των ταμειακών διαθεσίμων των εν λόγω φορέων με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο, παρέχοντας επ’ ωφελεία τους ανταγωνιστικές υψηλές αποδόσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα αντίστοιχο όφελος ως προς το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, με σωρευτικά θετικές επιπτώσεις για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Για το έτος 2018 θα συνεχισθεί η περαιτέρω επέκταση και εμβάθυνση εμβάθυνση του προγράμματος αυτού με απώτερο στόχο την ολοκλήρωση της δημιουργίας ενιαίου λογαριασμού διαχείρισης ταμειακών διαθεσίμων.
Η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου για το έτος 2018 θα συνεχίσει να υλοποιείται και μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων.
Επιπροσθέτως, με στόχο την αναδημιουργία επαρκούς ρευστότητας και μίας αντιπροσωπευτικής καμπύλης αποδόσεων ομολόγων αναφοράς του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και τη δημιουργία επαρκών ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας για την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του ΕΔ, αποκλειστικά από την διεθνή και εγχώρια αγορά κεφαλαίων μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, θα επιχειρηθεί εκ νέου η έξοδος στις αγορές.
Στους σχεδιασμούς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται σειρά νέων ομολογιακών εκδόσεων σταθερού επιτοκίου με κομβικές διάρκειες, ενώ εντός του Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή των ομολόγων προερχόμενων από το PSI με νέα ομόλογα, στο πλαίσιο ενός συντεταγμένου προγράμματος διαχείρισης υφιστάμενων υποχρεώσεων χαρτοφυλακίου χρέους (LME-Liability Management Exercise), κατά τα πρότυπα της πρόσφατης επιτυχημένης έκδοσης του νέου 5-ετούς Ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) λήξης 2022 και της αντίστοιχης ανταλλαγής ΟΕΔ λήξης 2019, που έλαβαν χώρα την 1η Αυγούστου 2017.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της αρχής της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, από τις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017, διασφαλίζεται η επί της ουσίας παροχή έμμεσης εγγύησης από τους Ευρωπαίους Εταίρους προς το ΕΔ για απρόσκοπτη έξοδό του στις αγορές, με πιθανή εκταμίευση στο τέλος του προγράμματος μέρους των αδιάθετων δανειακών κεφαλαίων του τρέχοντος προγράμματος, με στόχο τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας του ΕΔ.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες αποφάσεις για λήψη περαιτέρω μέτρων ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους σε μέσο-μακροχρόνιο ορίζοντα και την ενδεχόμενη σύνδεση αυτών με τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, εφόσον αυτά κριθούν απαραίτητα, αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση της ρευστότητας τόσο του ΕΔ ειδικά, όσο και της ελληνικής οικονομίας γενικό-τερα, καθώς και στη σημαντική βελτίωση του οικονομικού και επενδυτικού κλίματος για τη χώρα, παράγοντες εξαιρετικά κρίσιμοι για οριστική έξοδο από την κρίση.
Επίσης, κατά το επόμενο έτος, θα διατηρηθούν οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, όπως είναι η διατήρηση του συναλλαγματικού κινδύνου στα σημερινά ελάχιστα επίπεδα για τα δάνεια εκτός ευρώ και η βελτίωση της αναλογίας χρέους σταθερού επιτοκίου στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.
Καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη των προαναφερόμενων διαχειριστικών στόχων θα έχουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τη λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018.
Κύρια επιδίωξη των μέτρων αυτών αποτελεί, μεταξύ άλλων, η αντιστάθμιση του υφιστάμενου επιτοκιακού κινδύνου του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους με στόχο τη βέλτιστη προβλεψιμότητα των μελλοντικών δαπανών εξυπηρέτησής του, με προοπτική τη συνέχιση της εκδοτικής δραστηριότητας της χώρας στις διεθνείς αγορές.
Πολιτική ελέγχου δημοσίων δαπανών
Η στρατηγική ελέγχου εντάσσεται σε μια ευρύτερη στροφή που συντελείται στο πεδίο του ελέγχου των δημοσίων δαπανών και στοχεύει στην απλοποίηση και ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς του, με μετατόπιση της έμφασης από τον προληπτικό στον κατασταλτικό έλεγχο, προκειμένου αφενός να μην δημιουργούνται καθυστερήσεις και προσκόμματα στην εξόφληση των δημοσίων δαπανών και αφετέρου να ενισχύεται η διαφάνεια και η λογοδοσία στη δράση των οργάνων που είναι επιφορτισμένα με τη διενέργεια των πληρωμών.
Για την αποτελεσματική επίτευξη των στόχων του μηχανισμού δημοσιονομικού ελέγχου και στο πλαίσιο της οργανωτικής αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, έχει ήδη δρομολογηθεί ο διαχωρισμός της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, σε δύο Γενικές Διευθύνσεις, τη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων και τη Γενική Διεύθυνση Ελέγχων Συγ-χρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων.
-H Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων έχει ως στόχο τη δημιουργία σε εθνικό επίπεδο ενός ισχυρού μηχανισμού κατασταλτικού ελέγχου επί των δημοσίων δαπανών σε αντίβαρο του καταργηθέντος προληπτικού ελέγχου.
Στρατηγικός στόχος είναι η διενέργεια α) τακτικών (συστημικών) ελέγχων για την ταχύτερη βελτίωση της λειτουργίας και της απόδοσης των συστημάτων διαχείρισης των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, προκειμένου να εμπεδωθεί η δημοσιονομική πειθαρχία και να επιτευχθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του Τακτικού Προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου Προ-γράμματος Δημοσιονομικής Πολιτικής και β) έκτακτων ελέγχων για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης του Κρατικού Προϋπολογισμού στο πλαίσιο της προσπάθειας καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς.
Μέσα από ένα πλέγμα επιτελικά σχεδιασμένων και κεντρικά συντονισμένων τακτικών και έκτακτων ελέγχων και με την αξιοποίηση της ελεγκτικής εμπειρίας του προσωπικού των τέως Υπηρεσιών Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΥΔΕ), επιδιώκεται αφενός μεν η παροχή προς τον Υπουργό Οικονομικών επαρκούς διαβεβαίωσης ή η διατύπωση επιφυλάξεων για το σύνολο ή για μέρος του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου των δημοσιονομικών του Κράτους, αφετέρου δε η διενέργεια μεγαλύτερου αριθμού ελέγχων και η συχνότερη παρουσία των ελεγκτών στους φορείς της γενικής κυβέρνησης.
-Η Γενική Διεύθυνση Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων έχει ως στρατηγικό στόχο την παροχή γνωμοδότησης για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.
Ειδικότερα προγραμματίζονται τα ακόλουθα:
-Σύνταξη και επικαιροποίηση στρατηγικών (σχεδιασμός ελέγχων συστημάτων και πράξεων) για το σύνολο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου (ΕΣΠΑ 2014-2020).
-Επικαιροποίηση εγχειριδίων και σύνταξη ερωτηματολογίων ελέγχου.
-Υποβολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετήσιας Έκθεσης Ελέγχου και Γνώμης (η οποία συνυποβάλλεται με τους ετήσιους λογαριασμούς και τις δηλώσεις διαχείρισης).
Η νέα Διεύθυνση Πιστοποίησης δαπανών Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) έχει ως επιχειρησιακούς στόχους:
α)Tον σχεδιασμό των ελέγχων του Οργανισμού Πιστοποίησης μέσω της δημιουργίας μεθοδολογιών, προτύπων, εργαλείων και κατάλληλων πληροφορικών συστημάτων,
β)Την προετοιμασία για τον προγραμματισμό και τον έλεγχο των ετήσιων λογαριασμών και της ορθής λειτουργίας του εσωτερικού συστήματος ελέγχου του οργανισμού πληρωμών και
γ)Την προετοιμασία για την παροχή γνωμοδότησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το Αυτοτελές Τμήμα Έκτακτων Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων θα υλοποιήσει τον επιχειρησιακό στόχο της διενέργειας ελέγχων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, κατόπιν καταγγελιών, εισαγγελικών παραγγελιών, δημοσιευμάτων, ή εντολών οργάνων όπως ενδεικτικά ο Υπουργός Οικονομικών ή ο Γενικός Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Το Αυτοτελές Τμήμα Νομικής Υποστήριξης θα είναι επιφορτισμένο με την παροχή νομικής υποστήριξης σε όλες τις οργανικές μονάδες της Γενικής Διεύθυνσης.
Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της εποπτείας των οικονομικών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, συλλέγει και δημοσιεύει, σε μηνιαία βάση, στοιχεία για τα έσοδα, τις δαπάνες, τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, το χρέος, τις εγγυήσεις αλλά και τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τρίτους (φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης), για το σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης.
Για την ορθή καταγραφή και παρακολούθηση των υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, την αποφυγή σώρευσης νέων και την ομαλή αποπληρωμή τους έχουν θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, με κυριότερη τη θέσπιση του Μητρώου Δεσμεύσεων. Από τη θεσμοθέτησή του το 2010 μέχρι σήμερα έχει σημειωθεί σημαντική βελτίωση, τόσο ως προς το ποσοστό των φορέων που το τηρούν και αποστέλλουν στοιχεία στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όσο και ως προς την ποιότητα των στοιχείων.
Η τήρηση του Μητρώου Δεσμεύσεων σε συνδυασμό με τη μηνιαία υποβολή στοιχείων στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, αποτελεί βασικό εργαλείο για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την ορθή εκτέλεση των δαπανών, καθώς και για την ακριβή και αξιόπιστη αποτύπωση των υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης.
Για τη διασφάλιση της ορθής καταγραφής και παρακολούθησης των υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στο Μητρώο Δεσμεύσεων, πραγματοποιήθηκε το 2015 από το ΓΛΚ δειγματοληπτική συλλογή στοιχείων για τις υποχρεώσεις τους και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν επιτόπιοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι, προκειμένου να επαληθευτούν τα εν λόγω στοιχεία.
Το τρέχον έτος προγραμματίζεται η πραγματοποίηση ανάλογων ελέγχων για την ορθή τήρηση του Μητρώου και την πορεία των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Επιπλέον, από το Σεπτέμβριο του 2017 ξεκίνησε μια προσπάθεια για τον ανασχεδιασμό του Μητρώου Δεσμεύσεων και του συστήματος υποβολής στοιχείων με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της παρακολούθησης και τη πληρέστερη συλλογή στοιχείων για τις υποχρεώσεις και τις πληρωμές της Γενικής Κυβέρνησης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του ρόλου εποπτείας του ΓΛΚ.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του ΕΟΠΥΥ συμπεριλαμβάνουν ποσά από rebate και clawback που δεν έχουν συμψηφιστεί ακόμα.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσοκομείων συμπεριλαμβάνουν ποσά από rebate που δεν έχουν συμψηφιστεί ακόμα.
Από το σύνολο των εκκρεμών υποχρεώσεων των φορέων, ως ληξιπρόθεσμες ορίζονται εκείνες οι οποίες δεν έχουν εξοφληθεί μετά την παρέλευση 90 ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησής τους. Τα στοιχεία για τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων αναφέρονται σε εκκρεμείς επιστροφές φόρων για τις οποίες έχει εκδοθεί το σχετικό ΑΦΕΚ μέχρι και το τέλος του μήνα αναφοράς.
Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης αποτελεί βασική προτεραιότητα για το Υπουργείο Οικονομικών, δεδομένου ότι συμβάλλει στην ενίσχυση της αξιοπιστίας των φορέων, στην εξυγίανση των προϋπολογισμών τους, αλλά και στην τόνωση της ρευστότητας της οικονομίας.
Για το σκοπό αυτό από τον Ιούνιο του 2016 υλοποιείται πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους με έκτακτη χρηματοδότησή τους.
Παράλληλα, υλοποιείται η αποπληρωμή εκκρεμών επιστροφών φόρου. Επιπλέον, το 2017 ξεκίνησε και η έκτακτη χρηματοδότηση των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης για την εκκαθάριση εκκρεμών, άνω των 90 ημερών, αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Η απαραίτητη ρευστότητα για την υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων αντλείται από την ειδική χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) η οποία προβλέπεται στο πλαίσιο της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης, αλλά και από ίδιους πόρους των φορέων.
Οι χρηματοδοτήσεις από τον ΕΜΣ ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2016. Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2017 εκταμιεύτηκαν συνολικά 4.300 εκατ. ευρώ.
Με τη συστηματική προσπάθεια για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και μετά τη θετική αξιολόγηση από τον ΕΣΜ της πορείας των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ως και τον Σεπτέμβριο του 2017, εκταμιεύτηκαν επιπλέον 800 εκατ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου 2017.
Ως αποτέλεσμα, το 2016 και το 2017 παρατηρείται σταδιακή μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Τον Σεπτέμβριο του 2017 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εκκρεμών επιστροφών φόρων, μειώθηκαν σε σχέση με το τέλος του 2015 κατά 1.489 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, εντός του 2017 έχουν εξοφληθεί 323 εκατ. ευρώ που αφορούν εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Με τη συνέχιση της ροής χρηματοδοτήσεων από τον ΕΜΣ εντός του 2018 και της προσπάθειας των φορέων για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, αλλά και τη στενή εποπτεία και παρακολούθηση από πλευράς του ΓΛΚ, αναμένεται η περαιτέρω μείωσή τους εντός του 2018. Απώτερος στόχος είναι να ομαλοποιηθεί ο τρόπος αποπληρωμής των υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους, ενισχύοντας τη ρευστότητα της οικονομίας.
Έσοδα
Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση), μετά τη μείωση των επιστροφών φόρων, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 48.715 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αρνητική απόκλιση κατά 2.949 εκατ. ευρώ ή 5,7% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η απόκλιση αυτή οφείλεται κυρίως:
•στις αυξημένες επιστροφές φόρων, οι οποίες εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν σε 5.577 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.253 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου σε ταμειακή βάση, ενώ σε δημοσιονομική βάση η αύξηση έναντι του στόχου περιορίζεται σε 506 εκατ. ευρώ,
•στη μείωση κατά 996 εκατ. ευρώ στο Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ),
•στη μετακύλιση της τελευταίας δόσης του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του έτους 2017, εκτιμώμενου ποσού 281 εκατ. ευρώ, στον Ιανουάριο του 2018.
Παράλληλα, άλλες κατηγορίες εσόδων αναμένεται να καταγράψουν υπέρβαση 581 εκατ. ευρώ (σε ταμειακή βάση) περιορίζοντας τη συνολική ταμειακή απόκλιση των εσόδων στα 2.949 εκατ. ευρώ.
Σε δημοσιονομική βάση τα έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 48.781 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.004 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Σημειώνεται ότι στη διαμόρφωση των εσόδων περιλαμβάνεται και το ποσό από την αρνητική μεταβολή του υπολοίπου του Ενιαίου Λογαριασμού Θησαυροφυλακίου, σε σχέση με την 31/12 του προηγούμενου έτους, ύψους 164 εκατ. ευρώ, το οποίο στο ΜΠΔΣ 2018-2021 είχε περιληφθεί στις προσαρμογές των δαπανών.
Άμεσοι φόροι
Από την άμεση φορολογία, εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 20.288 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.237 εκατ. ευρώ ή 5,7% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η απόκλιση αυτή, οφείλεται, κυρίως, στις μειωμένες εκτιμήσεις εσόδων από το ΦΕΦΠ, λόγω μείωσης της φορολογικής βάσης και στη μετακύλιση καταβολής της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2017 τον Ιανουάριο του 2018, όπως προαναφέρθηκε. Ειδικότερα:
Ο φόρος εισοδήματος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 12.897 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 1.140 εκατ. ευρώ από το στόχο.
Η μείωση αυτή προέρχεται κατά 996 εκατ. ευρώ από τη φορολογία των φυσικών προσώπων, κατά 89 εκατ. ευρώ από τη φορολογία των νομικών προσώπων και κατά 55 εκατ. ευρώ από τη φορολογία ειδικών κατηγοριών.
Οι φόροι περιουσίας αναμένεται να διαμορφωθούν στα 3.200 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 117 εκατ. ευρώ από το στόχο του ΜΠΔΣ 2018-2021, λόγω της μετακύλισης καταβολής της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2017 τον Ιανουάριο 2018.
Οι άμεσοι φόροι παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ) αναμένεται να διαμορφωθούν στα 1.821 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 178 εκατ. ευρώ.
Τέλος, οι λοιποί άμεσοι φόροι αναμένεται να διαμορφωθούν στα 2.370 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 158 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων εισπράξεων από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, από το τέλος επιτηδεύματος και από το φόρο πολυτελούς διαβίωσης, ως αποτέλεσμα της μειωμένης φορολογικής βάσης.
Έμμεσοι φόροι
Από τους έμμεσους φόρους αναμένεται να εισπραχθούν 26.917 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 199 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Ειδικότερα:
Τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να διαμορφωθούν στα 15.767 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 222 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από την εμφάνιση στα έσοδα ΦΠΑ λοιπών προϊόντων ποσού ύψους 296 εκατ. ευρώ από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων (που στη συνέχεια εμφανίστηκε στα έσοδα αποκρατικοποιήσεων, αυξάνοντας ισόποσα τις επιστροφές φόρων). Μειωμένος εμφανίζεται ο ΦΠΑ στα καπνικά προϊόντα κατά 74 εκατ. ευρώ, ενώ ο ΦΠΑ πετρελαιοειδών δεν παρουσιάζει απόκλιση σε σχέση με το στόχο.
Τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 9.267 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 269 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε τεθεί στο ΜΠΔΣ 2018-2021.
Η μείωση αυτή προέρχεται από τους λοιπούς ΕΦΚ, οι οποίοι είναι μειωμένοι κατά 320 εκατ. ευρώ, λόγω της αυξημένης αποθεματοποίησης στα καπνικά προϊόντα του έτους 2016.
Τέλος, οι έμμεσοι φόροι παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ) αναμένεται να διαμορφωθούν στα 922 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 204 εκατ. ευρώ.
Μη φορολογικά έσοδα
Τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 4.340 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 361 εκατ. ευρώ ή 9,1% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η αύξηση αυτή οφείλεται, κυρίως, στους εξής παράγοντες:
•στα αυξημένα, κατά 137 εκατ. ευρώ, έσοδα από μερίσματα λόγω της συμμετοχής του Δημοσίου στα κέρδη Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών,
•στα αυξημένα, κατά 100 εκατ. ευρώ, έσοδα από πρόστιμα,
•στα αυξημένα, κατά 29 εκατ. ευρώ, έσοδα από την είσπραξη φόρων με ταυτότητα οφειλής, μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων, που καταχωρούνται προσωρινά σε μη φορολογικό κωδικό εσόδου, και
•στα έσοδα, ύψους 29 εκατ. ευρώ, από την καταβολή προμήθειας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου από τα πιστωτικά ιδρύματα, για την υπερβάλλουσα αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση οικονομικού έτους 2016, που δεν είχαν προβλεφθεί στο ΜΠΔΣ.
Μη τακτικά έσοδα
Τα μη τακτικά έσοδα (εκτός των εσόδων από ANFAs και SMPs) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο ποσό των 350 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 43 εκατ. ευρώ, ή 14,2% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εσόδων από:
•τους καταργηθέντες ειδικούς λογαριασμούς, κατά 24 εκατ. ευρώ,
•τα πιστωτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, κατά 12 εκατ. ευρώ.
Μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFA)
Από τη μεταφορά αποδόσεων λόγω της διακράτησης ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFAs), καθώς και από το Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων (SMPs), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), προβλέπονται έσοδα ύψους 345 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι, τα έσοδα αυτά κατατίθενται απευθείας στον ειδικό λο-γαριασμό εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους (Segregated Account) και δεν υπολογίζονται στο αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τους όρους της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης.
Επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων
Οι ταμειακές επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων αναμένεται να διαμορφωθούν στα 5.577 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 2.253 εκατ. ευρώ ή 67,8% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ 2018-2021. Ωστόσο σε δημοσιονομική βάση η υπέρβαση θα περιοριστεί στο ποσό των 506 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 296 εκατ. ευρώ αφορά την επιστροφή φόρου για την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων, το οποίο έχει εμφανιστεί στα έσοδα από ΦΠΑ, όπως προαναφέρθηκε.
Δαπάνες
Οι συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού για το έτος 2017 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν (σε ταμειακή βάση) στα 50.515 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 670 εκατ. ευρώ σε σχέση με το στόχο του ΜΠΔΣ 2018-2021 και μειωμένες κατά 151 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016, εάν δεν ληφθούν υπόψη οι δαπάνες για την υλοποίηση του προγράμματος εξόφλησης ληξιπρόθεσμων υπο-χρεώσεων του 2016, ύψους 2.824 εκατ. ευρώ.
Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 44.514 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 320 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Αποδοχές και συντάξεις
Οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 11.927 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 160 εκατ. ευρώ ή 1,3% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021, κυρίως λόγω της μη υλοποίησης της διάταξης του άρθρου 17 του ν.4354/2015.
Οι δαπάνες αυτές είναι μειωμένες κατά 5.837 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2016, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το σύνολο σχεδόν των συντάξεων Δημοσίου καταβάλλεται πλέον από 1/1/2017 από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ο οποίος επιχορηγείται για τον σκοπό αυτό από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Η μείωση των δαπανών της κατηγορίας αυτής αντισταθμίστηκε μερικώς από την καταβολή από 1/1/2017 της δαπάνης για εργοδοτικές εισφορές από το κράτος ως εργοδότη υπέρ του ΕΦΚΑ, για τους υπαλλήλους με σύμβαση δημοσίου δικαίου, καθώς και από την αλλαγή του κανόνα προσλήψεων σε 1 προς 4 από 1 προς 5 που ίσχυε για το 2016.
Πρόσθετες και παρεπόμενες παροχές
Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 348 εκατ. ευρώ, έναντι 336 εκατ. ευρώ του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Καταναλωτικές και σύνθετες δαπάνες (πλην αποθεματικού)
Οι δαπάνες αυτές εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν σε 2.338 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και 360 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του κόστους των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Εάν δεν ληφθεί υπόψη το παραπάνω ποσό τότε εκτιμάται ότι θα υπάρξει εξοικονόμηση ύψους 47 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Αποθεματικό
Στο 2017 είχαν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση έκτακτων και επειγουσών δαπανών, από τις οποίες μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου είχαν κατανεμηθεί πιστώσεις ύψους 654 εκατ. ευρώ. Η χρήση του ποσού αυτού έγινε κυρίως για:
•την ενίσχυση με ποσό ύψους 220 εκατ. ευρώ για την κάλυψη μέρους της συμμετοχής στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ ΑΕ, της οποίας μοναδικός μέτοχος είναι το Ελληνικό Δημόσιο,
•την κάλυψη δαπανών σε εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων,
•τις επιχορηγήσεις σε συγκοινωνιακούς φορείς,
•τις επιστροφές στην ΕΕ από ανεκτέλεστα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, λόγω μη επιλέξιμων δαπανών, διορθώσεων, ανακτήσεων κλπ., και
•την καταβολή περιβαλλοντικών προστίμων που επιβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, λόγω μη συμμόρφωσης του Ελληνικού Δημοσίου για τη δημιουργία σχετικών υποδομών για τους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και τα συστήματα συλλογής και επεξεργασίας των αστικών λυμάτων.
Οι πιστώσεις ύψους 346 εκατ. ευρώ που απομένουν στο αποθεματικό θα καλύψουν δαπάνες έκτακτου χαρακτήρα.
Μεταβιβαστικές πληρωμές
Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 22.292 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 929 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου ΜΠΔΣ 2018-2021. Η υπέρβαση αυτή οφείλεται κυρίως στις εκτιμήσεις για την καταβολή:
•της επιστροφής εισφορών υγειονομικής περίθαλψης στους συνταξιούχους και
•της χορήγησης κοινωνικού μερίσματος για τη στήριξη των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών.
Πληρωμές που αντικρίζονται από πραγματοποιούμενα έσοδα
Οι δαπάνες αυτές εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 4.989 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 39 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω αναθεώρησης των εκτιμήσεων των αποδόσεων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
Στην παρούσα κρίσιμη φάση για την ελληνική οικονομία, η υλοποίηση του ΠΔΕ για το 2017 έχει ως στόχο να συνοδεύσει τη δημοσιονομική προσπάθεια με αναπτυξιακές δράσεις συμβάλλοντας στην ενίσχυση της οικονομίας και ταυτόχρονα τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής.
Για το έτος 2017, προβλέπεται η υλοποίηση έργων και δράσεων συνολικού ύψους 6.750 εκατ. ευρώ. Από αυτά, ποσό ύψους 5.750 εκατ. ευρώ αφορά συγχρηματοδοτούμενα έργα, εκ των οποίων 3.943 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα διατεθούν για την υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ 2014-2020, 800 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση έργων ΕΣΠΑ 2007-2013 και 1.007 εκατ. ευρώ για πληρωμές δαπανών λοιπών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και των δύο περιόδων.
Βασικός στόχος της εκτέλεσης του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του ΠΔΕ και για το 2017 είναι η μέγιστη απορρόφηση των προβλεπόμενων πόρων, με τους οποίους η Ευρωπαϊκή Ένωση συγχρηματοδοτεί επενδυτικά προγράμματα της χώρας.
Ο στόχος αυτός εξειδικεύεται αφενός στην ταχεία ολοκλήρωση όλων των εκκρεμοτήτων που αφορούν σε δράσεις ΕΣΠΑ και των λοιπών συγ-χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της περιόδου 2007-2013 και αφετέρου στην επίσπευση της υλοποίησης των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020.
Τέλος, ποσό ύψους 1.000 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι θα διατεθεί για την υλοποίηση έργων χρηματοδοτούμενων αμιγώς από εθνικούς πόρους.
Οι πόροι αυτοί θα διατεθούν για την προώθηση αναπτυξιακών πρωτοβουλιών, συμπληρωματικά με τα συγχρηματοδοτούμενα έργα.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών