Τελειώνει το μακροχρόνιο πάρτι χαμηλών επιτοκίων; - Τι συμβαίνει στην περίπτωση της Ελλάδας και γιατί πανηγυρίζουμε χωρίς ιδιαίτερο λόγο
Σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση για τις αγορές ομολόγων προέβη για λογαριασμό του Bankingnews.gr, ο οικονομολόγος και στέλεχος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ, Λουκάς Παπαϊωάννου.
Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της ανάλυσης, η Ελλάδα, πανηγυρίζει χωρίς ιδιαίτερους λόγους για τη μείωση των επιτοκίων, καταγράφεται μία ασυμμετρία στα επιτόκια με αποτέλεσμα η Ελλάδα να δανείζεται φθηνότερα στη διετία από τις ΗΠΑ και μάλλον οδεύουμε προς τη λήξη μίας μακροχρόνιας περιόδου φθηνών επιτοκίων.
Όπως αναφέρει ο κ.Παπαϊωάννου η είσοδος στην νέα χρονιά δημιουργεί πάντα ευκαιρίες για αξιολόγηση της προηγούμενης και επαναξιολόγησης των δεδομένων που διαμορφώνονται, τόσο σε Εθνικό όσο και σε Παγκόσμιο επίπεδο.
Εμείς πανηγυρίζουμε στον μικρόκοσμο μας, την εντυπωσιακή επιτοκιακή αποκλιμάκωση των Ελληνικών κρατικών τίτλων, σε όλες τις σειρές (σε επίπεδα προ του 2012), σε μία αγορά που το 80% του χρέους είναι διακρατικό και μη διαπραγματεύσιμο και από το υπόλοιπο 20% περίπου 6-8 δισ. είναι πλήρως εμπορεύσιμο, κάνοντας την ζωή όσων έχουν αναλάβει το promo για τις νέες εκδόσεις αρκετά εύκολη αν αναλογιστούμε και τις υψηλές προμήθειες που πληρώνουμε για την επιτυχία…
Προετοιμάζοντας την έκδοση του νέου 7-ετους ομολόγου με επιτόκια εύρος 3,2%-3,8%, κανείς δεν μας εξηγεί με ποια λογική (πλην της μικροπολιτικής):
•Πρέπει να δανειζόμαστε από 2-2,5% επιπλέον του κόστους Δανεισμού από τον ESM, όταν μάλιστα δεν έχει ολοκληρωθεί η λύση για την Βιωσιμότητα του Χρέους.
•Ποίος θα επιβαρυνθεί την διαφορά που θα προκύπτει από αυτή την διαδικασία.
Παρόλα αυτά στην παγκόσμια οικονομία που συμβαίνουν σημαντικά γεγονότα, που χρήζουν παρατήρησης και προσοχής αλλά και έμμεσα θα επηρεάσουν και εμάς, αναφέρει ο οικονομολόγος της Fast Finance.
Η παγκόσμια οικονομία βιώνει μια συγχρονισμένη βελτίωση μακροοικονομικών μεγεθών, με ικανοποιητική ανάπτυξη, μειούμενους Δείκτες Ανεργίας, αυξημένους δείκτες Οικονομικού κλίματος και άνοδο (σε νέα υψηλά ή συντήρηση σε προηγούμενα υψηλά) των χρηματαγορών.
Από την άλλη, η τεράστια ροή χρήματος (των προηγούμενων ετών) από τις Μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες των αναπτυγμένων κρατών, οδήγησε σε μείωση των επιτοκίων, ενίσχυση της ζήτησης και των επενδύσεων μέσω χρηματιστηριακών και ομολογιακών αγορών, αλλά μετά βίας κατάφερε να διατηρεί τον πληθωρισμό στο επιθυμητό εύρος μεταξύ +1,5% έως – 2,5%).
Αυτό που σίγουρα κατάφερε ήταν η εκτίναξη των Ισολογισμών των Κεντρικών Τραπεζών σε δυσθεώρητα επίπεδα.
Παράλληλα εκτόξευσε το Συνολικό Χρέος Κρατών και Ιδιωτών πάνω από 233 τρισ. δολάρια, ενώ μόνο το 2017 η αύξηση ανήλθε σε 16 τρισ. δολάρια και 318% επί του Παγκόσμιου ΑΕΠ, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το 2016 λόγω της μεγαλύτερης ανάκαμψης, με αποτέλεσμα «Όλοι να χρωστούν σε Όλους», τονίζει ο κ.Παπαϊωάννου.
Επιπλέον γίνεται φανερό από τον ακόλουθο πίνακα, ότι οι Κεντρικές τράπεζες από το 2007 μέχρι σήμερα λειτουργούν συντονισμένα και κυκλικά (rotation ) στην Παροχή ρευστότητας.
Ενώ από το 2007-2013 υπήρχε σχετικά ιδία παροχή ρευστότητας, στην συνεχεία η FED έπαιξε το ρόλο του τροφοδότη αντί της ECB που υπομόχλευε τον Ισολογισμό της μέχρι το 2015.
Από το 2015 και μετά η FED εξισορρόπησε την επέκταση της και έχει αρχίσει ήδη την μείωση του Ενεργητικού της, αλλά στο παιχνίδι επανήλθε η ΕΚΤ και ΒΟJ, οι όποιες δεν φαίνεται σύντομα να σταματούν τα QE, παρά τις διάφορες κατά καιρούς δηλώσεις.
Η παροχή ρευστότητας όμως επηρέασε κυρίως τις ομολογιακές εκδόσεις της Ευρώπης και της Αμερικής τόσο στο εταιρικό όσο και το κρατικό χρέος, μειώνοντας τα επιτόκια, παρά την ευρωπαϊκή κρίση, αλλά και τους γεωπολιτικούς κινδύνους .
Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζοντια τα 2-ετη κρατικά ευρωπαικά yields που διαμορφώνονται σε αρνητικά επίπεδα την τρέχουσα περίοδο.
Αντίστοιχα από το 2012 έως το 2017 παρατηρείται σημαντική αποκλιμάκωση και των επιτοκίων των εταιρικών ομολόγων στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποκορύφωμα αυτού του φαινομένου αποτελεί η σημαντική πτώση των επιτοκίων, ακόμα και στα μη διαβαθμισμένες εκδόσεις.
Η αποκλιμάκωση στην ευρωπαϊκή αγορά μη διαβαθμισμένων εκδόσεων από 7% το 2012 κατήλθε πέριξ του 3,20% το 2017 (μείωση -53,60%), όπως φαίνεται και στο ακόλουθο διάγραμμα.
Όμως όλα τα πάρτι, όσο και επιτυχημένα να είναι, κάποτε τελειώνουν και αν έχουν γίνει καταχρήσεις πέραν του δέοντος, αφήνουν μια ζαλάδα στην καλύτερη ή hangover με ποιο σοβαρές παρενέργειες στην χειρότερη, αναφέρει ο κ.Παπαϊωάννου.
Και το μακροχρόνιο party των χαμηλών επιτοκίων κάπου εδώ δείχνει να τελειώνει.
Στο συμπέρασμα αυτό μας βοηθά το ακόλουθο διάγραμμα που παρουσιάζει τα μακροχρόνια γραφήματα του 10-τους επιτοκίου του ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ (άνω) ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ (μέσο) και ΙΑΠΩΝΙΚΟΥ (κάτω) Κρατικού Ομολόγου.
Το γεγονός ότι δημιουργούνται μακροχρόνιοι σχηματισμοί αναστροφής θα πρέπει να μας προβληματίζει, αναλογιζόμενοι μάλιστα ότι το Αμερικάνικό έχει κάνει διάσπαση σχηματισμού 20-ετίας, το γερμανικό σχεδόν 10ετίας και το Ιαπωνικό αρχίζει και αυτό να παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά.
Το σημαντικότερο πρόβλημα σε ένα τέτοιο σενάριο είναι ότι το Πυροβολικό (οι Κεντρικές Τράπεζες) έχει εξαντλήσει πολλά πυρομαχικά στην περίοδο ειρήνης (προγράμματα QE), αλλά έχει φορτωθεί και πολλά ληγμένα πυρομαχικά (Χρεόγραφα σε υψηλές τιμές ή χαμηλής διαβάθμισης).
Αναλογιζόμενοι δηλώσεις κορυφαίων βραβευμένων με νομπέλ οικονομολόγων (Theiler, Krugman, Stiglits) ότι η φορολογική μεταρρύθμιση Trump θα επιβαρύνει ασύμμετρα το Αμερικάνικο Δημόσιο Χρέος σε μια περίοδο «παχιών αγελάδων», που θα έπρεπε να δημιουργούνται αποθέματα, για την περίοδο «των ισχνών Αγελάδων» που έρχεται, αποτελεί ακόμα ένα ηχηρό καμπανάκι κινδύνου..
Αν αθροίσουμε στις ανωτέρω επισημάνσεις και τα υψηλά ποσοστά Δημοσίου και Ιδιωτικού Χρέους, μήπως πρέπει να αναρωτηθούμε αν κοιτάμε λάθος φούσκα και αντί για τις Αγορές Μετοχών, θα έπρεπε να κοιτάμε τις Αγορές Ομολόγων, όπου κυριαρχούν οι μεγάλοι παίκτες;
Αλλά πάλι ποιοί είμαστε εμείς που θα πούμε πότε τα μηχανήματα κοπής χρήματος θα σταματήσουν να δουλεύουν, καταλήγει ο κ.Παπαϊωάννου.
Γιώργος Κατικάς
george.katikas@gmail.com
www.bankingnews.gr
Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της ανάλυσης, η Ελλάδα, πανηγυρίζει χωρίς ιδιαίτερους λόγους για τη μείωση των επιτοκίων, καταγράφεται μία ασυμμετρία στα επιτόκια με αποτέλεσμα η Ελλάδα να δανείζεται φθηνότερα στη διετία από τις ΗΠΑ και μάλλον οδεύουμε προς τη λήξη μίας μακροχρόνιας περιόδου φθηνών επιτοκίων.
Όπως αναφέρει ο κ.Παπαϊωάννου η είσοδος στην νέα χρονιά δημιουργεί πάντα ευκαιρίες για αξιολόγηση της προηγούμενης και επαναξιολόγησης των δεδομένων που διαμορφώνονται, τόσο σε Εθνικό όσο και σε Παγκόσμιο επίπεδο.
Εμείς πανηγυρίζουμε στον μικρόκοσμο μας, την εντυπωσιακή επιτοκιακή αποκλιμάκωση των Ελληνικών κρατικών τίτλων, σε όλες τις σειρές (σε επίπεδα προ του 2012), σε μία αγορά που το 80% του χρέους είναι διακρατικό και μη διαπραγματεύσιμο και από το υπόλοιπο 20% περίπου 6-8 δισ. είναι πλήρως εμπορεύσιμο, κάνοντας την ζωή όσων έχουν αναλάβει το promo για τις νέες εκδόσεις αρκετά εύκολη αν αναλογιστούμε και τις υψηλές προμήθειες που πληρώνουμε για την επιτυχία…
Προετοιμάζοντας την έκδοση του νέου 7-ετους ομολόγου με επιτόκια εύρος 3,2%-3,8%, κανείς δεν μας εξηγεί με ποια λογική (πλην της μικροπολιτικής):
•Πρέπει να δανειζόμαστε από 2-2,5% επιπλέον του κόστους Δανεισμού από τον ESM, όταν μάλιστα δεν έχει ολοκληρωθεί η λύση για την Βιωσιμότητα του Χρέους.
•Ποίος θα επιβαρυνθεί την διαφορά που θα προκύπτει από αυτή την διαδικασία.
Παρόλα αυτά στην παγκόσμια οικονομία που συμβαίνουν σημαντικά γεγονότα, που χρήζουν παρατήρησης και προσοχής αλλά και έμμεσα θα επηρεάσουν και εμάς, αναφέρει ο οικονομολόγος της Fast Finance.
Η παγκόσμια οικονομία βιώνει μια συγχρονισμένη βελτίωση μακροοικονομικών μεγεθών, με ικανοποιητική ανάπτυξη, μειούμενους Δείκτες Ανεργίας, αυξημένους δείκτες Οικονομικού κλίματος και άνοδο (σε νέα υψηλά ή συντήρηση σε προηγούμενα υψηλά) των χρηματαγορών.
Από την άλλη, η τεράστια ροή χρήματος (των προηγούμενων ετών) από τις Μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες των αναπτυγμένων κρατών, οδήγησε σε μείωση των επιτοκίων, ενίσχυση της ζήτησης και των επενδύσεων μέσω χρηματιστηριακών και ομολογιακών αγορών, αλλά μετά βίας κατάφερε να διατηρεί τον πληθωρισμό στο επιθυμητό εύρος μεταξύ +1,5% έως – 2,5%).
Αυτό που σίγουρα κατάφερε ήταν η εκτίναξη των Ισολογισμών των Κεντρικών Τραπεζών σε δυσθεώρητα επίπεδα.
Παράλληλα εκτόξευσε το Συνολικό Χρέος Κρατών και Ιδιωτών πάνω από 233 τρισ. δολάρια, ενώ μόνο το 2017 η αύξηση ανήλθε σε 16 τρισ. δολάρια και 318% επί του Παγκόσμιου ΑΕΠ, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το 2016 λόγω της μεγαλύτερης ανάκαμψης, με αποτέλεσμα «Όλοι να χρωστούν σε Όλους», τονίζει ο κ.Παπαϊωάννου.
Επιπλέον γίνεται φανερό από τον ακόλουθο πίνακα, ότι οι Κεντρικές τράπεζες από το 2007 μέχρι σήμερα λειτουργούν συντονισμένα και κυκλικά (rotation ) στην Παροχή ρευστότητας.
Ενώ από το 2007-2013 υπήρχε σχετικά ιδία παροχή ρευστότητας, στην συνεχεία η FED έπαιξε το ρόλο του τροφοδότη αντί της ECB που υπομόχλευε τον Ισολογισμό της μέχρι το 2015.
Από το 2015 και μετά η FED εξισορρόπησε την επέκταση της και έχει αρχίσει ήδη την μείωση του Ενεργητικού της, αλλά στο παιχνίδι επανήλθε η ΕΚΤ και ΒΟJ, οι όποιες δεν φαίνεται σύντομα να σταματούν τα QE, παρά τις διάφορες κατά καιρούς δηλώσεις.
Η παροχή ρευστότητας όμως επηρέασε κυρίως τις ομολογιακές εκδόσεις της Ευρώπης και της Αμερικής τόσο στο εταιρικό όσο και το κρατικό χρέος, μειώνοντας τα επιτόκια, παρά την ευρωπαϊκή κρίση, αλλά και τους γεωπολιτικούς κινδύνους .
Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζοντια τα 2-ετη κρατικά ευρωπαικά yields που διαμορφώνονται σε αρνητικά επίπεδα την τρέχουσα περίοδο.
Αντίστοιχα από το 2012 έως το 2017 παρατηρείται σημαντική αποκλιμάκωση και των επιτοκίων των εταιρικών ομολόγων στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποκορύφωμα αυτού του φαινομένου αποτελεί η σημαντική πτώση των επιτοκίων, ακόμα και στα μη διαβαθμισμένες εκδόσεις.
Η αποκλιμάκωση στην ευρωπαϊκή αγορά μη διαβαθμισμένων εκδόσεων από 7% το 2012 κατήλθε πέριξ του 3,20% το 2017 (μείωση -53,60%), όπως φαίνεται και στο ακόλουθο διάγραμμα.
Όμως όλα τα πάρτι, όσο και επιτυχημένα να είναι, κάποτε τελειώνουν και αν έχουν γίνει καταχρήσεις πέραν του δέοντος, αφήνουν μια ζαλάδα στην καλύτερη ή hangover με ποιο σοβαρές παρενέργειες στην χειρότερη, αναφέρει ο κ.Παπαϊωάννου.
Και το μακροχρόνιο party των χαμηλών επιτοκίων κάπου εδώ δείχνει να τελειώνει.
Στο συμπέρασμα αυτό μας βοηθά το ακόλουθο διάγραμμα που παρουσιάζει τα μακροχρόνια γραφήματα του 10-τους επιτοκίου του ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ (άνω) ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ (μέσο) και ΙΑΠΩΝΙΚΟΥ (κάτω) Κρατικού Ομολόγου.
Το γεγονός ότι δημιουργούνται μακροχρόνιοι σχηματισμοί αναστροφής θα πρέπει να μας προβληματίζει, αναλογιζόμενοι μάλιστα ότι το Αμερικάνικό έχει κάνει διάσπαση σχηματισμού 20-ετίας, το γερμανικό σχεδόν 10ετίας και το Ιαπωνικό αρχίζει και αυτό να παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά.
Το σημαντικότερο πρόβλημα σε ένα τέτοιο σενάριο είναι ότι το Πυροβολικό (οι Κεντρικές Τράπεζες) έχει εξαντλήσει πολλά πυρομαχικά στην περίοδο ειρήνης (προγράμματα QE), αλλά έχει φορτωθεί και πολλά ληγμένα πυρομαχικά (Χρεόγραφα σε υψηλές τιμές ή χαμηλής διαβάθμισης).
Αναλογιζόμενοι δηλώσεις κορυφαίων βραβευμένων με νομπέλ οικονομολόγων (Theiler, Krugman, Stiglits) ότι η φορολογική μεταρρύθμιση Trump θα επιβαρύνει ασύμμετρα το Αμερικάνικο Δημόσιο Χρέος σε μια περίοδο «παχιών αγελάδων», που θα έπρεπε να δημιουργούνται αποθέματα, για την περίοδο «των ισχνών Αγελάδων» που έρχεται, αποτελεί ακόμα ένα ηχηρό καμπανάκι κινδύνου..
Αν αθροίσουμε στις ανωτέρω επισημάνσεις και τα υψηλά ποσοστά Δημοσίου και Ιδιωτικού Χρέους, μήπως πρέπει να αναρωτηθούμε αν κοιτάμε λάθος φούσκα και αντί για τις Αγορές Μετοχών, θα έπρεπε να κοιτάμε τις Αγορές Ομολόγων, όπου κυριαρχούν οι μεγάλοι παίκτες;
Αλλά πάλι ποιοί είμαστε εμείς που θα πούμε πότε τα μηχανήματα κοπής χρήματος θα σταματήσουν να δουλεύουν, καταλήγει ο κ.Παπαϊωάννου.
Γιώργος Κατικάς
george.katikas@gmail.com
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών