γράφει : Ελευθερία Πιπεροπούλου
Για φούσκες που θα μπορούσαν να απειλήσουν τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία το 2018, προειδοποιούν οι αναλυτές
Μετά από έναν χρόνο με μια φαινομενικά εύρωστη οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, οι οικονομολόγοι δεν αναμένουν σημαντικές αλλαγές για το 2018, αλλά προειδοποιούν για έναν μεγάλο κίνδυνο που θα μπορούσε να απειλήσει το σημερινό καθεστώς: την εκδήλωση φουσκών.
«Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά».
Αυτή είναι η ατάκα που συνηθίζει να συνοδεύει τις φούσκες, μέχρι που τελικά αποδεικνύεται ότι πολύ απλά... δεν είναι διαφορετικά.
Σε όλες τις οικονομικές φούσκες της ιστορίας δύο είναι τα κοινά χαρακτηριστικά: η μαζική κερδοσκοπική φρενίτιδα και οι καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία, αλλά προπάντων για τους ίδιους τους επενδυτές που αποζήτησαν το εύκολο και γρήγορο κέρδος.
Οι φούσκες συνιστούν έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους που θα μπορούσαν να απειλήσουν τις αγορές, αλλά και την παγκόσμια οικονομία το 2018, λόγω της κατακόρυφης πτώσης σε δαπάνες και ζήτηση που συχνά συνοδεύει το σκάσιμό τους.
Εάν μάλιστα συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να διακριθούν μέχρι να είναι ήδη πολύ αργά, μπορούμε να καταλάβουμε τις δραματικές επιπτώσεις που θα μπορούσαμε να δούμε.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, το ποσοστό της παγκόσμιας ανάπτυξης «βούλιαξε» από το 4,4% το 2000 στο 1,9% το 2001, όταν έσκασε η τεχνολογική φούσκα των «dot.com», ενώ η χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε την παγκόσμια οικονομία από την ανάπτυξη 4,3% του 2007 στην ύφεση 1,7% του 2009.
Το σκάσιμο μιας φούσκας – ήτοι η ξαφνική πτώση των τιμών χρηματοπιστωτικών εργαλειών που έχουν ενισχυθεί σημαντικά και απότομα το προηγούμενο διάστημα – αναγκάζει επιχειρήσεις και καταναλωτές να σταματούν να ξοδεύουν, οδηγώντας σε μια διολίσθηση της ανάπτυξης, σε απολύσεις και σε χρεοκοπίες.
Σύμφωνα με τον αναλυτή μακροοικονομικής στρατηγικής της VTB Capital, Neil MacKinnon, υπάρχουν μερικές «κλασσικές» ενδείξεις για φούσκες στην αγορά, ενώ ο ίδιος εκτιμά πως φταίει το εύκολο χρήμα από τις κεντρικές τράπεζες.
«Υπάρχουν φούσκες και νομίζω ότι προκύπτουν από την εξαιρετικά εύκολη νομισματική πολιτική που έχει δημιουργήσει μια υπερβολική κερδοσκοπία και υπερβολική μόχλευση».
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve, Fed) προέβη πρόσφατα στην τρίτη αύξηση των επιτοκίων της για το 2017, στο εύρος 1,25% - 1,50%, ενώ για το 2018 έχει προβλέψει τρεις ακόμη αυξήσεις.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα χρηματοπιστωτικών εργαλείων που κατέγραψαν συνεχόμενες και απότομες αυξήσεις το 2017, με την «εκτόξευση» του Bitcoin να είναι η πιο προφανής.
Ποιες είναι οι πιθανές φούσκες που θα μπορούσαν να σκάσουν μέσα στο 2018;
Όλοι πίστευαν πως το Bitcoin θα κατέρρεε μετά την απαγόρευση των συναλλαγών του από την Κίνα και την Ιαπωνία.
Το ψηφιακό νόμισμα υποχώρησε για έναν μήνα, ωστόσο αργότερα ενισχύθηκε περισσότερο από 300%.
Το bitcoin έχει αγγίξει πενταψήφια τιμή κατά το τρέχον έτος, με τον αναλυτή αγοράς της Bapis Group, Michael Bapis, να εκτιμά ότι το κρυπτονόμισμα αποτελεί ενδεχόμενο κίνδυνο για τους επενδυτές για το επόμενο έτος, δεδομένης της εξαιρετικής μεταβλητότητάς του.
Η έντονη φρενίτιδα γύρω από το bitcoin έχει οδηγήσει στην άνοδο της τιμής του περισσότερο από 1.500% κατά το 2017, με τον Bapis ωστόσο να «βλέπει» κινδύνους για τους επενδυτές, παρά το γεγονός ότι η τιμή του ενδέχεται να ενισχυθεί περαιτέρω το 2018.
Οι οικονομολόγοι της UBS έχουν πολλάκις προειδοποιήσει πως το Bitcoin διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά της «φούσκας», κάνοντας λόγο για καθαρά κερδοσκοπική συμπεριφορά από πλευράς επενδυτικού κοινού.
Την προηγούμενη εβδομάδα, αυξήθηκαν οι φόβοι για μια επιβεβαίωση των προβλέψεων αυτών, καθώς το Bitcoin «βούλιαξε» σε επίπεδα κάτω των 12.000 δολ., καταγράφοντας πτώση μεγαλύτερη του 40% σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά των 19.800 δολ. που «άγγιξε» την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2017).
Ωστόσο, το Βitcoin δεν είναι το μόνο εργαλείο που θα μπορούσε να αποδειχθεί φούσκα.
Πολλοί επενδυτές φοβούνται ότι η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε φούσκες σε περισσότερες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Μια φούσκα που φοβούνται οι επενδυτές είναι η ίδια η Wall Street.
Η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά καταρρίπτει φέτος το ένα ρεκόρ μετά το άλλο – σε μεγάλο βαθμό λόγω των προσδοκιών για περικοπές φόρων στις ΗΠΑ.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ προέβη την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2017 στην τελική έγκριση του πολυαναμενόμενου νομοσχεδίου για τη φορολογική μεταρρύθμιση, που αποτελεί τη μεγαλύτερη αναθεώρηση του φορολογικού κώδικα των ΗΠΑ σε διάστημα μεγαλύτερο των τριών δεκαετιών.
Η φορολογική μεταρρύθμιση αποτελούσε μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις του Trump, έχοντας προσφέρει σημαντική στήριξη στις αμερικανικές μετοχές.
Οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ότι τα πάνω από 1,4 τρισ. δολ. σε φορολογικές περικοπές που προβλέπονται στο νομοσχέδιο θα οδηγήσουν σε επιχειρηματικές επενδύσεις, προσλήψεις και αυξήσεις μισθών.
Από την αρχή του 2017, ο Dow Jones καταγράφει κέρδη 25%, ο S&P 500 ενισχύεται κατά 20%, ενώ ο Nasdaq σημειώνει άνοδο 30%.
Ο Dow Jones κατέγραψε την προηγούμενη εβδομάδα το 70ο ιστορικό υψηλό κλείσιμο του 2017!
Πρόκειται για το ιστορικά μεγαλύτερο σερί ρεκόρ σε ένα μόλις ένα έτος, ξεπερνώντας τα 69 ρεκόρ που είχε καταρρίψει το 1995.
Ο S&P 500 έχει καταγράψει 62 ρεκόρ το 2017 - το δεύτερο μεγαλύτερο μετά τα 77 ρεκόρ του 1995 - ενώ ο Nasdaq έκλεισε σε ιστορικά υψηλά 72 φορές φέτος, πολύ περισσότερες φορές από τα 62 ρεκόρ του 1980.
Η επιτυχία (ή η αποτυχία) του φορολογικού νομοσχεδίου θα έχει μια σημαντική επίδραση στην αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας το 2018.
Εάν, όπως έχει προταθεί, ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής μειωθεί στο 21% από το τρέχον 35%, οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα κέρδη των εταιρειών του δείκτη S&P 500 θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 13% το 2018.
Αναλυτής της Amplifying Global FX Capital (AmpGFX) προειδοποίησε ότι η πραγματική «φούσκα» βρίσκεται στις μετοχές και όχι στο bitcoin.
Όπως σημειώνει, ανεξαρτήτως της φορολογικής μεταρρύθμισης και του κινδύνου να υπερθερμανθεί η οικονομία των ΗΠΑ το 2017, η αγορά καταγράφει bearish σήματα για το δολάριο ΗΠΑ το 2018.
Όσον αφορά το tapering από τις κεντρικές τράπεζες – ήτοι την σταδιακή απόσυρση των μέτρων τόνωσης - ο Gibbs τονίζει ότι κινείται με αργούς ρυθμούς καθώς οδεύουμε το 2018, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ακόμη πιο επικίνδυνες φούσκες από το bitcoin.
H ΑmpGFX προτρέπει τους επενδυτές να τηρήσουν στάση αναμονής, καθώς δεν αποκλείουν μια αναπάντεχη ενίσχυση του δολαρίου και μια διόρθωση στις διεθνείς αγορές.
Άλλοι αναλυτές εκτιμούν πως η αγορά ομολόγων βρίσκεται σε επικίνδυνα… νερά.
Ήδη από το καλοκαίρι, ο πρώην πρόεδρος της Fed, Alan Greenspan, είχε προειδοποιήσει ότι φούσκα υπάρχει στις αγορές ομολόγων και όχι στις μετοχές.
Σύμφωνα με τον Greenspan, οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων έχουν πέσει τόσο πολύ που δεν φαίνεται να υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω πτώση.
Πριν το 2008, η απόδοση του 10ετούς βρισκόταν στο 4%, ενώ σήμερα διαμορφώνεται γύρω στο 2%.
Η Phoenix Capital έχει προειδοποιήσει πολλές φορές για μια φούσκα στην αγορά ομολόγων.
Όπως διερωτάται χαρακτηριστικά σε πρόσφατο σημείωμα προς το επενδυτικό κοινό, «Μήπως βρισκόμαστε στα τέλη του 2007, σε ό,τι αφορά στην αγορά ομολόγων;».
Αυτή τη φορά, η -πάντα- «bear» των αγορών επικαλείται τις εκδόσεις 100ετών ομολόγων νωρίτερα μέσα στο έτος, από την Αργεντινή και την Αυστρία.
Όπως σημειώνεται, αμφότερες αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια, με την Αργεντινή να ανακάμπτει μάλιστα μόλις το 2016, μετά τη χρεοκοπία της το 2001.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα εταιρικά και κρατικά ομόλογα που συνεχίζουν να έχουν αρνητικές αποδόσεις, οκτώ χρόνια μετά την κρίση.
Αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, δεν είναι φυσιολογικό, ενώ είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικά χαλαρής πολιτικής από τις κεντρικής τράπεζες, αλλά και των μαζικών αγορών ομολόγων στις οποίες προχώρησαν, προκειμένου να στηρίξουν τις οικονομίες.
www.bankingnews.gr
«Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά».
Αυτή είναι η ατάκα που συνηθίζει να συνοδεύει τις φούσκες, μέχρι που τελικά αποδεικνύεται ότι πολύ απλά... δεν είναι διαφορετικά.
Σε όλες τις οικονομικές φούσκες της ιστορίας δύο είναι τα κοινά χαρακτηριστικά: η μαζική κερδοσκοπική φρενίτιδα και οι καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία, αλλά προπάντων για τους ίδιους τους επενδυτές που αποζήτησαν το εύκολο και γρήγορο κέρδος.
Οι φούσκες συνιστούν έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους που θα μπορούσαν να απειλήσουν τις αγορές, αλλά και την παγκόσμια οικονομία το 2018, λόγω της κατακόρυφης πτώσης σε δαπάνες και ζήτηση που συχνά συνοδεύει το σκάσιμό τους.
Εάν μάλιστα συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να διακριθούν μέχρι να είναι ήδη πολύ αργά, μπορούμε να καταλάβουμε τις δραματικές επιπτώσεις που θα μπορούσαμε να δούμε.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, το ποσοστό της παγκόσμιας ανάπτυξης «βούλιαξε» από το 4,4% το 2000 στο 1,9% το 2001, όταν έσκασε η τεχνολογική φούσκα των «dot.com», ενώ η χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε την παγκόσμια οικονομία από την ανάπτυξη 4,3% του 2007 στην ύφεση 1,7% του 2009.
Το σκάσιμο μιας φούσκας – ήτοι η ξαφνική πτώση των τιμών χρηματοπιστωτικών εργαλειών που έχουν ενισχυθεί σημαντικά και απότομα το προηγούμενο διάστημα – αναγκάζει επιχειρήσεις και καταναλωτές να σταματούν να ξοδεύουν, οδηγώντας σε μια διολίσθηση της ανάπτυξης, σε απολύσεις και σε χρεοκοπίες.
Σύμφωνα με τον αναλυτή μακροοικονομικής στρατηγικής της VTB Capital, Neil MacKinnon, υπάρχουν μερικές «κλασσικές» ενδείξεις για φούσκες στην αγορά, ενώ ο ίδιος εκτιμά πως φταίει το εύκολο χρήμα από τις κεντρικές τράπεζες.
«Υπάρχουν φούσκες και νομίζω ότι προκύπτουν από την εξαιρετικά εύκολη νομισματική πολιτική που έχει δημιουργήσει μια υπερβολική κερδοσκοπία και υπερβολική μόχλευση».
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve, Fed) προέβη πρόσφατα στην τρίτη αύξηση των επιτοκίων της για το 2017, στο εύρος 1,25% - 1,50%, ενώ για το 2018 έχει προβλέψει τρεις ακόμη αυξήσεις.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα χρηματοπιστωτικών εργαλείων που κατέγραψαν συνεχόμενες και απότομες αυξήσεις το 2017, με την «εκτόξευση» του Bitcoin να είναι η πιο προφανής.
Ποιες είναι οι πιθανές φούσκες που θα μπορούσαν να σκάσουν μέσα στο 2018;
Όλοι πίστευαν πως το Bitcoin θα κατέρρεε μετά την απαγόρευση των συναλλαγών του από την Κίνα και την Ιαπωνία.
Το ψηφιακό νόμισμα υποχώρησε για έναν μήνα, ωστόσο αργότερα ενισχύθηκε περισσότερο από 300%.
Το bitcoin έχει αγγίξει πενταψήφια τιμή κατά το τρέχον έτος, με τον αναλυτή αγοράς της Bapis Group, Michael Bapis, να εκτιμά ότι το κρυπτονόμισμα αποτελεί ενδεχόμενο κίνδυνο για τους επενδυτές για το επόμενο έτος, δεδομένης της εξαιρετικής μεταβλητότητάς του.
Η έντονη φρενίτιδα γύρω από το bitcoin έχει οδηγήσει στην άνοδο της τιμής του περισσότερο από 1.500% κατά το 2017, με τον Bapis ωστόσο να «βλέπει» κινδύνους για τους επενδυτές, παρά το γεγονός ότι η τιμή του ενδέχεται να ενισχυθεί περαιτέρω το 2018.
Οι οικονομολόγοι της UBS έχουν πολλάκις προειδοποιήσει πως το Bitcoin διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά της «φούσκας», κάνοντας λόγο για καθαρά κερδοσκοπική συμπεριφορά από πλευράς επενδυτικού κοινού.
Την προηγούμενη εβδομάδα, αυξήθηκαν οι φόβοι για μια επιβεβαίωση των προβλέψεων αυτών, καθώς το Bitcoin «βούλιαξε» σε επίπεδα κάτω των 12.000 δολ., καταγράφοντας πτώση μεγαλύτερη του 40% σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά των 19.800 δολ. που «άγγιξε» την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2017).
Ωστόσο, το Βitcoin δεν είναι το μόνο εργαλείο που θα μπορούσε να αποδειχθεί φούσκα.
Πολλοί επενδυτές φοβούνται ότι η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε φούσκες σε περισσότερες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Μια φούσκα που φοβούνται οι επενδυτές είναι η ίδια η Wall Street.
Η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά καταρρίπτει φέτος το ένα ρεκόρ μετά το άλλο – σε μεγάλο βαθμό λόγω των προσδοκιών για περικοπές φόρων στις ΗΠΑ.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ προέβη την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2017 στην τελική έγκριση του πολυαναμενόμενου νομοσχεδίου για τη φορολογική μεταρρύθμιση, που αποτελεί τη μεγαλύτερη αναθεώρηση του φορολογικού κώδικα των ΗΠΑ σε διάστημα μεγαλύτερο των τριών δεκαετιών.
Η φορολογική μεταρρύθμιση αποτελούσε μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις του Trump, έχοντας προσφέρει σημαντική στήριξη στις αμερικανικές μετοχές.
Οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ότι τα πάνω από 1,4 τρισ. δολ. σε φορολογικές περικοπές που προβλέπονται στο νομοσχέδιο θα οδηγήσουν σε επιχειρηματικές επενδύσεις, προσλήψεις και αυξήσεις μισθών.
Από την αρχή του 2017, ο Dow Jones καταγράφει κέρδη 25%, ο S&P 500 ενισχύεται κατά 20%, ενώ ο Nasdaq σημειώνει άνοδο 30%.
Ο Dow Jones κατέγραψε την προηγούμενη εβδομάδα το 70ο ιστορικό υψηλό κλείσιμο του 2017!
Πρόκειται για το ιστορικά μεγαλύτερο σερί ρεκόρ σε ένα μόλις ένα έτος, ξεπερνώντας τα 69 ρεκόρ που είχε καταρρίψει το 1995.
Ο S&P 500 έχει καταγράψει 62 ρεκόρ το 2017 - το δεύτερο μεγαλύτερο μετά τα 77 ρεκόρ του 1995 - ενώ ο Nasdaq έκλεισε σε ιστορικά υψηλά 72 φορές φέτος, πολύ περισσότερες φορές από τα 62 ρεκόρ του 1980.
Η επιτυχία (ή η αποτυχία) του φορολογικού νομοσχεδίου θα έχει μια σημαντική επίδραση στην αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας το 2018.
Εάν, όπως έχει προταθεί, ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής μειωθεί στο 21% από το τρέχον 35%, οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα κέρδη των εταιρειών του δείκτη S&P 500 θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 13% το 2018.
Αναλυτής της Amplifying Global FX Capital (AmpGFX) προειδοποίησε ότι η πραγματική «φούσκα» βρίσκεται στις μετοχές και όχι στο bitcoin.
Όπως σημειώνει, ανεξαρτήτως της φορολογικής μεταρρύθμισης και του κινδύνου να υπερθερμανθεί η οικονομία των ΗΠΑ το 2017, η αγορά καταγράφει bearish σήματα για το δολάριο ΗΠΑ το 2018.
Όσον αφορά το tapering από τις κεντρικές τράπεζες – ήτοι την σταδιακή απόσυρση των μέτρων τόνωσης - ο Gibbs τονίζει ότι κινείται με αργούς ρυθμούς καθώς οδεύουμε το 2018, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ακόμη πιο επικίνδυνες φούσκες από το bitcoin.
H ΑmpGFX προτρέπει τους επενδυτές να τηρήσουν στάση αναμονής, καθώς δεν αποκλείουν μια αναπάντεχη ενίσχυση του δολαρίου και μια διόρθωση στις διεθνείς αγορές.
Άλλοι αναλυτές εκτιμούν πως η αγορά ομολόγων βρίσκεται σε επικίνδυνα… νερά.
Ήδη από το καλοκαίρι, ο πρώην πρόεδρος της Fed, Alan Greenspan, είχε προειδοποιήσει ότι φούσκα υπάρχει στις αγορές ομολόγων και όχι στις μετοχές.
Σύμφωνα με τον Greenspan, οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων έχουν πέσει τόσο πολύ που δεν φαίνεται να υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω πτώση.
Πριν το 2008, η απόδοση του 10ετούς βρισκόταν στο 4%, ενώ σήμερα διαμορφώνεται γύρω στο 2%.
Η Phoenix Capital έχει προειδοποιήσει πολλές φορές για μια φούσκα στην αγορά ομολόγων.
Όπως διερωτάται χαρακτηριστικά σε πρόσφατο σημείωμα προς το επενδυτικό κοινό, «Μήπως βρισκόμαστε στα τέλη του 2007, σε ό,τι αφορά στην αγορά ομολόγων;».
Αυτή τη φορά, η -πάντα- «bear» των αγορών επικαλείται τις εκδόσεις 100ετών ομολόγων νωρίτερα μέσα στο έτος, από την Αργεντινή και την Αυστρία.
Όπως σημειώνεται, αμφότερες αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια, με την Αργεντινή να ανακάμπτει μάλιστα μόλις το 2016, μετά τη χρεοκοπία της το 2001.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα εταιρικά και κρατικά ομόλογα που συνεχίζουν να έχουν αρνητικές αποδόσεις, οκτώ χρόνια μετά την κρίση.
Αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, δεν είναι φυσιολογικό, ενώ είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικά χαλαρής πολιτικής από τις κεντρικής τράπεζες, αλλά και των μαζικών αγορών ομολόγων στις οποίες προχώρησαν, προκειμένου να στηρίξουν τις οικονομίες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών