Μια αύξηση της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, με τραπεζικά κεφάλαια που μπορούν να προέλθουν μεταξύ άλλων από την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα συμβάλει θετικά στην ανάληψη επενδυτικών σχεδίων
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και η τόνωσή τους αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την ελληνική οικονομία, διαπιστώνει στην έκθεσή του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Στουρνάρας.
Από την παρακάνω ανάλυση προκύπτει ότι σημαντική για την ενίσχυση των επιχειρηματικών επενδύσεων είναι η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων.
Η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων αναμένεται να επηρεάσει ευνοϊκά τη συνολική ζήτηση και την παραγωγικότητα του ιδιωτικού τομέα και να δημιουργήσει κίνητρα για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Παράλληλα, μια αύξηση της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, με τραπεζικά κεφάλαια που μπορούν να προέλθουν μεταξύ άλλων από την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα συμβάλει θετικά στην ανάληψη επενδυτικών σχεδίων.
Τέλος, τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι οι προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας επηρεάζουν σημαντικά τις αποφάσεις για νέες επενδύσεις.
Είναι επομένως αναγκαίες η περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος και η δημιουργία ενός πιο ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που μπορούν να επιτευχθούν με τη συνέχιση και τη χωρίς παρεκκλίσεις εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟI ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις αποτελούν σημαντικό προσδιοριστικό παράγοντα του οικονομικού κύκλου και του μακροχρόνιου ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης μιας χώρας.
Ειδικότερα, οι επιχειρηματικές επενδύσεις επιδρούν στην οικονομική δραστηριότητα από την πλευρά τόσο της συνολικής ζήτησης όσο και της συνολικής προσφοράς.
Βραχυχρόνια, μια αύξηση των επιχειρηματικών επενδύσεων οδηγεί σε άνοδο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ).
Επιπρόσθετα, η αύξηση των επιχειρηματικών επενδύσεων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του πάγιου κεφαλαίου και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της παραγωγικής δυνατότητας της οικονομίας (production capacity).
Ως εκ τούτου, η συσσώρευση του κεφαλαίου συνεπάγεται αύξηση του δυνητικού προϊόντος και του μακροχρόνιου ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης.
Η περίπτωση της Ελλάδος
H διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση χρέους που επακολούθησε το 2010 είχαν ισχυρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Ειδικότερα, το διάστημα 2008-2016 όλες οι κύριες συνιστώσες των ακαθάριστων επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου σημείωσαν σημαντική πτώση (βλ. Διάγραμμα Α).
Ιδιαίτερα έντονη πτώση κατέγραψαν οι επενδύσεις σε κατοικίες, που μειώθηκαν κατά περίπου 90% σε σχέση με το 2008.
Σημαντική πτώση παρατηρήθηκε όμως το εν λόγω διάστημα και στις άλλες δύο βασικές συνιστώσες των επενδύσεων, τις επιχειρηματικές επενδύσεις (σωρευτική μείωση κατά 42,8%) και τις δημόσιες επενδύσεις, η συνολική μείωση των οποίων υπερέβη το 50%.
Σκοπός της παρούσας ανάλυσης είναι να εξετάσει τους προσδιοριστικούς παράγοντες των επιχειρηματικών επενδύσεων την περίοδο 2008-2016 για την ελληνική οικονομία.
Η σχετική βιβλιογραφία έχει αναδείξει ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων και οι οποίοι ποικίλλουν συχνά στις διάφορες μελέτες ανάλογα με την υπό εξέταση χώρα και χρονική περίοδο.
Τέτοιοι παράγοντες, μεταξύ άλλων, είναι οι μεταβολές της ζήτησης, τόσο της εξωτερικής όσο και της εγχώριας (δημόσιας και ιδιωτικής), θεσμικοί παράγοντες, η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα, το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων και οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας.
Όσον αφορά την ελληνική οικονομία, τα τελευταία δέκα χρόνια οι επενδυτικές πρωτοβουλίες εκτιμάται ότι έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα από την παρατεταμένη ύφεση και την οικονομική αβεβαιότητα.
Παράλληλα, τροχοπέδη στην ανάληψη νέων επενδύσεων εκτιμάται ότι αποτέλεσε η περιορισμένη χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα.
Οι επιπτώσεις της περιορισμένης χρηματοδότησης ενδέχεται να είναι σημαντικές, καθώς ο ελληνικός επιχειρηματικός τομέας αποτελείται κυρίως από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες παραδοσιακά εξαρτώνται από τον τραπεζικό δανεισμό.
Παράλληλα, η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε συνδυασμό με τη μείωση των κερδών των επιχειρήσεων και των δημόσιων επενδυτικών δαπανών5 ενδέχεται να συνέβαλαν αρνητικά στην εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων.
Για την ανάλυση των παραγόντων που επηρέασαν τις επιχειρηματικές επενδύσεις στην Ελλάδα γίνεται εκτίμηση ενός οικονομετρικού υποδείγματος.
Προς το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν μεταβλητές οι οποίες ενδέχεται να έχουν επηρεάσει τις επενδυτικές πρωτοβουλίες στην Ελλάδα από το 2008 και έπειτα.
Το Διάγραμμα Β παρουσιάζει τη συμβολή κάθε επιμέρους μεταβλητής στην ιστορική εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων από το α’ τρίμηνο του 2008 έως το δ’ τρίμηνο του 2016.
Η πτώση των επιχειρηματικών επενδύσεων την περίοδο 2008- 2009 εξηγείται κατά κύριο λόγο από τη μείωση της εξωτερικής ζήτησης ως αποτέλεσμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Την περίοδο 2010-2013, καθοριστικό ρόλο στη δυσμενή εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων φαίνεται να διαδραμάτισε η εγχώρια ζήτηση ως αποτέλεσμα της πτώσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των δημόσιων επενδύσεων.
Αρνητικά συνέβαλαν επίσης την ίδια περίοδο τα μειωμένα κέρδη των επιχειρήσεων και η περιορισμένη ρευστότητα.
Οι αρνητικές προσδοκίες για την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας, όπως αποτυπώνονται στο δείκτη οικονομικού κλίματος, επέδρασαν ανασταλτικά στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων κατά την περίοδο 2009-2012.
Επιπλέον, στο σύνολο της υπό εξέταση περιόδου διαφαίνεται μία σημαντικά θετική συσχέτιση μεταξύ των επιχειρηματικών σχεδίων και της πολιτικής σταθερότητας.
Η αρνητική επίπτωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των δημόσιων επενδύσεων φαίνεται να εξασθενεί από το 2014 και έπειτα και σταδιακά μετατρέπεται σε θετική συμβολή στην εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων.
Θετική επίδραση επίσης έχει και η αποκλιμάκωση της πιστωτικής συρρίκνωσης που σημειώθηκε την πρόσφατη περίοδο.
www.bankingnews.gr
Από την παρακάνω ανάλυση προκύπτει ότι σημαντική για την ενίσχυση των επιχειρηματικών επενδύσεων είναι η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων.
Η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων αναμένεται να επηρεάσει ευνοϊκά τη συνολική ζήτηση και την παραγωγικότητα του ιδιωτικού τομέα και να δημιουργήσει κίνητρα για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Παράλληλα, μια αύξηση της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, με τραπεζικά κεφάλαια που μπορούν να προέλθουν μεταξύ άλλων από την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα συμβάλει θετικά στην ανάληψη επενδυτικών σχεδίων.
Τέλος, τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι οι προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας επηρεάζουν σημαντικά τις αποφάσεις για νέες επενδύσεις.
Είναι επομένως αναγκαίες η περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος και η δημιουργία ενός πιο ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που μπορούν να επιτευχθούν με τη συνέχιση και τη χωρίς παρεκκλίσεις εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟI ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις αποτελούν σημαντικό προσδιοριστικό παράγοντα του οικονομικού κύκλου και του μακροχρόνιου ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης μιας χώρας.
Ειδικότερα, οι επιχειρηματικές επενδύσεις επιδρούν στην οικονομική δραστηριότητα από την πλευρά τόσο της συνολικής ζήτησης όσο και της συνολικής προσφοράς.
Βραχυχρόνια, μια αύξηση των επιχειρηματικών επενδύσεων οδηγεί σε άνοδο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ).
Επιπρόσθετα, η αύξηση των επιχειρηματικών επενδύσεων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του πάγιου κεφαλαίου και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της παραγωγικής δυνατότητας της οικονομίας (production capacity).
Ως εκ τούτου, η συσσώρευση του κεφαλαίου συνεπάγεται αύξηση του δυνητικού προϊόντος και του μακροχρόνιου ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης.
Η περίπτωση της Ελλάδος
H διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση χρέους που επακολούθησε το 2010 είχαν ισχυρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Ειδικότερα, το διάστημα 2008-2016 όλες οι κύριες συνιστώσες των ακαθάριστων επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου σημείωσαν σημαντική πτώση (βλ. Διάγραμμα Α).
Ιδιαίτερα έντονη πτώση κατέγραψαν οι επενδύσεις σε κατοικίες, που μειώθηκαν κατά περίπου 90% σε σχέση με το 2008.
Σημαντική πτώση παρατηρήθηκε όμως το εν λόγω διάστημα και στις άλλες δύο βασικές συνιστώσες των επενδύσεων, τις επιχειρηματικές επενδύσεις (σωρευτική μείωση κατά 42,8%) και τις δημόσιες επενδύσεις, η συνολική μείωση των οποίων υπερέβη το 50%.
Σκοπός της παρούσας ανάλυσης είναι να εξετάσει τους προσδιοριστικούς παράγοντες των επιχειρηματικών επενδύσεων την περίοδο 2008-2016 για την ελληνική οικονομία.
Η σχετική βιβλιογραφία έχει αναδείξει ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων και οι οποίοι ποικίλλουν συχνά στις διάφορες μελέτες ανάλογα με την υπό εξέταση χώρα και χρονική περίοδο.
Τέτοιοι παράγοντες, μεταξύ άλλων, είναι οι μεταβολές της ζήτησης, τόσο της εξωτερικής όσο και της εγχώριας (δημόσιας και ιδιωτικής), θεσμικοί παράγοντες, η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα, το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων και οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας.
Όσον αφορά την ελληνική οικονομία, τα τελευταία δέκα χρόνια οι επενδυτικές πρωτοβουλίες εκτιμάται ότι έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα από την παρατεταμένη ύφεση και την οικονομική αβεβαιότητα.
Παράλληλα, τροχοπέδη στην ανάληψη νέων επενδύσεων εκτιμάται ότι αποτέλεσε η περιορισμένη χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα.
Οι επιπτώσεις της περιορισμένης χρηματοδότησης ενδέχεται να είναι σημαντικές, καθώς ο ελληνικός επιχειρηματικός τομέας αποτελείται κυρίως από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες παραδοσιακά εξαρτώνται από τον τραπεζικό δανεισμό.
Παράλληλα, η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε συνδυασμό με τη μείωση των κερδών των επιχειρήσεων και των δημόσιων επενδυτικών δαπανών5 ενδέχεται να συνέβαλαν αρνητικά στην εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων.
Για την ανάλυση των παραγόντων που επηρέασαν τις επιχειρηματικές επενδύσεις στην Ελλάδα γίνεται εκτίμηση ενός οικονομετρικού υποδείγματος.
Προς το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν μεταβλητές οι οποίες ενδέχεται να έχουν επηρεάσει τις επενδυτικές πρωτοβουλίες στην Ελλάδα από το 2008 και έπειτα.
Το Διάγραμμα Β παρουσιάζει τη συμβολή κάθε επιμέρους μεταβλητής στην ιστορική εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων από το α’ τρίμηνο του 2008 έως το δ’ τρίμηνο του 2016.
Η πτώση των επιχειρηματικών επενδύσεων την περίοδο 2008- 2009 εξηγείται κατά κύριο λόγο από τη μείωση της εξωτερικής ζήτησης ως αποτέλεσμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Την περίοδο 2010-2013, καθοριστικό ρόλο στη δυσμενή εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων φαίνεται να διαδραμάτισε η εγχώρια ζήτηση ως αποτέλεσμα της πτώσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των δημόσιων επενδύσεων.
Αρνητικά συνέβαλαν επίσης την ίδια περίοδο τα μειωμένα κέρδη των επιχειρήσεων και η περιορισμένη ρευστότητα.
Οι αρνητικές προσδοκίες για την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας, όπως αποτυπώνονται στο δείκτη οικονομικού κλίματος, επέδρασαν ανασταλτικά στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων κατά την περίοδο 2009-2012.
Επιπλέον, στο σύνολο της υπό εξέταση περιόδου διαφαίνεται μία σημαντικά θετική συσχέτιση μεταξύ των επιχειρηματικών σχεδίων και της πολιτικής σταθερότητας.
Η αρνητική επίπτωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των δημόσιων επενδύσεων φαίνεται να εξασθενεί από το 2014 και έπειτα και σταδιακά μετατρέπεται σε θετική συμβολή στην εξέλιξη των επιχειρηματικών επενδύσεων.
Θετική επίδραση επίσης έχει και η αποκλιμάκωση της πιστωτικής συρρίκνωσης που σημειώθηκε την πρόσφατη περίοδο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών