Με την πάροδο του χρόνου και την αλματώδη εξέλιξη των ψηφιακών εφαρμογών, η δυναμική των γιγάντων του διαδικτύου να επηρεάζουν μεταξύ των άλλων και εκλογικές διαδικασίες, αυξάνεται εκθετικά
Τα γνωστά πανεπιστημιακά λογισμικά που κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο, ελέγχουν εξονυχιστικά τον λογαριασμό ενός χρήστη, προσέχοντας τις προτιμήσεις (Likes), το είδος των αναρτήσεων και τις λέξεις-κλειδιά στις καθημερινές ενημερώσεις, με συνέπεια να λειτουργούν με την μορφή ενός ψηφιακού κοινωνικού σαρωτή, που έχει την δυνατότητα να συνθέσει με μεγάλη ακρίβεια την ψυχολογική προσωπογραφία του οποιουδήποτε χρήστη, αξιοποιώντας απλώς και μόνον την δραστηριοποίησή του στο διαδικτυακό μέσο.
Από την άλλη πλευρά η χρήση ψηφιακών εφαρμογών αυτής της μορφής παρέχει την δυνατότητα σε γίγαντες της πληροφορικής όπως το Facebook ή η Google να επηρεάζουν τα εκλογικά αποτελέσματα με κρυφές αλλαγές στους κώδικες επικοινωνίας που χρησιμοποιούν. Όπως επισημαίνει από το 2010 ο καθηγητής διεθνούς δικαίου του Πανεπιστημίου του Harvard, αλλά και καθηγητής της επιστήμης της πληροφορικής, Jonathan Zittrain, το Facebook έχει την δυνατότητα να χειραγωγήσει εκλογικές διαδικασίες, μετά από ένα μυστικό δοκιμαστικό πειραματισμό, που αυξάνει κατά 340.000 τους ψηφοφόρους που προσέρχονται στις κάλπες, περιορίζοντας την αποχή. Το τέχνασμα βασίζεται στην ανάρτηση και κοινοποίηση των φωτογραφιών κάποιων τυχαίων προσώπων που απλώς δηλώνουν με σημαντική δόση ικανοποίησης πως έχουν ψηφίσει, χωρίς να διευκρινίζουν τις προτιμήσεις τους.
Ο ερευνητής ψυχολόγος Dr. Robert Epstein κατά την διάρκεια της καναδικής προεκλογικής εκστρατείας του 2015, όταν παρουσιάζει ειδική μελέτη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Sciences), με θέμα τις αθέατες δυνατότητες χειραγώγησης που προσφέρει το Google (Dan Taylor/Heisenberg Media).
Το πείραμα επαναλαμβάνεται σε δραστικά ευρύτερη κλίμακα στις προεδρικές εκλογές του 2012, προκαλώντας ποικίλα σχόλια, αν και μία διετία αργότερα, το 2014, η γενική διευθύντρια του ομίλου (COO), Sheryl Sandberg, δηλώνει πως το Facebook δεν έχει την δυνατότητα να χειραγωγεί συναισθήματα, αλλά και δεν πρόκειται ποτέ να επιχειρήσει να εμπλακεί σε δραστηριότητες αυτής της μορφής. Οι δηλώσεις της επιχειρούν ουσιαστικά να διαψεύσουν το πόρισμα μίας αμφιλεγόμενης πανεπιστημιακής μελέτης που καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο όμιλος χειραγωγεί αθέατα και με απόλυτη μυστικότητα τα συναισθήματα τουλάχιστον 700.000 ψηφοφόρων το 2012. Με δεδομένο ότι το 78% των Αμερικανών διατηρούν κάποιον λογαριασμό σε μέσον κοινωνικής δικτύωσης, πιστοποιεί ότι η κυριαρχία τους στην καθημερινή ζωή γιγαντώνεται και από την στιγμή που συνεχώς περισσότεροι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν για να καλύπτουν την καθημερινή τους ενημέρωση εγκαταλείποντας άλλες πηγές, συνεπάγεται πως η επιρροή τους στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι αυξάνει.
Σε συνέντευξή στο περιοδικό Politico, με θέμα τις δυνατότητες του Google στον τομέα της πολιτικής χειραγώγησης, ο ερευνητής ψυχολόγος Dr. Robert Epstein, που παρουσιάζει ειδική μελέτη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Sciences), στοιχειοθετεί πως το συγκεκριμμένο ψηφιακό μέσον έχει την δυνατότητα να μεταστρέψει τις προτιμήσεις του 20% ή και περισσότερο των ψηφοφόρων, φθάνοντας και στο 80% σε ορισμένες δημογραφικές ομάδες, χωρίς κανείς να το αντιλαμβάνεται. Προς το παρόν η χειραγώγηση δεν είναι προσχεδιασμένη και προμελετημένη, λόγω του ότι η σειρά των αποτελεσμάτων σε μία αναζήτηση επηρεάζεται από τον βαθμό δημοφιλίας άλλων αναζητήσεων στο ίδιο θέμα με βάση τον αλγόριθμο που διαχειρίζεται την μηχανή αναζήτησης. Αν και ο αλγόριθμος αλλάζει με τυχαίους ρυθμούς, δεν παύει να λειτουργεί με διαδικασία που καθορίζει την σειρά των αποτελεσμάτων με βάση τον βαθμό προτίμησης των χρηστών. Αν και δεν υπάρχουν κάποιοι κακόβουλοι μηχανικοί λογισμικού, όπως θα προτιμούσαν οι συνωμοσιολόγοι, εν τούτοις η δυνατότητα χειραγώγησης υφίσταται όχι μόνον στο Google, αλλά και στο Facebook, που διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να καταλήξουν θύματα κάποιων επιτήδειων με στιβαρές γνώσεις πληροφορικής, οι οποίοι και θα το επιχειρήσουν κατόπιν προμελέτης.
Η γενική διευθύντρια του ομίλου FACEBOOK (COO), Sheryl Sandberg, δηλώνει πως το Facebook δεν έχει την δυνατότητα να χειραγωγεί συναισθήματα, μετά τα τεχνάσματα του μέσου κοινωνικής δικτύωσης στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2012 (flickr/Rory Cellan)
Με την πάροδο του χρόνου και την αλματώδη εξέλιξη των ψηφιακών εφαρμογών, η δυναμική των γιγάντων του διαδικτύου να επηρεάζουν μεταξύ των άλλων και εκλογικές διαδικασίες, αυξάνεται εκθετικά. Αν και στην Ελλάδα οι χρήστες του Facebook ανέρχονται σε 4,7 εκατομμύρια (43,7% του συνολικού πληθυσμού), με τα 3,8 εκατομμύρια, δηλαδή το 81%, να προτιμά τον λογαριασμό του κινητού τηλεφώνου για να συνδεθεί, οι αριθμοί εκτιμάται πως θα αυξηθούν θεαματικά, όπως και στις ΗΠΑ, κυρίως λόγω του πολλαπλασιασμού των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογικές καινοτομίες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.
Ο ερευνητής ψυχολόγος Dr. Robert Epstein κατά την διάρκεια της καναδικής προεκλογικής εκστρατείας του 2015, όταν παρουσιάζει ειδική μελέτη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Sciences), με θέμα τις αθέατες δυνατότητες χειραγώγησης που προσφέρει το Google (Dan Taylor/Heisenberg Media)
Ψυχομέτρες εναντίον ΜΜΕ
Η επιτυχία της καινοτόμου εταιρείας ψυχομετρικών εφαρμογών CAMBRIDGE ANALYTICA στις ΗΠΑ δεν είναι τυχαία, αφού πριν από τον Donald J. Trump, έχει ασχοληθεί με την προβολή δύο άλλων υποψηφίων για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, των Ben Carson και Ted Cruz. Ειδικά στην περίπτωση του τελευταίου αποδεικνύει την δυναμική της, αφού ο συγκεκριμμένος γερουσιαστής ενώ παρέμενε πρίν από την εμπλοκή της παντελώς άγνωστος στο αμερικανικό κοινό σε ποσοστό μεγαλύτερο από 60%, καταλήγει έως την τελική φάση των αναμετρήσεων. Αποκαλύπτεται όμως πως βασικός μυστικός χρηματοδότης του Cruz και αργότερα του Trump είναι ο μυστικοπαθής δισεκατομμυριούχος επενδυτικών κεφαλαίων διαχείρισης κινδύνων (hedge fund) και ευρηματικός μαθηματικός Robert Mercer που εστιάζεται κυρίως σε εταιρείες σχεδίασης λογισμικού και μαζί με την κόρη του Ρεβέκκα, αποτελούν τους μεγαλύτερους επενδυτές της CAMBRIDGE ANALYTICA.
Στην περίπτωση μάλιστα του μετέπειτα προέδρου των ΗΠΑ, σπεύδει να προωθήσει στην θέση του γενικού υπεύθυνου προεκλογικής στρατηγικής του Trump, τον πρώην οικονομολόγο της GOLDMAN SACHS, Steve Bannon, αντιπρόεδρο στο διοικητικό συμβούλιο και βασικό μέτοχο της εταιρείας και πρώην πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ψηφιακής έκδοσης Breitbart News, που υιοθετεί σχεδόν ακραίες συντηρητικές τάσεις. Ο Bannon παραμένει στο πλευρό του Αμερικανού προέδρου έως τον Αύγουστο του 2017, οπότε και αποχωρεί, επισήμως λόγω των διαφωνιών του στην διαχείριση της επιθετικής γεωοικονομικής στρατηγικής της Κίνας.
Ο μυστικοπαθής δισεκατομμυριούχος επενδυτικών κεφαλαίων διαχείρισης κινδύνων (hedge fund) Robert Mercer και βασικός μέτοχος του ομίλου STRATEGIC COMMUNICATION LABORATORIES – SCL σε μία από τις σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις του το 2014 (Photo Patrick McMullan)
Παράλληλα στα τέλη του 2017 (14 Δεκεμβρίου) οι υπηρεσίες προστασίας ιδιωτικών δεδομένων της Βρεταννίας και του Καναδά εγκαινιάζουν εξονυχιστική έρευνα για μία σχεδόν άγνωστη καναδική επιχείρηση πληροφορικής με προσωπικό μόλις 20 ατόμων, προς την οποία εκταμιεύονται £2,7 εκατομμύρια, από τα συνολικά £6,8 εκατομμύρια των δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας Leave.EU για την έξοδο της Βρεταννίας από την Ε.Ε., δηλαδή το 40% του συνόλου! Η AggregateIQ DATA SERVICES με έδρα την Βικτώρια του Καναδά και συμφερόντων του γνωστού Robert Mercer, προβάλλεται επίσημα στον ιστότοπό της με την εικόνα μίας εξειδικευμένης εταιρείας ψηφιακών εφαρμογών και διαχείρισης δεδομένων που υποστηρίζει τους πελάτες της στους τομείς της έγκαιρης λήψης αποφάσεων, άμεσης προσέγγισης κοινού και επίτευξης αντικειμενικών στόχων. Σύμφωνα με τη ταυτότητά της, προσφέρει μέσα δυναμικής προσέγγισης και πειθούς του κοινού, δοκιμή και έλεγχο προωθητικών μηνυμάτων και ενεργειών, ενδελεχείς δημοσκοπικές έρευνες, διαδικτυακή επιλεγμένη εμπλοκή σε συνδυασμό με παρεμβατικές δραστηριότητες και ανάλυση δεδομένων των υπό έρευνα δημογραφικών ομάδων σε ατομικό επίπεδο.
Ο Αντιπρόεδρος και βασικός μέτοχος της CAMBRIDGE ANALYTICA Steve Bannon, βασικός συντελεστής της επιτυχημένης προεκλογικής εκστερατείας του Donald J. Trump (AP/ Evan Vucci)
Όμως η AggregateIQ συνδέεται με βάση σύμβαση αδειοδότησης του Σεπτεμβρίου του 2014 (με αναδρομική ισχύ από τον Μάρτιο) με την STRATEGIC COMMUNICATIONS LABORATORIES, δηλαδή τον όμιλο στον οποίο ανήκει η CAMBRIDGE ANALYTICA, με την ιδιότητα του παρόχου προς την δεύτερη, δεδομένο που διαφωτίζει ακόμα περισσότερο τις κατά τα άλλα αθέατες σχέσεις των εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών. Με δεδομένο ότι ο όμιλος εξειδικεύεται επί μία εικοσιπενταετία σε ζητήματα εκστρατειών παραπληροφόρησης για το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας και διαχείρισης προεκλογικών εκστρατειών σε διάφορες χώρες, είναι ευνόητο πως η εξειδίκευση της AggregateIQ καθίσταται απαραίτητη για τις στρατηγικές του κινήσεις.
Η πρώτη παράγραφος του συμβολαίου αδειοδότησης και συνεργασίας μεταξύ της AggregateIQ DATA SERVICES και του ομίλου STRATEGIC COMMUNICATION LABORATORIES – SCL, όπου η πρώτη εμφανίζεται με την ιδιότητα του παρόχου προς τον δεύτερο (The Guardian)
Νέα Δεδομένα
Στις αρχές του 2018 οι πρόσφατες συνταρακτικές αποκαλύψεις του Michael Wolff στο βιβλίο του με τίτλο FIRE AND ICE: INSIDE THE TRUMP WHITE HOUSE, περιλαμβάνουν κάποιες εκμυστηρεύσεις του Bannon και δηλητηριώδεις υπαινιγμούς, παρά τον φαινομενικά απροκάλυπτο θαυμασμό του δευτέρου για τον Αμερικανό πρόεδρο. Μάλιστα ο Λευκός Οίκος κινείται νομικά εναντίον του, με βασικό επιχείρημα την σύμβαση εμπιστευτικότητας που έχει υπογράψει ο Bannon, την οποία και παραβιάζει με την συνέντευξή του στον συγγραφέα του βιβλίου.
Παράλληλα καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια να υποβαθμισθεί ή ακόμα και να ακυρωθεί η σημασία της εμπλοκής εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών σε εκλογικές διαδικασίες, όπως λόγω χάρη στην Βρεταννία. Ενώ τον Φεβρουάριο του 2017 ο εκατομμυριούχος Arron Banks και ιδρυτής της κίνησης Leave.EU με στόχο την έξοδο της χώρας από την Ε.Ε., υπερθεματίζει για την καταλυτική σημασία της εμπλοκής της CAMBRIDGE ANALYTICA στην προεκλογική εκστρατεία, τον Νοέμβριο του 2017 μετά την έναρξη των ερευνών για παράνομη χρηματοδότηση της κίνησης από την πλευρά του, αρνείται κατηγορηματικά κάθε σχέση της εταιρείας με την υπόθεση του Brexit.
Ο υπό έρευνα για παράνομες προκλογικές χρηματοδοτήσεις εκατομμυριούχος και ιδρυτής της κίνησης Leave.EU, Arron Banks, που καταγγέλλεται παράλληλα από τον βρεταννικό τύπο και για χειραγώγηση των ψηφοφόρων του Brexit (The Independent)
Κατά τρόπο ανάλογο και στις ΗΠΑ επιχειρείται να περιθωριοποιηθεί η σχέση της εταιρείας με το προεκλογικό επιτελείο του νέου προέδρου, σε μία προσπάθεια να αναιρεθεί το μέγεθος και η έκταση της εμπλοκής της στις προεκλογικές διαδικασίες. Αλλά και από την πλευρά της η CAMBRIDGE ANALYTICA εμφανίζεται εντελώς απρόθυμη να παρουσιάσει έστω και κάποιες στοιχειώδεις αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα των μεθόδων που χρησιμοποιεί.
Η μανία των ΜΜΕ εναντίον του Λευκού Οίκου, αλλά και οι σχετικά πρόσφατες καταγγελίες τους στην Βρεταννία εναντίον προσώπων με κορυφαίο τον Arron Banks με επίκεντρο την χειραγώγηση του εκλογικού σώματος, έχουν μεταξύ των άλλων ένα κοινό σημείο, που δεν είναι άλλο από την εμπλοκή εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών, οι οποίες απειλούν την θέση τους στην παγκόσμια διαφημιστική αγορά, καθώς στρέφονται πλέον με σημαντικές αξιώσεις προς τον τομέα της εμπορικής διαφήμισης.
Ο Dr. Michal Kosinski που έχει μετακινηθεί από το Ψυχομετρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Cambridge στο γνωστό Πανεπιστήμιο του Stanford στις ΗΠΑ, συνεχίζοντας τις έρευνές του με εντονώτερο ρυθμό μετά τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών, διαπιστώνει από το αρχικό μάλιστα στάδιο ανησυχητικά αποτελέσματα από την χρήση ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών. Οι επιστημονικές του αναλύσεις, σε συνδυασμό με τις πειραματικές διαδικασίες πιστοποιούν πως η στόχευση σε προσωπικό ψυχογραφικό επίπεδο των χρηστών του διαδικτύου προσελκύει κατά 63% περισσότερα κτυπήματα (clicks), αυξάνοντας κατά 1.400 φορές τις μεταστροφές υποψηφίων πελατών σε συγκεκριμμένα προϊόντα και υπηρεσίες, σε σύγκριση με τις συνηθισμένες προωθητικές ενέργειες και διαφημιστικές εκστρατείες. Αυτά τα πρώτα ευρήματα στοιχειοθετούν τις τεράστιες δυνατότητες επεκτασιμότητας της προσωπικής πλέον στόχευσης σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, από την στιγμή μεγάλοι αριθμοί καταναλωτών είναι εφικτό να στραφούν σε κάποιο προϊόν ή υπηρεσία, μόνον και μόνον λόγω της στόχευσής τους από μία απλή ψηφιακή σελίδα προώθησης που ανταποκρίνεται στο ψυχογράφημά τους.
Επιπλέον υφίσταται το πλεονέκτημα του δραστικά χαμηλού κόστους που προσφέρουν οι εταιρείες ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών. Στην Βρεταννία λόγου χάρη στην συνολική προεκλογική δαπάνη των δύο παρατάξεων που αντιπαρατίθενται στο δημοψήφισμα και ανέρχεται σε £33,4 εκατομμύρια (£26,6 για τους οπαδούς της παραμονής στην Ε.Ε. και £6,8 για τους οπαδούς της εξόδου), οι συγκεκριμμένες εταιρείες αποσπούν £2,7 εκατομμύρια, δηλαδή το 8% του συνόλου, με δυσανάλογα όμως σημαντικότερη δραστική αποτελεσματικότητα. Αντίστοιχα στις ΗΠΑ όπου δαπανώνται συνολικά $1.166 εκατομμύρια ($768 από την παράταξη των Δημοκρατικών και $398 από την παράταξη των Ρεπουμπλικανών), η CAMBRIDGE ANALYTICA αμείβεται σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλό της με $15 εκατομμύρια, δηλαδή μόλις με το 1% των συνολικών δαπανών!
Διάγραμμα της εμπλοκής των εταιρείών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών CAMBRIDGE ANALYTICA και AggregateIQ DATA SERVICES με βασικούς συντελεστές της προεκλογικής εκστρατείας των οπαδών της εξόδου της Βρεταννίας από την Ε.Ε. και της αντίστοιχης του Donald J. Trump (The Guardian)
Αθέατη Σύγκρουση
Με δεδομένο ότι η παγκόσμια διαφημιστική αγορά παρουσιάζει συνολικό όγκο της τάξης των $552,7 δισεκατομμυρίων το 2017, που κατανέμονται σε ραδιοτηλεοπτικά και ειδησεογραφικά δίκτυα, ψηφιακά μέσα, εφημερίδες και άλλες επιχειρήσεις προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών, η είσοδος των εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών αποτελεί τον χειρότερο ορατό κίνδυνο για το μέλλον. Το καινοτόμο ψηφιακό λογισμικό που αναπτύσσουν παρέχει καταθλιπτικά ανταγωνιστικό κόστος και ενισχύεται από το γεγονός ότι τα ψηφιακά μέσα καρπούνται κατά το 2017 $227,8 δισεκατομμύρια, δηλαδή το 41% των συνολικών διαφημιστικών δαπανών, έναντι $242,2 των ραδιοτηλεοπτικών μέσων (εκ των οποίων $27,4 ραδιόφωνο), $56 των εφημερίδων, $18,5 των περιοδικών και $8,2 των ψηφιακών καταναλωτικών περιοδικών.
Ο όμιλος ALPHABET (ιδιοκτήτης των GOOGLE και YOUTUBE) και ο όμιλος FACEBOOK, απορροφούν το 2017 $106,3 δισεκατομμύρια σε διαφημιστική δαπάνη (ALPHABET $79,4 – GOOGLE $26,9), διπλασιάζοντας μέσα σε μία πενταετία τα έσοδά τους από την παγκόσμια διαφημιστική αγορά. Επιπλέον το Facebook με 2 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες σε ημερήσια βάση αναμφίβολα αποτελεί στόχο των εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών, αφού όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν προς το γεγονός ότι έχει τις δυνατότητες να αυξήσει θεαματικά το μερίδιό του στην συγκεκριμμένη αγορά. Ταυτόχρονα με δεδομένο ότι από πλευράς διαφημιστικής δαπάνης τα ψηφιακά μέσα δεν είναι κορεσμένα, εκτιμάται με μετριοπαθείς στατιστικούς υπολογισμούς ότι το 2021 θα απορροφήσουν $332,2 δισεκατομμύρια, εμφανίζοντας μία αύξηση μεγαλύτερη του 45% σε σχέση με το 2017. Οι ρυθμοί ανόδου που αναμφίβολα συνεπικουρούνται και από τις εταιρείες ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών, περιθωριοποιούν τα παραδοσιακά ΜΜΕ, με συνέπεια η σύγκρουση των οικονομικών συμφερόντων να καθίσταται πλέον αναπόφευκτη…
Η εξέλιξη της διαφημιστικής αγοράς των ψηφιακών μέσων (STATISTA)
Γ. Ζ. Η.
www.bankingnews.gr
Από την άλλη πλευρά η χρήση ψηφιακών εφαρμογών αυτής της μορφής παρέχει την δυνατότητα σε γίγαντες της πληροφορικής όπως το Facebook ή η Google να επηρεάζουν τα εκλογικά αποτελέσματα με κρυφές αλλαγές στους κώδικες επικοινωνίας που χρησιμοποιούν. Όπως επισημαίνει από το 2010 ο καθηγητής διεθνούς δικαίου του Πανεπιστημίου του Harvard, αλλά και καθηγητής της επιστήμης της πληροφορικής, Jonathan Zittrain, το Facebook έχει την δυνατότητα να χειραγωγήσει εκλογικές διαδικασίες, μετά από ένα μυστικό δοκιμαστικό πειραματισμό, που αυξάνει κατά 340.000 τους ψηφοφόρους που προσέρχονται στις κάλπες, περιορίζοντας την αποχή. Το τέχνασμα βασίζεται στην ανάρτηση και κοινοποίηση των φωτογραφιών κάποιων τυχαίων προσώπων που απλώς δηλώνουν με σημαντική δόση ικανοποίησης πως έχουν ψηφίσει, χωρίς να διευκρινίζουν τις προτιμήσεις τους.
Ο ερευνητής ψυχολόγος Dr. Robert Epstein κατά την διάρκεια της καναδικής προεκλογικής εκστρατείας του 2015, όταν παρουσιάζει ειδική μελέτη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Sciences), με θέμα τις αθέατες δυνατότητες χειραγώγησης που προσφέρει το Google (Dan Taylor/Heisenberg Media).
Το πείραμα επαναλαμβάνεται σε δραστικά ευρύτερη κλίμακα στις προεδρικές εκλογές του 2012, προκαλώντας ποικίλα σχόλια, αν και μία διετία αργότερα, το 2014, η γενική διευθύντρια του ομίλου (COO), Sheryl Sandberg, δηλώνει πως το Facebook δεν έχει την δυνατότητα να χειραγωγεί συναισθήματα, αλλά και δεν πρόκειται ποτέ να επιχειρήσει να εμπλακεί σε δραστηριότητες αυτής της μορφής. Οι δηλώσεις της επιχειρούν ουσιαστικά να διαψεύσουν το πόρισμα μίας αμφιλεγόμενης πανεπιστημιακής μελέτης που καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο όμιλος χειραγωγεί αθέατα και με απόλυτη μυστικότητα τα συναισθήματα τουλάχιστον 700.000 ψηφοφόρων το 2012. Με δεδομένο ότι το 78% των Αμερικανών διατηρούν κάποιον λογαριασμό σε μέσον κοινωνικής δικτύωσης, πιστοποιεί ότι η κυριαρχία τους στην καθημερινή ζωή γιγαντώνεται και από την στιγμή που συνεχώς περισσότεροι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν για να καλύπτουν την καθημερινή τους ενημέρωση εγκαταλείποντας άλλες πηγές, συνεπάγεται πως η επιρροή τους στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι αυξάνει.
Σε συνέντευξή στο περιοδικό Politico, με θέμα τις δυνατότητες του Google στον τομέα της πολιτικής χειραγώγησης, ο ερευνητής ψυχολόγος Dr. Robert Epstein, που παρουσιάζει ειδική μελέτη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Sciences), στοιχειοθετεί πως το συγκεκριμμένο ψηφιακό μέσον έχει την δυνατότητα να μεταστρέψει τις προτιμήσεις του 20% ή και περισσότερο των ψηφοφόρων, φθάνοντας και στο 80% σε ορισμένες δημογραφικές ομάδες, χωρίς κανείς να το αντιλαμβάνεται. Προς το παρόν η χειραγώγηση δεν είναι προσχεδιασμένη και προμελετημένη, λόγω του ότι η σειρά των αποτελεσμάτων σε μία αναζήτηση επηρεάζεται από τον βαθμό δημοφιλίας άλλων αναζητήσεων στο ίδιο θέμα με βάση τον αλγόριθμο που διαχειρίζεται την μηχανή αναζήτησης. Αν και ο αλγόριθμος αλλάζει με τυχαίους ρυθμούς, δεν παύει να λειτουργεί με διαδικασία που καθορίζει την σειρά των αποτελεσμάτων με βάση τον βαθμό προτίμησης των χρηστών. Αν και δεν υπάρχουν κάποιοι κακόβουλοι μηχανικοί λογισμικού, όπως θα προτιμούσαν οι συνωμοσιολόγοι, εν τούτοις η δυνατότητα χειραγώγησης υφίσταται όχι μόνον στο Google, αλλά και στο Facebook, που διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να καταλήξουν θύματα κάποιων επιτήδειων με στιβαρές γνώσεις πληροφορικής, οι οποίοι και θα το επιχειρήσουν κατόπιν προμελέτης.
Η γενική διευθύντρια του ομίλου FACEBOOK (COO), Sheryl Sandberg, δηλώνει πως το Facebook δεν έχει την δυνατότητα να χειραγωγεί συναισθήματα, μετά τα τεχνάσματα του μέσου κοινωνικής δικτύωσης στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2012 (flickr/Rory Cellan)
Με την πάροδο του χρόνου και την αλματώδη εξέλιξη των ψηφιακών εφαρμογών, η δυναμική των γιγάντων του διαδικτύου να επηρεάζουν μεταξύ των άλλων και εκλογικές διαδικασίες, αυξάνεται εκθετικά. Αν και στην Ελλάδα οι χρήστες του Facebook ανέρχονται σε 4,7 εκατομμύρια (43,7% του συνολικού πληθυσμού), με τα 3,8 εκατομμύρια, δηλαδή το 81%, να προτιμά τον λογαριασμό του κινητού τηλεφώνου για να συνδεθεί, οι αριθμοί εκτιμάται πως θα αυξηθούν θεαματικά, όπως και στις ΗΠΑ, κυρίως λόγω του πολλαπλασιασμού των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογικές καινοτομίες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.
Ο ερευνητής ψυχολόγος Dr. Robert Epstein κατά την διάρκεια της καναδικής προεκλογικής εκστρατείας του 2015, όταν παρουσιάζει ειδική μελέτη στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών (National Academy of Sciences), με θέμα τις αθέατες δυνατότητες χειραγώγησης που προσφέρει το Google (Dan Taylor/Heisenberg Media)
Ψυχομέτρες εναντίον ΜΜΕ
Η επιτυχία της καινοτόμου εταιρείας ψυχομετρικών εφαρμογών CAMBRIDGE ANALYTICA στις ΗΠΑ δεν είναι τυχαία, αφού πριν από τον Donald J. Trump, έχει ασχοληθεί με την προβολή δύο άλλων υποψηφίων για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, των Ben Carson και Ted Cruz. Ειδικά στην περίπτωση του τελευταίου αποδεικνύει την δυναμική της, αφού ο συγκεκριμμένος γερουσιαστής ενώ παρέμενε πρίν από την εμπλοκή της παντελώς άγνωστος στο αμερικανικό κοινό σε ποσοστό μεγαλύτερο από 60%, καταλήγει έως την τελική φάση των αναμετρήσεων. Αποκαλύπτεται όμως πως βασικός μυστικός χρηματοδότης του Cruz και αργότερα του Trump είναι ο μυστικοπαθής δισεκατομμυριούχος επενδυτικών κεφαλαίων διαχείρισης κινδύνων (hedge fund) και ευρηματικός μαθηματικός Robert Mercer που εστιάζεται κυρίως σε εταιρείες σχεδίασης λογισμικού και μαζί με την κόρη του Ρεβέκκα, αποτελούν τους μεγαλύτερους επενδυτές της CAMBRIDGE ANALYTICA.
Στην περίπτωση μάλιστα του μετέπειτα προέδρου των ΗΠΑ, σπεύδει να προωθήσει στην θέση του γενικού υπεύθυνου προεκλογικής στρατηγικής του Trump, τον πρώην οικονομολόγο της GOLDMAN SACHS, Steve Bannon, αντιπρόεδρο στο διοικητικό συμβούλιο και βασικό μέτοχο της εταιρείας και πρώην πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ψηφιακής έκδοσης Breitbart News, που υιοθετεί σχεδόν ακραίες συντηρητικές τάσεις. Ο Bannon παραμένει στο πλευρό του Αμερικανού προέδρου έως τον Αύγουστο του 2017, οπότε και αποχωρεί, επισήμως λόγω των διαφωνιών του στην διαχείριση της επιθετικής γεωοικονομικής στρατηγικής της Κίνας.
Ο μυστικοπαθής δισεκατομμυριούχος επενδυτικών κεφαλαίων διαχείρισης κινδύνων (hedge fund) Robert Mercer και βασικός μέτοχος του ομίλου STRATEGIC COMMUNICATION LABORATORIES – SCL σε μία από τις σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις του το 2014 (Photo Patrick McMullan)
Παράλληλα στα τέλη του 2017 (14 Δεκεμβρίου) οι υπηρεσίες προστασίας ιδιωτικών δεδομένων της Βρεταννίας και του Καναδά εγκαινιάζουν εξονυχιστική έρευνα για μία σχεδόν άγνωστη καναδική επιχείρηση πληροφορικής με προσωπικό μόλις 20 ατόμων, προς την οποία εκταμιεύονται £2,7 εκατομμύρια, από τα συνολικά £6,8 εκατομμύρια των δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας Leave.EU για την έξοδο της Βρεταννίας από την Ε.Ε., δηλαδή το 40% του συνόλου! Η AggregateIQ DATA SERVICES με έδρα την Βικτώρια του Καναδά και συμφερόντων του γνωστού Robert Mercer, προβάλλεται επίσημα στον ιστότοπό της με την εικόνα μίας εξειδικευμένης εταιρείας ψηφιακών εφαρμογών και διαχείρισης δεδομένων που υποστηρίζει τους πελάτες της στους τομείς της έγκαιρης λήψης αποφάσεων, άμεσης προσέγγισης κοινού και επίτευξης αντικειμενικών στόχων. Σύμφωνα με τη ταυτότητά της, προσφέρει μέσα δυναμικής προσέγγισης και πειθούς του κοινού, δοκιμή και έλεγχο προωθητικών μηνυμάτων και ενεργειών, ενδελεχείς δημοσκοπικές έρευνες, διαδικτυακή επιλεγμένη εμπλοκή σε συνδυασμό με παρεμβατικές δραστηριότητες και ανάλυση δεδομένων των υπό έρευνα δημογραφικών ομάδων σε ατομικό επίπεδο.
Ο Αντιπρόεδρος και βασικός μέτοχος της CAMBRIDGE ANALYTICA Steve Bannon, βασικός συντελεστής της επιτυχημένης προεκλογικής εκστερατείας του Donald J. Trump (AP/ Evan Vucci)
Όμως η AggregateIQ συνδέεται με βάση σύμβαση αδειοδότησης του Σεπτεμβρίου του 2014 (με αναδρομική ισχύ από τον Μάρτιο) με την STRATEGIC COMMUNICATIONS LABORATORIES, δηλαδή τον όμιλο στον οποίο ανήκει η CAMBRIDGE ANALYTICA, με την ιδιότητα του παρόχου προς την δεύτερη, δεδομένο που διαφωτίζει ακόμα περισσότερο τις κατά τα άλλα αθέατες σχέσεις των εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών. Με δεδομένο ότι ο όμιλος εξειδικεύεται επί μία εικοσιπενταετία σε ζητήματα εκστρατειών παραπληροφόρησης για το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας και διαχείρισης προεκλογικών εκστρατειών σε διάφορες χώρες, είναι ευνόητο πως η εξειδίκευση της AggregateIQ καθίσταται απαραίτητη για τις στρατηγικές του κινήσεις.
Η πρώτη παράγραφος του συμβολαίου αδειοδότησης και συνεργασίας μεταξύ της AggregateIQ DATA SERVICES και του ομίλου STRATEGIC COMMUNICATION LABORATORIES – SCL, όπου η πρώτη εμφανίζεται με την ιδιότητα του παρόχου προς τον δεύτερο (The Guardian)
Νέα Δεδομένα
Στις αρχές του 2018 οι πρόσφατες συνταρακτικές αποκαλύψεις του Michael Wolff στο βιβλίο του με τίτλο FIRE AND ICE: INSIDE THE TRUMP WHITE HOUSE, περιλαμβάνουν κάποιες εκμυστηρεύσεις του Bannon και δηλητηριώδεις υπαινιγμούς, παρά τον φαινομενικά απροκάλυπτο θαυμασμό του δευτέρου για τον Αμερικανό πρόεδρο. Μάλιστα ο Λευκός Οίκος κινείται νομικά εναντίον του, με βασικό επιχείρημα την σύμβαση εμπιστευτικότητας που έχει υπογράψει ο Bannon, την οποία και παραβιάζει με την συνέντευξή του στον συγγραφέα του βιβλίου.
Παράλληλα καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια να υποβαθμισθεί ή ακόμα και να ακυρωθεί η σημασία της εμπλοκής εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών σε εκλογικές διαδικασίες, όπως λόγω χάρη στην Βρεταννία. Ενώ τον Φεβρουάριο του 2017 ο εκατομμυριούχος Arron Banks και ιδρυτής της κίνησης Leave.EU με στόχο την έξοδο της χώρας από την Ε.Ε., υπερθεματίζει για την καταλυτική σημασία της εμπλοκής της CAMBRIDGE ANALYTICA στην προεκλογική εκστρατεία, τον Νοέμβριο του 2017 μετά την έναρξη των ερευνών για παράνομη χρηματοδότηση της κίνησης από την πλευρά του, αρνείται κατηγορηματικά κάθε σχέση της εταιρείας με την υπόθεση του Brexit.
Ο υπό έρευνα για παράνομες προκλογικές χρηματοδοτήσεις εκατομμυριούχος και ιδρυτής της κίνησης Leave.EU, Arron Banks, που καταγγέλλεται παράλληλα από τον βρεταννικό τύπο και για χειραγώγηση των ψηφοφόρων του Brexit (The Independent)
Κατά τρόπο ανάλογο και στις ΗΠΑ επιχειρείται να περιθωριοποιηθεί η σχέση της εταιρείας με το προεκλογικό επιτελείο του νέου προέδρου, σε μία προσπάθεια να αναιρεθεί το μέγεθος και η έκταση της εμπλοκής της στις προεκλογικές διαδικασίες. Αλλά και από την πλευρά της η CAMBRIDGE ANALYTICA εμφανίζεται εντελώς απρόθυμη να παρουσιάσει έστω και κάποιες στοιχειώδεις αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα των μεθόδων που χρησιμοποιεί.
Η μανία των ΜΜΕ εναντίον του Λευκού Οίκου, αλλά και οι σχετικά πρόσφατες καταγγελίες τους στην Βρεταννία εναντίον προσώπων με κορυφαίο τον Arron Banks με επίκεντρο την χειραγώγηση του εκλογικού σώματος, έχουν μεταξύ των άλλων ένα κοινό σημείο, που δεν είναι άλλο από την εμπλοκή εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών, οι οποίες απειλούν την θέση τους στην παγκόσμια διαφημιστική αγορά, καθώς στρέφονται πλέον με σημαντικές αξιώσεις προς τον τομέα της εμπορικής διαφήμισης.
Ο Dr. Michal Kosinski που έχει μετακινηθεί από το Ψυχομετρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Cambridge στο γνωστό Πανεπιστήμιο του Stanford στις ΗΠΑ, συνεχίζοντας τις έρευνές του με εντονώτερο ρυθμό μετά τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών, διαπιστώνει από το αρχικό μάλιστα στάδιο ανησυχητικά αποτελέσματα από την χρήση ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών. Οι επιστημονικές του αναλύσεις, σε συνδυασμό με τις πειραματικές διαδικασίες πιστοποιούν πως η στόχευση σε προσωπικό ψυχογραφικό επίπεδο των χρηστών του διαδικτύου προσελκύει κατά 63% περισσότερα κτυπήματα (clicks), αυξάνοντας κατά 1.400 φορές τις μεταστροφές υποψηφίων πελατών σε συγκεκριμμένα προϊόντα και υπηρεσίες, σε σύγκριση με τις συνηθισμένες προωθητικές ενέργειες και διαφημιστικές εκστρατείες. Αυτά τα πρώτα ευρήματα στοιχειοθετούν τις τεράστιες δυνατότητες επεκτασιμότητας της προσωπικής πλέον στόχευσης σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, από την στιγμή μεγάλοι αριθμοί καταναλωτών είναι εφικτό να στραφούν σε κάποιο προϊόν ή υπηρεσία, μόνον και μόνον λόγω της στόχευσής τους από μία απλή ψηφιακή σελίδα προώθησης που ανταποκρίνεται στο ψυχογράφημά τους.
Επιπλέον υφίσταται το πλεονέκτημα του δραστικά χαμηλού κόστους που προσφέρουν οι εταιρείες ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών. Στην Βρεταννία λόγου χάρη στην συνολική προεκλογική δαπάνη των δύο παρατάξεων που αντιπαρατίθενται στο δημοψήφισμα και ανέρχεται σε £33,4 εκατομμύρια (£26,6 για τους οπαδούς της παραμονής στην Ε.Ε. και £6,8 για τους οπαδούς της εξόδου), οι συγκεκριμμένες εταιρείες αποσπούν £2,7 εκατομμύρια, δηλαδή το 8% του συνόλου, με δυσανάλογα όμως σημαντικότερη δραστική αποτελεσματικότητα. Αντίστοιχα στις ΗΠΑ όπου δαπανώνται συνολικά $1.166 εκατομμύρια ($768 από την παράταξη των Δημοκρατικών και $398 από την παράταξη των Ρεπουμπλικανών), η CAMBRIDGE ANALYTICA αμείβεται σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλό της με $15 εκατομμύρια, δηλαδή μόλις με το 1% των συνολικών δαπανών!
Διάγραμμα της εμπλοκής των εταιρείών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών CAMBRIDGE ANALYTICA και AggregateIQ DATA SERVICES με βασικούς συντελεστές της προεκλογικής εκστρατείας των οπαδών της εξόδου της Βρεταννίας από την Ε.Ε. και της αντίστοιχης του Donald J. Trump (The Guardian)
Αθέατη Σύγκρουση
Με δεδομένο ότι η παγκόσμια διαφημιστική αγορά παρουσιάζει συνολικό όγκο της τάξης των $552,7 δισεκατομμυρίων το 2017, που κατανέμονται σε ραδιοτηλεοπτικά και ειδησεογραφικά δίκτυα, ψηφιακά μέσα, εφημερίδες και άλλες επιχειρήσεις προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών, η είσοδος των εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών αποτελεί τον χειρότερο ορατό κίνδυνο για το μέλλον. Το καινοτόμο ψηφιακό λογισμικό που αναπτύσσουν παρέχει καταθλιπτικά ανταγωνιστικό κόστος και ενισχύεται από το γεγονός ότι τα ψηφιακά μέσα καρπούνται κατά το 2017 $227,8 δισεκατομμύρια, δηλαδή το 41% των συνολικών διαφημιστικών δαπανών, έναντι $242,2 των ραδιοτηλεοπτικών μέσων (εκ των οποίων $27,4 ραδιόφωνο), $56 των εφημερίδων, $18,5 των περιοδικών και $8,2 των ψηφιακών καταναλωτικών περιοδικών.
Ο όμιλος ALPHABET (ιδιοκτήτης των GOOGLE και YOUTUBE) και ο όμιλος FACEBOOK, απορροφούν το 2017 $106,3 δισεκατομμύρια σε διαφημιστική δαπάνη (ALPHABET $79,4 – GOOGLE $26,9), διπλασιάζοντας μέσα σε μία πενταετία τα έσοδά τους από την παγκόσμια διαφημιστική αγορά. Επιπλέον το Facebook με 2 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες σε ημερήσια βάση αναμφίβολα αποτελεί στόχο των εταιρειών ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών, αφού όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν προς το γεγονός ότι έχει τις δυνατότητες να αυξήσει θεαματικά το μερίδιό του στην συγκεκριμμένη αγορά. Ταυτόχρονα με δεδομένο ότι από πλευράς διαφημιστικής δαπάνης τα ψηφιακά μέσα δεν είναι κορεσμένα, εκτιμάται με μετριοπαθείς στατιστικούς υπολογισμούς ότι το 2021 θα απορροφήσουν $332,2 δισεκατομμύρια, εμφανίζοντας μία αύξηση μεγαλύτερη του 45% σε σχέση με το 2017. Οι ρυθμοί ανόδου που αναμφίβολα συνεπικουρούνται και από τις εταιρείες ψηφιακών ψυχομετρικών εφαρμογών, περιθωριοποιούν τα παραδοσιακά ΜΜΕ, με συνέπεια η σύγκρουση των οικονομικών συμφερόντων να καθίσταται πλέον αναπόφευκτη…
Η εξέλιξη της διαφημιστικής αγοράς των ψηφιακών μέσων (STATISTA)
Γ. Ζ. Η.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών