Ελάχιστες επιλογές μοιάζει να έχει η Τουρκία για να επιβιώσει ενάντια στον πόλεμο που ξεκίνησε εναντίον της ο Donald Trump
(upd 2) Η τουρκική λίρα καταρρέει, η οικονομία της γειτονικής χώρας απειλείται με ευρύτατη και σφοδρή χρηματοπιστωτική κρίση, οι ΗΠΑ αυξάνουν τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο και εμφανίζονται πρόθυμες να συνεχίσουν τις επιθέσεις και ο Recep Tayyip Erdogan, δηλώνει ότι ο... Αλλάχ θα σώσει την Τουρκία ενώ εκτιμά, πως η χώρα του δεν βρίσκεται σε κρίση αλλά δέχεται οικονομικό πόλεμο.
Το τουρκικό νόμισμα έχει υποχωρήσει άνω του 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του 2018, ενώ στις 10/8 εμφάνισε απώλειες που έφθασαν στο 20%, καθώς διαμορφώθηκε έως τις 6,63 λίρες ανά δολάριο.
Ταυτόχρονα έχει καταστεί σαφές ότι αυτή η «βουτιά» καθιστά όλο και πιο δύσκολη την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι σε δολάρια και άρα όσο υποχωρεί η λίρα τόσο καθίσταται πιο ακριβό και μη εξυπηρετήσιμο.
Όσο για τον Erdogan και σήμερα (11/8/2018) υποστήριξε ότι η Τουρκία έχει τη βοήθεια του... Αλλάχ αλλά και των πολιτών της και ως εκ τούτου δεν φοβάται κανέναν!
«Αν οι ΗΠΑ μας γυρίζουν την πλάτη τους, επιλέγοντας αντί ημών έναν πάστορα, συγγνώμη,συνεχίζουμε τον δρόμο μας με αποφασιστικά βήματα», είπε ο Erdogan ενώπιον ενός πλήθους υποστηρικτών του στην παραθαλάσσια πόλη Ριζούντα της Μαύρης Θάλασσας.
«Η αντιμετώπιση από την Αμερική του στρατηγικού της εταίρου μας ενόχλησε, μας αναστάτωσε», σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Η τουρκική οικονομία δεν βρίσκεται σε κρίση ή χρεοκοπία και οι διακυμάνσεις στις ισοτιμίες των νομισμάτων είναι οι "πύραυλοι" ενός οικονομικού πολέμου που συντελείται εις βάρος της Τουρκίας, τόνισε o Erdogan.
Εμπορικές συναλλαγές με Κίνα, Ρωσία και Ουκρανία
O Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η χώρα του προετοιμάζεται για εμπορικές συναλλαγές με εθνικά νομίσματα με την Κίνα, τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Εξάλλου ο Erdogan επανέλαβε την έκκλησή του προς τους Τούρκους να πουλήσουν τα δολάρια και τα ευρώ που διαθέτουν για να στηρίξουν το εθνικό τους νόμισμα.
Παράλληλα, σε άρθρο του στους New York Times προειδοποιήσε ότι μονομερείς ενέργειες από τις ΗΠΑ σε βάρος της Τουρκίας, ενός συμμάχου δεκαετιών, απλά θα υπονομεύσει τα αμερικάνικα συμφέροντα και την ασφάλεια, σημειώνοντας ότι πριν να είναι πολύ αργά η Ουάσινγκτον θα πρέπει να εγκαταλείψει αυτή την τάση της μονομέρειας και της έλλειψης σεβασμού, διότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές και θα αρχίσει να αναζητά για νέους φίλους και συμμάχους.
‘’Αν οι ΗΠΑ δεν αρχίσουν να σέβονται την εθνική κυριαρχία της Τουρκίας και δεν αποδείξουν ότι αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έθνος μας, η συνεργασία μας πιθανόν να κινδυνεύει’’, έγραψε στην αμερικανική εφημερίδα ο Erdogan.
‘’Προτού να είναι πολύ αργά, η Ουάσινγκτον θα πρέπει να εγκαταλείψει την στρεβλή άποψη ότι η σχέση μας μπορεί να είναι ασύμμετρη και να αποδεχτεί το γεγονός ότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές’’, σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος και πρόσθεσε: "Η αποτυχία να αντιστραφεί αυτή η μονομέρεια και η έλλειψη σεβασμού θα μας αναγκάσει να ξεκινήσουμε να αναζητούμε νέους φίλους και συμμάχους".
Τα έξι - σημεία διαφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας
Gullen
Η παραμονή στις ΗΠΑ από το 1999 του Τούρκου ιεροκήρυκα F. Gullen είναι πιθανόν η βασικότερη αιτία της οργής της Άγκυρας.
Η Τουρκία κατηγορεί τον πρώην σύμμαχο του προέδρου Erdogan ότι ενορχήστρωσε το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 2016 και έκτοτε έχει εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό εναντίον των υποστηρικτών του.
Η Άγκυρα ζήτησε, εξάλλου, επανειλημμένα την έκδοση του Gullen, ο οποίος από την πλευρά του διαψεύδει κάθε εμπλοκή στην απόπειρα πραξικοπήματος.
Ωστόσο, προς το παρόν τα αιτήματά της τουρκικής κυβέρνησης πέφτουν στο κενό.
«Το ερώτημα που τίθεται είναι "άραγε, υπάρχουν επαρκώς σαφείς αποδείξεις της προσωπικής ανάμειξης του Gullen;"» επισήμανε, στα τέλη Ιουλίου, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος από τις ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί πολίτες που κρατούνται στην Τουρκία
Η κράτηση εδώ κι ενάμιση χρόνο, την οποία ακολούθησε ο κατ΄ οίκον περιορισμός την περασμένη εβδομάδα, του Αμερικανού πάστορα A. Branson ήταν η υπόθεση που οδήγησε στην τωρινή κρίση μεταξύ Άγκυρας- Ουάσινγκτον.
Ο Μπράνσον, ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας προτεσταντικής εκκλησίας στη Σμύρνη, κατηγορείται για κατασκοπεία και ότι ενήργησε για λογαριασμό του δικτύου του F. Gullen, όπως και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), οργανώσεων που οι τουρκικές αρχές θεωρούν τρομοκρατικές.
Αξιώνοντας την άμεση απελευθέρωσή του, η Ουάσινγκτον απείλησε την Τουρκία με κυρώσεις, προτού προχωρήσει τελικά στην υλοποίηση των απειλών της από την 1η Αυγούστου.
Εκτός του Branson, δύο υπάλληλοι αμερικανικών αποστολών στην Τουρκία παραμένουν υπό κράτηση και άλλος ένας έχει τεθεί σε κατ΄ οίκον περιορισμό.
Η δίκη Halkbank
Τον Μάιο ο M.H.Atila, ο πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, καταδικάστηκε από την αμερικανική δικαιοσύνη σε φυλάκιση 32 ετών για τραπεζική απάτη και συνωμοσία, σε μια υπόθεση που αφορά πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο ίδιος άσκησε έφεση και η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε σφόδρα μετά την καταδίκη του.
Επιπλέον, ένα κολοσσιαίο πρόστιμο ενδέχεται να επιβληθεί στη Halkbank, μια προοπτική που προκαλεί ανησυχίες στην τουρκική ηγεσία.
Στην καρδιά αυτής της υπόθεσης, που θα μπορούσε να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, βρίσκεται ο Τουρκο-ιρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ.
Κατά τη διάρκεια της δίκης, ενέπλεξε τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν αλλά και υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης.
Η Άγκυρα χαρακτήρισε τη δίκη «συνωμοσία» που εξύφανε ο F. Gullen.
Οι Κούρδοι πολιτοφύλακες στη Συρία
Η Τουρκία συνεχίζει να κατηγορεί τις ΗΠΑ για τη στήριξη που παρέχουν στη Συρία, στις Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού (YPG) στο πλαίσιο της μάχης εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.
Η Άγκυρα θεωρεί ότι αυτή η πολιτοφυλακή συνδέεται με το PKK.
Έπειτα από μια πρώτη επιχείρηση το 2016, που στοχοθέτησε τους Κούρδους μαχητές και τους τζιχαντιστές, η Τουρκία εξαπέλυσε φέτος μια επιχείρηση για να εκδιώξει τις YPG από τον θύλακα της Αφρίν.
Κατόπιν, η Άγκυρα απείλησε να επεκτείνει τις επιχειρήσεις της προς τη Μανμπίτζ όπου παραμένουν αναπτυγμένοι Αμερικανοί στρατιώτες.
Ωστόσο, Τουρκία και ΗΠΑ τελικά συμφώνησαν σε έναν «οδικό χάρτη» που προβλέπει την αποχώρηση των YPG από τη Μανμπίτζ και την έναρξη κοινών περιπολιών.
Στις αρχές της εβδομάδας, η Τουρκία διαβεβαίωνε ότι αυτή η συμφωνία δεν θα επηρεαστεί από τη διένεξη με τις ΗΠΑ.
«Δεν βλέπω πώς (αυτός ο οδικός χάρτης) θα μπορούσε να λειτουργήσει με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε βάρος της Τουρκίας», εκτιμά η A. Aidindabas, ερευνήτρια στο European Council on Foreign Relations.
Η προσέγγιση Άγκυρας- Μόσχας
Η Άγκυρα και η Μόσχα συνεργάζονται στενά στο θέμα της Συρίας, όμως το βασικό θέμα που προκαλεί την ανησυχία της Ουάσινγκτον είναι η συμφωνία που συνάφθηκε αναφορικά με την αγορά από την Τουρκία ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, ασύμβατα με τα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ.
Το αμερικανικό Κογκρέσο υπερψήφισε στις αρχές Αυγούστου έναν προϋπολογισμό που απαγορεύει στο Πεντάγωνο να παραδώσει στην Τουρκία μαχητικά F-35, όσο η Άγκυρα δεν δεσμεύεται να τερματίσει τις διαπραγματεύσεις της για την αγορά των S-400.
Η βάση του Ιντσιρλίκ
Από την αρχή της κρίσης με τις ΗΠΑ, στις αρχές Αυγούστου, διατυπώθηκε η άποψη από ΜΜΕ, προσκείμενα στην Άγκυρα, ότι πρέπει να «κλείσει» η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, η οποία βρίσκεται στη νότια Τουρκία και την χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για να εξαπολύσουν πλήγματα εναντίον των τζιχαντιστών στη Συρία.
Γιατί η Τουρκία αποφάσισε να επαναπατρίσει τον χρυσό της τον Μάιο 2018;
Αφού η Βενεζουέλα, η Γερμανία, η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες ανέκτησαν ένα σημαντικό μέρος (αν όχι όλο) του φυσικού τους χρυσού που βρισκόταν στην FED στη Νέα Υόρκη η Τουρκία ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να επαναπατρίσει το χρυσό που βρίσκεται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ...με κίνητρο να στηρίξει την τουρκική λίρα που καταγράφει συνεχή ιστορικά χαμηλά ένανρτι του δολαρίου.
Ένα δολάριο ισοδυναμεί με 4,49 τουρκικές λίρες στις 20 Μαίου 2018 όταν 10 χρόνια πίσω το 2008 1 δολάριο ισοδυναμούσε με 1,1980 τουρκικές λίρες.
Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που η Τουρκία έχει από την FED να επιστρέψει τον χρυσό της Τουρκίας: τα τελευταία χρόνια η Τουρκία έχει επαναπατρίσει 220 τόνους χρυσού από το εξωτερικό, εκ των οποίων 28,7 τόνους από τις ΗΠΑ το 2017.
Σύμφωνα με μια έκθεση της ελβετικής Schweiz am Wochenende, ο επαναπατρισμός είναι πλήρης, ενώ η τουρκική κεντρική τράπεζα αποσύρει όλα τα αποθέματα χρυσού της από τις Η.Π.Α. λόγω της «τεταμένης πολιτικής κατάστασης».
Ωστόσο, αντί να μεταφέρει τον φυσικό χρυσό στην Κωνσταντινούπολη, όπως ανέφερε ο τουρκικός τύπος τον Απρίλιο, η ελβετική εφημερίδα σημειώνει ότι περίπου 19 τόνοι τουρκικού χρυσού αποθηκεύονται τώρα στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών της Βασιλείας – BIS-.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΝΤ, τα συνολικά αποθέματα χρυσού της Τουρκίας εκτιμώνται σε 596 τόνους τον Μάιο 2018, δηλαδή 5 τόνους λιγότερους από τον Απρίλιο και αξίας κάτω των 23 δισεκ. δολαρίων.
Η Τουρκία είναι ο 11ος μεγαλύτερο κάτοχος χρυσού, πίσω από τις Κάτω Χώρες και μπροστά από την Ινδία.
Ο επαναπατρισμός χρυσού στην Τουρκία έρχεται σε μια ευαίσθητη στιγμή για το νόμισμα της Τουρκίας, η λίρα που έχει χτυπηθεί τον περασμένο μήνα και υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα έναντι του δολαρίου την περασμένη εβδομάδα, λόγω του διψήφιου πληθωρισμού στην Τουρκία.
Από την άλλη πλευρά ο Πρόεδρος Erdogan αρνείται να αυξήσει τα επιτόκια.
Εν τω μεταξύ, ο Erdogan τηρεί σκληρή στάση απέναντι στο αμερικανικό νόμισμα, τονίζοντας ότι τα διεθνή δάνεια θα έπρεπε να δίδονται σε αξία χρυσού και όχι δολαρίου.
«Έκανα μια πρόταση σε μια συνάντηση της ομάδας των G20. Ρώτησα:
Γιατί συνάπτουμε όλα τα δάνεια σε δολάρια;
Ας χρησιμοποιήσουμε άλλο νόμισμα.
Προτείνω τα δάνεια να αποτιμώνται με βάση το χρυσό ", ανέφερε ο Erdogan κατά τη διάρκεια ομιλίας στην τελετή έναρξης του Παγκόσμιου Κογκρέσου Επιχειρηματικότητας στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Απριλίου, ανέφερε η Hurriyet.
Με το δολάριο ο κόσμος είναι πάντα υπό πίεση στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Πρέπει να σώσουμε τα κράτη και τα έθνη από αυτή την πίεση των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Ο χρυσός δεν υπήρξε ποτέ εργαλείο πίεσης καθ 'όλη την ιστορία.
Με άλλα λόγια, ο Erdogan για την συντριβή της τουρκικής λίρας θεωρεί ότι οφείλεται στο ότι η Τουρκία δεν έχει αρκετό φυσικό χρυσό.
Και ενώ ο Erdogan κάνει κινήσεις για να προστατέψει την λίρα η συνεχιζόμενη παγκόσμια έλλειψη φυσικού χρυσού ώθησε τις τράπεζες να καταργήσουν το χρυσό (GOFO) – ως σημείο αναφοράς λόγω της έλλειψης φυσικού χρυσού - τον Ιανουάριο του 2015.
Η Τουρκία είναι μια από τις πολλές χώρες που έχουν μεταφέρει το χρυσό τους από το καλύτερα φυλασσόμενο σημείο στον κόσμο, που βρίσκεται 95 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στην 33 Liberty Street του Μανχάταν, γνωστή ως New York Fed.
Το κύμα επαναπατρισμού ξεκίνησε το 2012, όταν η Βενεζουέλα ανακοίνωσε ότι αποσύρει και τους 160 τόνους χρυσού της στη Νέα Υόρκη, αξίας περίπου 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Στη συνέχεια, η γερμανική Bundesbank ζήτησε να επιστραφούν 300 τόνοι, ενώ η Fed δήλωσε ότι θα χρειαστούν επτά χρόνια για να μεταφερθούν οι 300 τόνοι χρυσού.
Οι Κάτω Χώρες έχουν επίσης επαναπατρίσει 122,5 τόνους χρυσού.
Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Fed, ο όγκος του φυσικού χρυσού που βρίσκεται αποθηκευμένος στην FED Νέας Υόρκης έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο, ή σε 5.750 τόνους, μετά το κύμα αποσύρσεων που ξεκίνησαν το 2014 και συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 2016, με παύση 15 μηνών.
Από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2018 η Τουρκία επαναπάτρισε μεγάλο μέρος των 28 τόνων χρυσού που έφυγαν από την FED της Νέας Υόρκης.
Η Fed της Νέας Υόρκης εξακολουθεί να κατέχει 5.750.000 τόνους ξένου χρυσού και η τάση είναι ο φυσικός χρυσός να επιστρέψει στα έθνη….
Οι επενδυτές φοβούνται όλο και περισσότερο ότι η Τουρκία βρίσκεται εν τω μέσω μίας σφοδρής χρηματοοικονομικής κρίσης, καθώς το νόμισμά της καταρρέει.
Η λίρα έχει υποχωρήσει σχεδόν 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του 2018, ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων βρίσκονται στα ύψη.
Η επιβολή κυρώσεων ενάντια δύο κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης Erdogan από τον Donald Trump και η σημερινή (10/8) ανακοίνωσή του ότι στην Τουρκία θα επιβληθούν διπλάσιοι δασμοί για αλουμίνιο και χάλυβα, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Σε εκτενές της αφιέρωμα η Wall Street Journal παρουσιάζει 12 διαγράμματα στα οποία αποτυπώνονται πλήρως τα μεγάλα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας αλλά και οι επιπτώσεις που έχει η κρίση την οποία διέρχεται σε άλλες αναδυόμενες αγορές.
«Χωρίς φρένο» η πτώση της λίρας
Το τουρκικό νόμισμα έχει υποχωρήσει για 12 διαδοχικές συνεδριάσεις, κάτι που έχει να συμβεί από τον Νοέμβριο του 1999, δηλαδή λίγο πριν η Τουρκία στραφεί για βοήθεια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Η πτώση της λίρας είναι μία από τις χειρότερες της τελευταίας 10ετίας μεταξύ των νομισμάτων των G20, συμπεριλαμβανομένης και της παγκόσμιας κρίσης του 2008 – 2009.
«Παραγωγός» πληθωρισμού
Η συνεχιζόμενη πτώση του νομίσματος, αυξάνει τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό.
Έκρηξη αποδόσεων στα ομόλογα
Μετρήσιμο βάσει των αποδόσεων ομολόγων, το κόστος δανεισμού της χώρας βρίσκεται στη… στρατόσφαιρα, καθώς οι επενδυτές ζητούν πολύ υψηλά επιτόκια προκειμένου να ρισκάρουν να επενδύσουν σε τουρκικά χρεόγραφα.
… αλλά και CDS
Όσο αυξάνονται οι αποδόσεις των ομολόγων τόσο ενισχύονται και οι αγορές CDS, προκειμένου οι επενδυτές να προστατευθούν από τυχόν χρεοκοπία της Τουρκίας.
Προβληματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για το τουρκικό χρηματοοικονομικό σύστημα δεν είναι άλλο από το υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, κάτι που σημαίνει ότι η χώρα έχει άμεση ανάγκη την εισροή ξένων κεφαλαίων για να διατηρήσει ζωντανή την οικονομία της.
Το ΔΝΤ έχει προβλέψει ότι η Τουρκία θα έχει το 2018 το μεγαλύτερο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μεταξύ των G20.
Τεράστιο χρέος σε ξένο νόμισμα
Μία ακόμη απόδειξη της εξάρτησης της Τουρκίας από τις εισροές ξένων κεφαλαίων είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της κυβέρνησης, των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών είναι σε ξένο νόμισμα.
Ένα χρέος δύσκολο να αποπληρωθεί
Όσο βουλιάζει η λίρα τόσο πιο ακριβή καθίσταται η αποπληρωμή του χρέους, προκαλώντας πονοκεφάλους σε εταιρείες και πολίτες.
Μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs)
Οι δυσκολίες στις αποπληρωμές γίνεται όλο και πιο φανερή, καθώς η κυβέρνηση φρόντισε το 2017 να στηρίξει με δικές της εγγυήσεις τον δανεισμό.
Βαρίδι και το πετρέλαιο
Η Τουρκία εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις εισαγωγές πετρελαίου.
Η πτώση της λίρας έναντι του δολαρίου καθιστά αυτές τις εισαγωγές εξαιρετικά ακριβές.
Υψηλή ανάγκη σε καύσιμα
Μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων
Η υποχρέωση αποπληρωμής του εισαγόμενου πετρελαίου σε δολάρια είναι ένας από τους λόγους που οδηγεί σε σημαντική συρρίκνωση τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας.
Πως η Τουρκία μπορεί να σώσει τη λίρα
Η τουρκική λίρα έχει υποχωρήσει σχεδόν 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους, καθώς οι επενδυτές εκφράζουν με αυτόν τον τρόπο την έλλειψη εμπιστοσύνης τους στην τουρκική κυβέρνηση, ενώ φαίνεται να γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας.
Υπάρχουν, άραγε, λύσεις που μπορεί να εφαρμόσει η τουρκική κυβέρνηση, ούτως ώστε να διασώσει το νόμισμά της και να αντιστρέψει την αρνητική αυτή κατάσταση;
Σύμφωνα με άρθρο των Financial Times, σαφώς και υπάρχουν, ενώ μεταξύ αυτών βρίσκονται τόσο η επιβολή capital controls όσο και η στροφή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για λήψη βοήθειας.
Αύξηση επιτοκίων
Το πιο ανησυχητικό για τους επενδυτές είναι η άρνηση της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια, παρόλο που ο πληθωρισμός ξεπερνά το 15%.
Για χρόνια, οι επενδυτές αμφισβήτησαν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, καθώς ο Recep Tayyip Erdogan, αρκετές φορές εξαπέλυε και μάλιστα δημοσίως επιθέσεις στην τράπεζα.
Οι φόβοι αυτοί κατέστησαν πιο έντονοι τον Μάιο 2018 όταν ο Erdogan, σε επίσκεψή του στο Λονδίνο, υποστήριξε ότι θα αναλάβει ο ίδιος τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής.
Η νίκη του στις προεδρικές εκλογές του Ιουνίου ενίσχυσε τις εξουσίες του.
Τον περασμένο μήνα, η κεντρική τράπεζα αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια, δυσαρεστώντας πλήρως τις αγορές.
Ο William Jackson, οικονομολόγος των αναδυόμενων αγορών στην Capital Economics, δήλωσε ότι η αύξηση των επιτοκίων μπορεί να είναι στα χαρτιά, αλλά δεν θα είναι μια βιώσιμη λύση.
«Η πρόσφατη πτώση της λίρας ακολουθεί την ίδια τροχιά που οδήγησε σε αυξήσεις έκτακτης ανάγκης στο παρελθόν», τονίζει και προσθέτει ότι «το ερώτημα είναι αν ο Erdogan θα το επιτρέψει».
Αίτημα για βοήθεια από το ΔΝΤ
Ορισμένοι αναλυτές πρότειναν στην Τουρκία να αναζητήσει υποστήριξη από το ΔΝΤ, όπως έκανε η Αργεντινή τον Ιούνιο 2018.
Αυτό όμως θα απαιτούσε από την Τουρκία να συμφωνήσει - ή, ιδανικά, να προτείνει - ένα οικονομικό πρόγραμμα αυστηρών νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών. Υπάρχει ελάχιστη ένδειξη ότι αυτό θα υλοποιηθεί.
«Δεν είναι αδύνατο ο Erdogan να υποκύψει στην πίεση της αγοράς και να ανακοινώσει μέτρα φιλικά προς την αγορά», δήλωσε η Jane Foley, κορυφαία αναλύτρια της Rabobank, όμως προσθέτει ότι « φαίνεται πολύ απίθανο να παραδώσει τον δημοσιονομικό έλεγχο στο ΔΝΤ».
Πάντως το Ταμείο φρόντισε να απαντήσει καθώς σε ανακοίνωσή του τόνισε ότι η Άγκυρα δεν έχει προσεγγίσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να ζητήσει οικονομική βοήθεια δήλωσε μία εκπρόσωπος του ΔΝΤ.
«Δεν έχουμε λάβει καμία ένδειξη από τις τουρκικές αρχές ότι σκέφτονται να υποβάλλουν αίτημα για οικονομική βοήθεια», δήλωσε η εκπρόσωπος R. Elnagar με ανακοίνωση που απέστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Η ίδια πρόσθεσε ότι το Ταμείο δεν σχολιάζει για την απότομη πτώση της τουρκικής λίρας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι το ΔΝΤ δεν τοποθετείται για τις καθημερινές διακυμάνσεις στις ισοτιμίες των νομισμάτων.
Επίτευξη συμφωνίας με τις ΗΠΑ
Η κρίση τροφοδοτήθηκε από την αύξηση της έντασης με τις ΗΠΑ και την απειλή πρόσθετων κυρώσεων για τα μέτρα που έλαβε η Ουάσιγκτον.
Μια τουρκική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα σε μια προσπάθεια να βρεθεί λύση για την εξοικονόμηση προσώπου.
Αλλά η αποστολή δεν έφερε άμεση πρόοδο.
«Εάν δεν υπάρξει συμβιβασμός μεταξύ των δύο χωρών ή μάλλον των δύο ηγετών, τότε οι επενδυτές θα συνεχίσουν να πωλούν λίρες», τονίζει η Foley.
Επιβολή capital controls
Η Άγκυρα θα μπορούσε να προσπαθήσει να σταματήσει την πτώση της λίρας, εμποδίζοντας τις εκροές κεφαλαίων από τη χώρα.
Αλλά και αυτό θεωρείται ως μη βιώσιμη επιλογή.
Ο Jackson της Capital Economics υποστηρίζει ότι τα capital controls λειτουργούν καλύτερα όταν το κράτος έχει αυστηρό έλεγχο στον χρηματοπιστωτικό τομέα και ο στόχος είναι να σταματήσει οι κάτοικοι να στέλνουν χρήματα στο εξωτερικό, όπως στην Κίνα.
«Οι περισσότερες ροές της Τουρκίας προέρχονται από τους ξένους που δανείζουν ή επενδύουν στη χώρα.
Οι έλεγχοι κεφαλαίου θα εμπόδιζαν μόνο το νέο δανεισμό», τονίζει.
… Να κάνει υπομονή….
Οι αναλυτές λένε ότι, προς το παρόν, αυτή είναι η πιο πιθανή επιλογή.
Παρά τον υψηλό πληθωρισμό και το συνεχιζόμενο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τουρκίας, το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 2% του ΑΕΠ, είναι ακόμα διαχειρίσιμο.
«Ακόμα κι αν η δημοσιονομική πολιτική παραμείνει χαλαρή, δεν θα προκαλέσει ανησυχίες για την ικανότητα της Τουρκίας να πληρώσει τα χρέη της», εκτιμά ο Jackson της Capital Economics.
www.bankingnews.gr
Το τουρκικό νόμισμα έχει υποχωρήσει άνω του 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του 2018, ενώ στις 10/8 εμφάνισε απώλειες που έφθασαν στο 20%, καθώς διαμορφώθηκε έως τις 6,63 λίρες ανά δολάριο.
Ταυτόχρονα έχει καταστεί σαφές ότι αυτή η «βουτιά» καθιστά όλο και πιο δύσκολη την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι σε δολάρια και άρα όσο υποχωρεί η λίρα τόσο καθίσταται πιο ακριβό και μη εξυπηρετήσιμο.
Όσο για τον Erdogan και σήμερα (11/8/2018) υποστήριξε ότι η Τουρκία έχει τη βοήθεια του... Αλλάχ αλλά και των πολιτών της και ως εκ τούτου δεν φοβάται κανέναν!
«Αν οι ΗΠΑ μας γυρίζουν την πλάτη τους, επιλέγοντας αντί ημών έναν πάστορα, συγγνώμη,συνεχίζουμε τον δρόμο μας με αποφασιστικά βήματα», είπε ο Erdogan ενώπιον ενός πλήθους υποστηρικτών του στην παραθαλάσσια πόλη Ριζούντα της Μαύρης Θάλασσας.
«Η αντιμετώπιση από την Αμερική του στρατηγικού της εταίρου μας ενόχλησε, μας αναστάτωσε», σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Η τουρκική οικονομία δεν βρίσκεται σε κρίση ή χρεοκοπία και οι διακυμάνσεις στις ισοτιμίες των νομισμάτων είναι οι "πύραυλοι" ενός οικονομικού πολέμου που συντελείται εις βάρος της Τουρκίας, τόνισε o Erdogan.
Εμπορικές συναλλαγές με Κίνα, Ρωσία και Ουκρανία
O Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η χώρα του προετοιμάζεται για εμπορικές συναλλαγές με εθνικά νομίσματα με την Κίνα, τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Εξάλλου ο Erdogan επανέλαβε την έκκλησή του προς τους Τούρκους να πουλήσουν τα δολάρια και τα ευρώ που διαθέτουν για να στηρίξουν το εθνικό τους νόμισμα.
Παράλληλα, σε άρθρο του στους New York Times προειδοποιήσε ότι μονομερείς ενέργειες από τις ΗΠΑ σε βάρος της Τουρκίας, ενός συμμάχου δεκαετιών, απλά θα υπονομεύσει τα αμερικάνικα συμφέροντα και την ασφάλεια, σημειώνοντας ότι πριν να είναι πολύ αργά η Ουάσινγκτον θα πρέπει να εγκαταλείψει αυτή την τάση της μονομέρειας και της έλλειψης σεβασμού, διότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές και θα αρχίσει να αναζητά για νέους φίλους και συμμάχους.
‘’Αν οι ΗΠΑ δεν αρχίσουν να σέβονται την εθνική κυριαρχία της Τουρκίας και δεν αποδείξουν ότι αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έθνος μας, η συνεργασία μας πιθανόν να κινδυνεύει’’, έγραψε στην αμερικανική εφημερίδα ο Erdogan.
‘’Προτού να είναι πολύ αργά, η Ουάσινγκτον θα πρέπει να εγκαταλείψει την στρεβλή άποψη ότι η σχέση μας μπορεί να είναι ασύμμετρη και να αποδεχτεί το γεγονός ότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές’’, σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος και πρόσθεσε: "Η αποτυχία να αντιστραφεί αυτή η μονομέρεια και η έλλειψη σεβασμού θα μας αναγκάσει να ξεκινήσουμε να αναζητούμε νέους φίλους και συμμάχους".
Τα έξι - σημεία διαφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας
Gullen
Η παραμονή στις ΗΠΑ από το 1999 του Τούρκου ιεροκήρυκα F. Gullen είναι πιθανόν η βασικότερη αιτία της οργής της Άγκυρας.
Η Τουρκία κατηγορεί τον πρώην σύμμαχο του προέδρου Erdogan ότι ενορχήστρωσε το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 2016 και έκτοτε έχει εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό εναντίον των υποστηρικτών του.
Η Άγκυρα ζήτησε, εξάλλου, επανειλημμένα την έκδοση του Gullen, ο οποίος από την πλευρά του διαψεύδει κάθε εμπλοκή στην απόπειρα πραξικοπήματος.
Ωστόσο, προς το παρόν τα αιτήματά της τουρκικής κυβέρνησης πέφτουν στο κενό.
«Το ερώτημα που τίθεται είναι "άραγε, υπάρχουν επαρκώς σαφείς αποδείξεις της προσωπικής ανάμειξης του Gullen;"» επισήμανε, στα τέλη Ιουλίου, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος από τις ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί πολίτες που κρατούνται στην Τουρκία
Η κράτηση εδώ κι ενάμιση χρόνο, την οποία ακολούθησε ο κατ΄ οίκον περιορισμός την περασμένη εβδομάδα, του Αμερικανού πάστορα A. Branson ήταν η υπόθεση που οδήγησε στην τωρινή κρίση μεταξύ Άγκυρας- Ουάσινγκτον.
Ο Μπράνσον, ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας προτεσταντικής εκκλησίας στη Σμύρνη, κατηγορείται για κατασκοπεία και ότι ενήργησε για λογαριασμό του δικτύου του F. Gullen, όπως και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), οργανώσεων που οι τουρκικές αρχές θεωρούν τρομοκρατικές.
Αξιώνοντας την άμεση απελευθέρωσή του, η Ουάσινγκτον απείλησε την Τουρκία με κυρώσεις, προτού προχωρήσει τελικά στην υλοποίηση των απειλών της από την 1η Αυγούστου.
Εκτός του Branson, δύο υπάλληλοι αμερικανικών αποστολών στην Τουρκία παραμένουν υπό κράτηση και άλλος ένας έχει τεθεί σε κατ΄ οίκον περιορισμό.
Η δίκη Halkbank
Τον Μάιο ο M.H.Atila, ο πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, καταδικάστηκε από την αμερικανική δικαιοσύνη σε φυλάκιση 32 ετών για τραπεζική απάτη και συνωμοσία, σε μια υπόθεση που αφορά πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο ίδιος άσκησε έφεση και η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε σφόδρα μετά την καταδίκη του.
Επιπλέον, ένα κολοσσιαίο πρόστιμο ενδέχεται να επιβληθεί στη Halkbank, μια προοπτική που προκαλεί ανησυχίες στην τουρκική ηγεσία.
Στην καρδιά αυτής της υπόθεσης, που θα μπορούσε να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, βρίσκεται ο Τουρκο-ιρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ.
Κατά τη διάρκεια της δίκης, ενέπλεξε τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν αλλά και υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης.
Η Άγκυρα χαρακτήρισε τη δίκη «συνωμοσία» που εξύφανε ο F. Gullen.
Οι Κούρδοι πολιτοφύλακες στη Συρία
Η Τουρκία συνεχίζει να κατηγορεί τις ΗΠΑ για τη στήριξη που παρέχουν στη Συρία, στις Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού (YPG) στο πλαίσιο της μάχης εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.
Η Άγκυρα θεωρεί ότι αυτή η πολιτοφυλακή συνδέεται με το PKK.
Έπειτα από μια πρώτη επιχείρηση το 2016, που στοχοθέτησε τους Κούρδους μαχητές και τους τζιχαντιστές, η Τουρκία εξαπέλυσε φέτος μια επιχείρηση για να εκδιώξει τις YPG από τον θύλακα της Αφρίν.
Κατόπιν, η Άγκυρα απείλησε να επεκτείνει τις επιχειρήσεις της προς τη Μανμπίτζ όπου παραμένουν αναπτυγμένοι Αμερικανοί στρατιώτες.
Ωστόσο, Τουρκία και ΗΠΑ τελικά συμφώνησαν σε έναν «οδικό χάρτη» που προβλέπει την αποχώρηση των YPG από τη Μανμπίτζ και την έναρξη κοινών περιπολιών.
Στις αρχές της εβδομάδας, η Τουρκία διαβεβαίωνε ότι αυτή η συμφωνία δεν θα επηρεαστεί από τη διένεξη με τις ΗΠΑ.
«Δεν βλέπω πώς (αυτός ο οδικός χάρτης) θα μπορούσε να λειτουργήσει με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε βάρος της Τουρκίας», εκτιμά η A. Aidindabas, ερευνήτρια στο European Council on Foreign Relations.
Η προσέγγιση Άγκυρας- Μόσχας
Η Άγκυρα και η Μόσχα συνεργάζονται στενά στο θέμα της Συρίας, όμως το βασικό θέμα που προκαλεί την ανησυχία της Ουάσινγκτον είναι η συμφωνία που συνάφθηκε αναφορικά με την αγορά από την Τουρκία ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, ασύμβατα με τα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ.
Το αμερικανικό Κογκρέσο υπερψήφισε στις αρχές Αυγούστου έναν προϋπολογισμό που απαγορεύει στο Πεντάγωνο να παραδώσει στην Τουρκία μαχητικά F-35, όσο η Άγκυρα δεν δεσμεύεται να τερματίσει τις διαπραγματεύσεις της για την αγορά των S-400.
Η βάση του Ιντσιρλίκ
Από την αρχή της κρίσης με τις ΗΠΑ, στις αρχές Αυγούστου, διατυπώθηκε η άποψη από ΜΜΕ, προσκείμενα στην Άγκυρα, ότι πρέπει να «κλείσει» η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, η οποία βρίσκεται στη νότια Τουρκία και την χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για να εξαπολύσουν πλήγματα εναντίον των τζιχαντιστών στη Συρία.
Γιατί η Τουρκία αποφάσισε να επαναπατρίσει τον χρυσό της τον Μάιο 2018;
Αφού η Βενεζουέλα, η Γερμανία, η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες ανέκτησαν ένα σημαντικό μέρος (αν όχι όλο) του φυσικού τους χρυσού που βρισκόταν στην FED στη Νέα Υόρκη η Τουρκία ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να επαναπατρίσει το χρυσό που βρίσκεται στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ...με κίνητρο να στηρίξει την τουρκική λίρα που καταγράφει συνεχή ιστορικά χαμηλά ένανρτι του δολαρίου.
Ένα δολάριο ισοδυναμεί με 4,49 τουρκικές λίρες στις 20 Μαίου 2018 όταν 10 χρόνια πίσω το 2008 1 δολάριο ισοδυναμούσε με 1,1980 τουρκικές λίρες.
Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που η Τουρκία έχει από την FED να επιστρέψει τον χρυσό της Τουρκίας: τα τελευταία χρόνια η Τουρκία έχει επαναπατρίσει 220 τόνους χρυσού από το εξωτερικό, εκ των οποίων 28,7 τόνους από τις ΗΠΑ το 2017.
Σύμφωνα με μια έκθεση της ελβετικής Schweiz am Wochenende, ο επαναπατρισμός είναι πλήρης, ενώ η τουρκική κεντρική τράπεζα αποσύρει όλα τα αποθέματα χρυσού της από τις Η.Π.Α. λόγω της «τεταμένης πολιτικής κατάστασης».
Ωστόσο, αντί να μεταφέρει τον φυσικό χρυσό στην Κωνσταντινούπολη, όπως ανέφερε ο τουρκικός τύπος τον Απρίλιο, η ελβετική εφημερίδα σημειώνει ότι περίπου 19 τόνοι τουρκικού χρυσού αποθηκεύονται τώρα στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών της Βασιλείας – BIS-.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΝΤ, τα συνολικά αποθέματα χρυσού της Τουρκίας εκτιμώνται σε 596 τόνους τον Μάιο 2018, δηλαδή 5 τόνους λιγότερους από τον Απρίλιο και αξίας κάτω των 23 δισεκ. δολαρίων.
Η Τουρκία είναι ο 11ος μεγαλύτερο κάτοχος χρυσού, πίσω από τις Κάτω Χώρες και μπροστά από την Ινδία.
Ο επαναπατρισμός χρυσού στην Τουρκία έρχεται σε μια ευαίσθητη στιγμή για το νόμισμα της Τουρκίας, η λίρα που έχει χτυπηθεί τον περασμένο μήνα και υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα έναντι του δολαρίου την περασμένη εβδομάδα, λόγω του διψήφιου πληθωρισμού στην Τουρκία.
Από την άλλη πλευρά ο Πρόεδρος Erdogan αρνείται να αυξήσει τα επιτόκια.
Εν τω μεταξύ, ο Erdogan τηρεί σκληρή στάση απέναντι στο αμερικανικό νόμισμα, τονίζοντας ότι τα διεθνή δάνεια θα έπρεπε να δίδονται σε αξία χρυσού και όχι δολαρίου.
«Έκανα μια πρόταση σε μια συνάντηση της ομάδας των G20. Ρώτησα:
Γιατί συνάπτουμε όλα τα δάνεια σε δολάρια;
Ας χρησιμοποιήσουμε άλλο νόμισμα.
Προτείνω τα δάνεια να αποτιμώνται με βάση το χρυσό ", ανέφερε ο Erdogan κατά τη διάρκεια ομιλίας στην τελετή έναρξης του Παγκόσμιου Κογκρέσου Επιχειρηματικότητας στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Απριλίου, ανέφερε η Hurriyet.
Με το δολάριο ο κόσμος είναι πάντα υπό πίεση στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Πρέπει να σώσουμε τα κράτη και τα έθνη από αυτή την πίεση των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Ο χρυσός δεν υπήρξε ποτέ εργαλείο πίεσης καθ 'όλη την ιστορία.
Με άλλα λόγια, ο Erdogan για την συντριβή της τουρκικής λίρας θεωρεί ότι οφείλεται στο ότι η Τουρκία δεν έχει αρκετό φυσικό χρυσό.
Και ενώ ο Erdogan κάνει κινήσεις για να προστατέψει την λίρα η συνεχιζόμενη παγκόσμια έλλειψη φυσικού χρυσού ώθησε τις τράπεζες να καταργήσουν το χρυσό (GOFO) – ως σημείο αναφοράς λόγω της έλλειψης φυσικού χρυσού - τον Ιανουάριο του 2015.
Η Τουρκία είναι μια από τις πολλές χώρες που έχουν μεταφέρει το χρυσό τους από το καλύτερα φυλασσόμενο σημείο στον κόσμο, που βρίσκεται 95 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στην 33 Liberty Street του Μανχάταν, γνωστή ως New York Fed.
Το κύμα επαναπατρισμού ξεκίνησε το 2012, όταν η Βενεζουέλα ανακοίνωσε ότι αποσύρει και τους 160 τόνους χρυσού της στη Νέα Υόρκη, αξίας περίπου 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Στη συνέχεια, η γερμανική Bundesbank ζήτησε να επιστραφούν 300 τόνοι, ενώ η Fed δήλωσε ότι θα χρειαστούν επτά χρόνια για να μεταφερθούν οι 300 τόνοι χρυσού.
Οι Κάτω Χώρες έχουν επίσης επαναπατρίσει 122,5 τόνους χρυσού.
Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Fed, ο όγκος του φυσικού χρυσού που βρίσκεται αποθηκευμένος στην FED Νέας Υόρκης έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο, ή σε 5.750 τόνους, μετά το κύμα αποσύρσεων που ξεκίνησαν το 2014 και συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 2016, με παύση 15 μηνών.
Από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2018 η Τουρκία επαναπάτρισε μεγάλο μέρος των 28 τόνων χρυσού που έφυγαν από την FED της Νέας Υόρκης.
Η Fed της Νέας Υόρκης εξακολουθεί να κατέχει 5.750.000 τόνους ξένου χρυσού και η τάση είναι ο φυσικός χρυσός να επιστρέψει στα έθνη….
Οι αδυναμίες της τουρκικής οικονομίας
Η λίρα έχει υποχωρήσει σχεδόν 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του 2018, ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων βρίσκονται στα ύψη.
Η επιβολή κυρώσεων ενάντια δύο κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης Erdogan από τον Donald Trump και η σημερινή (10/8) ανακοίνωσή του ότι στην Τουρκία θα επιβληθούν διπλάσιοι δασμοί για αλουμίνιο και χάλυβα, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Σε εκτενές της αφιέρωμα η Wall Street Journal παρουσιάζει 12 διαγράμματα στα οποία αποτυπώνονται πλήρως τα μεγάλα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας αλλά και οι επιπτώσεις που έχει η κρίση την οποία διέρχεται σε άλλες αναδυόμενες αγορές.
«Χωρίς φρένο» η πτώση της λίρας
Το τουρκικό νόμισμα έχει υποχωρήσει για 12 διαδοχικές συνεδριάσεις, κάτι που έχει να συμβεί από τον Νοέμβριο του 1999, δηλαδή λίγο πριν η Τουρκία στραφεί για βοήθεια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Η πτώση της λίρας είναι μία από τις χειρότερες της τελευταίας 10ετίας μεταξύ των νομισμάτων των G20, συμπεριλαμβανομένης και της παγκόσμιας κρίσης του 2008 – 2009.
«Παραγωγός» πληθωρισμού
Η συνεχιζόμενη πτώση του νομίσματος, αυξάνει τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό.
Έκρηξη αποδόσεων στα ομόλογα
Μετρήσιμο βάσει των αποδόσεων ομολόγων, το κόστος δανεισμού της χώρας βρίσκεται στη… στρατόσφαιρα, καθώς οι επενδυτές ζητούν πολύ υψηλά επιτόκια προκειμένου να ρισκάρουν να επενδύσουν σε τουρκικά χρεόγραφα.
… αλλά και CDS
Όσο αυξάνονται οι αποδόσεις των ομολόγων τόσο ενισχύονται και οι αγορές CDS, προκειμένου οι επενδυτές να προστατευθούν από τυχόν χρεοκοπία της Τουρκίας.
Προβληματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για το τουρκικό χρηματοοικονομικό σύστημα δεν είναι άλλο από το υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, κάτι που σημαίνει ότι η χώρα έχει άμεση ανάγκη την εισροή ξένων κεφαλαίων για να διατηρήσει ζωντανή την οικονομία της.
Το ΔΝΤ έχει προβλέψει ότι η Τουρκία θα έχει το 2018 το μεγαλύτερο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μεταξύ των G20.
Τεράστιο χρέος σε ξένο νόμισμα
Μία ακόμη απόδειξη της εξάρτησης της Τουρκίας από τις εισροές ξένων κεφαλαίων είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της κυβέρνησης, των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών είναι σε ξένο νόμισμα.
Ένα χρέος δύσκολο να αποπληρωθεί
Όσο βουλιάζει η λίρα τόσο πιο ακριβή καθίσταται η αποπληρωμή του χρέους, προκαλώντας πονοκεφάλους σε εταιρείες και πολίτες.
Μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs)
Οι δυσκολίες στις αποπληρωμές γίνεται όλο και πιο φανερή, καθώς η κυβέρνηση φρόντισε το 2017 να στηρίξει με δικές της εγγυήσεις τον δανεισμό.
Βαρίδι και το πετρέλαιο
Η Τουρκία εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις εισαγωγές πετρελαίου.
Η πτώση της λίρας έναντι του δολαρίου καθιστά αυτές τις εισαγωγές εξαιρετικά ακριβές.
Υψηλή ανάγκη σε καύσιμα
Μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων
Η υποχρέωση αποπληρωμής του εισαγόμενου πετρελαίου σε δολάρια είναι ένας από τους λόγους που οδηγεί σε σημαντική συρρίκνωση τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας.
Πως η Τουρκία μπορεί να σώσει τη λίρα
Η τουρκική λίρα έχει υποχωρήσει σχεδόν 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους, καθώς οι επενδυτές εκφράζουν με αυτόν τον τρόπο την έλλειψη εμπιστοσύνης τους στην τουρκική κυβέρνηση, ενώ φαίνεται να γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας.
Υπάρχουν, άραγε, λύσεις που μπορεί να εφαρμόσει η τουρκική κυβέρνηση, ούτως ώστε να διασώσει το νόμισμά της και να αντιστρέψει την αρνητική αυτή κατάσταση;
Σύμφωνα με άρθρο των Financial Times, σαφώς και υπάρχουν, ενώ μεταξύ αυτών βρίσκονται τόσο η επιβολή capital controls όσο και η στροφή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για λήψη βοήθειας.
Αύξηση επιτοκίων
Το πιο ανησυχητικό για τους επενδυτές είναι η άρνηση της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια, παρόλο που ο πληθωρισμός ξεπερνά το 15%.
Για χρόνια, οι επενδυτές αμφισβήτησαν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, καθώς ο Recep Tayyip Erdogan, αρκετές φορές εξαπέλυε και μάλιστα δημοσίως επιθέσεις στην τράπεζα.
Οι φόβοι αυτοί κατέστησαν πιο έντονοι τον Μάιο 2018 όταν ο Erdogan, σε επίσκεψή του στο Λονδίνο, υποστήριξε ότι θα αναλάβει ο ίδιος τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής.
Η νίκη του στις προεδρικές εκλογές του Ιουνίου ενίσχυσε τις εξουσίες του.
Τον περασμένο μήνα, η κεντρική τράπεζα αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια, δυσαρεστώντας πλήρως τις αγορές.
Ο William Jackson, οικονομολόγος των αναδυόμενων αγορών στην Capital Economics, δήλωσε ότι η αύξηση των επιτοκίων μπορεί να είναι στα χαρτιά, αλλά δεν θα είναι μια βιώσιμη λύση.
«Η πρόσφατη πτώση της λίρας ακολουθεί την ίδια τροχιά που οδήγησε σε αυξήσεις έκτακτης ανάγκης στο παρελθόν», τονίζει και προσθέτει ότι «το ερώτημα είναι αν ο Erdogan θα το επιτρέψει».
Αίτημα για βοήθεια από το ΔΝΤ
Ορισμένοι αναλυτές πρότειναν στην Τουρκία να αναζητήσει υποστήριξη από το ΔΝΤ, όπως έκανε η Αργεντινή τον Ιούνιο 2018.
Αυτό όμως θα απαιτούσε από την Τουρκία να συμφωνήσει - ή, ιδανικά, να προτείνει - ένα οικονομικό πρόγραμμα αυστηρών νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών. Υπάρχει ελάχιστη ένδειξη ότι αυτό θα υλοποιηθεί.
«Δεν είναι αδύνατο ο Erdogan να υποκύψει στην πίεση της αγοράς και να ανακοινώσει μέτρα φιλικά προς την αγορά», δήλωσε η Jane Foley, κορυφαία αναλύτρια της Rabobank, όμως προσθέτει ότι « φαίνεται πολύ απίθανο να παραδώσει τον δημοσιονομικό έλεγχο στο ΔΝΤ».
Πάντως το Ταμείο φρόντισε να απαντήσει καθώς σε ανακοίνωσή του τόνισε ότι η Άγκυρα δεν έχει προσεγγίσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να ζητήσει οικονομική βοήθεια δήλωσε μία εκπρόσωπος του ΔΝΤ.
«Δεν έχουμε λάβει καμία ένδειξη από τις τουρκικές αρχές ότι σκέφτονται να υποβάλλουν αίτημα για οικονομική βοήθεια», δήλωσε η εκπρόσωπος R. Elnagar με ανακοίνωση που απέστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Η ίδια πρόσθεσε ότι το Ταμείο δεν σχολιάζει για την απότομη πτώση της τουρκικής λίρας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι το ΔΝΤ δεν τοποθετείται για τις καθημερινές διακυμάνσεις στις ισοτιμίες των νομισμάτων.
Επίτευξη συμφωνίας με τις ΗΠΑ
Η κρίση τροφοδοτήθηκε από την αύξηση της έντασης με τις ΗΠΑ και την απειλή πρόσθετων κυρώσεων για τα μέτρα που έλαβε η Ουάσιγκτον.
Μια τουρκική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα σε μια προσπάθεια να βρεθεί λύση για την εξοικονόμηση προσώπου.
Αλλά η αποστολή δεν έφερε άμεση πρόοδο.
«Εάν δεν υπάρξει συμβιβασμός μεταξύ των δύο χωρών ή μάλλον των δύο ηγετών, τότε οι επενδυτές θα συνεχίσουν να πωλούν λίρες», τονίζει η Foley.
Επιβολή capital controls
Η Άγκυρα θα μπορούσε να προσπαθήσει να σταματήσει την πτώση της λίρας, εμποδίζοντας τις εκροές κεφαλαίων από τη χώρα.
Αλλά και αυτό θεωρείται ως μη βιώσιμη επιλογή.
Ο Jackson της Capital Economics υποστηρίζει ότι τα capital controls λειτουργούν καλύτερα όταν το κράτος έχει αυστηρό έλεγχο στον χρηματοπιστωτικό τομέα και ο στόχος είναι να σταματήσει οι κάτοικοι να στέλνουν χρήματα στο εξωτερικό, όπως στην Κίνα.
«Οι περισσότερες ροές της Τουρκίας προέρχονται από τους ξένους που δανείζουν ή επενδύουν στη χώρα.
Οι έλεγχοι κεφαλαίου θα εμπόδιζαν μόνο το νέο δανεισμό», τονίζει.
… Να κάνει υπομονή….
Οι αναλυτές λένε ότι, προς το παρόν, αυτή είναι η πιο πιθανή επιλογή.
Παρά τον υψηλό πληθωρισμό και το συνεχιζόμενο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τουρκίας, το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 2% του ΑΕΠ, είναι ακόμα διαχειρίσιμο.
«Ακόμα κι αν η δημοσιονομική πολιτική παραμείνει χαλαρή, δεν θα προκαλέσει ανησυχίες για την ικανότητα της Τουρκίας να πληρώσει τα χρέη της», εκτιμά ο Jackson της Capital Economics.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών