Τέσσερις λόγοι που «δείχνουν» ότι υπαίτιος ενός εμπορικού πολέμου θα είναι το Πεκίνο, παρουσιάζει η WSJ
Μία εντελώς διαφορετική άποψη αναφορικά με το ποιος είναι ο υπεύθυνος εάν ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, δίνει δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Η αμερικανική εφημερίδα υποστηρίζει ότι υπεύθυνος γι’ αυτόν τον πόλεμο θα είναι το Πεκίνο και όχι ο Αμερικανός πρόεδρος, καθώς η «επίθεση» της Κίνας την επιχειρηματική Αμερική ξεκίνησε πολύ πριν ο Trump εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ.
Στο δημοσίευμα καταγράφονται τέσσερις λόγοι βάσει των οποίων καταλήγει σε παραπάνω συμπέρασμα.
1. Αυτά τα προϊόντα είναι διαφορετικά: Η κλασική περίπτωση για το ελεύθερο εμπόριο προβλέπει ότι κάθε χώρα ειδικεύεται όπου έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας τα εισοδήματα για όλους.
Αν η Κίνα επιδοτήσει τις εξαγωγές χάλυβα στις ΗΠΑ, θεωρητικά οι ΗΠΑ εξακολουθούν να επωφελούνται επειδή οι καταναλωτές και οι βιομηχανίες που χρησιμοποιούν χάλυβα θα έχουν χαμηλότερο κόστος και ενώ κάποιες χαλυβουργικές θέσεις θα εξαφανιστούν, θα πάρουν τη θέση τους πιο παραγωγικές θέσεις εργασίας αλλού.
Αλλά από τη δεκαετία του 1980, οι οικονομολόγοι αναγνώρισαν ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα δεν μπορούσε να εξηγήσει την επιτυχία σε πολλές βιομηχανίες, όπως εμπορικά αεριωθούμενα αεροπλάνα, μικροεπεξεργαστές και λογισμικό.
Αυτές οι βιομηχανίες είναι δύσκολο να καταστούν ανταγωνιστικές λόγω των υψηλών δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη, των προγενέστερων τεχνικών προτύπων, των αυξανόμενων αποδόσεων σε κλίμακα (το κόστος υποχωρεί όσο αυξάνονται οι πωλήσεις) και των επιπτώσεων στο δίκτυο (όσο περισσότεροι πελάτες χρησιμοποιούν το προϊόν, τόσο αυξάνεται η αξία του).
Σε τέτοιες βιομηχανίες, μια χούφτα επιχειρήσεων μπορεί να αποκομίσει το μερίδιο του λέοντος από τους μισθούς και τα κέρδη (που οι οικονομολόγοι ονομάζουν ενοίκια), εις βάρος άλλων. Οι προσπάθειες της Κίνας στοχεύουν στην επίτευξη δεσπόζουσας θέσης σε πολλές από αυτές τις βιομηχανίες έως το 2025.
"Η Κίνα υπονομεύει ή αφαιρεί μερικά από τα «ενοίκια» μας, επομένως είμαστε σχετικά χειρότερη θέση και αυτοί σε σχετικά καλύτερη», υποστηρίζει ο Douglas Irwin, συγγραφέας του βιβλίου "Clashing Commerce: A History of US Trade Policy." Όπως προσθέτει σε αντίθεση με τους δασμούς Trump σε χάλυβα και αλουμίνιο «πολλοί οικονομολόγοι διστάζουν να επιτεθούν στον Trump για τις πράξεις του ενάντια στην Κίνα.
Δεν νομίζω ότι κάποιος μπορεί πραγματικά να υπερασπιστεί τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα κινήθηκε τα τελευταία χρόνια, παραβιάζοντας την πνευματική ιδιοκτησία και την αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας».
2. Ο ΠΟΕ δεν φθάνει: Όταν η Κίνα έγινε μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) το 2001, αρκετοί πίστεψαν ότι θα «παίξει με τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου» και δεν θα εκμεταλλευθεί τη θέση της προκειμένου να πλήξει άλλες χώρες.
Όμως η Κίνα πλήττει τους άλλους με τέτοιον τρόπο ώστε ο ΠΟΕ δεν μπορεί να κάνει τίποτε.
Όπως τονίζει ο Rob Atkinson, πρόεδρος του Information Technology and Innovation Foundation, ο ΠΟΕ θέλει αποδείξεις από μία εταιρεία που καταθέτει σε αυτόν κάποια καταγγελία.
Αρκετές, όμως, ξένες εταιρείες διστάζουν να καταγγείλουν την «κακομεταχείριση» από την Κίνα, φοβούμενες αντίποινα, όπως για παράδειγμα έρευνες για διαφθορά, παραπλάνηση καταναλωτών, απάτη ή κατασκοπεία ή παραβίαση των κανόνων της αγοράς.
Από τη στιγμή που στην Κίνα δεν υπάρχει ισορροπία δυνάμεων ή ανεξάρτητη δικαιοσύνη «δεν υπάρχει κανένας νομικός κανόνας που να εμποδίζει τους Κινέζους αξιωματούχους από το να εφαρμόζουν παράνομες εμπορικές πολιτικές», εκτιμά ο Atkinson.
Παράλληλα είναι δύσκολο να πιέσεις την Κίνα να εφαρμόσει τους κανόνες του ΠΟΕ καθώς δεν υπάρχει διαφάνεια στην οικονομία της.
Σύμφωνα με τον Atkinson τα μέτρα που λαμβάνει η Κίνα και παραβιάζουν τους κανονισμούς του ΠΟΕ είτε δεν δημοσιεύονται καθόλου είτε δημοσιεύονται μόνο στην Κίνα.
Ακόμη και στην περίπτωση που η κυβέρνηση της χώρας αναγκαστεί να προχωρήσει σε κατάργηση κάποιων προστατευτικών μέτρων, το πράττει μόνο στις αστικές περιοχές αλλά φροντίζει να τις εφαρμόσει σε μικρές, τοπικές επιχειρήσεις.
3. Οι ΗΠΑ δεν είναι μόνες: Οι δασμοί που επέβαλλε ο αμερικανός πρόεδρος D. Trump σε χάλυβα και αλουμίνιο, ήταν σχεδιασμένοι για να «χτυπήσουν» την Κίνας και συμμάχων των ΗΠΑ που δεν τηρούσαν το νόμο, όπως ο Καναδάς και χώρες της δυτικής Ευρώπης.
Ο Γάλλος πρόεδρος Emanuel Macron ζήτησε μια ενοποιημένη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά των κινεζικών εταιρικών εξαγορών.
«Όλοι όσοι ασχολούνται με την Κίνα αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα", ανέφερε ο Peter Navarro, σύμβουλος του κ. Trump, σε δημοσιογράφους.
«Μέρος της διαδικασίας που έχουμε υποβληθεί... είναι να έχουμε μια σημαντική προβολή στους ομοϊδεάτες μας συμμάχους και εμπορικούς εταίρους».
4. Η Κίνα δεν είναι σαν την Ιαπωνία: Για δεκαετίες, η Ιαπωνία, όπως η Κίνα τώρα, προσπάθησε να βοηθήσει τις ιαπωνικές επιχειρήσεις περιορίζοντας την πρόσβαση ξένων επιχειρήσεων στην αγορά της, παρέχοντας άμεση βιομηχανική υποστήριξη και πιέζοντας τις δυτικές εταιρείες να χορηγήσουν άδεια στις τεχνολογίες τους.
Η οικονομία της Ιαπωνίας βρέθηκε σε μακρά πτώση από το 1992 και δεν κατάφερε να ξεφύγει.
Αλλά η Ιαπωνία είναι διαφορετική.
Είναι στρατιωτικός σύμμαχος και ως εκ τούτου είναι ευαίσθητος στις πιέσεις των ΗΠΑ για το εμπόριο.
Η Κίνα είναι ένας γεωστρατηγικός αντίπαλος που επιδιώκει και μερικές φορές κλέβει μυστικά των ΗΠΑ τόσο για πολιτικούς όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς.
Η Ιαπωνία είναι δημοκρατική και διαφανής, η Κίνα είναι αυταρχική και αδιαφανής.
Η κλίμακα είναι επίσης διαφορετική.
Ο κ. Irwin σημειώνει ότι το 1987 ο Πρόεδρος Ronald Reagan έπληξε ιαπωνικές εισαγωγές ύψους 300 εκατ. δολαρίων με 100% δασμούς για την αποτυχία του να μην ανοίξει την αγορά ημιαγωγών σε αμερικανικές εταιρίες.
Αυτό είναι σταγόνα στων ωκεανό δίπλα στις ζημίες αξίας 50 δισ. δολαρίων που η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι προκαλούν οι εμπορικές πρακτικές της Κίνας.
«Τα νέα έργα και τα νιούζικαλ ανεβαίνουν πρώτα στη Φιλαδέλφεια ή στη Βοστώνη πριν πάνε στο Μπρόντγουεϊ", λέει ο Clyde Prestowitz, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Στρατηγικής.
«Λοιπόν, η Ιαπωνία ήταν η Φιλαδέλφεια. Τώρα, με την Κίνα, είμαστε στο Broadway».
Η Ιαπωνία ήταν απρόθυμη να αντιδράσει επειδή αποτίμησε τους πολιτικούς και στρατηγικούς δεσμούς της με τις ΗΠΑ.
Η Κίνα υπό την ηγεσία του προέδρου Xi Jinping μετατρέπεται περισσότερο σε εθνικιστικό και αντιφατικό κράτος, καθιστώντας την πιο πρόθυμη να αντιδράσει από ότι η Ιαπωνία.
Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι οι παράπλευρες ζημίες ενός εμπορικού πολέμου, και συνεπώς και οι κίνδυνοι της στρατηγικής του προέδρου Trump, είναι επίσης πολύ μεγαλύτερες.
Το εύρος της δράσης του αυξάνει τις πιθανές ζημίες στους αμερικανούς καταναλωτές, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τους εξαγωγείς.
Ο κ. Irwin λέει ότι δεν είναι σαφές ότι η στρατηγική του κ. Trump είναι σωστή.
Το να καταγγείλουμε την Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνη προσέγγιση.
Αλλά προσθέτει: «Κανείς δεν λέει ότι δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα».
www.bankingnews.gr
Η αμερικανική εφημερίδα υποστηρίζει ότι υπεύθυνος γι’ αυτόν τον πόλεμο θα είναι το Πεκίνο και όχι ο Αμερικανός πρόεδρος, καθώς η «επίθεση» της Κίνας την επιχειρηματική Αμερική ξεκίνησε πολύ πριν ο Trump εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ.
Στο δημοσίευμα καταγράφονται τέσσερις λόγοι βάσει των οποίων καταλήγει σε παραπάνω συμπέρασμα.
1. Αυτά τα προϊόντα είναι διαφορετικά: Η κλασική περίπτωση για το ελεύθερο εμπόριο προβλέπει ότι κάθε χώρα ειδικεύεται όπου έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας τα εισοδήματα για όλους.
Αν η Κίνα επιδοτήσει τις εξαγωγές χάλυβα στις ΗΠΑ, θεωρητικά οι ΗΠΑ εξακολουθούν να επωφελούνται επειδή οι καταναλωτές και οι βιομηχανίες που χρησιμοποιούν χάλυβα θα έχουν χαμηλότερο κόστος και ενώ κάποιες χαλυβουργικές θέσεις θα εξαφανιστούν, θα πάρουν τη θέση τους πιο παραγωγικές θέσεις εργασίας αλλού.
Αλλά από τη δεκαετία του 1980, οι οικονομολόγοι αναγνώρισαν ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα δεν μπορούσε να εξηγήσει την επιτυχία σε πολλές βιομηχανίες, όπως εμπορικά αεριωθούμενα αεροπλάνα, μικροεπεξεργαστές και λογισμικό.
Αυτές οι βιομηχανίες είναι δύσκολο να καταστούν ανταγωνιστικές λόγω των υψηλών δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη, των προγενέστερων τεχνικών προτύπων, των αυξανόμενων αποδόσεων σε κλίμακα (το κόστος υποχωρεί όσο αυξάνονται οι πωλήσεις) και των επιπτώσεων στο δίκτυο (όσο περισσότεροι πελάτες χρησιμοποιούν το προϊόν, τόσο αυξάνεται η αξία του).
Σε τέτοιες βιομηχανίες, μια χούφτα επιχειρήσεων μπορεί να αποκομίσει το μερίδιο του λέοντος από τους μισθούς και τα κέρδη (που οι οικονομολόγοι ονομάζουν ενοίκια), εις βάρος άλλων. Οι προσπάθειες της Κίνας στοχεύουν στην επίτευξη δεσπόζουσας θέσης σε πολλές από αυτές τις βιομηχανίες έως το 2025.
"Η Κίνα υπονομεύει ή αφαιρεί μερικά από τα «ενοίκια» μας, επομένως είμαστε σχετικά χειρότερη θέση και αυτοί σε σχετικά καλύτερη», υποστηρίζει ο Douglas Irwin, συγγραφέας του βιβλίου "Clashing Commerce: A History of US Trade Policy." Όπως προσθέτει σε αντίθεση με τους δασμούς Trump σε χάλυβα και αλουμίνιο «πολλοί οικονομολόγοι διστάζουν να επιτεθούν στον Trump για τις πράξεις του ενάντια στην Κίνα.
Δεν νομίζω ότι κάποιος μπορεί πραγματικά να υπερασπιστεί τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα κινήθηκε τα τελευταία χρόνια, παραβιάζοντας την πνευματική ιδιοκτησία και την αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας».
2. Ο ΠΟΕ δεν φθάνει: Όταν η Κίνα έγινε μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) το 2001, αρκετοί πίστεψαν ότι θα «παίξει με τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου» και δεν θα εκμεταλλευθεί τη θέση της προκειμένου να πλήξει άλλες χώρες.
Όμως η Κίνα πλήττει τους άλλους με τέτοιον τρόπο ώστε ο ΠΟΕ δεν μπορεί να κάνει τίποτε.
Όπως τονίζει ο Rob Atkinson, πρόεδρος του Information Technology and Innovation Foundation, ο ΠΟΕ θέλει αποδείξεις από μία εταιρεία που καταθέτει σε αυτόν κάποια καταγγελία.
Αρκετές, όμως, ξένες εταιρείες διστάζουν να καταγγείλουν την «κακομεταχείριση» από την Κίνα, φοβούμενες αντίποινα, όπως για παράδειγμα έρευνες για διαφθορά, παραπλάνηση καταναλωτών, απάτη ή κατασκοπεία ή παραβίαση των κανόνων της αγοράς.
Από τη στιγμή που στην Κίνα δεν υπάρχει ισορροπία δυνάμεων ή ανεξάρτητη δικαιοσύνη «δεν υπάρχει κανένας νομικός κανόνας που να εμποδίζει τους Κινέζους αξιωματούχους από το να εφαρμόζουν παράνομες εμπορικές πολιτικές», εκτιμά ο Atkinson.
Παράλληλα είναι δύσκολο να πιέσεις την Κίνα να εφαρμόσει τους κανόνες του ΠΟΕ καθώς δεν υπάρχει διαφάνεια στην οικονομία της.
Σύμφωνα με τον Atkinson τα μέτρα που λαμβάνει η Κίνα και παραβιάζουν τους κανονισμούς του ΠΟΕ είτε δεν δημοσιεύονται καθόλου είτε δημοσιεύονται μόνο στην Κίνα.
Ακόμη και στην περίπτωση που η κυβέρνηση της χώρας αναγκαστεί να προχωρήσει σε κατάργηση κάποιων προστατευτικών μέτρων, το πράττει μόνο στις αστικές περιοχές αλλά φροντίζει να τις εφαρμόσει σε μικρές, τοπικές επιχειρήσεις.
3. Οι ΗΠΑ δεν είναι μόνες: Οι δασμοί που επέβαλλε ο αμερικανός πρόεδρος D. Trump σε χάλυβα και αλουμίνιο, ήταν σχεδιασμένοι για να «χτυπήσουν» την Κίνας και συμμάχων των ΗΠΑ που δεν τηρούσαν το νόμο, όπως ο Καναδάς και χώρες της δυτικής Ευρώπης.
Ο Γάλλος πρόεδρος Emanuel Macron ζήτησε μια ενοποιημένη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά των κινεζικών εταιρικών εξαγορών.
«Όλοι όσοι ασχολούνται με την Κίνα αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα", ανέφερε ο Peter Navarro, σύμβουλος του κ. Trump, σε δημοσιογράφους.
«Μέρος της διαδικασίας που έχουμε υποβληθεί... είναι να έχουμε μια σημαντική προβολή στους ομοϊδεάτες μας συμμάχους και εμπορικούς εταίρους».
4. Η Κίνα δεν είναι σαν την Ιαπωνία: Για δεκαετίες, η Ιαπωνία, όπως η Κίνα τώρα, προσπάθησε να βοηθήσει τις ιαπωνικές επιχειρήσεις περιορίζοντας την πρόσβαση ξένων επιχειρήσεων στην αγορά της, παρέχοντας άμεση βιομηχανική υποστήριξη και πιέζοντας τις δυτικές εταιρείες να χορηγήσουν άδεια στις τεχνολογίες τους.
Η οικονομία της Ιαπωνίας βρέθηκε σε μακρά πτώση από το 1992 και δεν κατάφερε να ξεφύγει.
Αλλά η Ιαπωνία είναι διαφορετική.
Είναι στρατιωτικός σύμμαχος και ως εκ τούτου είναι ευαίσθητος στις πιέσεις των ΗΠΑ για το εμπόριο.
Η Κίνα είναι ένας γεωστρατηγικός αντίπαλος που επιδιώκει και μερικές φορές κλέβει μυστικά των ΗΠΑ τόσο για πολιτικούς όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς.
Η Ιαπωνία είναι δημοκρατική και διαφανής, η Κίνα είναι αυταρχική και αδιαφανής.
Η κλίμακα είναι επίσης διαφορετική.
Ο κ. Irwin σημειώνει ότι το 1987 ο Πρόεδρος Ronald Reagan έπληξε ιαπωνικές εισαγωγές ύψους 300 εκατ. δολαρίων με 100% δασμούς για την αποτυχία του να μην ανοίξει την αγορά ημιαγωγών σε αμερικανικές εταιρίες.
Αυτό είναι σταγόνα στων ωκεανό δίπλα στις ζημίες αξίας 50 δισ. δολαρίων που η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι προκαλούν οι εμπορικές πρακτικές της Κίνας.
«Τα νέα έργα και τα νιούζικαλ ανεβαίνουν πρώτα στη Φιλαδέλφεια ή στη Βοστώνη πριν πάνε στο Μπρόντγουεϊ", λέει ο Clyde Prestowitz, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Στρατηγικής.
«Λοιπόν, η Ιαπωνία ήταν η Φιλαδέλφεια. Τώρα, με την Κίνα, είμαστε στο Broadway».
Η Ιαπωνία ήταν απρόθυμη να αντιδράσει επειδή αποτίμησε τους πολιτικούς και στρατηγικούς δεσμούς της με τις ΗΠΑ.
Η Κίνα υπό την ηγεσία του προέδρου Xi Jinping μετατρέπεται περισσότερο σε εθνικιστικό και αντιφατικό κράτος, καθιστώντας την πιο πρόθυμη να αντιδράσει από ότι η Ιαπωνία.
Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι οι παράπλευρες ζημίες ενός εμπορικού πολέμου, και συνεπώς και οι κίνδυνοι της στρατηγικής του προέδρου Trump, είναι επίσης πολύ μεγαλύτερες.
Το εύρος της δράσης του αυξάνει τις πιθανές ζημίες στους αμερικανούς καταναλωτές, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τους εξαγωγείς.
Ο κ. Irwin λέει ότι δεν είναι σαφές ότι η στρατηγική του κ. Trump είναι σωστή.
Το να καταγγείλουμε την Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνη προσέγγιση.
Αλλά προσθέτει: «Κανείς δεν λέει ότι δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών