H Ευρώπη δεν αποτελεί πλέον την ασθενή της παγκόσμιας οικονομίας, με το 2017 να εξελίσσεται σε έτος - σταθμό για την ανάκαμψη σε Ευρωζώνη και ΕΕ.
Μετά από πολλά χρόνια στασιμότητας λόγω της κρίσης χρέους, η Ευρώπη επιστρέφει στη σωστή τροχιά, παραμένει ωστόσο αντιμέτωπη με τις προκλήσεις που απορρέουν από τις πολιτικές εξελίξεις, κυρίως σε Γερμανία και Ιταλία.
Η εντυπωσιακή ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας αποτελεί κοινή παραδοχή μεταξύ των οικονομολόγων και των αναλυτών που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στη Γηραιά Ήπειρο.
Τα στοιχεία σε αυτή την περίπτωση λένε την αλήθεια.
Στο γ΄τρίμηνο του 2017 το ευρωπαϊκό ΑΕΠ αυξήθηκε με ρυθμό 0,6%, με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στο 2,5%, όταν στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 2,3%.
Ακόμη και οι πιο αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, βρίσκονται σε τροχιά ανάπτυξης, παρά τα σημαντικά προβλήματα που επιμένουν.
Την ίδια ώρα, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 2008 και τα επίπεδα της ανεργίας υποχωρούν.
Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΚΤ έχει ανοίξει την πόρτα για την έξοδο από τη χαλαρή νομισματική πολιτική, ωστόσο θα εξακολουθήσει να στηρίζει την οικονομία της Ευρωζώνης, έως ότου εδραιωθεί η ανάκαμψη και επιτευχθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό, κοντά στο 2%.
Η ΕΚΤ ανακοίνωσε τον Οκτώβριο τη μείωση του μηνιαίου ύψους αγοράς ομολόγων στα 60 δισ. από 30 δισ. προηγουμένως, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2018 και παράλληλα την επέκταση του προγράμματος έως τον Σεπτέμβριο του 2018.
Υπό αυτό το πρίσμα και με δεδομένες τα προβλήματα που παραμένουν, η ευρωπαϊκη οικονομία είναι έτοιμη να δρέψει τους καρπούς της ανάκαμψης, οι οποίοι βέβαια είναι αποτέλεσμα των σκληρών πολιτικών λιτότητας και των θυσιών τις οποίες υπέστησαν οι λαοί της Ευρώπης.
Οι πολιτικοί κίνδυνοι παραμονεύουν - Αποδυναμωμένη η Merkel
Μολονότι η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει και η ανεργία μειώνεται, στο μέτωπο των πολιτικών εξελίξεων οι προκλήσεις παραμένουν και είναι εξαιρετικά κρίσιμες.
Οι αγορές αναμένουν τις εξελίξεις στη Γερμανία, καθώς Merkel και Schulz ετοιμάζονται για τον «μεγάλο συνασπισμό», με τα εμπόδια να είναι σημαντικά και την καθυστέρηση να αποτελεί τροχοπέδη στις κρίσιμες μεταρρυθμίσεις τις οποίες πρέπει να «τρέξει» η Ευρωζώνη.
Η Merkel προσέρχεται αποδυναμωμένη στις διαπραγματεύσεις, την ώρα που η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών αναμένει το «πράσινο φως» από το κόμμα για να αρχίσουν και επίσημα οι συνομιλίες.
Μολονότι η καγκελάριος της Γερμανίας δηλώνει αισιόδοξη και υπογραμμίζει ότι διακρίνει δυνατότητες συμβιβασμού, οι διαπραγματεύσεις δεν θα είναι εύκολες.
Η Angela Merkel προσέρχεται στο τραπέζι του διαλόγου χωρίς περιθώριο ελιγμών, καθώς ο «μεγάλος συνασπισμός» αποτελεί μονόδρομο τόσο για να παραμείνει η ίδια στην καγκελαρία, όσο και για να αρθεί το πολιτικό αδιέξοδο.
Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών με Φιλελεύθερους και Πράσινους και από τη στιγμή που το πάλαι ποτέ ισχυρό δίδυμο με Wolfang Schaeuble δεν υπάρχει πια, η Merkel δεν έχει άλλη επιλογή πέραν μιας ανανεωμένης συμμαχίας με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Την ίδια ώρα το SPD δεν βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα, καθώς εμφανίζεται διχασμένο για την ανανέωση της κυβερνητικής συμμαχίας με τα CDU/CSU.
Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι κατέγραψαν τη χειρότερη επίδοσή της ιστορίας τους στις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου, ακριβώς λόγω της συμμετοχής του στον «μεγάλο συνασπισμό», γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν έχουν να κερδίσουν απολύτως τίποτα από μία νέα εκλογική αναμέτρηση.
Η Merkel από την πλευρά της καλείται να κάνει υποχωρήσεις για να πείσει το SPD ότι η εναλλακτική των νέων εκλογών την άνοιξη του 2018 ή ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης μειοψηφίας θα δημιουργήσει προβλήματα στη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά και στα ίδια τα κόμματα, καθώς σύμφωνα με τους αναλυτές CDU και SPD θα βγουν αποδυναμωμένα από μια νέα αναμέτρηση.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η καγκελάριος δεν θα θέσει τις «κόκκινες γραμμές» για τον σχηματισμό κυβέρνησης, με βασική τη δέσμευση για προσήλωση στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.
Από την άλλη οι Σοσιαλδημοκράτες εκτιμάται ότι θα προσέλθουν στον διάλογο με αυξημένες απαιτήσεις.
Να σημειωθεί ωστόσο ότι οι αναλυτές εμφανίζονται βέβαιοι ότι παρά τις σημαντικές δυσκολίες, τα δύο μεγάλα κόμματα θα καταλήξουν σε συμβιβασμό, προκειμένου να επανέλθει η πολιτική σταθερότητα στην «ατμομηχανή» της Ευρώπης.
Ρυθμιστής ο Berlusconi στην Ιταλία
Επόμενος σταθμός στην πολιτική ατζέντα που αποτελεί το κυριότερο στοιχείο αβεβαιότητας για τις εξελίξεις στην Ευρώπη, αποτελεί η εκλογική αναμέτρηση στην Ιταλία, η οποία αναμένεται να διεξαχθεί τον Μάρτιο του 2018.
Οι εκλογές στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, στον απόηχο της επεισοδιακής ψήφισης του νέου εκλογικού νόμου, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό τη σχέση με το ευρώ, καθώς τα λαϊκιστικά και ευρωσκεπτικιστικά κόμματα καραδοκούν και σε αυτή την αναμέτρηση.
Η πολιτική αβεβαιότητα σε συνδυασμό με τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ιταλία σε επίπεδο δημοσίου χρέους και τραπεζών, την καθιστά τον πλέον αδύναμο κρίκο της νομισματικής ένωσης.
Στις δημοσκοπήσεις το λαϊκιστικό «Κίνημα Πέντε Αστέρων» του Bebe Grillo δίνει μάχη με το κυβερνών κεντροαριστερό «Δημοκρατικό Κόμμα» για την πρώτη θέση.
Ωστόσο το στοιχείο που ανησυχεί περισσότερο τους αναλυτές, είναι η δυναμική της κεντροδεξιάς συμμαχίας υπό τον Silvio Berlusconi, ο οποίος είναι έτοιμος για δυναμική επιστροφή στην κεντρική πολιτική σκηνή και θα αποτελέσει τον ρυθμιστή του νέου πολιτικού σκηνικού.
Η κεντροδεξιά συμμαχία αποτελείται από το «Forza Italia» του πρώην πρωθυπουργού, την ξενοφοβική «Λέγκα του Βορρά» και το μικρό ακροδεξιό κόμμα «Αδελφοί της Ιταλίας».
Η επιστροφή Berlusconi στην κεντρική πολιτική σκηνή, παρά τα σκάνδαλα και τις καταδίκες σε βάρος του, είναι εντυπωσιακή και επιβεβαιώθηκε μετά τη νίκη στις περιφερειακές εκλογές της Σικελίας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, το τοπίο για την επόμενη κυβέρνηση στην Ιταλία είναι θολό, καθώς κανένα κόμμα ή συνασπισμός δεν συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τη διάχυτη ανησυχία για την εκλογή μιας ευρωσκεπτικιστικής κυβέρνησης στην Ιταλία, ήδη το «Κίνημα» του Grillo και η «Λέγκα του Βορρά», έχουν βάλει νερό στο κρασί τους όσον αφορά το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη.
Ωστόσο, οι αγορές ανησυχούν, όχι μόνο για τον κίνδυνο Italexit, αλλά και για την απειρία της ενδεχόμενης διακυβέρνησης από το «Κίνημα Πέντε Αστέρων».
Πάντως ο δρόμος είναι μακρύς μέχρι τις εκλογές, καθώς θα μεσολαβήσει η ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2018 και οι εξελίξεις που αφορούν τη διαχείριση των προβληματικών τραπεζών και το μείζον ζήτημα της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).
www.bankingnews.gr
Μετά από πολλά χρόνια στασιμότητας λόγω της κρίσης χρέους, η Ευρώπη επιστρέφει στη σωστή τροχιά, παραμένει ωστόσο αντιμέτωπη με τις προκλήσεις που απορρέουν από τις πολιτικές εξελίξεις, κυρίως σε Γερμανία και Ιταλία.
Η εντυπωσιακή ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας αποτελεί κοινή παραδοχή μεταξύ των οικονομολόγων και των αναλυτών που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στη Γηραιά Ήπειρο.
Τα στοιχεία σε αυτή την περίπτωση λένε την αλήθεια.
Στο γ΄τρίμηνο του 2017 το ευρωπαϊκό ΑΕΠ αυξήθηκε με ρυθμό 0,6%, με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στο 2,5%, όταν στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 2,3%.
Ακόμη και οι πιο αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, βρίσκονται σε τροχιά ανάπτυξης, παρά τα σημαντικά προβλήματα που επιμένουν.
Την ίδια ώρα, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 2008 και τα επίπεδα της ανεργίας υποχωρούν.
Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΚΤ έχει ανοίξει την πόρτα για την έξοδο από τη χαλαρή νομισματική πολιτική, ωστόσο θα εξακολουθήσει να στηρίζει την οικονομία της Ευρωζώνης, έως ότου εδραιωθεί η ανάκαμψη και επιτευχθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό, κοντά στο 2%.
Η ΕΚΤ ανακοίνωσε τον Οκτώβριο τη μείωση του μηνιαίου ύψους αγοράς ομολόγων στα 60 δισ. από 30 δισ. προηγουμένως, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2018 και παράλληλα την επέκταση του προγράμματος έως τον Σεπτέμβριο του 2018.
Υπό αυτό το πρίσμα και με δεδομένες τα προβλήματα που παραμένουν, η ευρωπαϊκη οικονομία είναι έτοιμη να δρέψει τους καρπούς της ανάκαμψης, οι οποίοι βέβαια είναι αποτέλεσμα των σκληρών πολιτικών λιτότητας και των θυσιών τις οποίες υπέστησαν οι λαοί της Ευρώπης.
Οι πολιτικοί κίνδυνοι παραμονεύουν - Αποδυναμωμένη η Merkel
Μολονότι η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει και η ανεργία μειώνεται, στο μέτωπο των πολιτικών εξελίξεων οι προκλήσεις παραμένουν και είναι εξαιρετικά κρίσιμες.
Οι αγορές αναμένουν τις εξελίξεις στη Γερμανία, καθώς Merkel και Schulz ετοιμάζονται για τον «μεγάλο συνασπισμό», με τα εμπόδια να είναι σημαντικά και την καθυστέρηση να αποτελεί τροχοπέδη στις κρίσιμες μεταρρυθμίσεις τις οποίες πρέπει να «τρέξει» η Ευρωζώνη.
Η Merkel προσέρχεται αποδυναμωμένη στις διαπραγματεύσεις, την ώρα που η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών αναμένει το «πράσινο φως» από το κόμμα για να αρχίσουν και επίσημα οι συνομιλίες.
Μολονότι η καγκελάριος της Γερμανίας δηλώνει αισιόδοξη και υπογραμμίζει ότι διακρίνει δυνατότητες συμβιβασμού, οι διαπραγματεύσεις δεν θα είναι εύκολες.
Η Angela Merkel προσέρχεται στο τραπέζι του διαλόγου χωρίς περιθώριο ελιγμών, καθώς ο «μεγάλος συνασπισμός» αποτελεί μονόδρομο τόσο για να παραμείνει η ίδια στην καγκελαρία, όσο και για να αρθεί το πολιτικό αδιέξοδο.
Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών με Φιλελεύθερους και Πράσινους και από τη στιγμή που το πάλαι ποτέ ισχυρό δίδυμο με Wolfang Schaeuble δεν υπάρχει πια, η Merkel δεν έχει άλλη επιλογή πέραν μιας ανανεωμένης συμμαχίας με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Την ίδια ώρα το SPD δεν βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα, καθώς εμφανίζεται διχασμένο για την ανανέωση της κυβερνητικής συμμαχίας με τα CDU/CSU.
Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι κατέγραψαν τη χειρότερη επίδοσή της ιστορίας τους στις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου, ακριβώς λόγω της συμμετοχής του στον «μεγάλο συνασπισμό», γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν έχουν να κερδίσουν απολύτως τίποτα από μία νέα εκλογική αναμέτρηση.
Η Merkel από την πλευρά της καλείται να κάνει υποχωρήσεις για να πείσει το SPD ότι η εναλλακτική των νέων εκλογών την άνοιξη του 2018 ή ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης μειοψηφίας θα δημιουργήσει προβλήματα στη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά και στα ίδια τα κόμματα, καθώς σύμφωνα με τους αναλυτές CDU και SPD θα βγουν αποδυναμωμένα από μια νέα αναμέτρηση.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η καγκελάριος δεν θα θέσει τις «κόκκινες γραμμές» για τον σχηματισμό κυβέρνησης, με βασική τη δέσμευση για προσήλωση στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.
Από την άλλη οι Σοσιαλδημοκράτες εκτιμάται ότι θα προσέλθουν στον διάλογο με αυξημένες απαιτήσεις.
Να σημειωθεί ωστόσο ότι οι αναλυτές εμφανίζονται βέβαιοι ότι παρά τις σημαντικές δυσκολίες, τα δύο μεγάλα κόμματα θα καταλήξουν σε συμβιβασμό, προκειμένου να επανέλθει η πολιτική σταθερότητα στην «ατμομηχανή» της Ευρώπης.
Ρυθμιστής ο Berlusconi στην Ιταλία
Επόμενος σταθμός στην πολιτική ατζέντα που αποτελεί το κυριότερο στοιχείο αβεβαιότητας για τις εξελίξεις στην Ευρώπη, αποτελεί η εκλογική αναμέτρηση στην Ιταλία, η οποία αναμένεται να διεξαχθεί τον Μάρτιο του 2018.
Οι εκλογές στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, στον απόηχο της επεισοδιακής ψήφισης του νέου εκλογικού νόμου, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό τη σχέση με το ευρώ, καθώς τα λαϊκιστικά και ευρωσκεπτικιστικά κόμματα καραδοκούν και σε αυτή την αναμέτρηση.
Η πολιτική αβεβαιότητα σε συνδυασμό με τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ιταλία σε επίπεδο δημοσίου χρέους και τραπεζών, την καθιστά τον πλέον αδύναμο κρίκο της νομισματικής ένωσης.
Στις δημοσκοπήσεις το λαϊκιστικό «Κίνημα Πέντε Αστέρων» του Bebe Grillo δίνει μάχη με το κυβερνών κεντροαριστερό «Δημοκρατικό Κόμμα» για την πρώτη θέση.
Ωστόσο το στοιχείο που ανησυχεί περισσότερο τους αναλυτές, είναι η δυναμική της κεντροδεξιάς συμμαχίας υπό τον Silvio Berlusconi, ο οποίος είναι έτοιμος για δυναμική επιστροφή στην κεντρική πολιτική σκηνή και θα αποτελέσει τον ρυθμιστή του νέου πολιτικού σκηνικού.
Η κεντροδεξιά συμμαχία αποτελείται από το «Forza Italia» του πρώην πρωθυπουργού, την ξενοφοβική «Λέγκα του Βορρά» και το μικρό ακροδεξιό κόμμα «Αδελφοί της Ιταλίας».
Η επιστροφή Berlusconi στην κεντρική πολιτική σκηνή, παρά τα σκάνδαλα και τις καταδίκες σε βάρος του, είναι εντυπωσιακή και επιβεβαιώθηκε μετά τη νίκη στις περιφερειακές εκλογές της Σικελίας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, το τοπίο για την επόμενη κυβέρνηση στην Ιταλία είναι θολό, καθώς κανένα κόμμα ή συνασπισμός δεν συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τη διάχυτη ανησυχία για την εκλογή μιας ευρωσκεπτικιστικής κυβέρνησης στην Ιταλία, ήδη το «Κίνημα» του Grillo και η «Λέγκα του Βορρά», έχουν βάλει νερό στο κρασί τους όσον αφορά το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη.
Ωστόσο, οι αγορές ανησυχούν, όχι μόνο για τον κίνδυνο Italexit, αλλά και για την απειρία της ενδεχόμενης διακυβέρνησης από το «Κίνημα Πέντε Αστέρων».
Πάντως ο δρόμος είναι μακρύς μέχρι τις εκλογές, καθώς θα μεσολαβήσει η ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2018 και οι εξελίξεις που αφορούν τη διαχείριση των προβληματικών τραπεζών και το μείζον ζήτημα της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών