Οι βασικές προτάσεις της ΤτΕ
Πακέτο αυστηρών προτάσεων για την ελληνική οικονομία, η οποία το 2019 θα σημειώσει ανάπτυξη μόλις κατά 1,9% (χαμηλότερα από την πρόβλεψη της κυβέρνησης για 2,5%) προτείνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας.
Στην ετήσια έκθεση για τη νομισματική πολιτική, ο κεντρικός τραπεζίτης εισηγείται την εφαρμογή ενός νέου φορολογικού και συνταξιοδοτικού «μοντέλου» ώστε να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα που εξελίσσεται σε δημοσιονομική «βόμβα» για το ασφαλιστικό σύστημα.
Ετσι, πριν ακόμη η χώρα προλάβει να συμπληρώσει οκτώ μήνες εκτός μνημονίων, με τις ανατροπές από τις μεταρρυθμίσεις να είναι ακόμη νωπές σε εργαζόμενους, μικρομεσαίους και αυτοαπασχολούμενους, επισημαίνεται η ανάγκη λήψης νέων δραστικών μέτρων, όπου μεταξύ άλλων θα μπορούσαν να είναι: κίνητρα για οικειοθελή παράταση του εργασιακού βίου, επιβολή νέων φόρων σε κατανάλωση, περιουσία και αποταμιεύσεις, πρόσθετες φορολογικές ελαφρύνσεις των νοικοκυριών με παιδιά κ.ά.
Υπενθυμίζεται ότι επί ημερών Γιάννη Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών αντικαταστάθηκε με επιδόματα το αφορολόγητο όριο για τα τέκνα.
Στην έκθεση που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα η κεντρική τράπεζα αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο στο θέμα των δημοσιονομικών επιπτώσεων από τις δικαστικές αποφάσεις για τα αναδρομικά συστήνοντας ιδιαίτερη προσοχή, ενώ από τους εγχώριους κινδύνους ξεχωρίζει αυτούς που ελλοχεύουν από τις πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις, τη μεταρρυθμιστική «κόπωση» και την υψηλή φορολογία που αποτελεί αντικίνητρο για επενδύσεις.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, κίνδυνοι κρύβονται και στην αγορά εργασίας.
«Ρίζα του κακού» φαίνεται να αποτελεί η αύξηση του κατώτατου μισθού που νομοθετήθηκε φέτος τον Ιανουάριο.
Οπως εκτιμάται, τα οφέλη από την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και κατ’ επέκταση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι βραχυχρόνια καθώς μεσοπρόθεσμα η αύξηση αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την απασχόληση, κυρίως των νέων, καθώς και την ανταγωνιστικότητα.
«Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του μέσου μισθού πρέπει να συμβαδίζει με την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, ώστε να διασφαλιστούν τα οφέλη σε όρους ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης από την επίπονη μεταρρυθμιστική προσπάθεια από το 2010 μέχρι σήμερα», τονίζεται στην έκθεση νομισματικής πολιτικής.
Περαιτέρω προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία είναι:
■ Η μόνιμη επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές με βιώσιμους όρους χρηματοδότησης.
■ Το υψηλό δημόσιο χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, που αυξάνει το κόστος δανεισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και περιορίζει την αναπτυξιακή δυναμική.
■ Η διατήρηση μεγάλων πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων για μια παρατεταμένη περίοδο (3,5% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο 2023-2060).
■ Το υψηλό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών αποτελεί τροχοπέδη στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης.
■ Το υψηλό ποσοστό ανεργίας, ιδίως των νέων και των μακροχρόνια ανέργων, δημιουργεί ανισότητες που απειλούν την κοινωνική συνοχή, απαξιώνει το ανθρώπινο κεφάλαιο, αποδυναμώνει κάθε κίνητρο για καλύτερης ποιότητας εκπαίδευση και εργασία και αυξάνει το κύμα εξερχόμενης μετανάστευσης.
■ Η χαμηλή διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, με τάση μάλιστα υποχώρησης.
■ Ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των επενδύσεων σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, δυσχεραίνοντας έτσι την επιτάχυνση της ανάπτυξης, αφού μειώνει τη συνολική ενεργό ζήτηση, αποδυναμώνει την ποιότητα των δημόσιων υποδομών και αυξάνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων.
■ Οι χαμηλές εγχώριες αποταμιεύσεις.
■ Η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης.
■ Η ποιότητα των θεσμών και ο σεβασμός στις ανεξάρτητες αρχές.
■ Οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις.
■ Ο αργός ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας.
■ Η κλιματική αλλαγή και η πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Στο μέτωπο της ανάπτυξης, η ΤτΕ αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της εκτιμώντας ότι το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί φέτος μόνο κατά 1,9%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 2,3%.
Υπενθυμίζεται ότι ο κρατικός προϋπολογισμός του 2019 προβλέπει ανάπτυξη 2,5%, ενώ η Κομισιόν στις χειμερινές προβλέψεις της έκανε λόγο για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% φέτος και το ΔΝΤ για 2,3%.
Στο δημοσιονομικό πεδίο επισημαίνεται ότι για το 2019 προβλέπεται η εφαρμογή μιας επεκτατικής δέσμης δημοσιονομικών μέτρων ύψους περίπου 0,6% του ΑΕΠ, μερικώς αντισταθμιζόμενης από τη μείωση των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά 0,3% του ΑΕΠ.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Στην ετήσια έκθεση για τη νομισματική πολιτική, ο κεντρικός τραπεζίτης εισηγείται την εφαρμογή ενός νέου φορολογικού και συνταξιοδοτικού «μοντέλου» ώστε να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα που εξελίσσεται σε δημοσιονομική «βόμβα» για το ασφαλιστικό σύστημα.
Ετσι, πριν ακόμη η χώρα προλάβει να συμπληρώσει οκτώ μήνες εκτός μνημονίων, με τις ανατροπές από τις μεταρρυθμίσεις να είναι ακόμη νωπές σε εργαζόμενους, μικρομεσαίους και αυτοαπασχολούμενους, επισημαίνεται η ανάγκη λήψης νέων δραστικών μέτρων, όπου μεταξύ άλλων θα μπορούσαν να είναι: κίνητρα για οικειοθελή παράταση του εργασιακού βίου, επιβολή νέων φόρων σε κατανάλωση, περιουσία και αποταμιεύσεις, πρόσθετες φορολογικές ελαφρύνσεις των νοικοκυριών με παιδιά κ.ά.
Υπενθυμίζεται ότι επί ημερών Γιάννη Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών αντικαταστάθηκε με επιδόματα το αφορολόγητο όριο για τα τέκνα.
Στην έκθεση που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα η κεντρική τράπεζα αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο στο θέμα των δημοσιονομικών επιπτώσεων από τις δικαστικές αποφάσεις για τα αναδρομικά συστήνοντας ιδιαίτερη προσοχή, ενώ από τους εγχώριους κινδύνους ξεχωρίζει αυτούς που ελλοχεύουν από τις πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις, τη μεταρρυθμιστική «κόπωση» και την υψηλή φορολογία που αποτελεί αντικίνητρο για επενδύσεις.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, κίνδυνοι κρύβονται και στην αγορά εργασίας.
«Ρίζα του κακού» φαίνεται να αποτελεί η αύξηση του κατώτατου μισθού που νομοθετήθηκε φέτος τον Ιανουάριο.
Οπως εκτιμάται, τα οφέλη από την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και κατ’ επέκταση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι βραχυχρόνια καθώς μεσοπρόθεσμα η αύξηση αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την απασχόληση, κυρίως των νέων, καθώς και την ανταγωνιστικότητα.
«Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του μέσου μισθού πρέπει να συμβαδίζει με την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, ώστε να διασφαλιστούν τα οφέλη σε όρους ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης από την επίπονη μεταρρυθμιστική προσπάθεια από το 2010 μέχρι σήμερα», τονίζεται στην έκθεση νομισματικής πολιτικής.
Περαιτέρω προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία είναι:
■ Η μόνιμη επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές με βιώσιμους όρους χρηματοδότησης.
■ Το υψηλό δημόσιο χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, που αυξάνει το κόστος δανεισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και περιορίζει την αναπτυξιακή δυναμική.
■ Η διατήρηση μεγάλων πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων για μια παρατεταμένη περίοδο (3,5% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο 2023-2060).
■ Το υψηλό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών αποτελεί τροχοπέδη στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης.
■ Το υψηλό ποσοστό ανεργίας, ιδίως των νέων και των μακροχρόνια ανέργων, δημιουργεί ανισότητες που απειλούν την κοινωνική συνοχή, απαξιώνει το ανθρώπινο κεφάλαιο, αποδυναμώνει κάθε κίνητρο για καλύτερης ποιότητας εκπαίδευση και εργασία και αυξάνει το κύμα εξερχόμενης μετανάστευσης.
■ Η χαμηλή διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, με τάση μάλιστα υποχώρησης.
■ Ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των επενδύσεων σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, δυσχεραίνοντας έτσι την επιτάχυνση της ανάπτυξης, αφού μειώνει τη συνολική ενεργό ζήτηση, αποδυναμώνει την ποιότητα των δημόσιων υποδομών και αυξάνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων.
■ Οι χαμηλές εγχώριες αποταμιεύσεις.
■ Η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης.
■ Η ποιότητα των θεσμών και ο σεβασμός στις ανεξάρτητες αρχές.
■ Οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις.
■ Ο αργός ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας.
■ Η κλιματική αλλαγή και η πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Στο μέτωπο της ανάπτυξης, η ΤτΕ αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της εκτιμώντας ότι το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί φέτος μόνο κατά 1,9%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 2,3%.
Υπενθυμίζεται ότι ο κρατικός προϋπολογισμός του 2019 προβλέπει ανάπτυξη 2,5%, ενώ η Κομισιόν στις χειμερινές προβλέψεις της έκανε λόγο για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% φέτος και το ΔΝΤ για 2,3%.
Στο δημοσιονομικό πεδίο επισημαίνεται ότι για το 2019 προβλέπεται η εφαρμογή μιας επεκτατικής δέσμης δημοσιονομικών μέτρων ύψους περίπου 0,6% του ΑΕΠ, μερικώς αντισταθμιζόμενης από τη μείωση των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά 0,3% του ΑΕΠ.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών