Τελευταία Νέα
Κοινωνία

Πόρισμα-καταπέλτης για την τραγωδία στο Μάτι: Εάν οι κάτοικοι είχαν ειδοποιηθεί εγκαίρως θα μπορούσαν να είχαν σωθεί - Σοκάρουν οι διάλογοι

tags :
Πόρισμα-καταπέλτης για την τραγωδία στο Μάτι: Εάν οι κάτοικοι είχαν ειδοποιηθεί εγκαίρως θα μπορούσαν να είχαν σωθεί - Σοκάρουν οι διάλογοι
Οι αρμόδιοι εισαγγελείς που διερεύνησαν την υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι διαπιστώνουν έλλειψη συντονισμού
(upd) «Εάν είχε κατ΄ελάχιστον λειτουργήσει το σύστημα Πολιτικής Προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός ενημέρωσης- προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι θα είχαν το χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά η ο καπνός και το θερμικό ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους».
Αυτό αναφέρεται μεταξύ άλλων στο εισαγγελικό πόρισμα, που αριθμεί 293 σελίδες και περιγράφει τις παραλείψεις και την έλλειψη συντονισμού με αποτέλεσμα τον θάνατο 100 ανθρώπων στην πυρκαγιά στο Μάτι.
Oι εισαγγελείς αναφέρουν: «Από όλα τα ανώτερα προέκυψε, ότι ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας αποδείχθηκε τελικά, και του εκ του αποτελέσματος, ότι  από το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την λήξη  της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου, και μέχρι την έναρξη της επόμενης, δεν κατόρθωσε όπως επιβαλλόταν  εκ του νόμου  και της αποστολής του, αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της ΓΓΠΠ, να είναι στην πράξη- και όχι επί χάρτου- κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, όπως στην προκειμένη περίπτωση, που ο δείκτης πυρκαγιάς είναι υψηλός κατηγορία 4, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη περιφέρεια δύο μεγάλες  καταστροφές λόγω δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και την ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν, στην Κινέτα και το ΝΤΑΟΥ Πεντέλης.
Επίσης από τα ανωτέρω προέκυψε ότι από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες, και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομικά οργάνων και υπηρεσιών και φορέων του ισχύοντος μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της χώρας, αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς.
Πιο συγκεκριμένα, ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της χώρας δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από τον σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις εγκυκλίους, σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της ως άνω πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια, στην εκ του νόμου αποστολή του και στις προβλεπόμενες  από αυτόν αρμοδιότητες του. Ειδικότερα, τα ως άνω σοβαρά λάθη, ενέργειες αρρυθμίες και δυσλειτουργίες, εντοπίζονται κυρίως:
Στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας,
Στο Πυροσβεστικό Σώμα
Την ΕΛΑΣ
Την Περιφέρεια και τους Δήμους.
Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκομένων δυνάμεων πολικής προστασίας, καθώς και σε λάθη ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης».
Οι εισαγγελείς που αξιολόγησαν το ογκώδες υλικό από καταθέσεις και δεδομένα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κάτοικοι στο Μάτι αν είχαν ενημερωθεί εγκαίρως θα μπορούσαν να γλυτώσουν το θάνατο, ακόμα και χωρίς οργανωμένο σχέδιο εκκένωσης –ένα άλλο «επιχείρημα» της κυβέρνησης, ότι στον συγκεκριμένο, πολεοδομικά λαβυρινθώδη οικισμό δεν μπορούσε να υπάρξει εκκένωση.

Οι λόγοι επέκτασης της φωτιάς και οι τραγικές καθυστερήσεις

Οι λόγοι της ραγδαίας επέκτασης της φωτιάς ήταν «οι ισχυροί άνεμοι, που επικρατούσαν την ώρα έναρξης, (ήτοι άνεμοι με ελάχιστη ταχύτητα 45,1 km/h δηλαδή ισχυροί άνεμοι έντασης έξι μποφόρ και με μέγιστη ταχύτητα 74 km/h, δηλαδή θυελλώδεις άνεμοι έντασης οκτώ μποφόρ με διεύθυνση Δυτική βορειοδυτική) και του ανάγλυφου της ευρύτερης περιοχής, αλλά και επειδή οι πυροσβεστικές δυνάμεις στο αρχικό στάδιο προσβολής κυρίως στην περιοχή Νταού Πεντέλης, δεν κατόρθωσαν, να την ελέγξουν αποτελεσματικά, απέκτησε δυναμική και περί ώρα 17.17 έως 17.30 .
Το ενιαίο αρχικά μέτωπο διασπάστηκε σε άλλα δύο και μάλιστα εκτός της κατά μέτωπο ανάπτυξης υπήρχε και πλευρική τους ανάπτυξη.
Έτσι, το ένα μέτωπο που ήταν το πλέον επικίνδυνο και καταστροφικό, κατευθύνθηκε ανεξέλεγκτα, καθώς δεν αποκόπηκε με την προσβολή του και δεν ελέγχθηκε στο σημείο αυτό από τις πυροσβεστικές δυνάμεις, βορειοανατολικά προς Νέο Βουτζά- Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι, ενώ το άλλο, το οποίο παρεμποδίστηκε και κατασβέστηκε αποτελεσματικά από τις επιχειρούσες στην ευρύτερη περιοχή πυροσβεστικές δυνάμεις πριν εξαπλωθεί νότιο ανατολικά προς τον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης, περιορίστηκε μόνο στην χαράδρα, που βρίσκεται βόρεια του οικισμού και έτσι δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες και εκτεταμένες καταστροφές».
Σε άλλο σημείο του πορίσματος εντοπίζονται οι τραγικές καθυστερήσεις.
Συγκεκριμένα αναφέρεται: «Ελάχιστα οχήματα επιχείρησαν εισερχόμενα στην καιόμενη περιοχής στο Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι.
Από το συνδυασμό και την ανάλυση των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει, ότι υπήρξε καθυστέρηση στην αρχική προσβολή των πυροσβεστικών δυνάμεων λόγω απόστασης, περί των 15' περίπου από την ενημέρωση της πυροσβεστικής και 30' περίπου από την εκδήλωση της πυρκαγιάς, παρά την άμεση αρχική εκκίνηση των δυνάμεων, λόγω απουσίας των πλησιέστερων περιπολικών, όπως προαναφέρθηκε, τα οποία φέρεται, ότι αντικαταστάθηκαν από οχήματα εθελοντικών ομάδων, με τις σχετικές παρατηρήσεις, που έγιναν για την ικανότητα και τον αριθμό αυτών.
Περαιτέρω προέκυψε, ότι από τα πρώτα συνολικά επτά οχήματα, που κατέφθασε στο σημείο έναρξης από ώρα 16.55 έως 17.06 μόνο τα τρία εξ'αυτών είχαν κατασβεστική ικανότητα.
Επομένως αποδείχτηκε αφενός η ως άνω χρονική καθυστέρηση για την επέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων, αφετέρου η επέμβαση στο αρχικό στάδιο της πυρκαγιάς με μικρό αριθμό πυροσβεστικών δυνάμεων.
Ένα επιπλέον γεγονός, που διαπιστώθηκε, είναι ότι ελάχιστα σε σχέση με την δυναμική της πυρκαγιάς δυνάμεις, (λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή θερμοκρασία, τους θυελλώδεις δυτικούς ανέμους, την έλλειψη υγρασίας και την μορφολογία του εδάφους), που προσήλθαν αρχικά στην περιοχή εκδήλωσης της πυρκαγιάς, επικεντρώθηκαν επιχειρησιακά στην κατάσβεση της κυρίως στην περιοχή της Καλλιτεχνούπολις, η οποία φυσικά λόγω γειτνίασης απειλήθηκε πρώτα, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά στην περιοχή εκτός της Καλλιτεχνούπολις να μην ελεγχθεί επαρκώς και να επεκταθεί ανεξέλεγκτα».

Σοκάρουν οι διάλογοι

Διάλογοι-σοκ μεταξύ πολιτών που απειλούνταν από τις φλόγες και χειριστών τηλεφωνητών του 199-ΕΚΥΠΣ (πρόγραμμα για τη διαχείριση των συμβάντων διάσωσης και πυρκαγιών σε σπίτια), περιλαμβάνονται στην εισαγγελική διάταξη για τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική, που στοίχισε τη ζωή σε 100 ανθρώπους.
Οι διάλογοι καταδεικνύουν όχι μόνο την έλλειψη της οργάνωσης και του συντονισμού, αλλά και την απίστευτη αγένεια των χειριστών - τηλεφωνητών, με την οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι πολίτες που καλούσαν σε βοήθεια.
Σύμφωνα με την εισαγγελική διάταξη ο αριθμός των χειριστών - τηλεφωνητών ήταν πολύ μικρός, καθώς ήταν μόλις τρεις, ενώ η λειτουργία του συγκεκριμένου προγράμματος έφτασε στο μέγιστο της απόδοσης λειτουργίας της στις 19:17 της 23ης Ιουλίου.
Με απλά λόγια, δηλαδή, την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς υπήρχαν στα τηλέφωνα του 199 μόλις τρεις υπάλληλοι - τηλεφωνητές και ενώ οι αρμόδιοι γνώριζαν πως στις 23 Ιουλίου ο κίνδυνος πυρκαγιάς για την Αττική ήταν ιδιαίτερα υψηλός, καθώς είχε υπάρξει ενημέρωση γι' αυτό την προηγούμενη ημέρα της καταστροφής.
Μάλιστα, η εν λόγω υπηρεσία, μετά τις 19:17 της 23ης Ιουλίου «κατέστη ανενεργή, καθώς δεν ήταν έτοιμη και ικανή να διαχειριστεί τα περιστατικά αποτελεσματικά αλλά ούτε καν στοιχειωδώς», όπως αναφέρεται στη διάταξη. Όπως αναφέρουν οι εισαγγελείς, «ακριβώς λόγω της έλλειψης ικανού αριθμού χειριστών - τηλεφωνητών σε συνδυασμό με το μεγάλο αριθμό των συμβάντων διαπιστώθηκαν και περιπτώσεις απρεπούς συμπεριφοράς σε καλούντες πολίτες».
Συγκεκριμένα, ενώ οι πολίτες καλούσαν και ζητούσαν πληρηφορίες ή οδηγίες γιατί βρίσκονταν σε κίνδυνο, οι χειριστές απαντούσαν εκνευρισμένα και με αγένεια. Χαρακτηριστικά, στην εισαγγελική διάταξη, παρατίθενται οι ακόλουθοι διάλογο:
- «Έρχονται κυρία μου, έρχονται, το κέρατο μου, έρχονται», «αυτό σας λέω κυρία μου, ό,τι μπορούμε κάνουμε, 15 αυτοκίνητα, 20 έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε και άλλα»,
- «Δεν κατάλαβα το ύφος σας κύριε... όχι, όχι τι είστε εσείς, τι δεν καταλάβατε, πολίτης είμαι, έχετε υποχρέωση, τι είσαστε, μαγαζί σας είναι η Πυροσβεστική, δεν το κατάλαβα; ... και εγώ δεν το κατάλαβα».
- «Εντάξει δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε κινδυνεύει κάποιος, μπορεί να κινδυνεύει κάποιος άνθρωπος, θα το δούμε έτσι; Θα ρθει», «Καπνό ... την Αττική ο καπνός μην παραπονιέστε και φωνάζετε όλοι».
Όμως, ανάλογη συμπεριφορά των παραπάνω τηλεφωνητών διαπιστώνουν οι εισαγγελείς και απέναντι σε εμπλεκόμενους φορείς όπως λ.χ σε συνομιλία με την Άμεση Δράση.
Ενδεικτικά, παραθέτουν τα εξής αποσπάσματα διαλόγων:
- «Θέλω τροχαία στα φανάρια στη διασταύρωση στη Ραφήνα.... στη Ραφήνα έχω φωτιές από εκεί πέρα,.... τι είναι αυτό στο Ν. Βουτζά, χεστήκαμε.
Ο παππούς θα πεθάνει εκεί μέσα, μ@λ@κα είναι να πεθάνει ο παππούς.... θέλω τροχαία στη διασταύρωση για Ραφήνα».
Επίσης, στην εισαγγελική διάταξη παρατίθενται και άλλα παρόμοια περιστατικά και συγκεκριμένα:
- Στις 18:13 μ.μ μία οικογένεια που βρίσκεται στο σπίτι της στο Νέο Βουτζά επικοινωνεί με το 199 την ώρα που η αυλή τους φλέγεται και το αυτοκίνητό τους έχει καεί: Μέλη οικογένειας τηλεφωνούν στο 199 και λένε στον τηλεφωνητή – χειριστή: «Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, έχουν καεί όλα εμείς είμαστε μέσα, έχει πολύ καπνό... χάλασε το αυτοκίνητό μας, κάηκε, τί λετε τώρα;...». Η απάντηση που δίνει ο χειριστής - τηλεφωνητής στους συγκεκριμένους πολίτες είναι: «Σιγά σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο;» Τότε μία γυναίκα ακούγεται να του απαντά: «Όχι ρε παιδιά αφού έχω μωρό 13 μηνών και πόσο θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω, κάντε κάτι».
- Δυο λεπτά αργότερα χειριστής - τηλεφωνητής «αντί να προβεί στην αποστολή δυνάμεων για τη διάσωση των κινδυνευόντων στην ως άνω οικεία διαβιβάζει το συμβάν στο ΚΕΠΠ αναφέροντάς του: «ο Δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο για να βοηθήσει, τα δικά μας σβήνουν». Το ΚΕΠΠ του απαντά: «Ναι παιδιά όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο, έχει και δίπλα τρία τέσσερα εδώ πέρα» και συνεχίζοντας, αναφέρει: «αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το 100 να πάει ένα περιπολικό; Αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο 100;».
- Στις 18:57 μ.μ πολίτης από το Μάτι επικοινωνεί με το 199 ενημερώνοντάς τους για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν τρεις γυναίκες καθώς έξω από το σπίτι τους καίγονταν δέντρα.
Ο πολίτης ζήτησε βοήθεια για τη διάσωση και μεταφορά των γυναικών σε ασφαλή περιοχή και ο τηλεφωνητής – χειριστής του απάντησε: «Ντάξει ....παρα πολλά περιστατικά όμως που είναι έτσι αντίστοιχα με τα δικά σας και κατασκηνώσεις.... προσπαθούμε να εκκενώσουμε και γίνεται χαμός» και «να σας πω, πάρτε και το 100 την αστυνομία αν μπορούν να κάνουν και αυτοί μεταφορά».
Τέλος, όταν κάποια γυναίκα υπάλληλος του ξενοδοχείου «Ραμάντα» ζήτησε από το 199 την εκκένωσή του, γιατί καίγονταν τα αυτοκίνητα στο εξωτερικό πάρκινγκ, ο τηλεφωνητής κάλεσε το ΚΕΠΠ, για να διαβιβάσει την αστυνομία το περιστατικό.
Σοκ ωστόσο προκαλεί και το εξής σημείο της εισαγγελικής διάταξης: «Μόνο δε προκειμένου να καταδειχθεί εμφατικά η στάση ευτυχώς ορισμένων οργάνων του Π. Σ παρατίθεται και η συνομιλία του αξιωματικού του Π.Σ. με τον αξιωματικό υπηρεσίας του "199" όταν είπε χαρακτηριστικά για τους κινδυνεύοντες στην περιοχή της Κινέτας: «Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε....Ν
αι μπορεί να έχουμε 50 νεκρούς για πλάκα για τον κάθε β@@@@ τώρα....Τα όρνια να μείνουν εκεί».

Suddeutsche Zeitung: Η φωτιά του αιώνα στο Μάτι – Η πλέον θανατηφόρα στην Ευρώπη
 
Ως την φωτιά του αιώνα και την πλέον θανατηφόρα στην Ευρώπη χαρακτηρίζει την πυρκαγιά στο Μάτι η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung την ώρα που η γερμανική ιστοσελίδα tagesschau.de διερωτάται αν «ήταν μια αναπόφευκτη φυσική καταστροφή ή μια θανατηφόρα παράβλεψη».
Τα δύο δημοσιεύματα παραθέτει η Deutsche Welle με αφορμή την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον 20 ατόμων για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι το περασμένο καλοκαίρι.
«Οι κατηγορίες είναι σοβαρές: σχεδόν οκτώ μήνες μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές με τους εκατό νεκρούς η ελληνική δικαιοσύνη απήγγειλε κατηγορίες σε 20 άτομα για ανθρωποκτονία εξ αμελείας.
Εκτός από τους φερόμενους εμπρηστές στους εναγόμενους συγκαταλέγονται πυροσβέστες, αστυνομικοί, δήμαρχοι και άλλοι πολιτικοί», γράφει η tagesschau προσθέτοντας ότι όλοι οι παραπάνω απειλούνται με ποινές φυλάκισης έως δέκα χρόνων.
Η tagesschau κάνει αναδρομή στο ιστορικό της πυρκαγιάς, υπενθυμίζοντας πώς ξεκίνησε από το απερίσκεπτο κάψιμο ξερών κλαδιών ενός 65χρονου και πώς οδήγησε στη συνέχεια στους 100 θανάτους και την καταστροφή, ολοσχερώς ή εν μέρει, πάνω από 4.000 σπιτιών.
«Οι δικαστές επιρρίπτουν στους κατηγορούμενους ότι δεν διέταξαν εγκαίρως την εκκένωση της περιοχής.
Υπήρξαν επίσης σοβαρά προβλήματα συντονισμού των αρχών, που ήταν υπεύθυνες για την κατάσβεση» σημειώνει η tagesschau.de παρατηρώντας ότι μετεωρολόγοι έχουν τη δική τους άποψη
Ειδικότερα, αναφέρει το δημοσίευμα, «οι μετεωρολόγοι είναι εξίσου βέβαιοι ότι η καταστροφή ήταν μοιραία για τόσους πολλούς ανθρώπους λόγω των εξαιρετικά ισχυρών ανέμων» ενώ εκτιμάται η δίκη αναμένεται να είναι μακρά και πιθανότατα θα ξεκινήσει σε λίγους μήνες.
Από την πλευρά της η Süddeutsche Zeitung κάνει λόγο για «την πλέον θανατηφόρα πυρκαγιά στην Ευρώπη εδώ και πάνω από ένα αιώνα».
«Ο εκατοστός νεκρός ήταν ο Σπύρος Σπυρίδης που πέθανε σε αθηναϊκό νοσοκομείο μετά από 145 μέρες λόγω βαρύτατων εγκαυμάτων.
Ήταν 73 χρονών, έσωσε τα δύο του εγγόνια από τη φωτιά και περίμενε ο ίδιος επί ώρες στη θάλασσα για βοήθεια.
Αυτή η βοήθεια δεν ήρθε ποτέ.
Τρεις εισαγγελείς ερευνούσαν την υπόθεση επί επτά μήνες.
Κατηγορούν τους εναγόμενους αρμόδιους ότι παρέλειψαν να εκκενώσουν έγκαιρα την περιοχή» τονίζει το δημοσίευμα, το οποίο προσθέτει ότι οι διωκτικές αρχές κάνουν λόγο για «πλήρη αποτυχία στην επικοινωνία» μεταξύ των υπευθύνων και ελλείψεις στον συντονισμό των δυνάμεων διάσωσης.
«Κυβερνητικοί αξιωματούχοι προκάλεσαν δυσαρέσκεια μετά την πυρκαγιά, όταν επεσήμαναν ότι πολλά σπίτια στο Μάτι ήταν εκτός σχεδίου πόλης ή είχαν κτιστεί παράνομα, ρίχνοντας έτσι την ευθύνη στους πολίτες.
Οι εισαγγελείς θεώρησαν το στοιχείο αυτό ως αίτιο της τραγωδίας, αλλά δεν το συμπεριέλαβαν στο κατηγορητήριο» επισημαίνει η γερμανική εφημερίδα.

(πρώτη ενημέρωση Τετάρτη 6 Μαρτίου 17:42)
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης