Είναι η Ελλάδα θύμα Υβριδικού Πολέμου;

Ο όρος έχει γίνει πολύ της μόδας τελευταία στη χώρα, χωρίς στην ουσία να αντιλαμβάνεται ο μέσος Έλληνας την ουσιαστική σημασία του. Θα προσπαθήσουμε να εξετάσουμε εάν και πώς διεξάγεται υβριδικός πόλεμος κατά της Ελλάδας και πώς μπορεί να τον αντιμετωπίσει. Ας ξεκινήσουμε, όμως, με τον ορισμό που έχει ευρέως επικρατήσει:
Ο Υβριδικός Πόλεμος (Hybrid Warfare) είναι μια στρατιωτική στρατηγική που συνδυάζει στοιχεία συμβατικών πολεμικών επιχειρήσεων, μη συμβατικού πολέμου, καθώς και κυβερνοπολέμου. Συνδυάζοντας στρατιωτικές δράσεις με ανατρεπτικές προσπάθειες, ο επιτιθέμενος προσπαθεί να αποφύγει την ευθεία απόδοση ευθυνών, κυρώσεων ή και αντεπιθέσεων.
Ο όρος «Υβριδικός Πόλεμος» χρησιμοποιείται ακόμα για να περιγράψει τις ευέλικτες και πολύπλοκες δυναμικές της μάχης που απαιτούν μια εξαιρετικά προσαρμόσιμη και ευέλικτη απάντηση.
Ο όρος  εμφανίστηκε στις σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις τουλάχιστον ήδη από το 2005 και χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τη στρατηγική που ακολουθήθηκε από τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο στον πόλεμο του 2006. Από τότε, ο όρος «υβριδικός» έχει κυριαρχήσει σε μεγάλο μέρος της συζήτησης για τις σύγχρονες και μελλοντικές συγκρούσεις, σε σημείο όπου έχει υιοθετηθεί από ανώτερους στρατιωτικούς ηγέτες και έχει προωθηθεί ως βάση για τις σύγχρονες στρατιωτικές στρατηγικές.

Υβριδικός πόλεμος και Ελληνική πραγματικότητα

Η Ελλάδα μετά τα γεγονότα του 1974 ανέστειλε οποιαδήποτε προσπάθεια εφαρμογής Υβριδικού Πολέμου, τόσο για την αντιστροφή των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, όσο και για τη διαφύλαξη των καλώς νοούμενων εθνικών συμφερόντων σε περιοχές γειτονικών κρατών, όπου διαβιούν ελληνικές μειονότητες ή κοινότητες. Η αδράνεια επεκτείνεται και στην άμυνα έναντι των πληροφοριακών επιχειρήσεων που διεξάγουν γειτονικά κράτη, τα οποία επιδίδονται συστηματικά:
- Στην άσκηση ψυχολογικών επιχειρήσεων, με φυσική μεταφορά προπαγανδιστικού υλικού και χρήση του διαδικτύου, ραδιοτηλεοπτικών μέσων και μηχανισμών πίεσης/άσκησης επιρροής (lobbying) προς τη διεθνή κοινή γνώμη και κέντρα λήψης αποφάσεων.
- Στην παραχάραξη της Ιστορίας, την οικειοποίηση της εθνικής, ιστορικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς, την αποσιώπηση των γενοκτονιών και της απροκάλυπτης παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ελλήνων που διαβιούν στα γειτονικά κράτη.
- Σε προσπάθειες υπονόμευσης του ηθικού των Ελλήνων με ή χωρίς την αξιοποίηση στρατιωτικών μέσων.
- Σε απόπειρες διάβρωσης της γλωσσικής, εθνολογικής, θρησκευτικής και κοινωνικής συνοχής της Ελλάδας.

Ο Υβριδικός Πόλεμος -δεδομένης της φύσης του να έχει μη εμπόλεμο στάδιο σε μεγάλο μέρος του- εφαρμόζεται και αυτός εναντίον μας. Τρία από τα τέσσερα γειτονικά κράτη (Αλβανία, ΠΓΔΜ και Τουρκία):
- Ακολουθούν στρατηγική αντιμετώπισης της χώρας μας ως εχθρικής
- Επιδίδονται σε πληροφοριακές επιχειρήσεις, όπως αναφέρθηκε παραπάνω
- Αξιοποιούν τοπικό πληθυσμό ή/και αλλοδαπούς για συλλογή πληροφοριών
- Χρησιμοποιούν «παράνομα» μέσα για την επίτευξη στόχων (π.χ. δωροδοκίες, δολοφονίες, εκφοβισμός) από «ειδικό» προσωπικό
- Έχουν συγκροτήσει οργανώσεις (πολιτικά κόμματα, θρησκευτικές ομάδες, επιστημονικά-πολιτιστικά σωματεία) για την προώθηση των συμφερόντων τους, σχηματίζοντας παράλληλα δεξαμενή ανθρώπινου δυναμικού για ανάληψη παραστρατιωτικής δράσης μελλοντικά.

Υβριδικός Πόλεμος και Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις

Η οργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων σε τακτικό επίπεδο αυτή τη στιγμή είναι η ακόλουθη:

- Δυνάμεις προκάλυψης, οι οποίες ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν αποδυναμωθεί μετά τη μείωση της διάρκειας της θητείας.
- Εθνοφυλακή και Συνοριοφυλακή, χωρίς όμως κανένα απολύτως δόγμα ή νομικό πλαίσιο για αντιμετώπιση υβριδικού πολέμου, αν και εκ φύσεως η Εθνοφυλακή είναι αντι-ανταρτικό τμήμα.
- Ταξιαρχίες Εσωτερικής Ασφάλειας, τα μέσα και η χρήση των οποίων δείχνουν μάλλον ότι αποτελούν δυνάμεις αποκλεισμού παρά δυνάμεις κρούσης.
- Οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν προσανατολίζονται σε μεγάλο βαθμό στη συλλογή πληροφοριών εξωτερικού.
- Οι Ειδικές Δυνάμεις και οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων αξιοποιούνται ως Μονάδες Ταχείας Αντίδρασης σε ρόλο, όμως, κάλυψης σχηματισμών και σε καθαρές-ευδιάκριτες απειλές από τακτικό στρατό, αντί του πραγματικού τους ρόλου.
- Οι τακτικές δυνάμεις ασκούνται σε σενάρια αντι-ανορθοδόξου πολέμου, όμως με τακτικά μέσα όπως Επιλαρχίες Αναγνώρισης και Μηχανοκίνητα Τάγματα. Η δε εκπαίδευση σε αγώνα πεζικού, ο κύριος αγώνας κατά ειδικών τμημάτων είναι παραμελημένος, με εξαίρεση τις Ταξιαρχίες Ταχείας Αντίδρασης.
- Παρατηρείται δυστοκία στην ανανέωση του εξοπλισμού του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας, λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά ταυτόχρονα χάνονται παράλογα αξιόλογα μεταχειρισμένα υλικά.

Προτεραιότητα η αύξηση και ο εκσυγχρονισμός της θητείας

Θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις για την ασφάλεια ευαίσθητων περιοχών, όπως η ενίσχυση των Ταξιαρχιών Εσωτερικής Ασφάλειας και η μεταφορά μονάδας Καταδρομών εγγύτερα των συνόρων θα πρέπει να συνεχιστούν. Η Ελλάδα καταρχήν πρέπει να ενισχύσει και να εκσυγχρονίσει την θητεία και την εφεδρεία της.

Για την θητεία αρκεί να υπάρξει ένα κοινό πρόγραμμα εκπαίδευσης με αξιολόγηση ανά οπλίτη και ειδικότητα. Φυσικά οι εννέα μήνες δεν επαρκούν για την πλήρωση των Ταξιαρχιών Προκάλυψης και την εκπαίδευση ειδικοτήτων Βαρέων Όπλων ή Ειδικών Δυνάμεων. Η αύξηση της διάρκειας της θητείας θα επιτρέψει και το φιλτράρισμα των κληρωτών, αξιοποιώντας «ομογενείς» και «ελληνοποιημένους» στρατιώτες αποκλειστικά σε δευτερεύουσες υπηρεσίες. Ο εκσυγχρονισμός όλων των δομών και μέσων επιστράτευσης, με πρώτιστη τη μηχανογράφηση της Διεύθυνσης Επιστράτευσης, καθώς και οι απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Απαραίτητη είναι και η διεξαγωγή τακτικότερων συνεκπαιδεύσεων μεταξύ των Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης, των τοπικών φρουρών, της Εθνοφυλακής, των τοπικών δυνάμεων ασφαλείας και των φορέων Πολιτικής Άμυνας σε ολόκληρη την επικράτεια. Τέλος, η ενίσχυση των Μονάδων Ειδικών Δυνάμεων της ΕΛ.ΑΣ και του Λ.Σ., με προσωπικό και μέσα είναι άμεσα επιβεβλημένη, γιατί κυριολεκτικά δίνουν τη "μάχη" των συνόρων με την αύξηση της λαθρομετανάστευσης.

Πηγή: Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων, e-amyna

www.bankingnews.gr