Το ΔΝΤ αναμένει το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί φέτος στο 3,7%, αλλά το 2020 αναμένεται να μειωθεί στο 3,1%, το 2021 στο 2,7% και το 2022 στο 2,6%
Κατώτερη των προσδοκιών αναμένει την ανάπτυξη της Ελλάδας το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αφού εκτιμά ότι θα διαμορφωθεί στο 1,8% το 2019 (έναντι στόχου για 2%) και 2,3% το 2020 (έναντι στόχου για 2,8% στον προϋπολογισμό).
Η μείωση αυτή στις εκτιμήσεις αποδίδεται στις αδύναμες ιδιωτικές επενδύσεις και της υποεκτέλεσης των δημόσιων επενδύσεων, ενώ σημαντικό βαρίδι της ανάπτυξης είναι τα δυσμενή δημογραφικά και η χαμηλή παραγωγικότητα.
Από την άλλη όμως, αναμένει υπέρβαση του φετινού στόχου για 3,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά η απόδοση θα υποχωρήσει από το 2020.
Το ΔΝΤ βλέπει επίσης σημαντικούς και αισθητούς κινδύνους σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, όπως ο αυξανόμενος προστατευτισμός και η αδύναμη παγκόσμια ανάπτυξη, ενώ ειδική αναφορά κάνει στα εμπόδια των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση και της ενδεχόμενης περαιτέρω επιδείνωσης των ισολογισμών των τραπεζών.
Βέβαια, το Ταμείο αφήνει ένα παράθυρο αισιοδοξίας, τονίζοντας ότι οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές είναι πιο ισορροπημένες, ειδικά εάν η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει σε φιλικές προς την ανάπτυξη μεταρρυθμίσεις και οι αγορές αντιδράσουν ευνοϊκά σε πρόσθετη πρόοδο.
Ειδικότερα, το ΔΝΤ αναμένει το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί φέτος στο 3,7%, αλλά το 2020 αναμένεται να μειωθεί στο 3,1%, το 2021 στο 2,7% και το 2022 στο 2,6%.
Για το δημόσιο χρέος το ΔΝΤ επιβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει την πτωτική του τροχιά, στο 176,5% του ΑΕΠ το 2019, στο 171,4% το 2020 και στο 166,3% το 2021.
Το 2022 θα είναι στο 161%, το 2023 θα έχει υποχωρήσει στο 155,6% και το 2024 θα στο 152% του ΑΕΠ.
Αν και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 16,9% (εποχικά διορθωμένο) τον Ιούλιο, η διαρθρωτική ανεργία παραμένει υψηλή και η οικονομική δραστηριότητα είναι κάτω από τις δυνατότητες.
Οι εξωτερικές ανισορροπίες της Ελλάδας είναι σημαντικές, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου είναι στο 3,5% του ΑΕΠ καθώς η αύξηση των εξαγωγών (κυρίως ο τουρισμός) ξεπεράστηκε από την άνοδο των εισαγωγών πετρελαίου και τις πληρωμές ξένων επενδύσεων.
Το έλλειμμα χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις ροές του επίσημου τομέα, αν και με τη σταδιακή ανάκαμψη των ΑΞΕ (από μια χαμηλή βάση).
Θεωρώντας τη θέση της Ελλάδας ότι είναι ακόμη ευάλωτη, το χάσμα τρεχουσών συναλλαγών του 2018 υπολογίζεται σε -3% του ΑΕΠ, που αντιστοιχεί σε υπεραξία 10% πραγματικού επιτοκίου (REER).
Υποστηρικτικό το "Ηρακλής" για τις τράπεζες
Παρά τις βελτιώσεις, οι ισολογισμοί των τραπεζών αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις καθώς οι τράπεζες συνεχίζουν να μειώνουν το ποσό των (καθαρών) πιστώσεων που παρέχουν στην οικονομία.
Όπως τονίζει το Ταμείο, σημαντική είναι η σημασία της αποκατάστασης της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα και της ικανότητας υποστήριξης της ανάπτυξης.
Από την άποψη αυτή, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τους πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), επισημαίνοντας ότι το προτεινόμενο από το κράτος σύστημα "Ηρακλής" θα μπορούσε να παράσχει σημαντική υποστήριξη.
Ωστόσο, τόνισαν τη σημασία της υιοθέτησης μιας πιο ολοκληρωμένης, φιλόδοξης και καλά συντονισμένης στρατηγικής για τον καθαρισμό των τραπεζικών ισολογισμών, βασιζόμενοι σε μηχανισμούς της αγοράς (με οποιαδήποτε δημόσια υποστήριξη υπόκειται σε αξιολογήσεις κόστους-αποτελεσματικότητας).
Αυτές οι προσπάθειες θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν περαιτέρω βελτιώσεις στο νομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης ιδίως της αναθεώρησης του νόμου περί αφερεγγυότητας για την εξάλειψη της προστασίας ενυπόθηκων δανείων προκειμένου να ενισχυθεί η πειθαρχία των πληρωμών.
Μη βιώσιμο, κάτω απ' όλα τα σενάρια, το ελληνικό χρέος
Σταθερό στην άποψή του ότι το ελληνικό χρέος παραμένει μη βιώσιμο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, παραμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, παρά το ότι αποδέχεται ότι το προφίλ του έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ στα θετικά εντάσσεται και το χαμηλό κόστος εξυπηρετήσής του.
Όπως αναφέρει στο ειδικό τμήμα του Άρθρου 4 που ασχολείται με το ζήτημα του ελληνικού χρέους, θα συνεχίσει την πτωτική του τροχιά, στο 176,5% του ΑΕΠ το 2019, στο 171,4% το 2020 και στο 166,3% το 2021.
Το 2022 θα είναι στο 161%, το 2023 θα έχει υποχωρήσει στο 155,6% το 2024 θα στο 152% του ΑΕΠ, ενώ το 2028 (το τελικό έτος του χρονικού ορίζοντα που εξετάζει η έκθεση βιωσιμότητας DSA) θα διαμορφωθεί στο 145% του ΑΕΠ.
Στην έκθεση τονίζεται ότι σταδιακά το ελληνικό χρέος θα περάσει σε ιδιώτες επενδυτές, με δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή το 80% κατέχεται από τον επίσημο τομέα (σ.σ.: θεσμούς της Ευρωζώνης).
Ο ιδιωτικός τομέας εκτιμάται ότι θα κατέχει το 30% του ελληνικού χρέους έως το 2028 –καθώς η χώρα έχει πλέον πρόσβασης στις αγορές και δανείζεται εξ αυτών- από 20% που ήταν το 2018.
Η εξέλιξη αυτή, αν και θετική υπό την έννοια ότι η Ελλάδα μπορεί πλέον να αυτοχρηματοδοτείται, κρύβει και κάποιους κινδύνους, με βασικότερο το γεγονός ότι οι αποδόσεις δεν θα είναι πλέον σταθερές όπως ισχύει για το τμήμα του χρέους που κατέχει ο επίσημος τομέας αλλά θα υπόκεινται στις τάσεις των αγορών.
Στα θετικά εντάσσεται το γεγονός ότι έως και το 2028 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες (GNFs) εξυπηρέτησης του χρέους θα παραμείνουν χαμηλότερα από το 15% του ΑΕΠ, καθώς η Ελλάδα διαθέτει και ένα σημαντικό ταμειακό μαξιλάρι το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει.
Για το διάστημα 2019-2028 οι GNFs εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο 7,9% του ΑΕΠ (πρόβλεψη 0,3% χαμηλότερο σε σύγκριση με την αντίστοιχη DSA την οποία εξέδωσε το ΔΝΤ τον Μάρτιο του 2019).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ εξετάζει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους βάσει τριών σεναρίων (βασικό, ακραία αρνητικό και θετικό), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι και στις τρεις περιπτώσεις –κάτι που αποδεικνύει και η εκτίμησή του για το ακριβές ποσοστό του χρέους- αυτό είναι μη βιώσιμο.
Μειώστε το αφορολόγητο όριο
Αν και το ΔΝΤ στηρίζει την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μειώσει τους άμεσους φόρους, ζητά «πιο φιλόδοξες προσπάθειες για διεύρυνση της φορολογικής βάσης και ενίσχυση της συμμόρφωσης στην πληρωμή των φόρων».
Η διεύρυνση της βάσης αναφέρεται στο αφορολόγητο όριο, που σύμφωνα με το ΔΝΤ θα πρέπει να μειωθεί.
Εργασιακά
Η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας παραμένει οριακή, με την ευελιξία της αγοράς εργασίας να είναι ακόμα αναγκαία.
Οι ανατροπές των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας κατά την έξοδο από το πρόγραμμα είναι επικίνδυνες.
Και αυτό διότι η αλλαγές στον κατώτατο μισθό αποτελεί κίνδυνο για βραδύτερη αύξηση της απασχόλησης, υστέρησης, αποκλεισμού και της φτώχειας στην εργασία.
Για να μπορέσουν να μετριαστούν οι συνέπειες, θα πρέπει να υπάρξουν βελτιώσεις στον μηχανισμό αντιπροσωπευτικότητας και σχετικά ταχύτερες αυξήσεις τιμών, τα οποία μπορεί να προσφέρουν βραχυπρόθεσμα μαξιλάρια, αλλά να αποκαταστήσουν την πλήρη λειτουργικότητα της αγοράς εργασίας.
Οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις θα συμβάλουν καλύτερα στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει τους κινδύνους για την εξωτερική ανταγωνιστικότητα (και την αύξηση της απασχόλησης) με άλλες (μη μισθολογικές) μεταρρυθμίσεις.
Αξιολόγηση της Εκτελεστικής Επιτροπής
Οι Εκτελεστικοί Σύμβουλοι αναγνώρισαν την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι αρχές κατά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων κατά την περίοδο του προγράμματος, καθώς και τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά σημείωσαν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, έδωσαν θετική σημείωση για τη δέσμευση της νέας κυβέρνησης να ακολουθήσει φιλικές προς την ανάπτυξη και χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές και χαιρέτισαν τις πρώτες ενέργειες πολιτικής τους.
Ωστόσο, τόνισαν ότι είναι απαραίτητη η διαρκής και βαθύτερη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, η ανάπτυξη πλήρους φάσματος εργαλείων πολιτικής και η ισχυρή πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση των συμφερόντων, προκειμένου να ενισχυθούν σημαντικά οι επενδύσεις, η ανάπτυξη και η κοινωνική ένταξη.
Το κλιμάκιο του Ταμείου υποστήριξε τα σχέδια των αρχών να μειώσουν τους άμεσους φορολογικούς συντελεστές και προέτρεψαν για πιο φιλόδοξες προσπάθειες στη διεύρυνση των φορολογικών βάσεων και τη βελτίωση της τήρησης των φορολογικών υποχρεώσεων.
Σύστησαν τη μετατόπιση των προτεραιοτήτων δαπανών προς περισσότερες επενδύσεις και στοχοθετημένες κοινωνικές δαπάνες, ενισχύοντας συγχρόνως τη διαχείριση του δημοσιονομικού κινδύνου και τον προγραμματισμό έκτακτης ανάγκης.
Ορισμένοι εξ αυτών έκριναν ότι οι αρχές θα πρέπει να προσπαθήσουν να συμφωνήσουν με τους ευρωπαίους εταίρους γύρω από ένα χαμηλότερο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος για την υποστήριξη των στόχων ανάπτυξης.
Ωστόσο, αρκετοί άλλοι τόνισαν ότι η επίτευξη του στόχου, που σημείωσαν, συμφωνήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες και τις συνέπειες για την αειφορία του ελληνικού χρέους.
Το Ταμείο υπογράμμισε ότι η επιτυχία της Ελλάδας στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης θα απαιτήσει πολιτικές που θα συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη μείωση του χάσματος ανταγωνιστικότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες της κυβέρνησης να ξεμπλοκάρει τις ιδιωτικοποιήσεις, να θέσει σε εφαρμογή το πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και να αποκαταστήσει τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος.
Τόνισε επίσης ότι η υλοποίηση των οφελών από τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας θα απαιτούσε ουσιαστική παράλληλη πρόοδο με άλλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως την περαιτέρω ελευθέρωση των αγορών προϊόντων.
Σημείωσε, δε, τη σημασία της συνεχούς βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της διακυβέρνησης του δημόσιου τομέα.
Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόσφατη πρόοδο στην ενίσχυση του καθεστώτος καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της καταπολέμησης της δωροδοκίας, αλλά υπογράμμισε ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι σημαντικές ελλείψεις.
Συγκεκριμένα, προέτρεψαν τις αρχές να ενισχύσουν τη δημόσια φορολογική διοίκηση (συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της επιβολής του φόρου), να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα του δικαστικού συστήματος (συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης των συμβάσεων) και να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς.
Απάντηση Ελλάδας σε ΔΝΤ: Η έκθεση δίνει έμφαση στο παρελθόν, υποτιμά τις θετικές εξελίξεις - Το outlook είναι πολύ πιο ευνοϊκό
Ιδιαίτερα σκληρή είναι η απάντηση της Αθήνας στην έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, όπου μεταξύ άλλων «βλέπει» ανάπτυξη κατώτερη των προσδοκιών, σημαντικούς και αισθητούς κινδύνους σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, ενώ επιμένει στη μείωση του αφορολόγητου ορίου.
Ειδικότερα, ο εκπρόσωπος της χώρας στο ΔΝΤ, Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, επισημαίνει σε σχετική του δήλωσε ότι η έκθεση του ΔΝΤ δίνει έμφαση στις προκλήσεις του παρελθόντος και υποτιμά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις.
«Σύμφωνα με την εκτίμηση των ελληνικών αρχών που επιβεβαιώνονται από τις εξελίξεις στην αγορά, οι ελληνικές οικονομικές προοπτικές είναι πολύ πιο ευνοϊκές από αυτές που παρουσιάζονται στην Έκθεση» επισημαίνει κ. Ψαλιδόπουλος.
Μάλιστα, η Ελλάδα καλεί το ΔΝΤ στις επόμενες εκθέσεις του να προχωρήσει σε μια πιο ισορροπημένη αποτίμηση δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο μέλλον.
«Οι ελληνικές αρχές προσβλέπουν σε μελλοντικές αναλύσεις του ΔΝΤ που θα έχουν πιο ισορροπημένες εκτιμήσεις για τα παρελθόντα γεγονότα και μεγαλύτερη έμφαση στην ανάλυση για το μέλλον» αναφέρει ο κ. Ψαλιδόπουλος στη δήλωση του.
Παράλληλα, στην απάντηση της Αθήνας επισημαίνει ότι η κυβέρνηση «έχει την ιδιοκτησία της μεταρρυθμιστικής ατζέντας και έχει εκλεγεί με εντολή να την εφαρμόσει και ως εκ τούτου υπάρχει ισχυρή κοινωνική συναίνεση».
Οι τράπεζες
Ο κ. Ψαλιδόπουλος κάνει ειδική αναφορά και στις τράπεζες τονίζοντας ότι η Αθήνα αναγνωρίζει τις «προκλήσεις» αλλά έχουν υπάρξει σημαντικές θετικές εξελίξεις.
Ο ίδιος αναφέρεται στο σχέδιο «Ηρακλής» κάνοντας λόγο για ένα «τολμηρό βήμα» που αναμένεται να βοηθήσει στην ταχεία αποκλιμάκωση των NPEs.
Το χρέος
Όσον αφορά το χρέος, η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας από το ΔΝΤ «είναι εξαιρετικά απαισιόδοξη, διότι δεν λαμβάνει υπόψη την εντονότατη μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και των επιτοκίων δανεισμού που παρατηρήθηκαν τους τελευταίους 18 μήνες και ειδικότερα τους τελευταίους τρεις μήνες».
www.bankingnews.gr
Η μείωση αυτή στις εκτιμήσεις αποδίδεται στις αδύναμες ιδιωτικές επενδύσεις και της υποεκτέλεσης των δημόσιων επενδύσεων, ενώ σημαντικό βαρίδι της ανάπτυξης είναι τα δυσμενή δημογραφικά και η χαμηλή παραγωγικότητα.
Από την άλλη όμως, αναμένει υπέρβαση του φετινού στόχου για 3,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά η απόδοση θα υποχωρήσει από το 2020.
Το ΔΝΤ βλέπει επίσης σημαντικούς και αισθητούς κινδύνους σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, όπως ο αυξανόμενος προστατευτισμός και η αδύναμη παγκόσμια ανάπτυξη, ενώ ειδική αναφορά κάνει στα εμπόδια των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση και της ενδεχόμενης περαιτέρω επιδείνωσης των ισολογισμών των τραπεζών.
Βέβαια, το Ταμείο αφήνει ένα παράθυρο αισιοδοξίας, τονίζοντας ότι οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές είναι πιο ισορροπημένες, ειδικά εάν η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει σε φιλικές προς την ανάπτυξη μεταρρυθμίσεις και οι αγορές αντιδράσουν ευνοϊκά σε πρόσθετη πρόοδο.
Ειδικότερα, το ΔΝΤ αναμένει το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί φέτος στο 3,7%, αλλά το 2020 αναμένεται να μειωθεί στο 3,1%, το 2021 στο 2,7% και το 2022 στο 2,6%.
Για το δημόσιο χρέος το ΔΝΤ επιβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει την πτωτική του τροχιά, στο 176,5% του ΑΕΠ το 2019, στο 171,4% το 2020 και στο 166,3% το 2021.
Το 2022 θα είναι στο 161%, το 2023 θα έχει υποχωρήσει στο 155,6% και το 2024 θα στο 152% του ΑΕΠ.
Αν και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 16,9% (εποχικά διορθωμένο) τον Ιούλιο, η διαρθρωτική ανεργία παραμένει υψηλή και η οικονομική δραστηριότητα είναι κάτω από τις δυνατότητες.
Οι εξωτερικές ανισορροπίες της Ελλάδας είναι σημαντικές, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου είναι στο 3,5% του ΑΕΠ καθώς η αύξηση των εξαγωγών (κυρίως ο τουρισμός) ξεπεράστηκε από την άνοδο των εισαγωγών πετρελαίου και τις πληρωμές ξένων επενδύσεων.
Το έλλειμμα χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις ροές του επίσημου τομέα, αν και με τη σταδιακή ανάκαμψη των ΑΞΕ (από μια χαμηλή βάση).
Θεωρώντας τη θέση της Ελλάδας ότι είναι ακόμη ευάλωτη, το χάσμα τρεχουσών συναλλαγών του 2018 υπολογίζεται σε -3% του ΑΕΠ, που αντιστοιχεί σε υπεραξία 10% πραγματικού επιτοκίου (REER).
Υποστηρικτικό το "Ηρακλής" για τις τράπεζες
Παρά τις βελτιώσεις, οι ισολογισμοί των τραπεζών αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις καθώς οι τράπεζες συνεχίζουν να μειώνουν το ποσό των (καθαρών) πιστώσεων που παρέχουν στην οικονομία.
Όπως τονίζει το Ταμείο, σημαντική είναι η σημασία της αποκατάστασης της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα και της ικανότητας υποστήριξης της ανάπτυξης.
Από την άποψη αυτή, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τους πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), επισημαίνοντας ότι το προτεινόμενο από το κράτος σύστημα "Ηρακλής" θα μπορούσε να παράσχει σημαντική υποστήριξη.
Ωστόσο, τόνισαν τη σημασία της υιοθέτησης μιας πιο ολοκληρωμένης, φιλόδοξης και καλά συντονισμένης στρατηγικής για τον καθαρισμό των τραπεζικών ισολογισμών, βασιζόμενοι σε μηχανισμούς της αγοράς (με οποιαδήποτε δημόσια υποστήριξη υπόκειται σε αξιολογήσεις κόστους-αποτελεσματικότητας).
Αυτές οι προσπάθειες θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν περαιτέρω βελτιώσεις στο νομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης ιδίως της αναθεώρησης του νόμου περί αφερεγγυότητας για την εξάλειψη της προστασίας ενυπόθηκων δανείων προκειμένου να ενισχυθεί η πειθαρχία των πληρωμών.
Μη βιώσιμο, κάτω απ' όλα τα σενάρια, το ελληνικό χρέος
Σταθερό στην άποψή του ότι το ελληνικό χρέος παραμένει μη βιώσιμο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, παραμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, παρά το ότι αποδέχεται ότι το προφίλ του έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ στα θετικά εντάσσεται και το χαμηλό κόστος εξυπηρετήσής του.
Όπως αναφέρει στο ειδικό τμήμα του Άρθρου 4 που ασχολείται με το ζήτημα του ελληνικού χρέους, θα συνεχίσει την πτωτική του τροχιά, στο 176,5% του ΑΕΠ το 2019, στο 171,4% το 2020 και στο 166,3% το 2021.
Το 2022 θα είναι στο 161%, το 2023 θα έχει υποχωρήσει στο 155,6% το 2024 θα στο 152% του ΑΕΠ, ενώ το 2028 (το τελικό έτος του χρονικού ορίζοντα που εξετάζει η έκθεση βιωσιμότητας DSA) θα διαμορφωθεί στο 145% του ΑΕΠ.
Στην έκθεση τονίζεται ότι σταδιακά το ελληνικό χρέος θα περάσει σε ιδιώτες επενδυτές, με δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή το 80% κατέχεται από τον επίσημο τομέα (σ.σ.: θεσμούς της Ευρωζώνης).
Ο ιδιωτικός τομέας εκτιμάται ότι θα κατέχει το 30% του ελληνικού χρέους έως το 2028 –καθώς η χώρα έχει πλέον πρόσβασης στις αγορές και δανείζεται εξ αυτών- από 20% που ήταν το 2018.
Η εξέλιξη αυτή, αν και θετική υπό την έννοια ότι η Ελλάδα μπορεί πλέον να αυτοχρηματοδοτείται, κρύβει και κάποιους κινδύνους, με βασικότερο το γεγονός ότι οι αποδόσεις δεν θα είναι πλέον σταθερές όπως ισχύει για το τμήμα του χρέους που κατέχει ο επίσημος τομέας αλλά θα υπόκεινται στις τάσεις των αγορών.
Στα θετικά εντάσσεται το γεγονός ότι έως και το 2028 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες (GNFs) εξυπηρέτησης του χρέους θα παραμείνουν χαμηλότερα από το 15% του ΑΕΠ, καθώς η Ελλάδα διαθέτει και ένα σημαντικό ταμειακό μαξιλάρι το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει.
Για το διάστημα 2019-2028 οι GNFs εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο 7,9% του ΑΕΠ (πρόβλεψη 0,3% χαμηλότερο σε σύγκριση με την αντίστοιχη DSA την οποία εξέδωσε το ΔΝΤ τον Μάρτιο του 2019).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ εξετάζει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους βάσει τριών σεναρίων (βασικό, ακραία αρνητικό και θετικό), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι και στις τρεις περιπτώσεις –κάτι που αποδεικνύει και η εκτίμησή του για το ακριβές ποσοστό του χρέους- αυτό είναι μη βιώσιμο.
Μειώστε το αφορολόγητο όριο
Αν και το ΔΝΤ στηρίζει την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μειώσει τους άμεσους φόρους, ζητά «πιο φιλόδοξες προσπάθειες για διεύρυνση της φορολογικής βάσης και ενίσχυση της συμμόρφωσης στην πληρωμή των φόρων».
Η διεύρυνση της βάσης αναφέρεται στο αφορολόγητο όριο, που σύμφωνα με το ΔΝΤ θα πρέπει να μειωθεί.
Εργασιακά
Η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας παραμένει οριακή, με την ευελιξία της αγοράς εργασίας να είναι ακόμα αναγκαία.
Οι ανατροπές των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας κατά την έξοδο από το πρόγραμμα είναι επικίνδυνες.
Και αυτό διότι η αλλαγές στον κατώτατο μισθό αποτελεί κίνδυνο για βραδύτερη αύξηση της απασχόλησης, υστέρησης, αποκλεισμού και της φτώχειας στην εργασία.
Για να μπορέσουν να μετριαστούν οι συνέπειες, θα πρέπει να υπάρξουν βελτιώσεις στον μηχανισμό αντιπροσωπευτικότητας και σχετικά ταχύτερες αυξήσεις τιμών, τα οποία μπορεί να προσφέρουν βραχυπρόθεσμα μαξιλάρια, αλλά να αποκαταστήσουν την πλήρη λειτουργικότητα της αγοράς εργασίας.
Οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις θα συμβάλουν καλύτερα στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει τους κινδύνους για την εξωτερική ανταγωνιστικότητα (και την αύξηση της απασχόλησης) με άλλες (μη μισθολογικές) μεταρρυθμίσεις.
Αξιολόγηση της Εκτελεστικής Επιτροπής
Οι Εκτελεστικοί Σύμβουλοι αναγνώρισαν την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι αρχές κατά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων κατά την περίοδο του προγράμματος, καθώς και τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά σημείωσαν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, έδωσαν θετική σημείωση για τη δέσμευση της νέας κυβέρνησης να ακολουθήσει φιλικές προς την ανάπτυξη και χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές και χαιρέτισαν τις πρώτες ενέργειες πολιτικής τους.
Ωστόσο, τόνισαν ότι είναι απαραίτητη η διαρκής και βαθύτερη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, η ανάπτυξη πλήρους φάσματος εργαλείων πολιτικής και η ισχυρή πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση των συμφερόντων, προκειμένου να ενισχυθούν σημαντικά οι επενδύσεις, η ανάπτυξη και η κοινωνική ένταξη.
Το κλιμάκιο του Ταμείου υποστήριξε τα σχέδια των αρχών να μειώσουν τους άμεσους φορολογικούς συντελεστές και προέτρεψαν για πιο φιλόδοξες προσπάθειες στη διεύρυνση των φορολογικών βάσεων και τη βελτίωση της τήρησης των φορολογικών υποχρεώσεων.
Σύστησαν τη μετατόπιση των προτεραιοτήτων δαπανών προς περισσότερες επενδύσεις και στοχοθετημένες κοινωνικές δαπάνες, ενισχύοντας συγχρόνως τη διαχείριση του δημοσιονομικού κινδύνου και τον προγραμματισμό έκτακτης ανάγκης.
Ορισμένοι εξ αυτών έκριναν ότι οι αρχές θα πρέπει να προσπαθήσουν να συμφωνήσουν με τους ευρωπαίους εταίρους γύρω από ένα χαμηλότερο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος για την υποστήριξη των στόχων ανάπτυξης.
Ωστόσο, αρκετοί άλλοι τόνισαν ότι η επίτευξη του στόχου, που σημείωσαν, συμφωνήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες και τις συνέπειες για την αειφορία του ελληνικού χρέους.
Το Ταμείο υπογράμμισε ότι η επιτυχία της Ελλάδας στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης θα απαιτήσει πολιτικές που θα συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη μείωση του χάσματος ανταγωνιστικότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες της κυβέρνησης να ξεμπλοκάρει τις ιδιωτικοποιήσεις, να θέσει σε εφαρμογή το πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και να αποκαταστήσει τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος.
Τόνισε επίσης ότι η υλοποίηση των οφελών από τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας θα απαιτούσε ουσιαστική παράλληλη πρόοδο με άλλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως την περαιτέρω ελευθέρωση των αγορών προϊόντων.
Σημείωσε, δε, τη σημασία της συνεχούς βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της διακυβέρνησης του δημόσιου τομέα.
Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόσφατη πρόοδο στην ενίσχυση του καθεστώτος καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της καταπολέμησης της δωροδοκίας, αλλά υπογράμμισε ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι σημαντικές ελλείψεις.
Συγκεκριμένα, προέτρεψαν τις αρχές να ενισχύσουν τη δημόσια φορολογική διοίκηση (συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της επιβολής του φόρου), να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα του δικαστικού συστήματος (συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης των συμβάσεων) και να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς.
Απάντηση Ελλάδας σε ΔΝΤ: Η έκθεση δίνει έμφαση στο παρελθόν, υποτιμά τις θετικές εξελίξεις - Το outlook είναι πολύ πιο ευνοϊκό
Ιδιαίτερα σκληρή είναι η απάντηση της Αθήνας στην έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, όπου μεταξύ άλλων «βλέπει» ανάπτυξη κατώτερη των προσδοκιών, σημαντικούς και αισθητούς κινδύνους σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, ενώ επιμένει στη μείωση του αφορολόγητου ορίου.
Ειδικότερα, ο εκπρόσωπος της χώρας στο ΔΝΤ, Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, επισημαίνει σε σχετική του δήλωσε ότι η έκθεση του ΔΝΤ δίνει έμφαση στις προκλήσεις του παρελθόντος και υποτιμά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις.
«Σύμφωνα με την εκτίμηση των ελληνικών αρχών που επιβεβαιώνονται από τις εξελίξεις στην αγορά, οι ελληνικές οικονομικές προοπτικές είναι πολύ πιο ευνοϊκές από αυτές που παρουσιάζονται στην Έκθεση» επισημαίνει κ. Ψαλιδόπουλος.
Μάλιστα, η Ελλάδα καλεί το ΔΝΤ στις επόμενες εκθέσεις του να προχωρήσει σε μια πιο ισορροπημένη αποτίμηση δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο μέλλον.
«Οι ελληνικές αρχές προσβλέπουν σε μελλοντικές αναλύσεις του ΔΝΤ που θα έχουν πιο ισορροπημένες εκτιμήσεις για τα παρελθόντα γεγονότα και μεγαλύτερη έμφαση στην ανάλυση για το μέλλον» αναφέρει ο κ. Ψαλιδόπουλος στη δήλωση του.
Παράλληλα, στην απάντηση της Αθήνας επισημαίνει ότι η κυβέρνηση «έχει την ιδιοκτησία της μεταρρυθμιστικής ατζέντας και έχει εκλεγεί με εντολή να την εφαρμόσει και ως εκ τούτου υπάρχει ισχυρή κοινωνική συναίνεση».
Οι τράπεζες
Ο κ. Ψαλιδόπουλος κάνει ειδική αναφορά και στις τράπεζες τονίζοντας ότι η Αθήνα αναγνωρίζει τις «προκλήσεις» αλλά έχουν υπάρξει σημαντικές θετικές εξελίξεις.
Ο ίδιος αναφέρεται στο σχέδιο «Ηρακλής» κάνοντας λόγο για ένα «τολμηρό βήμα» που αναμένεται να βοηθήσει στην ταχεία αποκλιμάκωση των NPEs.
Το χρέος
Όσον αφορά το χρέος, η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας από το ΔΝΤ «είναι εξαιρετικά απαισιόδοξη, διότι δεν λαμβάνει υπόψη την εντονότατη μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και των επιτοκίων δανεισμού που παρατηρήθηκαν τους τελευταίους 18 μήνες και ειδικότερα τους τελευταίους τρεις μήνες».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών