Ρωσία, Ιράν, Τουρκμενιστάν, Καζακστάν και Αζερμπαϊτζάν «μοίρασαν» την Κασπία
Η επί δύο δεκαετίες διαμάχη σχετικά με το καθεστώς της Κασπίας Θάλασσας έφτασε στο τέλος της την περασμένη Κυριακής, όταν πέντε παράκτια κράτη (Ρωσία, Ιράν, Τουρκμενιστάν, Καζακστάν και Αζερμπαϊτζάν) συμφώνησαν σε ένα ειδικό νομικό καθεστώς.
Πριν δημοσιευθεί η τελική συμφωνία, το BBC έγραψε ότι όλα τα παράκτια κράτη θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση πέρα από τα χωρικά τους ύδατα, αλλά οι φυσικοί πόροι θα διαιρεθούν.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει εγγυηθεί την στρατιωτική παρουσία σε ολόκληρη τη λεκάνη και δεν θα δεχθεί οποιεσδήποτε δυνάμεις του ΝΑΤΟ στην Κασπία.
Ρωσικές εταιρείες ενέργειας που εξερεύνησαν την Κασπία ανέφεραν ότι τα αποθέματα είναι 50 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 8,4 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Το Τουρκμενιστάν μπορεί τελικά να αρχίσει να εξετάζει τη σύνδεση με αγωγό φυσικού αερίου Τουρκίας - Αζερμπαϊτζάν (TANAP) μέσω Κασπίας, ενώ το Ιράν έχει αποκτήσει αυξημένο ενεργειακό εφοδιασμό για τις μεγαλύτερες πόλεις της στο βόρειο τμήμα της χώρας (Τεχεράνη, Ταυρίδα και Mashhad).
Αυτή η διαμάχη κάνει ένα να αναρωτιέται κανείς σε ποιο βαθμό οι κυρώσεις των ΗΠΑ θα καθιστούσαν το Ιράν αρκετά ευάλωτο για να δεχτεί αυτό που πάντα απέφευγε - και πόσο οι κυρώσεις εξυπηρετούσαν πραγματικά τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ.
Αν ο βυθός, πλούσιος σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, είναι διαιρεμένος, αυτό σημαίνει περισσότερος πλούτος και ενέργεια για την περιοχή.
Από το 1970 μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ) το 1991, η Κασπία Θάλασσα χωρίστηκε σε υποτομείς για το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρωσία, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν - όλες τις πρώην δημοκρατίες της ΕΣΣΔ.
Η διαίρεση εφαρμόστηκε με βάση τη διεθνώς αποδεκτή διάμεση γραμμή.
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η νέα διαταγή απαιτούσε νέους κανονισμούς.
Το ερώτημα ήταν αν η Κασπία ήταν θάλασσα ή λίμνη;
Εάν θεωρηθεί ως θάλασσα τότε θα έπρεπε να καλύπτεται από τον Διεθνή Ναυτικό Νόμο, δηλαδή το δίκαιο της θάλασσας των Ηνωμένων Εθνών.
Αλλά αν ορίζεται ως λίμνη, τότε θα μπορούσε να χωριστεί εξίσου και μεταξύ των πέντε χωρών.
Η λεγόμενη διαμάχη για «λίμνη ή θάλασσα» περιστρέφεται κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των κρατών, αλλά και θίγει ορισμένα βασικά παγκόσμια ζητήματα - την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη λεκάνη της Κασπίας, την ελευθερία της πρόσβασης, το δικαίωμα να ενεργήσει κανείς πέρα από τα χωρικά ύδατα, την πρόσβαση στην αλιεία και της διαχείρισης της θαλάσσιας ρύπανσης.
Ακόμα κι αν ακόμα δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομέρειες σχετικά με τη συμφωνία, το Ιράν φαίνεται να έχει αποκτήσει πολύ λιγότερα από ό, τι οι γείτονές της, καθώς έχει μικρότερο εύρος συνόρων στην Κασπία.
Από τη σκοπιά της ενέργειας, το Ιράν θα ήταν μια φυσική αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου της λεκάνης της Κασπίας, καθώς μεγάλες πόλεις της χώρας (Τεχεράνη, Ταυρίδα και Mashhad) είναι πιο κοντά στην Κασπία από ό, τι στα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν.
Αγοράζοντας ενέργειας από την Κασπία θα επιτραπεί επίσης στο Ιράν να εξάγει περισσότερα από τα δικά του αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθιστώντας τη χώρα μια διαδρομή διέλευσης από τη λεκάνη της Κασπίας στις διεθνείς αγορές.
Για παράδειγμα, για το Τουρκμενιστάν (το οποίο θα ήθελε να πουλήσει φυσικό αέριο στο Πακιστάν), το Ιράν παρέχει μια βολική γεωγραφία.
Εάν τα επιφανειακά ύδατα είναι κοινά χρήσιμα, όλες οι παράκτιες χώρες θα έχουν πρόσβαση πέρα από τα χωρικά ύδατά τους.
Στην πράξη, αυτό αντιπροσωπεύει μια αυξανόμενα αφοσιωμένη ρωσική παρουσία στη λεκάνη απορροής.
Επίσης, μειώνει τα περιθώρια για την παρουσία του ΝΑΤΟ, όπως φαίνεται να γίνει κατανοητό ότι μόνο τα πέντε παράκτια κράτη θα έχουν το δικαίωμα να στρατιωτικής παρουσίας στην Κασπία.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Ρωσία έχει ήδη χρησιμοποιήσει τα πολεμικά πλοία της στην Κασπία για να ξεκινήσει πυραυλικές επιθέσεις σε στόχους εντός της Συρίας, αυτή η αυξημένη ρωσική παρουσία θα μπορούσε ενδεχομένως να μετατραπεί σε απειλή για την ασφάλεια του Ιράν.
Πολλά ερωτήματα μπορούν τώρα να τεθούν σχετικά με το τι θα μπορούσε να έχει λάβει η Τεχεράνη στην ανταλλαγή, αλλά ένα αποδεικτικό στοιχείο για το τι θα μπορούσε να ωθήσει το Ιράν σε συμφωνία σχετικά με την ευάλωτη θέση του έναντι των κυρώσεων των ΗΠΑ.
Δεδομένου ότι το αποτέλεσμα αυτών των κυρώσεων φαίνεται να είναι ότι το Ιράν συναίνεσε στη συμφωνία της Κασπίας, επιτρέποντας στη Ρωσία να τοποθετήσει πολεμικά πλοία στα σύνορά της, απομακρύνοντας το ΝΑΤΟ από την εξίσωση της λεκάνης της Κασπίας και αυξάνονταςτα μη δυτικά ενεργειακά εφόδια (άμεσα ή έμμεσα, σφαίρα γεωπολιτικής επιρροής).
www.bankingnews.gr
Πριν δημοσιευθεί η τελική συμφωνία, το BBC έγραψε ότι όλα τα παράκτια κράτη θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση πέρα από τα χωρικά τους ύδατα, αλλά οι φυσικοί πόροι θα διαιρεθούν.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει εγγυηθεί την στρατιωτική παρουσία σε ολόκληρη τη λεκάνη και δεν θα δεχθεί οποιεσδήποτε δυνάμεις του ΝΑΤΟ στην Κασπία.
Ρωσικές εταιρείες ενέργειας που εξερεύνησαν την Κασπία ανέφεραν ότι τα αποθέματα είναι 50 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 8,4 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Το Τουρκμενιστάν μπορεί τελικά να αρχίσει να εξετάζει τη σύνδεση με αγωγό φυσικού αερίου Τουρκίας - Αζερμπαϊτζάν (TANAP) μέσω Κασπίας, ενώ το Ιράν έχει αποκτήσει αυξημένο ενεργειακό εφοδιασμό για τις μεγαλύτερες πόλεις της στο βόρειο τμήμα της χώρας (Τεχεράνη, Ταυρίδα και Mashhad).
Αυτή η διαμάχη κάνει ένα να αναρωτιέται κανείς σε ποιο βαθμό οι κυρώσεις των ΗΠΑ θα καθιστούσαν το Ιράν αρκετά ευάλωτο για να δεχτεί αυτό που πάντα απέφευγε - και πόσο οι κυρώσεις εξυπηρετούσαν πραγματικά τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ.
Αν ο βυθός, πλούσιος σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, είναι διαιρεμένος, αυτό σημαίνει περισσότερος πλούτος και ενέργεια για την περιοχή.
Από το 1970 μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ΕΣΣΔ) το 1991, η Κασπία Θάλασσα χωρίστηκε σε υποτομείς για το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρωσία, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν - όλες τις πρώην δημοκρατίες της ΕΣΣΔ.
Η διαίρεση εφαρμόστηκε με βάση τη διεθνώς αποδεκτή διάμεση γραμμή.
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η νέα διαταγή απαιτούσε νέους κανονισμούς.
Το ερώτημα ήταν αν η Κασπία ήταν θάλασσα ή λίμνη;
Εάν θεωρηθεί ως θάλασσα τότε θα έπρεπε να καλύπτεται από τον Διεθνή Ναυτικό Νόμο, δηλαδή το δίκαιο της θάλασσας των Ηνωμένων Εθνών.
Αλλά αν ορίζεται ως λίμνη, τότε θα μπορούσε να χωριστεί εξίσου και μεταξύ των πέντε χωρών.
Η λεγόμενη διαμάχη για «λίμνη ή θάλασσα» περιστρέφεται κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των κρατών, αλλά και θίγει ορισμένα βασικά παγκόσμια ζητήματα - την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη λεκάνη της Κασπίας, την ελευθερία της πρόσβασης, το δικαίωμα να ενεργήσει κανείς πέρα από τα χωρικά ύδατα, την πρόσβαση στην αλιεία και της διαχείρισης της θαλάσσιας ρύπανσης.
Ακόμα κι αν ακόμα δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομέρειες σχετικά με τη συμφωνία, το Ιράν φαίνεται να έχει αποκτήσει πολύ λιγότερα από ό, τι οι γείτονές της, καθώς έχει μικρότερο εύρος συνόρων στην Κασπία.
Από τη σκοπιά της ενέργειας, το Ιράν θα ήταν μια φυσική αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου της λεκάνης της Κασπίας, καθώς μεγάλες πόλεις της χώρας (Τεχεράνη, Ταυρίδα και Mashhad) είναι πιο κοντά στην Κασπία από ό, τι στα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν.
Αγοράζοντας ενέργειας από την Κασπία θα επιτραπεί επίσης στο Ιράν να εξάγει περισσότερα από τα δικά του αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθιστώντας τη χώρα μια διαδρομή διέλευσης από τη λεκάνη της Κασπίας στις διεθνείς αγορές.
Για παράδειγμα, για το Τουρκμενιστάν (το οποίο θα ήθελε να πουλήσει φυσικό αέριο στο Πακιστάν), το Ιράν παρέχει μια βολική γεωγραφία.
Εάν τα επιφανειακά ύδατα είναι κοινά χρήσιμα, όλες οι παράκτιες χώρες θα έχουν πρόσβαση πέρα από τα χωρικά ύδατά τους.
Στην πράξη, αυτό αντιπροσωπεύει μια αυξανόμενα αφοσιωμένη ρωσική παρουσία στη λεκάνη απορροής.
Επίσης, μειώνει τα περιθώρια για την παρουσία του ΝΑΤΟ, όπως φαίνεται να γίνει κατανοητό ότι μόνο τα πέντε παράκτια κράτη θα έχουν το δικαίωμα να στρατιωτικής παρουσίας στην Κασπία.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Ρωσία έχει ήδη χρησιμοποιήσει τα πολεμικά πλοία της στην Κασπία για να ξεκινήσει πυραυλικές επιθέσεις σε στόχους εντός της Συρίας, αυτή η αυξημένη ρωσική παρουσία θα μπορούσε ενδεχομένως να μετατραπεί σε απειλή για την ασφάλεια του Ιράν.
Πολλά ερωτήματα μπορούν τώρα να τεθούν σχετικά με το τι θα μπορούσε να έχει λάβει η Τεχεράνη στην ανταλλαγή, αλλά ένα αποδεικτικό στοιχείο για το τι θα μπορούσε να ωθήσει το Ιράν σε συμφωνία σχετικά με την ευάλωτη θέση του έναντι των κυρώσεων των ΗΠΑ.
Δεδομένου ότι το αποτέλεσμα αυτών των κυρώσεων φαίνεται να είναι ότι το Ιράν συναίνεσε στη συμφωνία της Κασπίας, επιτρέποντας στη Ρωσία να τοποθετήσει πολεμικά πλοία στα σύνορά της, απομακρύνοντας το ΝΑΤΟ από την εξίσωση της λεκάνης της Κασπίας και αυξάνονταςτα μη δυτικά ενεργειακά εφόδια (άμεσα ή έμμεσα, σφαίρα γεωπολιτικής επιρροής).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών