Η Fitch αναμένει οικονομική ανάπτυξη 2,1% το 2018 και 2,6% το 2019, κάνοντας λόγο για απορρόφηση της επενδυτικής ζήτησης, μείωση του ποσοστού ανεργίας και συνεχιζόμενη εκκαθάριση των καθυστερούμενων οφειλών
Σε αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας για την Ελλάδα, από «Β-» σε «Β», προχώρησε σήμερα (16 Φεβρουαρίου 2018) ο αμερικανικός οίκος Fitch, διατηρώντας, μάλιστα, τις θετικές προοπτικές (outlook) και επιβεβαιώνοντας απόλυτα όσα είχε προβλέψει το bankingnews.
Η βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα παρέμεινε σε «Β».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, ο οίκος εκτιμά ότι η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους θα βελτιωθεί, υποστηριζόμενη από τη σταθερή αύξηση του ΑΕΠ, τους μειωμένους πολιτικούς κινδύνους, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα πρόσθετα φορολογικά μέτρα που θα θεσπιστούν μέχρι το 2020.
Οι προσδοκίες για ομαλή ολοκλήρωση της επόμενης αξιολόγησης του τρίτου δανειοδοτικού προγράμματος μειώνει τους κινδύνους για την υπονόμευση της οικονομικής ανάκαμψης από τη μικρότερη εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση, από τις καθυστερούμενες οφειλές στον ιδιωτικό τομέα, επισημαίνεται.
Ελάφρυνση χρέους
Το θετικό outlook πρόοδος αντικατοπτρίζει την προσδοκία της Fitch ότι η τέταρτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί χωρίς να δημιουργηθεί αστάθεια, μέχρι τον Αύγουστο του 2018, με την Ευρωζώνη να χορηγεί η ουσιαστική ελάφρυνση χρέους εντός του 2018.
Η διάρθρωση του δημόσιου χρέους συνεπάγεται ότι το κόστος εξυπηρέτησης θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα, παρά το υψηλό ποσό, με τη μέση ληκτότητα να διαμορφώνεται σε 18 χρόνια, μεταξύ των μεγαλύτερων εκ των κρατών που αξιολογεί η Fitch.
Το σύνολο των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους θα έχει ως στόχο τη διατήρηση των ακαθάριστων αναγκών χρηματοδότησης σε κάτω από 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, και κάτω από το 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, όπως αναφερόταν στην ανακοίνωση της Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017.
«Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μακροπρόθεσμη βελτίωση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους και την επιστροφή της εμπιστοσύνη από τις αγορές, γεγονός που θα συμβάλει στη στήριξη της πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, μετά το πρόγραμμα.
Θεωρούμε ότι τόσο η Ελλάδα όσο και οι επίσημοι πιστωτές της χώρας, θα επιδιώξουν την υγιή έξοδο από το πρόγραμμα που χρηματοδότησε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) -ήτοι 86 δισ. ευρώ-, τον Αύγουστο του 2018, κάτι που εκτιμούμε ότι δεν συνεπάγεται προληπτική γραμμή πίστωσης, με τους σημαντικούς όρους όμως να παραμένουν.
Κατά την άποψή μας, ορισμένα μέτρα ελάφρυνσης χρέους ενδέχεται να υπόκεινται σε προϋποθέσεις που θα επικεντρώνονται στην εφαρμογή των φορολογικών μέτρων που έχουν θεσπιστεί, για να τεθούν σε ισχύ μετά τον Αύγουστο του 2018.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι φαίνεται να μετατοπίζουν το επίκεντρο των μελλοντικών προϋποθέσεων της Ελλάδας από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους προς τη σύνδεσή τους με τη μεσοπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ», σχολιάζει ο οίκος, υπενθυμίζοντας πως το Eurogroup συμφώνησε να ξεκινήσει την τεχνική εργασία για έναν «μηχανισμό προσαρμογής στην ανάπτυξη», με σύνδεση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με τα πραγματικά αποτελέσματα ανάπτυξης, κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα.
Αυτό αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς αυξάνει την εμπιστοσύνη ότι το χρέος θα παραμείνει σε βιώσιμη πορεία ενόψει των δυσμενών συγκυριακών εξελίξεων, επισημαίνεται.
Πρόσβαση στις αγορές
Ο οίκος σημειώνει πως, στις 8 Φεβρουαρίου 2018, η Ελλάδα εξέδωσε ένα νέο ομολόγου 7ετούς διάρκειας και ύψους 3 δισ. ευρώ, με απόδοση 3,5%.
«Το κόστος χρηματοδότησης υποχώρησε αισθητά από ένα χρόνο πριν, όταν η απόδοση των 10ετών ομολόγων ήταν πάνω από 7,0%.
Η βελτίωση της μακροοικονομικής εικόνας, η συνεχής συμμόρφωση με τους όρους του προγράμματος του ESM και οι προσδοκίες για την ομαλή ολοκλήρωση της αξιολόγησης υποστηρίζουν τις κυβερνητικές προσπάθειες για την αποκατάσταση της πρόσβασης στην αγορά.
Αναμένουμε από την κυβέρνηση να συνεχίσει να εκδίδει ομόλογα και να χρησιμοποιεί τα έσοδα για να εξομαλύνει περαιτέρω το προφίλ ωρίμανσης, αλλά και να δημιουργήσει ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα πριν από το τέλος του προγράμματος ESM».
Τα αποθεματικά θα δημιουργηθούν μέσω των εσόδων από την έκδοση ομολόγων και των εκταμιεύσεων του ESM.
Επίσης, θα διατεθούν σημαντικοί πόροι που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί από τα κονδύλια μετά την αποδέσμευση από το πρόγραμμα του ESM (27,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ESM).
Η μείωση της εκτίμησης για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων οφείλεται κυρίως σε χαμηλότερες ανάγκες αναδιάρθρωσης των τραπεζών, σε υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και σε βελτιωμένη διαχείριση των ταμειακών πόρων.
Το αν τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια θα διατεθούν στην Ελλάδα στο τέλος του προγράμματος δεν έχει ακόμη αποφασιστεί και θα αποτελέσει μέρος των διαπραγματεύσεων γύρω για την τέταρτη αξιολόγηση.
Η Fitch αναμένει ότι μέρος αυτών των κονδυλίων θα διατεθεί για τη στήριξη της πλήρους πρόσβαση στην αγορά.
Πολιτικό σκηνικό
Η Fitch εκτιμά ότι το πολιτικό σκηνικό έχει καταστεί πιο σταθερό και ο κίνδυνος μιας μελλοντικής κυβέρνησης που παραβιάζει τις προϋποθέσεις του Μνημονίου, είναι πιο περιορισμένη.
Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα θέσπισε μια δέσμη πολιτικά δύσκολων μέτρων την περίοδο 2015-2017 και εκτιμάται ότι θα ήταν πολιτικά δύσκολο για την ίδια κυβέρνηση να σταματήσει αυτή τη διαδικασία, μόλις ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.
Το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, έχει λιγότερη ιδεολογική αντίθεση στα μέτρα του προγράμματος του ESM και είναι έντονα φιλοευρωπαϊκή, σχολιάζεται.
Ο οίκος υπογραμμίζει πως οι αξιολογήσεις της χώρας βασίζονται σε υψηλά επίπεδα κατά κεφαλήν εισόδημα.
Αν και η χρηματοπιστωτική κρίση και η ύφεση, έδειξαν τις ελλείψεις στην αποτελεσματικότητα των ελληνικών κυβερνήσεων, πιέζοντας την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, η διακυβέρνηση εξακολουθεί να είναι σημαντικά ισχυρότερη από ό,τι στα κράτη με παρόμοιες αξιολογήσεις.
Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε για τρία συνεχόμενα τρίμηνα, για πρώτη φορά από το 2006, οδηγούμενη κυρίως από τις εξαγωγές, μετά και τη συρρίκνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Η βελτίωση της εξωτερικής ανταγωνιστικότητας σε συνδυασμό με τη σταθερή εξωτερική ζήτηση, στήριξε την ανάπτυξη των εξαγωγών.
Οικονομικές επιδόσεις
Η Fitch αναμένει οικονομική ανάπτυξη 2,1% το 2018 και 2,6% το 2019, κάνοντας λόγο για απορρόφηση της επενδυτικής ζήτησης, μείωση του ποσοστού ανεργίας και συνεχιζόμενη εκκαθάριση των καθυστερούμενων οφειλών, παράγοντες που θα στηρίξουν την εγχώρια ζήτηση.
Επίσης, τα δημόσια οικονομικά βελτιώνονται.
Το 2017 η Ελλάδα σημείωσε πρωτογενές πλεόνασμα 1,90% του ΑΕΠ, πάνω από το στόχο του προγράμματος του ESM, ήτοι 1,75%, λόγω υψηλότερων εσόδων από τον προϋπολογισμό και του περιορισμού των δαπανών.
Ο οίκος αναμένει από την κυβέρνηση να καταγράψει ένα μέσο πρωτογενές πλεόνασμα 3,4% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της περιόδου 2018-2022.
«Αν υποθέσουμε ότι ο ρυθμός αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ θα είναι 3,9%, το ακαθάριστο χρέος του ευρύτερου δημόσιου τομέα προβλέπεται να μειωθεί στο 151% του ΑΕΠ μέχρι το 2022.
Αναμένουμε τα πρωτογενή πλεονάσματα να αρχίσουν να συρρικνώνονται κάτω του 3,5% από ΑΕΠ (ο επίσημος στόχος του ESM μέχρι το 2022)».
Τράπεζες
Σε ό,τι αφορά στον τραπεζικό κλάδο, σημειώνεται πως αντιμετωπίζει προκλήσεις.
Βασική πρόκληση αποτελεί η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), τα οποία παραμένουν επίμονα υψηλά, στο 50% επί του συνόλου των ακαθάριστων δανείων, στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2017.
Οι ελληνικές τράπεζες δεσμεύτηκαν για φιλόδοξα σχέδια μείωσης των NPLs μέχρι το τέλος του 2019 και έχουν επιτύχει τους ενδιάμεσους στόχους τους.
«Αναμένουμε ότι η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού θα συνεχίσει να βελτιώνεται, αλλά εκτιμούμε ότι οι κίνδυνοι εκτέλεσης των προγραμμάτων εξακολουθούν να είναι σημαντικοί».
Η εμπιστοσύνη των καταθετών βελτιώνεται σταδιακά, με τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα να αυξάνονται κατά 5,9 δισ. ευρώ (5%) κατά τους έξι μήνες έως το τέλος Δεκεμβρίου 2017, αντικατοπτρίζοντας τη μειωμένη αβεβαιότητα μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και την έντονη τουριστική περίοδο.
Η αύξηση των καταθέσεων θα συνεχιστεί, καθώς η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα θα ενισχυθεί, αν και η επιστροφή των καταθέσεων θα εξακολουθήσει να παρεμποδίζεται από τη μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση, επισημαίνεται.
Οι ελληνικές τράπεζες θα υποβληθούν σε «stress tests» πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας.
Με βάση την εκτίμηση της ΕΚΤ το 2015, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και έχουν σημειώσει πρόοδο.
Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας CET1 ήταν -κατά μέσο όρο- 4% υψηλότεροι στο τέλος Σεπτεμβρίου 2017, σε σύγκριση με πριν την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση.
ΥΠΟΙΚ: Ισχυρή ένδειξη αναβάθμισης της επενδυτικής εμπιστοσύνης
Ως ισχυρή ένδειξη της σταθερά ανοδικής πορείας της χώρας και της διαρκούς ανάκτησης της εμπιστοσύνης των επενδυτών, χαρακτηρίζει το υπουργείο Οικονομικών την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch.
«Οι συνεχείς αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας αποτελούν ισχυρή ένδειξη της σταθερά ανοδικής πορείας της και της διαρκούς ανάκτησης της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Απόδειξη αυτού και η πρόσφατη επιτυχημένη έξοδος στις αγορές», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών.
«Με τη λήψη αποφάσεων για την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, την ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος, την εκπόνηση από την κυβέρνηση της ολιστικής αναπτυξιακής στρατηγικής και τη δημιουργία ενός "μαξιλαριού" ρευστότητας για την στήριξη της οικονομίας και την διασφάλιση σταθερής πρόσβασης στις αγορές, δημιουργούνται οι βάσεις για βιώσιμη ανάπτυξη που θα συμπεριλαμβάνει και τον κόσμο της εργασίας», επισημαίνει το υπουργείο Οικονομικών.
Τι έγραφε νωρίτερα το bankingnews.gr
Ως non event δηλαδή ουδέτερη κίνηση για τα ομόλογα και τις μετοχές θα θεωρηθεί η σημερινή 16 Φεβρουαρίου αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον αμερικανικό οίκο Fitch.
Η Fitch θα αναβαθμίσει την Ελλάδα κατά 1 κλίμακα σε Β από Β- ακολουθώντας το παράδειγμα της Standard and Poor’s που αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδος 19 Ιανουαρίου 2018.
Οι βασικές αιτίες της αναβάθμισης σχετίζονται με το καλύτερο πνεύμα συνεργασίας Ελλάδος και δανειστών, με την σταδιακή βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της χώρας.
Ωστόσο η Fitch θα επισημαίνει ότι οι τράπεζες λόγω των stress tests, λόγω των NPEs ύψους 100 δισεκ. και βεβαίως λόγω των capital controls συνεχίζουν να αποτελούν αδύναμο κρίκο του συστήματος.
Ως προς τις τράπεζες η Fitch θα υποστηρίζει ότι παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτες σε οποιαδήποτε επιδείνωση του ελληνικού λειτουργικού περιβάλλοντος λόγω της εξαιρετικά χαμηλής ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού τους, του υψηλού κεφαλαιακού βάρους λόγω αυξημένων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) και της στενής ρευστότητας.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στις βαθμολογίες βιωσιμότητας του «ccc».
Οι δείκτες NPE / ακαθάριστων δανείων των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών (Alpha, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Πειραιώς) είναι εξαιρετικά υψηλοί, κυμαινόμενοι από 45% στην Eurobank έως 55% στην Πειραιώς στα τέλη Σεπτεμβρίου 2017, παρά τη βελτίωση της περιόδου 2016-2017.
Οι ελληνικές τράπεζες θα υποβληθούν σε δοκιμασία ακραίων καταστάσεων πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας τον Αύγουστο του 2018.
Τα stress test θα πραγματοποιηθούν με βάση τους ισολογισμούς στο τέλος του 2017, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα σχέδια μείωσης των NPE των τραπεζών.
Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες έχουν αποθέματα που θα μπορούσαν να αντέξουν στο μέτριο stress tests.
Δεν είναι όμως σαφές πώς θα γίνει η αξιολόγηση (ποια τα σενάρια), αλλά η Fitch εκτιμά ότι θα μπορούσαν να καταλήξουν σε αύξηση των προβλέψεων σε ποσοστό 32% - 37% των ακαθάριστων δανείων (από 23% - 26% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2017).
Οι συνεχιζόμενοι έλεγχοι κεφαλαίου στην Ελλάδα υποδηλώνουν ότι οι τράπεζες είναι πιθανό να παραμείνουν στην κατηγορία «RD» (επιλεκτική χρεοκοπία) στο εγγύς μέλλον.
Οι αναβαθμίσεις θα απαιτούσαν σημαντική περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών, κάτι που φαίνεται ελάχιστα πιθανό τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας.
Ακόμη RD οι τράπεζες
Να σημειωθεί ότι η Fitch ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση και μεθοδολογία ως προς την πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών τραπεζών καθώς ακόμη της βαθμολογεί ως RD δηλαδή επιλεκτική χρεοκοπία.
Προφανώς θα χρειαστεί η οριστική άρση των capital controls ώστε να αποσυρθεί αυτός ο σίγουρα προβληματισμός και προσβλητικός χαρακτηρισμός για τις ελληνικές τράπεζες.
Η Ελλάδα βγαίνοντας από τα μνημόνια θα έχει βαθμολογία ΒΒ- ή BB
H Ελλάδα με βάση καλά ενημερωμένες πηγές θα αναβαθμιστεί στην κλίμακα ΒΒ- ή ακόμη και στην ΒΒ όταν θα είναι έτοιμη να βγει από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018.
Με βάση την τωρινή βαθμολογία της Ελλάδος σε Β σημαίνει 2 κλίμακες αναβάθμιση.
Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα απέχει μόλις 3 κλίμακες από το να καταστεί investment grade δηλαδή να διαθέτει πιστοληπτική διαβάθμιση από ΒΒΒ- και υψηλότερα.
Οι ημερομηνίες αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας
Επεξεργασία στοιχείων bankingnews
Με την κίτρινη επισήμανση η τρέχουσα βαθμολογία της Ελλάδος
www.bankingnews.gr
Η βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα παρέμεινε σε «Β».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, ο οίκος εκτιμά ότι η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους θα βελτιωθεί, υποστηριζόμενη από τη σταθερή αύξηση του ΑΕΠ, τους μειωμένους πολιτικούς κινδύνους, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα πρόσθετα φορολογικά μέτρα που θα θεσπιστούν μέχρι το 2020.
Οι προσδοκίες για ομαλή ολοκλήρωση της επόμενης αξιολόγησης του τρίτου δανειοδοτικού προγράμματος μειώνει τους κινδύνους για την υπονόμευση της οικονομικής ανάκαμψης από τη μικρότερη εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση, από τις καθυστερούμενες οφειλές στον ιδιωτικό τομέα, επισημαίνεται.
Ελάφρυνση χρέους
Το θετικό outlook πρόοδος αντικατοπτρίζει την προσδοκία της Fitch ότι η τέταρτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί χωρίς να δημιουργηθεί αστάθεια, μέχρι τον Αύγουστο του 2018, με την Ευρωζώνη να χορηγεί η ουσιαστική ελάφρυνση χρέους εντός του 2018.
Η διάρθρωση του δημόσιου χρέους συνεπάγεται ότι το κόστος εξυπηρέτησης θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα, παρά το υψηλό ποσό, με τη μέση ληκτότητα να διαμορφώνεται σε 18 χρόνια, μεταξύ των μεγαλύτερων εκ των κρατών που αξιολογεί η Fitch.
Το σύνολο των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους θα έχει ως στόχο τη διατήρηση των ακαθάριστων αναγκών χρηματοδότησης σε κάτω από 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, και κάτω από το 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, όπως αναφερόταν στην ανακοίνωση της Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017.
«Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μακροπρόθεσμη βελτίωση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους και την επιστροφή της εμπιστοσύνη από τις αγορές, γεγονός που θα συμβάλει στη στήριξη της πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, μετά το πρόγραμμα.
Θεωρούμε ότι τόσο η Ελλάδα όσο και οι επίσημοι πιστωτές της χώρας, θα επιδιώξουν την υγιή έξοδο από το πρόγραμμα που χρηματοδότησε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) -ήτοι 86 δισ. ευρώ-, τον Αύγουστο του 2018, κάτι που εκτιμούμε ότι δεν συνεπάγεται προληπτική γραμμή πίστωσης, με τους σημαντικούς όρους όμως να παραμένουν.
Κατά την άποψή μας, ορισμένα μέτρα ελάφρυνσης χρέους ενδέχεται να υπόκεινται σε προϋποθέσεις που θα επικεντρώνονται στην εφαρμογή των φορολογικών μέτρων που έχουν θεσπιστεί, για να τεθούν σε ισχύ μετά τον Αύγουστο του 2018.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι φαίνεται να μετατοπίζουν το επίκεντρο των μελλοντικών προϋποθέσεων της Ελλάδας από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους προς τη σύνδεσή τους με τη μεσοπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ», σχολιάζει ο οίκος, υπενθυμίζοντας πως το Eurogroup συμφώνησε να ξεκινήσει την τεχνική εργασία για έναν «μηχανισμό προσαρμογής στην ανάπτυξη», με σύνδεση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με τα πραγματικά αποτελέσματα ανάπτυξης, κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα.
Αυτό αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς αυξάνει την εμπιστοσύνη ότι το χρέος θα παραμείνει σε βιώσιμη πορεία ενόψει των δυσμενών συγκυριακών εξελίξεων, επισημαίνεται.
Πρόσβαση στις αγορές
Ο οίκος σημειώνει πως, στις 8 Φεβρουαρίου 2018, η Ελλάδα εξέδωσε ένα νέο ομολόγου 7ετούς διάρκειας και ύψους 3 δισ. ευρώ, με απόδοση 3,5%.
«Το κόστος χρηματοδότησης υποχώρησε αισθητά από ένα χρόνο πριν, όταν η απόδοση των 10ετών ομολόγων ήταν πάνω από 7,0%.
Η βελτίωση της μακροοικονομικής εικόνας, η συνεχής συμμόρφωση με τους όρους του προγράμματος του ESM και οι προσδοκίες για την ομαλή ολοκλήρωση της αξιολόγησης υποστηρίζουν τις κυβερνητικές προσπάθειες για την αποκατάσταση της πρόσβασης στην αγορά.
Αναμένουμε από την κυβέρνηση να συνεχίσει να εκδίδει ομόλογα και να χρησιμοποιεί τα έσοδα για να εξομαλύνει περαιτέρω το προφίλ ωρίμανσης, αλλά και να δημιουργήσει ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα πριν από το τέλος του προγράμματος ESM».
Τα αποθεματικά θα δημιουργηθούν μέσω των εσόδων από την έκδοση ομολόγων και των εκταμιεύσεων του ESM.
Επίσης, θα διατεθούν σημαντικοί πόροι που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί από τα κονδύλια μετά την αποδέσμευση από το πρόγραμμα του ESM (27,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ESM).
Η μείωση της εκτίμησης για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων οφείλεται κυρίως σε χαμηλότερες ανάγκες αναδιάρθρωσης των τραπεζών, σε υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και σε βελτιωμένη διαχείριση των ταμειακών πόρων.
Το αν τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια θα διατεθούν στην Ελλάδα στο τέλος του προγράμματος δεν έχει ακόμη αποφασιστεί και θα αποτελέσει μέρος των διαπραγματεύσεων γύρω για την τέταρτη αξιολόγηση.
Η Fitch αναμένει ότι μέρος αυτών των κονδυλίων θα διατεθεί για τη στήριξη της πλήρους πρόσβαση στην αγορά.
Πολιτικό σκηνικό
Η Fitch εκτιμά ότι το πολιτικό σκηνικό έχει καταστεί πιο σταθερό και ο κίνδυνος μιας μελλοντικής κυβέρνησης που παραβιάζει τις προϋποθέσεις του Μνημονίου, είναι πιο περιορισμένη.
Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα θέσπισε μια δέσμη πολιτικά δύσκολων μέτρων την περίοδο 2015-2017 και εκτιμάται ότι θα ήταν πολιτικά δύσκολο για την ίδια κυβέρνηση να σταματήσει αυτή τη διαδικασία, μόλις ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.
Το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, έχει λιγότερη ιδεολογική αντίθεση στα μέτρα του προγράμματος του ESM και είναι έντονα φιλοευρωπαϊκή, σχολιάζεται.
Ο οίκος υπογραμμίζει πως οι αξιολογήσεις της χώρας βασίζονται σε υψηλά επίπεδα κατά κεφαλήν εισόδημα.
Αν και η χρηματοπιστωτική κρίση και η ύφεση, έδειξαν τις ελλείψεις στην αποτελεσματικότητα των ελληνικών κυβερνήσεων, πιέζοντας την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, η διακυβέρνηση εξακολουθεί να είναι σημαντικά ισχυρότερη από ό,τι στα κράτη με παρόμοιες αξιολογήσεις.
Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε για τρία συνεχόμενα τρίμηνα, για πρώτη φορά από το 2006, οδηγούμενη κυρίως από τις εξαγωγές, μετά και τη συρρίκνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Η βελτίωση της εξωτερικής ανταγωνιστικότητας σε συνδυασμό με τη σταθερή εξωτερική ζήτηση, στήριξε την ανάπτυξη των εξαγωγών.
Οικονομικές επιδόσεις
Η Fitch αναμένει οικονομική ανάπτυξη 2,1% το 2018 και 2,6% το 2019, κάνοντας λόγο για απορρόφηση της επενδυτικής ζήτησης, μείωση του ποσοστού ανεργίας και συνεχιζόμενη εκκαθάριση των καθυστερούμενων οφειλών, παράγοντες που θα στηρίξουν την εγχώρια ζήτηση.
Επίσης, τα δημόσια οικονομικά βελτιώνονται.
Το 2017 η Ελλάδα σημείωσε πρωτογενές πλεόνασμα 1,90% του ΑΕΠ, πάνω από το στόχο του προγράμματος του ESM, ήτοι 1,75%, λόγω υψηλότερων εσόδων από τον προϋπολογισμό και του περιορισμού των δαπανών.
Ο οίκος αναμένει από την κυβέρνηση να καταγράψει ένα μέσο πρωτογενές πλεόνασμα 3,4% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια της περιόδου 2018-2022.
«Αν υποθέσουμε ότι ο ρυθμός αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ θα είναι 3,9%, το ακαθάριστο χρέος του ευρύτερου δημόσιου τομέα προβλέπεται να μειωθεί στο 151% του ΑΕΠ μέχρι το 2022.
Αναμένουμε τα πρωτογενή πλεονάσματα να αρχίσουν να συρρικνώνονται κάτω του 3,5% από ΑΕΠ (ο επίσημος στόχος του ESM μέχρι το 2022)».
Τράπεζες
Σε ό,τι αφορά στον τραπεζικό κλάδο, σημειώνεται πως αντιμετωπίζει προκλήσεις.
Βασική πρόκληση αποτελεί η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), τα οποία παραμένουν επίμονα υψηλά, στο 50% επί του συνόλου των ακαθάριστων δανείων, στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2017.
Οι ελληνικές τράπεζες δεσμεύτηκαν για φιλόδοξα σχέδια μείωσης των NPLs μέχρι το τέλος του 2019 και έχουν επιτύχει τους ενδιάμεσους στόχους τους.
«Αναμένουμε ότι η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού θα συνεχίσει να βελτιώνεται, αλλά εκτιμούμε ότι οι κίνδυνοι εκτέλεσης των προγραμμάτων εξακολουθούν να είναι σημαντικοί».
Η εμπιστοσύνη των καταθετών βελτιώνεται σταδιακά, με τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα να αυξάνονται κατά 5,9 δισ. ευρώ (5%) κατά τους έξι μήνες έως το τέλος Δεκεμβρίου 2017, αντικατοπτρίζοντας τη μειωμένη αβεβαιότητα μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και την έντονη τουριστική περίοδο.
Η αύξηση των καταθέσεων θα συνεχιστεί, καθώς η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα θα ενισχυθεί, αν και η επιστροφή των καταθέσεων θα εξακολουθήσει να παρεμποδίζεται από τη μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση, επισημαίνεται.
Οι ελληνικές τράπεζες θα υποβληθούν σε «stress tests» πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας.
Με βάση την εκτίμηση της ΕΚΤ το 2015, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και έχουν σημειώσει πρόοδο.
Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας CET1 ήταν -κατά μέσο όρο- 4% υψηλότεροι στο τέλος Σεπτεμβρίου 2017, σε σύγκριση με πριν την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση.
ΥΠΟΙΚ: Ισχυρή ένδειξη αναβάθμισης της επενδυτικής εμπιστοσύνης
Ως ισχυρή ένδειξη της σταθερά ανοδικής πορείας της χώρας και της διαρκούς ανάκτησης της εμπιστοσύνης των επενδυτών, χαρακτηρίζει το υπουργείο Οικονομικών την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch.
«Οι συνεχείς αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας αποτελούν ισχυρή ένδειξη της σταθερά ανοδικής πορείας της και της διαρκούς ανάκτησης της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Απόδειξη αυτού και η πρόσφατη επιτυχημένη έξοδος στις αγορές», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών.
«Με τη λήψη αποφάσεων για την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, την ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος, την εκπόνηση από την κυβέρνηση της ολιστικής αναπτυξιακής στρατηγικής και τη δημιουργία ενός "μαξιλαριού" ρευστότητας για την στήριξη της οικονομίας και την διασφάλιση σταθερής πρόσβασης στις αγορές, δημιουργούνται οι βάσεις για βιώσιμη ανάπτυξη που θα συμπεριλαμβάνει και τον κόσμο της εργασίας», επισημαίνει το υπουργείο Οικονομικών.
Τι έγραφε νωρίτερα το bankingnews.gr
Ως non event δηλαδή ουδέτερη κίνηση για τα ομόλογα και τις μετοχές θα θεωρηθεί η σημερινή 16 Φεβρουαρίου αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον αμερικανικό οίκο Fitch.
Η Fitch θα αναβαθμίσει την Ελλάδα κατά 1 κλίμακα σε Β από Β- ακολουθώντας το παράδειγμα της Standard and Poor’s που αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδος 19 Ιανουαρίου 2018.
Οι βασικές αιτίες της αναβάθμισης σχετίζονται με το καλύτερο πνεύμα συνεργασίας Ελλάδος και δανειστών, με την σταδιακή βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της χώρας.
Ωστόσο η Fitch θα επισημαίνει ότι οι τράπεζες λόγω των stress tests, λόγω των NPEs ύψους 100 δισεκ. και βεβαίως λόγω των capital controls συνεχίζουν να αποτελούν αδύναμο κρίκο του συστήματος.
Ως προς τις τράπεζες η Fitch θα υποστηρίζει ότι παραμένουν ιδιαίτερα ευάλωτες σε οποιαδήποτε επιδείνωση του ελληνικού λειτουργικού περιβάλλοντος λόγω της εξαιρετικά χαμηλής ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού τους, του υψηλού κεφαλαιακού βάρους λόγω αυξημένων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) και της στενής ρευστότητας.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στις βαθμολογίες βιωσιμότητας του «ccc».
Οι δείκτες NPE / ακαθάριστων δανείων των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών (Alpha, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Πειραιώς) είναι εξαιρετικά υψηλοί, κυμαινόμενοι από 45% στην Eurobank έως 55% στην Πειραιώς στα τέλη Σεπτεμβρίου 2017, παρά τη βελτίωση της περιόδου 2016-2017.
Οι ελληνικές τράπεζες θα υποβληθούν σε δοκιμασία ακραίων καταστάσεων πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας τον Αύγουστο του 2018.
Τα stress test θα πραγματοποιηθούν με βάση τους ισολογισμούς στο τέλος του 2017, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα σχέδια μείωσης των NPE των τραπεζών.
Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες έχουν αποθέματα που θα μπορούσαν να αντέξουν στο μέτριο stress tests.
Δεν είναι όμως σαφές πώς θα γίνει η αξιολόγηση (ποια τα σενάρια), αλλά η Fitch εκτιμά ότι θα μπορούσαν να καταλήξουν σε αύξηση των προβλέψεων σε ποσοστό 32% - 37% των ακαθάριστων δανείων (από 23% - 26% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2017).
Οι συνεχιζόμενοι έλεγχοι κεφαλαίου στην Ελλάδα υποδηλώνουν ότι οι τράπεζες είναι πιθανό να παραμείνουν στην κατηγορία «RD» (επιλεκτική χρεοκοπία) στο εγγύς μέλλον.
Οι αναβαθμίσεις θα απαιτούσαν σημαντική περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών, κάτι που φαίνεται ελάχιστα πιθανό τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας.
Ακόμη RD οι τράπεζες
Να σημειωθεί ότι η Fitch ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση και μεθοδολογία ως προς την πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών τραπεζών καθώς ακόμη της βαθμολογεί ως RD δηλαδή επιλεκτική χρεοκοπία.
Προφανώς θα χρειαστεί η οριστική άρση των capital controls ώστε να αποσυρθεί αυτός ο σίγουρα προβληματισμός και προσβλητικός χαρακτηρισμός για τις ελληνικές τράπεζες.
Η Ελλάδα βγαίνοντας από τα μνημόνια θα έχει βαθμολογία ΒΒ- ή BB
H Ελλάδα με βάση καλά ενημερωμένες πηγές θα αναβαθμιστεί στην κλίμακα ΒΒ- ή ακόμη και στην ΒΒ όταν θα είναι έτοιμη να βγει από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018.
Με βάση την τωρινή βαθμολογία της Ελλάδος σε Β σημαίνει 2 κλίμακες αναβάθμιση.
Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα απέχει μόλις 3 κλίμακες από το να καταστεί investment grade δηλαδή να διαθέτει πιστοληπτική διαβάθμιση από ΒΒΒ- και υψηλότερα.
Οι ημερομηνίες αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας
| Οίκος αξιολόγησης |
Ημερομηνία αξιολόγησης |
Ημερομηνία αξιολόγησης |
| Standard and Poor’s |
19 Ιανουαρίου 2018 αναβάθμιση σε Β |
20 Ιουλίου 2018 |
| Fitch |
16 Φεβρουαρίου 2018 |
20 Αυγούστου 2018 |
| Moody’s |
30 Μαρτίου 2018 |
21 Σεπτεμβρίου 2018 |
| DBRs |
4 Μαΐου 2018 |
2 Νοεμβρίου 2018 |
| Κλίμακα αξιολογήσεων διεθνών οίκων και βαθμολογία της Ελλάδος |
|||
| Moody's |
S&P |
Fitch |
|
| Άριστη |
Aaa |
AAA |
AAA |
| Υψηλής Διαβάθμισης |
Aa1 |
AA+ |
AA+ |
| Aa2 |
AA |
AA |
|
| Aa3 |
AA- |
AA- |
|
| Υψηλότερα της Μεσαίας αξιολόγηση |
Α1 Ελλάδα 2005 |
Α+ Ελλάδα 2005 |
Α+Ελλάδα 2005 |
| Α2 |
Α |
Α |
|
| Α3 |
Α- |
Α- |
|
| Χαμηλότερα της Μεσαίας αξιολόγησης |
Baa1 |
BBB+ |
BBB+ |
| Baa2 |
BBB |
BBB |
|
| Baa3 |
BBB- |
BBB- |
|
| Μη επενδυτικά ομόλογα (junk - σκουπίδια) |
Ba1 |
BB+ |
BB+ |
| Ba2 |
BB |
BB |
|
| Ba3 |
BB- |
BB- |
|
| Κερδοσκοπικά |
B1 |
B+ |
B+ |
| B2 |
B*Eλλάδα |
B Ελλάδα |
|
| B3 |
B- |
B- Ελλάδα |
|
| Υψηλού κινδύνου |
Caa1 |
CCC+ |
CCC+ |
| Caa2* Ελλάδα |
CCC |
CCC |
|
| Caa3 Ελλάδα |
CCC- |
CCC- |
|
| Υψηλός Κίνδυνος Χρεοκοπίας |
Ca |
CC |
CC |
| C |
C |
||
| Χρεοκοπία |
C Ελλάδα |
D Ελλάδα |
D Ελλάδα |
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών