γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Οι διεθνείς επενδυτές – αποτελεί και βασικό επιχείρημα των short funds – εκτιμούν ότι τα senior bond αυτά που θα διακρατήσουν οι ελληνικές τράπεζες εμπεριέχουν κίνδυνο καθώς οι σχηματισμένες προβλέψεις για NPEs δεν επαρκούν
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδος, πριν το χρέος ή μετά το χρέος είναι οι τράπεζες και τα προβληματικά ανοίγματα στα δάνεια τους ή NPEs ύψους 83 δισεκ. ευρώ.
Το βασικό πρόβλημα λοιπόν είναι πως θα αντιμετωπιστεί αυτός ο κίνδυνος ο οποίος μπορεί να αποσταθεροποιήσει την οικονομία, τις τράπεζες και να πλήξει καίρια την ανάπτυξη της Ελλάδος.
Υπάρχει η απλουστευμένη αλλά ρεαλιστική άποψη των short funds που υποστηρίζουν ότι εάν σε παρούσες αξίες οι τράπεζες έπρεπε να εμφανίζουν δείκτη NPEs δηλαδή προβληματικά ανοίγματα ως προς το σύνολο των δανείων 2,5% αντί 47,7% της τρέχουσας περιόδου θα χρειάζονταν 12 με 14 δισεκ. νέα κεφάλαια.
To 2,5% NPEs είναι ο μέσος όρος στις υγιείς τράπεζες στην Ευρώπη που θεωρούνται χρηματιστηριακά επενδύσιμες.
Δυστυχώς αυτό αποτελεί μια πικρή αλήθεια…
Όμως μέχρι τώρα ελλείψει ιδιωτικών κεφαλαίων και αδυναμίας επένδυσης κρατικών κεφαλαίων για πολλούς λόγους – μεταξύ αυτών και state aid δηλαδή κρατικής βοήθειας – οι τράπεζες ακολουθούν το ιαπωνικό μοντέλο.
Το Ιαπωνικό μοντέλο το οποίο προσομοιάζει σημαντικά με την τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα στηρίζεται στην απλή λογική ότι οι τράπεζες αργά με τους λιγότερους κραδασμούς μειώνουν τα προβληματικά τους δάνεια.
Στην Ιαπωνία αυτό ήταν εφικτό πριν 15-20 χρόνια, γιατί η χώρα στηρίζεται στον εσωτερικό δανεισμό, αποτελεί σταθερά παγκόσμια εξαγωγική οικονομία, οπότε εύλογα η οικονομία μπορούσε να βοηθήσει την σταδιακή εξυγίανση των τραπεζών.
Οι στοχοθεσίες έως το 2021 με 2022 στην μείωση των NPEs στις ελληνικές τράπεζες τις οποίες αξιολογεί η αρμόδια εποπτική αρχή ο SSM…δεν είναι τίποτε άλλο από μια παραλλαγή του ιαπωνικού μοντέλου.
Για την ιστορία το ιαπωνικό μοντέλο για να φθάσει στον τελικό στόχο στην πλήρη εξυγίανση των ιαπωνικών τραπεζών χρειάστηκαν να περάσουν σχεδόν 12 χρόνια.
Στην Ελλάδα είμαστε σχεδόν στο 9ο ή 10ο έτος και θα απαιτηθούν ακόμη 4-5 χρόνια ώστε οι τράπεζες να φθάσουν στο 2,5% αυτό είναι το ποσοστό των NPEs στην Ευρώπη.
Υπάρχει η απλουστευμένη αλλά ρεαλιστική άποψη των short funds που υποστηρίζουν ότι μέχρι ότου οι ελληνικές τράπεζες πλησιάσουν τον μέσο όρο στα NPEs της Ευρώπης δηλαδή το 2,5% στο σύνολο των δανείων οι τράπεζες δεν θα είναι ελκυστικές επενδυτικά…
Η διεθνής εμπειρία μας διδάσκει ότι για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματική μια σοβαρή τραπεζική κρίση η οποία έχει επίδραση στην συστημική ευστάθεια της οικονομίας…χρειάζεται ακαριαίος μηδενισμός των NPEs….
Πρόκειται για μια θεραπεία σοκ που δεν αφήνει ελαστικότητα στην λύση, επιβάλλει ένα βιβλικών διαστάσεων εμπροσθοβαρές σχέδιο μείωσης των προβληματικών ανοιγμάτων.
Το σχέδιο αυτό είθισται να υλοποιείται προ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, βλέπε NAMA στην Ιρλανδία όπου η κυβέρνηση μετέφερε 74 δισεκ. προβληματικά στεγαστικά δάνεια σε εταιρία asset management.
Ωστόσο υπάρχει και άλλος τρόπος ακαριαίου μηδενισμού των NPEs στις τράπεζες με διαχωρισμό σε καλή και κακή τράπεζα.
Η λύση αυτή θεωρείται ιδανική προ της οδηγίας BRRD που εισήγαγε έννοιες όπως resolution – αναδιάρθρωση και bail in με εμπλοκή ομολογιούχων και καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση μιας τράπεζας.
Η οδηγία BRRD που επιβάλλει την υποχρεωτική εμπλοκή των ιδιωτών πριν το κράτος εισφέρει κεφάλαια ουσιαστικά αποδυνάμωσε τον ακαριαίο μηδενισμό των προβληματικών ανοιγμάτων NPEs.
Για να βρεθεί μια φόρμουλα που δίνει κάποιο διέξοδο και μετριάζει τον κίνδυνο της ενεργοποίησης της οδηγίας BRRD ήταν η έννοια της προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης στις τράπεζες, έννοια που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα…
Πάμε όμως γρήγορα στο σήμερα.
Σήμερα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα διαθέτει 244 δισεκ. ενεργητικό μαζί με τις μικρές τράπεζες – μόνο οι 4 συστημικές 237,5 δισεκ. ευρώ ενεργητικό -.
Μόλις σε 6 μήνες χάθηκαν 15 δισεκ. ενεργητικό.
Διαθέτει 27,4 δισεκ. κεφάλαια, εκ των οποίων 21,2 δισεκ. DTA αναβαλλόμενο φόρο και 16 δισεκ. αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.
Τα NPEs ανέρχονται σε 83 δισεκ. ευρώ ή 47,7% στο σύνολο των δανείων εκ των οποίων 36 δισεκ. νοικοκυριών και 48 δισεκ. επιχειρηματικά NPEs.
Τα NPEs των νοικοκυριών δομούνται σε 27 δισεκ. προβληματικά στεγαστικά δάνεια και 10 δισεκ. καταναλωτικά.
Τα NPEs των επιχειρήσεων δομούνται σε 11 δισεκ. μεγάλων εταιριών, 22 δισεκ. NPEs σε μικρές και μεσαίες εταιρίες, περίπου 13 δισεκ. είναι τα NPEs σε δάνεια προς πολύ μικρές εταιρίες και 2 δισεκ. τα NPEs στην ναυτιλία.
Ενώ έχουν κατατεθεί δύο προτάσεις το Ιταλικό μοντέλο ή APS που στηρίζεται σε μηχανισμό εγγυήσεων από το ελληνικό κράτος και την πρόταση της ΤτΕ που μεταφέρει 7,4 δισεκ. κεφάλαια υπό την μορφή DTC αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης σχεδόν όλοι υποστηρίζουν ότι αποτελούν ημίμετρα.
Βέβαια το ιταλικό μοντέλο με κάποια μορφή θα εφαρμοστεί σε αντίθεση με την πρόταση της ΤτΕ που είναι ανεφάρμοστη ιδέα.
Υπάρχει άλλη λύση;
Ναι μια λύση που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδέα της Eurobank με κάποιες παραλλαγές.
Η Eurobank βρήκε κεφάλαια μέσω της απορρόφησης της Grivalia και με άλλες κινήσεις θα συγκεντρωθούν έως 1,5 δισεκ. για να δαπανηθούν τα 1,3 δισεκ. για εξυγίανση.
Όμως το βασικό πρόβλημα που αγγίζει και την Eurobank – μερικώς – είναι το εξής.
Θα εκδοθούν 3 ομόλογα senior, mezzanine και junior ομόλογα δηλαδή ομόλογα κύρια, μεσαία και μικρά τραπεζικά ομόλογα.
Τα senior θα τα διακρατήσει η τράπεζα και τα mezzanine θα τα πουλήσει σε ιδιώτες επενδυτές – funds έναντι πώλησης ή αξιοποίησης NPEs.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Οι διεθνείς επενδυτές – αποτελεί και βασικό επιχείρημα των short funds – εκτιμούν ότι τα senior bond αυτά που θα διακρατήσουν οι ελληνικές τράπεζες εμπεριέχουν κίνδυνο καθώς οι προβλέψεις δεν επαρκούν και με την πάροδο των χρόνων θα φανεί αυτή η αδυναμία, οι τράπεζες θα υποχρεωθούν σε ζημίες από τα senior bond.
Οι τράπεζες έχουν 83 δισεκ. NPEs και 45,5 δισεκ. σωρευμένες προβλέψεις στο σύστημα.
Άρα οι τράπεζες θα διακρατούν senior bond από τα οποία θα εγγράψουν ζημίες.
Πως θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα;
Τα mezzanine - μεσαία - ομόλογα που θα εκδώσουν οι τράπεζες να τα αγοράσει το ελληνικό κράτος και να πάρει και τα NPEs αναθέτοντας τα σε εταιρίες διαχείρισης.
Το κράτος αγοράζοντας τα mezzanine ουσιαστικά πριμοδοτεί τα senior bond.
Το κράτος με την πάροδο των χρόνων θα κερδίσει από την αξιοποίηση των NPEs αντί να κερδίσει το όφελος ένα fund ας το κερδίσει το κράτος.
Έτσι το ελληνικό κράτος ίσως καταφέρει να ανακτήσει μέρος της υπέρογκης σχεδόν 43,3 δισεκ. σε κεφάλαια και ρευστότητα στήριξης που παρείχε στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και σήμερα έχει αξία 700 εκατ ευρώ.
Για να μπορέσει όμως η λύση αυτή να εφαρμοστεί θα πρέπει να αποσαφηνιστεί το ζήτημα του state aid και βεβαίως της επίδρασης που μπορεί να έχει στις διοικήσεις των τραπεζών.
Θα πρέπει βλέποντας την μεγάλη εικόνα να δούμε γιατί έρχονται τα διεθνή funds στην Ελλάδα για τα NPEs γιατί βλέπουν κέρδος.
Αντί το κέρδος να το καρπωθούν μόνο τα funds ας καρπωθεί μέρος του και το ελληνικό κράτος με ιδιωτικά κριτήρια και μεθόδους.
Η ΝΔ ας δει αυτή την ιδέα και ας εξετάσει εάν μπορεί να εφαρμοστεί.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Το βασικό πρόβλημα λοιπόν είναι πως θα αντιμετωπιστεί αυτός ο κίνδυνος ο οποίος μπορεί να αποσταθεροποιήσει την οικονομία, τις τράπεζες και να πλήξει καίρια την ανάπτυξη της Ελλάδος.
Υπάρχει η απλουστευμένη αλλά ρεαλιστική άποψη των short funds που υποστηρίζουν ότι εάν σε παρούσες αξίες οι τράπεζες έπρεπε να εμφανίζουν δείκτη NPEs δηλαδή προβληματικά ανοίγματα ως προς το σύνολο των δανείων 2,5% αντί 47,7% της τρέχουσας περιόδου θα χρειάζονταν 12 με 14 δισεκ. νέα κεφάλαια.
To 2,5% NPEs είναι ο μέσος όρος στις υγιείς τράπεζες στην Ευρώπη που θεωρούνται χρηματιστηριακά επενδύσιμες.
Δυστυχώς αυτό αποτελεί μια πικρή αλήθεια…
Όμως μέχρι τώρα ελλείψει ιδιωτικών κεφαλαίων και αδυναμίας επένδυσης κρατικών κεφαλαίων για πολλούς λόγους – μεταξύ αυτών και state aid δηλαδή κρατικής βοήθειας – οι τράπεζες ακολουθούν το ιαπωνικό μοντέλο.
Το Ιαπωνικό μοντέλο το οποίο προσομοιάζει σημαντικά με την τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα στηρίζεται στην απλή λογική ότι οι τράπεζες αργά με τους λιγότερους κραδασμούς μειώνουν τα προβληματικά τους δάνεια.
Στην Ιαπωνία αυτό ήταν εφικτό πριν 15-20 χρόνια, γιατί η χώρα στηρίζεται στον εσωτερικό δανεισμό, αποτελεί σταθερά παγκόσμια εξαγωγική οικονομία, οπότε εύλογα η οικονομία μπορούσε να βοηθήσει την σταδιακή εξυγίανση των τραπεζών.
Οι στοχοθεσίες έως το 2021 με 2022 στην μείωση των NPEs στις ελληνικές τράπεζες τις οποίες αξιολογεί η αρμόδια εποπτική αρχή ο SSM…δεν είναι τίποτε άλλο από μια παραλλαγή του ιαπωνικού μοντέλου.
Για την ιστορία το ιαπωνικό μοντέλο για να φθάσει στον τελικό στόχο στην πλήρη εξυγίανση των ιαπωνικών τραπεζών χρειάστηκαν να περάσουν σχεδόν 12 χρόνια.
Στην Ελλάδα είμαστε σχεδόν στο 9ο ή 10ο έτος και θα απαιτηθούν ακόμη 4-5 χρόνια ώστε οι τράπεζες να φθάσουν στο 2,5% αυτό είναι το ποσοστό των NPEs στην Ευρώπη.
Υπάρχει η απλουστευμένη αλλά ρεαλιστική άποψη των short funds που υποστηρίζουν ότι μέχρι ότου οι ελληνικές τράπεζες πλησιάσουν τον μέσο όρο στα NPEs της Ευρώπης δηλαδή το 2,5% στο σύνολο των δανείων οι τράπεζες δεν θα είναι ελκυστικές επενδυτικά…
Η διεθνής εμπειρία μας διδάσκει ότι για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματική μια σοβαρή τραπεζική κρίση η οποία έχει επίδραση στην συστημική ευστάθεια της οικονομίας…χρειάζεται ακαριαίος μηδενισμός των NPEs….
Πρόκειται για μια θεραπεία σοκ που δεν αφήνει ελαστικότητα στην λύση, επιβάλλει ένα βιβλικών διαστάσεων εμπροσθοβαρές σχέδιο μείωσης των προβληματικών ανοιγμάτων.
Το σχέδιο αυτό είθισται να υλοποιείται προ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, βλέπε NAMA στην Ιρλανδία όπου η κυβέρνηση μετέφερε 74 δισεκ. προβληματικά στεγαστικά δάνεια σε εταιρία asset management.
Ωστόσο υπάρχει και άλλος τρόπος ακαριαίου μηδενισμού των NPEs στις τράπεζες με διαχωρισμό σε καλή και κακή τράπεζα.
Η λύση αυτή θεωρείται ιδανική προ της οδηγίας BRRD που εισήγαγε έννοιες όπως resolution – αναδιάρθρωση και bail in με εμπλοκή ομολογιούχων και καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση μιας τράπεζας.
Η οδηγία BRRD που επιβάλλει την υποχρεωτική εμπλοκή των ιδιωτών πριν το κράτος εισφέρει κεφάλαια ουσιαστικά αποδυνάμωσε τον ακαριαίο μηδενισμό των προβληματικών ανοιγμάτων NPEs.
Για να βρεθεί μια φόρμουλα που δίνει κάποιο διέξοδο και μετριάζει τον κίνδυνο της ενεργοποίησης της οδηγίας BRRD ήταν η έννοια της προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης στις τράπεζες, έννοια που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα…
Πάμε όμως γρήγορα στο σήμερα.
Σήμερα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα διαθέτει 244 δισεκ. ενεργητικό μαζί με τις μικρές τράπεζες – μόνο οι 4 συστημικές 237,5 δισεκ. ευρώ ενεργητικό -.
Μόλις σε 6 μήνες χάθηκαν 15 δισεκ. ενεργητικό.
Διαθέτει 27,4 δισεκ. κεφάλαια, εκ των οποίων 21,2 δισεκ. DTA αναβαλλόμενο φόρο και 16 δισεκ. αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.
Τα NPEs ανέρχονται σε 83 δισεκ. ευρώ ή 47,7% στο σύνολο των δανείων εκ των οποίων 36 δισεκ. νοικοκυριών και 48 δισεκ. επιχειρηματικά NPEs.
Τα NPEs των νοικοκυριών δομούνται σε 27 δισεκ. προβληματικά στεγαστικά δάνεια και 10 δισεκ. καταναλωτικά.
Τα NPEs των επιχειρήσεων δομούνται σε 11 δισεκ. μεγάλων εταιριών, 22 δισεκ. NPEs σε μικρές και μεσαίες εταιρίες, περίπου 13 δισεκ. είναι τα NPEs σε δάνεια προς πολύ μικρές εταιρίες και 2 δισεκ. τα NPEs στην ναυτιλία.
Ενώ έχουν κατατεθεί δύο προτάσεις το Ιταλικό μοντέλο ή APS που στηρίζεται σε μηχανισμό εγγυήσεων από το ελληνικό κράτος και την πρόταση της ΤτΕ που μεταφέρει 7,4 δισεκ. κεφάλαια υπό την μορφή DTC αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης σχεδόν όλοι υποστηρίζουν ότι αποτελούν ημίμετρα.
Βέβαια το ιταλικό μοντέλο με κάποια μορφή θα εφαρμοστεί σε αντίθεση με την πρόταση της ΤτΕ που είναι ανεφάρμοστη ιδέα.
Υπάρχει άλλη λύση;
Ναι μια λύση που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδέα της Eurobank με κάποιες παραλλαγές.
Η Eurobank βρήκε κεφάλαια μέσω της απορρόφησης της Grivalia και με άλλες κινήσεις θα συγκεντρωθούν έως 1,5 δισεκ. για να δαπανηθούν τα 1,3 δισεκ. για εξυγίανση.
Όμως το βασικό πρόβλημα που αγγίζει και την Eurobank – μερικώς – είναι το εξής.
Θα εκδοθούν 3 ομόλογα senior, mezzanine και junior ομόλογα δηλαδή ομόλογα κύρια, μεσαία και μικρά τραπεζικά ομόλογα.
Τα senior θα τα διακρατήσει η τράπεζα και τα mezzanine θα τα πουλήσει σε ιδιώτες επενδυτές – funds έναντι πώλησης ή αξιοποίησης NPEs.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Οι διεθνείς επενδυτές – αποτελεί και βασικό επιχείρημα των short funds – εκτιμούν ότι τα senior bond αυτά που θα διακρατήσουν οι ελληνικές τράπεζες εμπεριέχουν κίνδυνο καθώς οι προβλέψεις δεν επαρκούν και με την πάροδο των χρόνων θα φανεί αυτή η αδυναμία, οι τράπεζες θα υποχρεωθούν σε ζημίες από τα senior bond.
Οι τράπεζες έχουν 83 δισεκ. NPEs και 45,5 δισεκ. σωρευμένες προβλέψεις στο σύστημα.
Άρα οι τράπεζες θα διακρατούν senior bond από τα οποία θα εγγράψουν ζημίες.
Πως θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα;
Τα mezzanine - μεσαία - ομόλογα που θα εκδώσουν οι τράπεζες να τα αγοράσει το ελληνικό κράτος και να πάρει και τα NPEs αναθέτοντας τα σε εταιρίες διαχείρισης.
Το κράτος αγοράζοντας τα mezzanine ουσιαστικά πριμοδοτεί τα senior bond.
Το κράτος με την πάροδο των χρόνων θα κερδίσει από την αξιοποίηση των NPEs αντί να κερδίσει το όφελος ένα fund ας το κερδίσει το κράτος.
Έτσι το ελληνικό κράτος ίσως καταφέρει να ανακτήσει μέρος της υπέρογκης σχεδόν 43,3 δισεκ. σε κεφάλαια και ρευστότητα στήριξης που παρείχε στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και σήμερα έχει αξία 700 εκατ ευρώ.
Για να μπορέσει όμως η λύση αυτή να εφαρμοστεί θα πρέπει να αποσαφηνιστεί το ζήτημα του state aid και βεβαίως της επίδρασης που μπορεί να έχει στις διοικήσεις των τραπεζών.
Θα πρέπει βλέποντας την μεγάλη εικόνα να δούμε γιατί έρχονται τα διεθνή funds στην Ελλάδα για τα NPEs γιατί βλέπουν κέρδος.
Αντί το κέρδος να το καρπωθούν μόνο τα funds ας καρπωθεί μέρος του και το ελληνικό κράτος με ιδιωτικά κριτήρια και μεθόδους.
Η ΝΔ ας δει αυτή την ιδέα και ας εξετάσει εάν μπορεί να εφαρμοστεί.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών