Τελευταία Νέα
Διεθνή

Ευρωεκλογές 2019: Ο χάρτης της Ευρώπης αλλάζει – Οι ψηφοφόροι γυρίζουν την πλάτη στα παραδοσιακά κόμματα

Ευρωεκλογές 2019: Ο χάρτης της Ευρώπης αλλάζει – Οι ψηφοφόροι γυρίζουν την πλάτη στα παραδοσιακά κόμματα
Η άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων φοβίζει τους Ευρωπαίους πολιτικούς
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών τα επονομαζόμενα μεγάλα κόμματα ήταν αυτά που καθόριζαν την πολιτική της ΕΕ.
Είτε άνηκαν στην κεντροδεξιά, είτε στην κεντροαριστερά διατηρούσαν την πλειοψηφία στα βασικά όργανα της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όμως οι ευρωεκλογές στις 23-26 Μαΐου 2019 αναμένεται ότι θα αλλάξουν εντελώς τις ισορροπίες, με την ΕΕ στο β’ εξάμηνο του 2019 να είναι εντελώς διαφορετική από ότι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις οι ψηφοφόροι έχουν γυρίσει την πλάτη στα μεγάλα παραδοσιακά κόμματα, εξαιτίας είτε της οικονομικής πολιτικής που εφάρμοσαν κατά την περίοδο της κρίσης (από το 2010 και μετά έως και σήμερα) είτε εξαιτίας της πολιτικής του στο μεταναστευτικό.
Παράλληλα η έλλειψη ξεκάθαρων θέσεων σε αρκετά ζητήματα που καθορίζουν την καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών, τους οδηγεί να επιλέξουν κόμματα που κάποιοι τα χαρακτηρίζουν και πιθανώς να είναι ακραία.
Η εκρηκτική άνοδος των κομμάτων που στηρίζουν εθνικιστικές θέσεις και ρέπουν προς τον λαϊκισμό (υπό την έννοια του ότι «χαϊδεύουν τα αυτιά» των πολιτών σε όλα τα θέματα) αποτελεί απόδειξη των αλλαγών που θα λάβουν χώρα στην ΕΕ τους επόμενους μήνες.
Εάν αλλάξει το υφιστάμενο ισοζύγιο ισχύος, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένας πολύπλοκος σχηματισμός δυνάμεων με περισσότερους ad hoc συνασπισμούς μέσα από τα παραδοσιακά διαχωριστικά κόμματα. Παρόλο που αυτό θα μπορούσε να μειώσει τη νομοθετική αποτελεσματικότητα του Κοινοβουλίου, μια πιο ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο στο δημόσιο συμφέρον στη δημοκρατία σε επίπεδο ΕΕ.
Ωστόσο, αν τα λαϊκίστικα κόμματα αποκτήσουν αρκετή εξουσία για να αποκλείσουν κρίσιμες αποφάσεις, όλα τα άλλα κόμματα θα πρέπει να συνενωθούν για να διατηρήσουν τη λειτουργία της ΕΕ.
Εάν δεν το κάνουν, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών θα ξεκινήσουν να
παρακάμπτουν το κοινοβούλιο με διακυβερνητικές συμφωνίες.
Γραφημα
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μοναδικό διακρατικό κοινοβούλιο του κόσμου που εκλέγεται άμεσα.
Έχει εξουσίες για σημαντικές αποφάσεις όπως το πώς δαπανώνται τα δημόσια χρήματα μέσω του κοινού προϋπολογισμού της ΕΕ και τον τρόπο ρύθμισης της ενιαίας αγοράς.
Ωστόσο, η κοινοβουλευτική δημοκρατία σε επίπεδο ΕΕ έχει από καιρό υποστεί διαρθρωτικό έλλειμμα.
Ενώ οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν δώσει την εξουσία στο Ευρωκοινοβούλιο για εκτεταμένες νομοθετικές και δημοσιονομικές αποφάσεις, οι εθνικές πολιτικές ελίτ δεν επιθυμούν να δημιουργήσουν έναν πανευρωπαϊκό δημοκρατικό χώρο.
Οι ευρωβουλευτές εκλέγονται από εθνικούς καταλόγους, σύμφωνα με τους εκλογικούς νόμους κάθε χώρας, ενώ τα εθνικά πολιτικά κόμματα είναι αυτά που καθορίζουν την εκλογική διαδικασία.
Στο γράφημα που ακολουθεί καταγράφεται η πορεία των εθνικιστικών - ακροδεξιών κομμάτων ανά χώρα της ΕΕ.

Στο Ευρωκοινοβούλιο τα εθνικά κόμματα συγκεντρώνονται σε «οικογένειες».
Η πολιτική σύνθεση αντιστοιχεί περίπου στο αριστερό-δεξιό ιδεολογικό φάσμα που υπήρχε στα περισσότερα κράτη μέλη μέχρι πρόσφατα.
Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ, 219 ευρωβουλευτές) περιλαμβάνει όλα τα χριστιανοδημοκρατικά και συντηρητικά κόμματα (εκτός από τους Συντηρητικούς του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι αποχώρησαν το 2009).
Η Κεντροαριστερά καλύπτεται από την Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (189 ευρωβουλευτές), ενώ τα μικρότερα mainstream κόμματα ομαδοποιούνται με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR, 71 ευρωβουλευτές), τη Συμμαχία των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών (Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών και Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, 52 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κόμματος των Φιλελευθέρων Δημοκρατών για την Ευρώπη).
Τα ακροδεξιά κόμματα χωρίζονται μεταξύ πολλών ομάδων κόμματος: η ECR, η Ευρώπη της Ελευθερίας και της Απευθείας Δημοκρατίας (EFDD, 45 βουλευτές) και η Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας (ENF, 35 βουλευτές).
Είναι πολύ νωρίς για να προβλεφθεί η σύνθεση του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι επιπτώσεις στα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αλλά η μελλοντική πολιτική δυναμική θα υπαγορεύεται από δύο παράγοντες: το τέλος του διπόλου των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών και την ενισχυμένη επιρροή του λαϊκισμού.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα έχει λιγότερους ευρωβουλευτές, αλλά θα μπορούσε να παραμείνει η μεγαλύτερη ομάδα μεμονωμένων κομμάτων.
Αν συνεχιστεί η τάση των πρόσφατων εθνικών εκλογών, η Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών θα χάσει πολλές έδρες.
Για πρώτη φορά, τα δύο αυτά κόμματα ενδέχεται να μην είναι σε θέση να καταλήξουν σε πλειοψηφία, γεγονός που θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά την επιρροή άλλων ομάδων, ιδιαίτερα των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων.
Το La République En Marche του Macron θα μπορούσε επίσης να είναι ένας σημαντικός νέος παίκτης, είτε ως κεντρικός κόμβος μιας νέας συμμαχίας είτε ως σύνδεσμος με τους Φιλελεύθερους.
Ως αποτέλεσμα, το ΕΚ θα μπορούσε να μοιάζει περισσότερο με τα ολλανδικά ή τα δανέζικα κοινοβούλια, με περισσότερα κόμματα και επιλογές συνασπισμού.
Κάτω από ένα τέτοιο σενάριο, η νομοθετική διαδικασία του ΕΚ μπορεί να καταστεί λιγότερο αποτελεσματική, αλλά η συνολική επίδραση στη δημοκρατία σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να είναι θετική.
Το άνοιγμα της πολιτικής διαδικασίας σε περισσότερους και διαφορετικούς συμμετέχοντες θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα πιο ευέλικτο σύστημα μετατόπισης συνασπισμών.
Ωστόσο, μια ισχυρή εμφάνιση λαϊκιστικών ριζοσπαστικών δεξιών μπορεί να αλλάξει τη δυναμική. Αλλά πόση επιρροή θα είχαν;
Οι ισχυρισμοί του Salvini και άλλων εθνικιστών πολιτικών ότι θα αναλάβουν την ΕΕ μέσα σε λίγους μήνες δεν είναι και τόσο πιθανοί να εκπληρωθούν.
Η παλιά μονάδα έχει ακόμα υποστήριξη και δύναμη.
Ενώ θα υπάρχουν περισσότεροι λαϊκιστές βουλευτές, θα παραμείνουν σημαντική μειονότητα.
Σε ποιο βαθμό ο διαχωρισμός μεταξύ των δυνάμεων υπέρ και κατά της ΕΕ θα κυριαρχήσει στο έργο του μελλοντικού κοινοβουλίου θα εξαρτηθεί από τη σχετική επιτυχία των λαϊκιστών.
Τελικά το κοινοβούλιο θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα σημαντικό πεδίο μάχης μεταξύ ανταγωνιστικών οραμάτων για το μέλλον της Ευρώπης.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης