Τελευταία Νέα
Απόψεις - Άρθρα

Παπαϊωάννου (Fast Finance): Το κουτί της Πανδώρας, παγκόσμιο χρέος και ομολογιακές αγορές

tags :
Παπαϊωάννου (Fast Finance): Το κουτί της Πανδώρας, παγκόσμιο χρέος και ομολογιακές αγορές
Ποια επίπεδα έχουν σπάσει και δημιουργούν ανησυχίες στους επενδυτές και πως θα μειωθούν αυτές οι ανησυχίες
Αν ζούσε σήμερα ο Ησίοδος, το Παγκόσμιο κρατικό και Ιδιωτικό χρέος θα καταλάμβανε σχεδόν όλο το χώρο στο «κουτί της Πανδώρας» του, με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα.
Τα πάνω από 80 τρισεκατομμύρια δολάρια κρατικό χρέος που απεικονίζεται ακολούθως , αν αθροιστεί με τα 167 ΤΡΙΣ δολάρια Ιδιωτικού χρέους (Νοικοκυριά – Επιχειρήσεις & Τράπεζες) δημιουργούν μια εν δυνάμει πυρηνική βόμβα ύψους 247 τρισεκατομμυρίων δολαρίων συνολικού Παγκόσμιου χρέους (στοιχειά  ΙIF A’ τριμήνου 2018).

Ακολουθεί απεικόνιση Δημοσίου χρέους Εξαμήνου 2018
 
 
Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρέους αφορά κυρίως κρατικές & εταιρικές ομολογιακές εκδόσεις.
Οι ομολογιακές αγορές Διεθνώς, απορροφούν πολλαπλασίως μεγαλύτερα κεφάλαια από τις αγορές μετοχών και προσελκύουν κυρίως θεσμικούς αλλά και μεγάλους ιδιώτες επενδυτές, τόσο σε κρατικά όσο και σε εταιρικά χρεόγραφα.
Οι Ομολογιακές αγορές για μεγάλο χρονικό διάστημα βίωναν μια εποχή χαμηλών επιτοκίων, κυρίως λόγω της αφθονίας χρήματος που χορηγούσαν οι Κεντρικές τράπεζες, μέσω κυκλικών  προγραμμάτων  Ποσοτικής χαλάρωσης (QE), που ως βασικό στόχο είχαν την τόνωση της Παγκόσμιας οικονομίας και την αποφυγή φαινομένων ύφεσης, που δημιουργούσαν σε τακτά χρονικά διαστήματα μικρές ή μεγάλες οικονομικές κρίσεις.
Το φάρμακο της συνεχούς φθηνής παρεχόμενης ρευστότητας λειτούργησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά όπως όλα τα φάρμακα όταν χορηγείται για πολύ καιρό και σε μεγάλες δόσεις,  δημιουργεί παρενέργειες ή δεν έχει ποια αποτέλεσμα. Έτσι οι Κεντρικές τράπεζες με προεξάρχουσες την FED και την ECB αποφάσισαν να διακόψουν την θεραπεία αργά αλλά σταθερά.
Η ανακοίνωση και μόνο της περιστολής των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, σε μια θεωρητικά αποτελεσματική αγορά, θα έπρεπε άμεσα να είχε επηρεάσει άμεσα αυξητικά  τα επιτόκια δανεισμού και πτωτικά τις χρηματαγορές, αλλά αντί αυτού είδαμε τα επιτόκια να επηρεάζονται ελάχιστα και τις χρηματαγορές να παραμένουν στα υψηλά τους, ενώ οι  Αμερικάνικες αγορές έγραψαν και νέα ιστορικά υψηλά, υποστηριζόμενες από τα καλά εταιρικά αποτελέσματα.
Έτσι και αλλιώς όμως κανένας ποια δεν  πιστεύει ότι οι αγορές λειτουργούν ορθολογικά και πλήρως αποτελεσματικά.
Όλα τα ωραία πράγματα όμως κάποτε τελειώνουν και αργά αλλά βασανιστικά οι δανειστές και οι δανειζόμενοι  του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος αρχίζουν να καταλαβαίνουν τις παρενέργειες που μπορούν να δημιουργηθούν, ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση. Τα σημάδια αχνοφαίνονται εδώ και καιρό και το  πότε θα δημιουργήσουν φαινόμενο tsunami στις διεθνείς χρηματοαγορές δεν είναι μακριά τερματίζοντας έναν υπέρ-δεκαετή κύκλο οικονομικής ανάπτυξης.
Φαινόμενα όπως ο οικονομικός προστατευτισμός, ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός αποτελούν τροφή για την επόμενη οικονομική κρίση, δημιουργώντας πολλές φορές και γεωπολιτικές συγκρούσεις, και αυτή την εποχή τα βλέπουμε όλα μαζί  και ποιο έντονα.
Τα πρώτα αποτελέσματα όλων των ανωτέρω, αρχίζουν και κάνουν την  εμφάνιση τους στο κόστος δανεισμού των κρατών και κυρίως στα 10-ετη ομόλογα τους, που δίνουν και μια μέσο-μακροπροθεσμη εκτίμηση στις αγορές.     
Η Διάσπαση του 3% στο Αμερικάνικό 10-ετές κρατικό ομόλογο, μας προϊδεάζει για συνέχιση της ανοδικής του πορείας,  με πρώτο τεχνικό στόχο το 3,76% και 2Ο το 4%.
 


Μόνο άμεση επιστροφή κάτω από το 3% θα καθησυχάσει τις ανησυχίες, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει αλλάξει από καθοδική σε ανοδική την μακροπρόθεσμη 10-ετή τεχνική του εικόνα από αρχές Ιανουαρίου, προϊδεάζοντας μας για συνέχιση της κίνησης.  
Η Ιταλία που αποτελεί την 3η μεγαλύτερη οικονομία και τον  επόμενο αδύναμο κρίκο της Ε.Ε., αλλά και της αγοράς ομολόγων (όχι αδίκως), αντιμετωπίζει το τελευταίο χρονικό διάστημα έντονη ανοδική κίνηση σε όλη την καμπύλη χρέους της.
Το 10-ετές κρατικό της ομόλογο προσέγγισε πολύ γρήγορα την τεχνική αντίσταση του 3,50%, ως αποτέλεσμα των διαφωνιών της με την Κομισιόν σε θέματα Προϋπολογισμού και ύψους ελλείμματος.
Τυχόν διάσπαση του 3,60% θα επιταχύνει την κίνηση προς το 4% δυσχεραίνοντας περαιτέρω την εξυπηρέτηση του τεράστιου κρατικού της χρέους.
Μόνο με γρήγορη επιστροφή του επιτοκίου κάτω του 2,50%  θα μειωθούν οι ανησυχίες στις αγορές, κάτι που δεν φαίνεται προς το παρών στον ορίζοντα.
 


Και η Γαλλία όμως αντιμετωπίζει ίδια, αλλά προς το παρόν μικρότερης έντασης προβλήματα με άνοδο του επιτοκίου της κατά 50% από τον Ιούλιο του 2018.
Παρά το ότι κρύβεται πίσω από τα μεγάλα προβλήματα της Γείτονος της Ιταλίας, σύντομα θα αρχίσει να απασχολεί και αυτή με την άνοδο των κρατικών της τίτλων την Διεθνή κοινότητα.
Το 10-ετές της ομόλογο κινείται προς το παρόν σε ένα οριζόντιο κανάλι μεταξύ 0,60% & 0,90%,  αλλά τυχόν διάσπαση του επιπέδου προς τα πάνω δίνει στόχους πέριξ του 1,20%, στόχος που εύκολα επιτεύχθηκε αρχές του 2017.  
Πιθανές παρενέργειες με την Ιταλία δεν θα αφήσει αλώβητη την 2η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.
Η κατάσταση θα αρχίσει να ξεφεύγει μόνο αν το 10-ετές Γαλλικό ομόλογο φύγει πάνω από την ζώνη του 1,20%.  
 


Και οι χώρες της Ιβηρικής έχουν δει να ανεβαίνει το κόστος δανεισμού τους, αν και όχι στα επίπεδα του Νοεμβρίου του 2017.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Πορτογαλία που αν και είδε το 10-ετές ομόλογο να φτάνει πέριξ του 2% απέχει ακόμα από το πρόσφατο υψηλό του 2,50%.
Η κίνηση στο οριζόντιο κανάλι που περικλείεται από το 1,70% (κάτω όριο) & 2,13% (άνω όριο) περιορίζει την μεταβλητότητα.
Μόνο κίνηση και παραμονή άνω του 2,50% θα βάλει και την Πορτογαλία σε πρώτο πλάνο ξανά.
 


Ακόμα όμως και η κραταιά Γερμανία έχει δει μια ποσοστιαία αύξηση του 10-ετους ομολόγου της κατά 100% σε σχέση με τα επίπεδα του Μάιου 2018, αποτυπώνοντας την  ανησυχία των ομολογιακών αγορών, ότι κάτι σημαντικό έχει αλλάξει στις αγορές.
Το 0,70% δεν πρέπει να αποκλείεται ως μεσοπρόθεσμος στόχος αν η κατάσταση κινηθεί "επί τα χείρω" στην Ευρωζώνη.  
Η τεχνική αντίσταση του 0,60% προστατεύει προς το παρόν την τεχνική εικόνα και μόνο διασπαση της θα μας ενισχύσει τον προβληματισμό μας.   


Όμως οι αλλαγές στις Διεθνείς ομολογιακές αγορές εκτός από τις ΗΠΑ & την Ευρωζώνη επηρεάζει και τις χώρες τις Ασίας, και μάλιστα ακόμα και τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις όπως η Κίνα.
Από τις αρχές του 2017 το 10-ετες Κινεζικό ομόλογο έχει αλλάξει επίπεδο ανεβαίνοντας από το 2,7% σε $ πέριξ του 4%.
Το τελευταίο  διάστημα καταφέρνει να κινείται οριζόντια στην ζώνη μεταξύ 3,50% και 3,80%.
Επισημαίνουμε βέβαια ότι η Κινεζική αγορά υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς ως αναφορά την συμμετοχή ξένων επενδυτών αλλά και την έξοδο κεφαλαίων από την χώρα.
 

Ως αναφορά τα Ελληνικά κρατικά ομόλογα, το τελευταίο διάστημα το 10-ετές φλερτάρει  έντονα με την διάσπαση το τεχνικού επίπεδου 4,70%.
Τυχόν διάσπαση του οδηγεί στο επίπεδο του 5,04% & 5,30% καθιστώντας απαγορευτική οποιαδήποτε έξοδο στις αγορές.
Μόνο γρήγορη αποκλιμάκωση του κάτω από το όριο του 4,40% θα καθησυχάσει τους εμπλεκόμενους και τις χρηματαγορές.
Η Ελληνική περίπτωση βέβαια δυστυχώς επηρεάζεται αρνητικά τόσο από τις Διεθνείς εξελίξεις και τις επιτοκιακές αλλαγές ένθεν και κείθε του Ατλαντικού, αλλά και από το εσωτερικό πολιτικό –οικονομικό περιβάλλον, γεγονός που την καθιστά αρκετά ευάλωτη.
 


Συμπερασματικά, το Διεθνές επιτοκιακό περιβάλλον βρίσκεται σε μια κρίσιμη μετάλλαξη του.
Η άφθονη παροχή χρήματος με χαμηλά επιτόκια του παρελθόντος, αλλάζει σε ελεγχόμενα μειούμενη ρευστότητα και περιβάλλον αύξησης επιτοκίων μετά σχεδόν μία δεκαετία.
Αυτό θα δημιουργήσει αλυσιδωτά φαινόμενα στην παγκόσμια οικονομία τόσο στι ς αγορές εταιρικών & κρατικών ομολόγων, αυξάνοντας τα επιτόκια , όσο και στις χρηματαγορές που θα έχουν να ανταγωνιστούν τις υψηλότερες επιτοκιακές αποδόσεις των ομολόγων.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτό θα οδηγήσει και σε μεταβλητότητα τις ισοτιμίες νομισμάτων πλήττοντας κυρίως τις ασθενείς οικονομίες , οι οποίες όμως έχουν δανεισθεί τα τελευταία χρόνια σε ξένο νόμισμα, τόσο σε εταιρικό όσο και σε κρατικό επίπεδο καθιστώντας την εξυπηρέτηση του χρέους αυτού δύσκολη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Τουρκία που μέσα σε λίγους μήνες, εξαιτίας της υποτίμησης του νομίσματος της τόσο σε κρατικό (υποτίμηση, πληθωρισμός, αύξηση επιτοκίων, δυσκολία δανεισμού) όσο και σε εταιρικό επίπεδο (πτωχεύσεις εταιριών) κλήθηκε να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, παρά την ισχυρά αναπτυσσόμενη οικονομία της και το δημογραφικό boom..
 
 
Λαμβάνοντας υπόψη και τις γεωπολιτικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο ετοιμαστείτε για σοβαρές αναταράξεις γιατί το κουτί της Πανδώρας σήμερα λέγεται Παγκόσμιο Χρέος & Αύξηση επιτοκίων…

Λουκάς Παπαιωάννου
Οικονομολόγος –Corporate Advisor
Msc Banking & Finance
Fast Finance ΑΕΠΕΥ
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης