Τελευταία Νέα
Απόψεις - Άρθρα

Γιατί δεν πρέπει (και δεν χρειάζεται) να μπουν στην προκρούστεια κλίνη (και πάλι) οι συντάξεις

tags :
Γιατί δεν πρέπει (και δεν χρειάζεται) να μπουν στην προκρούστεια κλίνη (και πάλι) οι συντάξεις
Η αύξηση των δαπανών για συντάξεις βοηθά μέχρι κάποιο επίπεδο την ελληνική οικονομία
Το «φάντασμα» της περικοπής των συντάξεων ήρθε και πάλι για άλλη μια φορά να κάνει την εμφάνισή του στην ανατολή της μεταμνημονιακής περιόδου στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση εάν περικόψει τις συντάξεις ως έχει συμφωνήσει θα πληρώσει ένα βαρύ πολιτικό μάρμαρο την ώρα της κάλπης.

Τα ασυγχώρητα λάθη του ΔΝΤ

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιμένει ότι πρόκειται για διαρθρωτικό, για δομικό μέτρο, καθώς στην Ελλάδα οι δαπάνες για συντάξεις στέκουν στο 17% του παραγόμενου εισοδήματος (ΑΕΠ) την ώρα που στην υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι χαμηλότερα. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ΔΝΤ, οι υπέρογκες δημόσιες δαπάνες βάζουν τρικλοποδιά στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και η εύκολη λύση της περικοπής βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε δαπάνες που δεν τις θεωρεί παραγωγικές, όπως είναι οι μεταβιβαστικές πληρωμές. Πληρωμές δηλαδή για τις οποίες το κράτος δεν λαμβάνει κάτι σαν αντάλλαγμα (όπως στην περίπτωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων όπου παράγουν υπηρεσίες). Ανάλογες μη παραγωγικές δαπάνες θεωρούνται τα επιδόματα.
Το πρώτο λάθος που κάνει το ΔΝΤ είναι το γεγονός ότι παραβλέπει ότι οι δαπάνες για συντάξεις «σκαρφάλωσαν» στη διάρκεια των Μνημονιακών Παγετώνων ως ποσοστό του ΑΕΠ όχι λόγω αύξησης των συντάξεων αλλά λόγω τεράστιας συρρίκνωσης του ΑΕΠ. Μια συρρίκνωση που ήταν απόρροια και των λαθών του ίδιου του Ταμείου.



Η «μαγκούρα» της επίδρασης των συντάξεων στο παραγόμενο προϊόν/ εισόδημα

Ένα ακόμη λάθος του ΔΝΤ έχει να κάνει με τον πολλαπλασιαστικό ρόλο που παίζουν οι δημόσιες δαπάνες στην ελληνική οικονομία. Εδώ να θυμίσουμε ότι το ΔΝΤ στη διάρκεια της μνημονιακής περιόδου υπολόγισε λαθεμένα τον πολλαπλασιαστή δημοσίων δαπανών. Πίστευετο Ταμείο ότι η περικοπή δαπανών κατά 1 ευρώ θα στοίχιζε, θα περιόριζε το εισόδημα στην ελληνική οικονομία, κατά 0,5 ευρώ. Το τίμημα ήταν τελικά πολύ μεγαλύτερο, με τη Κριστίν Λαγκάρντ να παραδέχεται το λάθος του ΔΝΤ.
Στο παρακάτω διάγραμμα βλέπουμε ότι η αύξηση των δαπανών για συντάξεις βοηθά μέχρι κάποιο επίπεδο την ελληνική οικονομία.
 
 
Καθώς αυξάνονται οι συντάξεις αυξάνεται και το παραγόμενο προϊόν, αλλά με εκθετικό βαθμό και με φθίνοντα ρυθμό μετά από κάποιο σημείο.
Και τούτο εξηγείται από το γεγονός ότι αυξάνεται η ιδιωτική κατανάλωση δίνοντας κίνητρο στις επιχειρήσεις να παράγουν περισσότερο, ενώ η αύξηση των υψηλών συντάξεων τροφοδοτεί και την ιδιωτική αποταμίευση που χρηματοδοτεί τις επενδύσεις. Μετά όμως από κάποιο επίπεδο η άνοδος των συντάξεων ωφελεί ολοένα και λιγότερο την οικονομία καθώς το κράτος για να ανταπεξέλθει στις αυξημένες δαπάνες και μη μπορώντας να αυξήσει τα έσοδά του άλλο μέσα από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, επιβάλλει νέους φόρους ή αυξάνει τους συντελεστές, με αποτέλεσμα το διαθέσιμο εισόδημα να μειώνεται και με τη σειρά τους η ιδιωτική κατανάλωση και αποταμίευση, ενώ σκάβει παράλληλα αυτό το λάκκο στις ιδιωτικές επενδύσεις. Επιπλέον μετά από κάποιο επίπεδο αύξησης της δαπάνης για συντάξεις, τροφοδοτείται το κίνητρο της επιτάχυνσης της εξόδου για συνταξιοδότηση (άνοδος των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, ροπή για συνταξιοδότηση), έχοντας ως συνέπεια τη μείωση της παραγωγικότητας, με αποτέλεσμα να μη προκαλείται αύξηση του παραγόμενου προϊόντος.
Στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, η μείωση των συντάξεων βλέπουμε στο παραπάνω διάγραμμα ότι δεν έφερε την άνοδο του ΑΕΠ, αλλά ούτε ήταν και αυτό που προκάλεσε την πτώση του, όπως έγινε με τις περικοπές μισθών και τη φορολαίλαπα. Κι αυτό εξηγεί και το...στρίψιμο της καμπύλης που σχηματίζει τη μαγκούρα στο παραπάνω διάγραμμα.

Τί πρέπει να γίνει όσον αφορά τις συντάξεις

Το ΔΝΤ είναι ότι θέλει «με μαχαίρι» να φέρει το ποσοστό των δαπανών για συντάξεις πολύ χαμηλότερα ως προς το ΑΕΠ, ενώ η προσαρμογή θα έπρεπε να είναι σε βάθος χρόνου. Δηλαδή όταν το ΑΕΠ σε βάθος χρόνου θα έχει αυξηθεί σωρευτικά κατά 20% (με 2% το χρόνο δυστυχώς σε 9 χρόνια), εάν «παγώσουν» οι συντάξεις σήμερα στα τρέχοντα επίπεδα και δε μειωθούν αλλά ούτε και αυξηθούν, το ποσοστό προσαρμόζεται στον ευρωπαϊκό μέσο όρο στα επόμενα χρόνια.
Είναι επιβεβλημένο να μπει άλλη γκιλοτίνα στις συντάξεις. Όμως είναι αναγκαία και η κατάψυξή τους στα τρέχοντα επίπεδα και η έμφαση σε άλλα αναπτυξιακά μέτρα για να τρέξει πιο γρήγορα το άτι της ανάπτυξης.
 


Ειδικά η περικοπή των συντάξεων κάτω των 735 ευρώ υπολογίζεται ότι θα πλήξει βάναυσα την κατανάλωση, ενώ το κούρεμα των συντάξεων άνω των 1400 ευρώ θα επιφέρει πλήγμα μόλις στην ιδιωτική αποταμίευση που ξεκινά από αυτό το επίπεδο.

Κανένας «πονοκέφαλος» για τα έσοδα

Πέραν του δημοσιονομικού της υπόθεσης, δεν τίθεται θέμα περικοπής δαπανώνμ μέσω των συντάξεων αφού οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων δεν τίθενται σε κίνδυνο, ίσα ίσα έχουμε μάτωμα της αγελάδας και υπεραπόδοση. Για να αποφευχθεί το μάτωμα η γενναία μείωση του συντελεστή φόρου στις επιχειρήσεις από το 29% στο 22% θα γεννούσε πρόσθετα έσοδα και θα τραυμάτιζε θανάσιμα την ανεργία.  

Κωνσταντίνος Βουδούρης
Καθηγητής Οικονομικών/Χρηματοοικονομικών
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης