Αυξημένες δημοσιονομικές ανισορροπίες μεταξύ των ανεπτυγμένων κρατών διαπιστώνει το ΔΝΤ
Αυξημένες ανισορροπίες στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μεταξύ των ανεπτυγμένων (προηγμένων) οικονομιών διαπιστώνει σε έκθεσή του (External Sector Report 2018) το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), στον απόηχο της άνευ προηγουμένου χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.
Αρχικά, το Ταμείο επισημαίνει πως πλεονάσματα και ελλείμματα δεν κρίνονται κατ' ανάγκη προβληματικά, ίσως είναι κατάλληλα και ευεργετικά.
Για παράδειγμα, οι νέες, ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες πρέπει να επενδύσουν για να αναπτυχθούν - έτσι συχνά εκμεταλλεύονται εξωτερικούς πόρους εισάγοντας περισσότερα από όσα εξαγάγουν, ενώ δανείζουν για να καλύψουν το σιωπηρό έλλειμμα.
Αντίθετα, οι πλούσιες, γηράσκοντες χώρες μπορεί να χρειαστεί να εξοικονομήσουν χρήματα για να προετοιμαστούν για το πότε συνταξιοδοτούνται οι εργαζόμενοι - επομένως τρέχουν τα πλεονάσματα και δανείζουν σε ελλειμματικές χώρες.
Οι υπερβολικές ανισορροπίες επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στις προηγμένες οικονομίες, υπογραμμίζει το Ταμείο.
Ωστόσο, τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών μπορούν να γίνουν υπερβολικά, δηλαδή μεγαλύτερα από αυτά που δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη και τις κατάλληλες οικονομικές πολιτικές.
Οι υπερβολικές εξωτερικές ανισορροπίες - τόσο τα ελλείμματα όσο και τα πλεονάσματα - δημιουργούν κινδύνους για μεμονωμένες χώρες και την παγκόσμια οικονομία.
Ακριβώς όπως τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μπορούν να χάσουν την πρόσβαση σε πιστώσεις, οι οικονομίες που δανείζονται πάρα πολύ από το εξωτερικό με υπερβολικά μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μπορεί να καταστούν ευάλωτες σε ξαφνικές διακοπές στις ροές κεφαλαίων.
Οι χώρες με υπερβολικά πλεονάσματα αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις, για παράδειγμα, τον κίνδυνο να επενδύσουν ή να αποταμιεύσουν στο εξωτερικό, όταν οι εγχώριες επενδύσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν υψηλότερες κοινωνικές αποδόσεις.
Επιπλέον –και εξίσου σημαντικό-, μπορούν να καταστούν στόχοι προστατευτικών μέτρων από τους εμπορικούς εταίρους, προειδοποιεί το ΔΝΤ.
Βασικά συμπεράσματα για τις υπερβολικές ανισορροπίες
Μετά τη μείωση κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, τα παγκόσμια πλεονάσματα και ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παρέμειναν σχετικά αμετάβλητα τα τελευταία πέντε χρόνια, στο 3,25% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Η ανάλυσή δείχνει ότι περίπου το 40%-50% εξ αυτών κρίνονται υπερβολικά.
Υψηλότερα από τα επιθυμητά ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών επικρατούν στη βόρεια Ευρώπη - σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία - καθώς και σε μέρη της Ασίας - σε οικονομίες όπως η Κίνα, η Κορέα και η Σιγκαπούρη.
Οι χαμηλότερες από τις επιθυμητές ισορροπίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένες στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Πώς να αντιμετωπίσουμε τις ανισορροπίες;
Στην τρέχουσα συγκυρία, όπου πολλές χώρες είναι πλησιάζουν την πλήρη απασχόληση και διαθέτουν περιορισμένο περιθώριο ελιγμών στους δημόσιους προϋπολογισμούς τους, οι κυβερνήσεις πρέπει να βαθμονομούν προσεκτικά τις πολιτικές τους για την επίτευξη εσωτερικών και εξωτερικών στόχων, ενώ παράλληλα ανοικοδομούν αποθέματα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Συγκεκριμένα:
Οι χώρες με χαμηλότερα από εγγυημένα ισοζύγια εξωτερικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα πρέπει να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και να ενθαρρύνουν την αποταμίευση των νοικοκυριών, σημειώνει το ΔΝΤ.
Οι καλά προσαρμοσμένες στις διαρθρωτικές πολιτικές πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση των εξωτερικών ανισορροπιών, ενισχύοντας παράλληλα την εγχώρια δυνητική ανάπτυξη.
Σε γενικές γραμμές, οι μεταρρυθμίσεις που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις και αποθαρρύνουν την υπερβολική εξοικονόμηση -μέσω της άρσης των φραγμών εισόδου ή των ισχυρότερων δικτύων κοινωνικής ασφάλειας- θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την εξωτερική επανεξισορρόπηση των πλεονασματικών χωρών, ενώ οι μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν την παραγωγικότητα και τη βάση δεξιοτήτων των εργαζομένων, κρίνονται κατάλληλες για τα ελλείμματα.
Τέλος, όλες οι χώρες θα πρέπει να εργαστούν για την απελευθέρωση του εμπορίου, καταλήγει το Ταμείο.
www.bankingnews.gr
Αρχικά, το Ταμείο επισημαίνει πως πλεονάσματα και ελλείμματα δεν κρίνονται κατ' ανάγκη προβληματικά, ίσως είναι κατάλληλα και ευεργετικά.
Για παράδειγμα, οι νέες, ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες πρέπει να επενδύσουν για να αναπτυχθούν - έτσι συχνά εκμεταλλεύονται εξωτερικούς πόρους εισάγοντας περισσότερα από όσα εξαγάγουν, ενώ δανείζουν για να καλύψουν το σιωπηρό έλλειμμα.
Αντίθετα, οι πλούσιες, γηράσκοντες χώρες μπορεί να χρειαστεί να εξοικονομήσουν χρήματα για να προετοιμαστούν για το πότε συνταξιοδοτούνται οι εργαζόμενοι - επομένως τρέχουν τα πλεονάσματα και δανείζουν σε ελλειμματικές χώρες.
Οι υπερβολικές ανισορροπίες επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στις προηγμένες οικονομίες, υπογραμμίζει το Ταμείο.
Ωστόσο, τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών μπορούν να γίνουν υπερβολικά, δηλαδή μεγαλύτερα από αυτά που δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη και τις κατάλληλες οικονομικές πολιτικές.
Οι υπερβολικές εξωτερικές ανισορροπίες - τόσο τα ελλείμματα όσο και τα πλεονάσματα - δημιουργούν κινδύνους για μεμονωμένες χώρες και την παγκόσμια οικονομία.
Ακριβώς όπως τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μπορούν να χάσουν την πρόσβαση σε πιστώσεις, οι οικονομίες που δανείζονται πάρα πολύ από το εξωτερικό με υπερβολικά μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μπορεί να καταστούν ευάλωτες σε ξαφνικές διακοπές στις ροές κεφαλαίων.
Οι χώρες με υπερβολικά πλεονάσματα αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις, για παράδειγμα, τον κίνδυνο να επενδύσουν ή να αποταμιεύσουν στο εξωτερικό, όταν οι εγχώριες επενδύσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν υψηλότερες κοινωνικές αποδόσεις.
Επιπλέον –και εξίσου σημαντικό-, μπορούν να καταστούν στόχοι προστατευτικών μέτρων από τους εμπορικούς εταίρους, προειδοποιεί το ΔΝΤ.
Βασικά συμπεράσματα για τις υπερβολικές ανισορροπίες
Μετά τη μείωση κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, τα παγκόσμια πλεονάσματα και ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παρέμειναν σχετικά αμετάβλητα τα τελευταία πέντε χρόνια, στο 3,25% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Η ανάλυσή δείχνει ότι περίπου το 40%-50% εξ αυτών κρίνονται υπερβολικά.
Υψηλότερα από τα επιθυμητά ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών επικρατούν στη βόρεια Ευρώπη - σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία - καθώς και σε μέρη της Ασίας - σε οικονομίες όπως η Κίνα, η Κορέα και η Σιγκαπούρη.
Οι χαμηλότερες από τις επιθυμητές ισορροπίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένες στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Πώς να αντιμετωπίσουμε τις ανισορροπίες;
Στην τρέχουσα συγκυρία, όπου πολλές χώρες είναι πλησιάζουν την πλήρη απασχόληση και διαθέτουν περιορισμένο περιθώριο ελιγμών στους δημόσιους προϋπολογισμούς τους, οι κυβερνήσεις πρέπει να βαθμονομούν προσεκτικά τις πολιτικές τους για την επίτευξη εσωτερικών και εξωτερικών στόχων, ενώ παράλληλα ανοικοδομούν αποθέματα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Συγκεκριμένα:
Οι χώρες με χαμηλότερα από εγγυημένα ισοζύγια εξωτερικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα πρέπει να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και να ενθαρρύνουν την αποταμίευση των νοικοκυριών, σημειώνει το ΔΝΤ.
Οι καλά προσαρμοσμένες στις διαρθρωτικές πολιτικές πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση των εξωτερικών ανισορροπιών, ενισχύοντας παράλληλα την εγχώρια δυνητική ανάπτυξη.
Σε γενικές γραμμές, οι μεταρρυθμίσεις που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις και αποθαρρύνουν την υπερβολική εξοικονόμηση -μέσω της άρσης των φραγμών εισόδου ή των ισχυρότερων δικτύων κοινωνικής ασφάλειας- θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την εξωτερική επανεξισορρόπηση των πλεονασματικών χωρών, ενώ οι μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν την παραγωγικότητα και τη βάση δεξιοτήτων των εργαζομένων, κρίνονται κατάλληλες για τα ελλείμματα.
Τέλος, όλες οι χώρες θα πρέπει να εργαστούν για την απελευθέρωση του εμπορίου, καταλήγει το Ταμείο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών