Τελευταία Νέα
Διεθνή

Βαρουφάκης: Η ΕΚΤ χρειάζεται νέα όπλα για να αντιμετωπίσει την επερχόμενη ύφεση της ευρωζώνης

Βαρουφάκης: Η ΕΚΤ χρειάζεται νέα όπλα για να αντιμετωπίσει την επερχόμενη ύφεση της ευρωζώνης
Η δημιουργία ενός «μετατρέψιμου ομολόγου» από την ΕΚΤ μπορεί να αποτελέσει μία τέλεια λύση
Την άποψη ότι η νομισματική πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ μπορεί, μεν, να διατηρεί «ζωντανές» τις τράπεζες, αλλά τελικά θα εξαντληθεί καθώς η τράπεζα δεν διαθέτει κάποια νέα όπλα για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη νέα ύφεση, εκφράζει ο Γιάνης Βαρουφάκης, σε άρθρο του στο Project Syndicate.
Όπως αναφέρει σε αυτό: Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Mario Draghi σφυρηλάτησε μια ποικιλία όπλων που ανέπτυξε για να προστατεύσει την ευρωζώνη από τις απειλητικές αποπληθωριστικές δυνάμεις.
Χωρίς αυτά, το ευρώ θα ήταν παρελθόν.
Ωστόσο, το αποπληθωριστικό φάσμα που στοιχειώνει την Ευρώπη δεν νικήθηκε ποτέ και τώρα επιστρέφει για να πάρει εκδίκηση.
Στις τελευταίες ημέρες της προεδρίας του, ο Draghi χρησιμοποιεί ό,τι έχει για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, με την ελπίδα να αγοράσει χρόνο για τις κυβερνήσεις της Ευρώπης και για τη διαδόχου του Christine Lagarde.
Αλλά, όπως και τα αντιβιοτικά στα οποία τα βακτηρίδια έχουν πλήρως προσαρμοστεί, τα όπλα του δεν λειτουργούν πλέον.
Αντιθέτως, προκαλούν σοβαρές ζημίες στους αποταμιευτές στην καρδιά της Ευρώπης, οι οποίοι κατηγορούν την ΕΚΤ για τα αρνητικά επιτόκια που απορρέουν από τις αποταμιεύσεις τους και δεν ενθαρρύνουν την αισθητή παραγωγική επένδυση στις πράσινες τεχνολογίες και τις υποδομές που η Ευρώπη χρειάζεται τόσο απελπιστικά.
Στην προτελευταία συνέντευξη Τύπου ως πρόεδρος της ΕΚΤ, ο Draghi προειδοποίησε ότι ελάχιστα απομένουν στο οπλοστάσιο της ΕΚΤ που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν.
Για τον λόγο αυτό, παρότρυνε τους πολιτικούς να ενισχύσουν τη συνολική ζήτηση μέσω υψηλότερων δημόσιων δαπανών και την ουσιαστική χαλάρωση της παράλογης δέσμευσης της ΕΕ για προκυκλικές δημοσιονομικές πολιτικές, τις οποίες δικαιολογημένα φοβάται ότι θα αυξήσουν την επερχόμενη ύφεση.
Οι μελλοντικοί ιστορικοί θα γράψουν μακροχρόνιες μελέτες για το γιατί οι κυβερνήσεις της Ευρώπης αρνήθηκαν να συντονίσουν μια λογική δημοσιονομική πολιτική.
Όλα τα νέα από το Βερολίνο και από την άτυπη αλλά ισχυρή Ευρωομάδα των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης το επιβεβαιώνουν: δεν θα υπάρξει σημαντική χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής.
Το βάρος της αντιμετώπισης της επόμενης ύφεσης θα πέσει, πάλι, στην ΕΚΤ.
Οι παρατηρητές της ΕΚΤ προβλέπουν ότι η Lagarde θα εμβαθύνει και θα επεκτείνει τις υπάρχουσες πρακτικές.
Η ποσοτική χαλάρωση θα συνεχιστεί αυξάνοντας το τμήμα του δημόσιου χρέους μιας χώρας που μπορεί να αγοράσει η ΕΚΤ.
Και το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για την παροχή φτηνής ρευστότητας στις τράπεζες της περιφέρειας, γνωστή ως «στοχευμένες πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης» (TLTRO), θα καταστεί πλέον μόνιμος πάροχος ρευστότητας.
Η συνεχιζόμενη εξάρτηση από τα όπλα του Draghi θα καταφέρει πιθανώς να διατηρήσει τις σχεδόν αφερέγγυες τράπεζες ζωντανές.
Αλλά θα το πράξει μόνο εις βάρος της βαθύτερης στασιμότητας και των άσχημων πολιτικών εντάσεων.
Πιο συγκεκριμένα, μέχρι το 2025, η ΕΚΤ θα κατέχει το ήμισυ του χρέους της ευρωζώνης (δημόσιο και ιδιωτικό).
Οι ψηφοφόροι και οι πολιτικοί στη φτωχικά συντηρητική κεντρική και βορειοανατολική Ευρώπη θα απογοητευθούν περαιτέρω από τον ύποπτο τρόπο με τον οποίο ασκήθηκε η πολιτική αυτή, τροφοδοτώντας έτσι τον ευρωσκεπτικισμό μεταξύ των συντηρητικών Ευρωπαίων.
Εν τω μεταξύ, οι πραγματικές επενδύσεις, η δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας και η εμπιστοσύνη των πολιτών θα παραμείνουν σε ύφεση σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς τόσο οι πλεονασματικές όσο και οι ελλειμματικές χώρες εργάζονται υπό ένα σύννεφο μόνιμης στασιμότητας.
Οι μόνοι δικαιούχοι θα είναι δεξιοί λαϊκιστές.
Το συμπέρασμα είναι αναπόφευκτο: η ΕΚΤ χρειάζεται νέα όπλα επειγόντως!
Αλλά τι θα έπρεπε να είναι;
Κατά το σχεδιασμό τους, βοηθά πρώτα να συμφωνήσουν σε τέσσερα πρότυπα που πρέπει να πληρούν.
Πρώτον, οι κανόνες για την ανάπτυξή τους πρέπει να είναι σύμφωνοι με τον Χάρτη της ΕΚΤ και τόσο απλοί ώστε η διακριτική ευχέρεια χρήσης τους να εξαλείφεται.
Όσο πιο σύνθετο είναι το πρωτόκολλο της νέας παρέμβασης, τόσο πιο ευάλωτη θα είναι η ΕΚΤ σε κατηγορίες ευνοιοκρατίας (για παράδειγμα, μεροληψία στο ιταλικό χρέος ή στις γερμανικές τράπεζες).
Δεύτερον, για να αποφευχθεί η αναβίωση των καταστρεπτικών συγκρούσεων ηθικού κινδύνου, έχουν έναν ενσωματωμένο μηχανισμό για την αποφυγή της ελεύθερης «κίνησης» από αδύναμα κράτη και τράπεζες.
Η επιβολή πειθαρχικών μέτρων στα κίνητρα που βασίζονται στην αγορά θα εξαλείψει την εξάρτηση από τις αρχές - είτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωομάδα, είτε κάποιο άλλο όργανο - για την επιβολή δημοσιονομικών κανόνων.
Τρίτον, τα νέα εργαλεία της ΕΚΤ πρέπει να καλύψουν το μεγαλύτερο κενό της ευρωζώνης: την έλλειψη ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου με βάση το χαλκό, το οποίο κάθε νόμισμα χρειάζεται για να σταθεροποιήσει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που τον χρησιμοποιούν.
Η απουσία του εμπόδισε τις τράπεζες της ευρωζώνης να προωθήσουν το κεφάλαιό τους με επαρκή προσφορά υψηλής ποιότητας περιουσιακών στοιχείων, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη οικονομική αστάθεια.
Επιπλέον, το ευρώ δεν θα γίνει ποτέ βιώσιμη εναλλακτική λύση έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, εφόσον δεν υπάρχει περιουσιακό στοιχείο σε ευρώ στο οποίο μια ξένη οντότητα μπορεί να επενδύσει με ασφάλεια.
Τέλος, τα νέα εργαλεία της ΕΚΤ πρέπει ταυτόχρονα να βοηθήσουν τα κράτη και οι τράπεζες στην περιφέρεια να ξεπεράσουν την αφερεγγυότητα και να ανακουφίζουν το βάρος των αρνητικών επιτοκίων στις πλεονασματικές χώρες.
Ευτυχώς, ένα αποτελεσματικό όπλο μπορεί να κατασκευαστεί αμέσως και στα τέσσερα αυτά πρότυπα: τα ομόλογα μετατροπής της ΕΚΤ.
Θα μπορούσε να ισχύει το εξής:  «Όταν ένα δημόσιο χρεόγραφο της ευρωζώνης ωριμάζει, η ΕΚΤ θα εκδώσει ένα ομολογιακό δάνειο μετατροπής με ονομαστική αξία ισοδύναμη με το τμήμα του συνολικού δημόσιου χρέους του κράτους-μέλους που συμμορφώνεται με το Μάαστριχτ.
Ο σκοπός του ομολόγου είναι να εξυπηρετεί, με χαμηλά επιτόκια τα οποία μόνο η ΕΚΤ μπορεί να αντλήσει, το δημόσιο χρέος των κρατών μελών (έως και 60% του ΑΕΠ) - υπό τον όρο της δέσμευσης των κρατών μελών να εξαγοράσουν το ομολογιακό δάνειο όλα τα άλλα χρέη (πιθανώς εξυπηρετούνται με υψηλότερα επιτόκια)».
Για να δώσουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα, εάν ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ ενός κράτους μέλους είναι 90%, θα μπορεί να εκδοθεί ένα ομόλογο από την ΕΚΤ αξίας 667 ευρώ για κάθε κρατικό χρέος 1.000 ευρώ.
Όσο λιγότερο το κράτος μέλος έχει υπερβεί το όριο του χρέους του στο Μάαστριχτ, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του δημόσιου χρέους του που θα εξυπηρετηθεί στις εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων της ΕΚΤ.
Αμέσως βλέπουμε πώς αυτή η διαφορά επιτοκίου ενθαρρύνει την πειθαρχία και εξαλείφει τον φόβο του ηθικού κινδύνου που σημείωσε το σημερινό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης σε επικίνδυνα επίπεδα. Σημειώστε επίσης ότι, εκτός από την ελαχιστοποίηση των φόβων ηθικού κινδύνου, τα νέα ομόλογα της ΕΚΤ πληρούν τα υπόλοιπα τρία πρότυπα .
Η έκδοσή τους δεν απαιτεί διακριτική ευχέρεια από την ΕΚΤ, όπως προκύπτει άμεσα από τα ισχύοντα όρια του Μάαστριχτ.
Θα παράσχουν στις τράπεζες της ευρωζώνης το έλλειμμα ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου που χρειάζονται για να απομακρυνθούν από τα ομόλογα που εκδίδουν οι συχνά αδύναμες εθνικές κυβερνήσεις (ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα ασφαλές περιουσιακό στοιχείο για τους αλλοδαπούς που θέλουν να επενδύσουν σε ευρώ).
Τέλος, τα ομόλογα μετατροπής της ΕΚΤ θα επέτρεπαν την ανάκαμψη των επιτοκίων στις πλεονασματικές χώρες όπως η Γερμανία, επειδή η ΕΚΤ δεν θα χρειάζεται πλέον να αγοράζει γερμανικά ομόλογα ως προϋπόθεση για την αγορά ιταλικών ομολόγων.
Στην πραγματικότητα, η ΕΚΤ θα είναι απαλλαγμένη από οποιαδήποτε υποχρέωση να αγοράσει οτιδήποτε, επιτρέποντάς της να εξετάσει την υποστήριξη μόνο ενός άλλου ομολόγου: πράσινα ομόλογα που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να απορροφήσει και να μετατρέψει την πρόσθετη ρευστότητα στις πράσινες επενδύσεις που χρειάζεται η Ευρώπη.
Από τεχνική άποψη, τα ομόλογα μετατροπής της ΕΚΤ είναι η προφανής αντικατάσταση του αποτυχημένου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Μόνο ο άδικος φόβος της αμοιβαίας αναγνώρισης του χρέους βρίσκεται στο δρόμο τους.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης