Συμπτωματικά, οι ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας αναμένουν από την Ελλάδα να διατηρήσει ένα πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασματος 2% του ΑΕΠ από το 2023 έως το 2060 - περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο
Στο πρόβλημα της φοροδιαφυγής και στα μέτρα αλλά και στην πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση της στη χώρα μας, εστιάζεται σε σημερινό (23 Ιουνίου 2017) δημοσίευμα του το Bloomberg, υποστηρίζοντας πως η Ελλάδα πρέπει να παραδειγματιστεί από την Πολωνία και την τακτική που ακολούθησε για την πάταξη της φοροδιαφυγής.
Η ιδέα ότι η Ελλάδα μπορεί να χρειάζεται λιγότερο μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, αν μάθει να συλλέγει τους φόρους καλύτερα, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής.
Αλλά μια άλλη χώρα με μεγάλο χάσμα μεταξύ των αναμενόμενων και των πραγματικά εισπραχθέντων φορολογικών εσόδων, η Πολωνία, δείχνει πώς μια αποφασισμένη κυβέρνηση μπορεί να εκμεταλλευτεί την τεράστια αυτή πηγή εσόδων.
Μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016, έδειξε την Πολωνία και την Ελλάδα με πολύ παρόμοια κενά στη συλλογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας:
Το 2014, η Πολωνία εισέπραξε 24% λιγότερο ΦΠΑ από ότι οφειλόταν σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες.
Το χάσμα αυτό ήταν περίπου διπλάσιο από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στις ευρωπαϊκές χώρες, ο ΦΠΑ, παρόμοιος με τον φόρο επί των πωλήσεων των ΗΠΑ, είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές κρατικών εσόδων.
Το έλλειμμα της Πολωνίας ανήλθε σε 9,3 δισ. ευρώ το 2014 ποσό που αντιστοιχεί στο 2% της οικονομικής παραγωγής σε κάθε χώρα.
Συμπτωματικά, οι ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας αναμένουν από την Ελλάδα να διατηρήσει ένα πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασματος 2% του ΑΕΠ από το 2023 έως το 2060 - περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Θεωρείται ως μια μη ρεαλιστική προοπτική και ένας λόγος για τον οποίο η Ελλάδα χρειάζεται μείωση του χρέους.
Καμία χώρα δεν κατόρθωσε να διαγράψει πλήρως το έλλειμμα του ΦΠΑ, αλλά φτάνει μόλις στο 1,2% των αναμενόμενων εσόδων στη Σουηδία, λιγότερο από 4% στο Λουξεμβούργο και 8% στη Σλοβενία.
Έτσι, θεωρητικά, η Ελλάδα θα μπορούσε σχεδόν να εκπληρώσει τις σκληρές δημοσιονομικές απαιτήσεις των πιστωτών, κλείνοντας το χάσμα σε αυτά τα επίπεδα.
Συχνά ακούγεται ότι οι Έλληνες δεν έχουν την πολυτέλεια να πληρώνουν τους φόρους τυος.
Έχουν φορολογηθεί όσο δεν πάει άλλο - το πρόσφατο πακέτο μεταρρυθμίσεων, το οποίο βοήθησε τη χώρα να κερδίσει το δάνειο ύψους 8,5 δισ. ευρώ τον Ιούνιο, διευρύνει ξανά τη φορολογική βάση.
Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που δημοσιεύθηκε νωρίτερα το 2017, οι Έλληνες οφείλουν ήδη 94,2 δις. ευρώ στην κυβέρνηση.
"Οι φορολογούμενοι που πλήττονται από οικονομικές καταστροφές ενδέχεται να έχουν αντιληφθεί ότι οι μειωμένοι κίνδυνοι φοροδιαφυγής (ποινές) είναι μικρότεροι από τα πιθανά ανοδικά κέρδη (αποφεύγοντας την πτώχευση)", ανέφερε η έκθεση.
Ο ΦΠΑ, ωστόσο, είναι ευκολότερο να εισπραχθεί από άλλους φόρους, επειδή είναι φόρος κατανάλωσης.
Εάν δεν πραγματοποιηθεί συναλλαγή παρανόμως, καταβάλλεται από τον καταναλωτή ως μέρος της τιμής αγοράς.
Η σωστή συλλογή του ΦΠΑ είναι συχνά ζήτημα πολιτικής βούλησης για τις κυβερνήσεις:
Όσο πιο διεφθαρμένο και πιο πεπειραμένο είναι ένα πολιτικό σύστημα, τόσο πιο εκτεταμένες είναι οι απάτες στον ΦΠΑ.
Η Πολωνία είχε σημαντικό πρόβλημα με απάτες που επέτρεπαν στις επιχειρήσεις να διεκδικούν τις πληρωμές ΦΠΑ από την κυβέρνηση, οι οποίες συχνά προέρχονταν από ψεύτικες δηλώσεις εξαγωγών.
Νωρίτερα φέτος, ο υπουργός Οικονομικών της Πολωνίας, Mateusz Morawiecki, δήλωσε ότι η εξωπραγματική οικονομική ανάπτυξη της χώρας - πάνω από 3% ετησίως, ακόμη και όταν οι γείτονες της Πολωνίας ήταν σε κρίση - θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί επειδή έχει διογκωθεί από πλαστά καθεστώτα εξαγωγής.
Το 2015, για παράδειγμα, η ανάπτυξη ήταν στην πραγματικότητα 1,9% αντί για 3,6%, σημείωσε.
Το 2016 και το 2017, η Πολωνία προέβη σε σειρά μέτρων για να κλείσει τις «τρύπες» από τον ΦΠΑ.
Είχε ελάχιστες επιλογές: το κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης, μια λαϊκίστικη πολιτική δύναμη, είχε υποσχεθεί πληρωμές σε οικογένειες με περισσότερα από ένα παιδιά και η μόνη άλλη πηγή χρηματοδότησης για αυτό, ήταν περισσότερο το εξωτερικό χρέος.
Η κυβέρνηση έκανε μεγάλα σχέδια δανεισμού αλλά επίσης θέσπισε το 2016 και το 2017 ένα νομοθετικό πακέτο για την ενίσχυση της είσπραξης του ΦΠΑ, περιορίζοντας τις επιστροφές, εισάγοντας αυστηρά πρόστιμα για εξαπάτηση στον φορολογικό έλεγχο και ελέγχοντας τον τομέα των καυσίμων όπου σημειώθηκαν πολλές απάτες.
Η κυβέρνηση έχει επίσης εντείνει τις προσπάθειές της για τη συλλογή του φόρου εισοδήματος των εταιρειών, ενώ ταυτόχρονα μείωσε το συντελεστή για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις το 2017 και προχώρησε σε μεταρρύθμιση της φορολογικής νομοθεσίας.
Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με το πολωνικό υπουργείο Οικονομικών, ήταν θεαματικά.
Η κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 59 δις. ζλότι (15,5 δις.δολάρια) φέτος, αλλά το α΄ 4μηνο του 2017 ήταν μόλις 900 εκατομμύρια ζλότι.
Η Πολωνία μειώνει τα σχέδια έκδοσης χρεών για το υπόλοιπο του 2017.
Και ούτε καν άρχισε να περιορίζει την εκτεταμένη χρήση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, για τους οποίους η ΕΕ έχει εδώ και καιρό υποδείξει ως πιθανή λύση βελτίωσης.
Εν τω μεταξύ, η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να φθάσει το 3,7% φέτος, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Bloomberg.
Η καλύτερη είσπραξη των φόρων δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και ο αριθμός ανάπτυξης ενδέχεται να αντικατοπτρίζει περισσότερο την πραγματικότητα σε σύγκριση με τα στοιχεία των προηγούμενων ετών.
Οι δυτικοευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας δεν είναι οπαδοί της πολωνικής εθνικιστικής κυβέρνησης.
Θα πρέπει όμως να εξετάσουν προσεκτικά τα αποτελεσματικά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που έχει λάβει αυτή η κυβέρνηση.
Η Ελλάδα χρειάζεται κάποια στοιχεία από την πολωνική πολιτική, πριν τα τρέχοντα σχέδια για την επίλυση του προβλήματος του χρέους της θεωρούνται μη ρεαλιστικά. Πολύ μεγάλο μέρος της οικονομίας της - περίπου το ένα τέταρτο της παραγωγής, κατά κάποιες εκτιμήσεις - παραμένει σε ομιχλώδες τοπίο, έτσι ώστε να ληφθούν εκτεταμένες αποφάσεις σχετικά με την ελάφρυνση, βάσει των διαθέσιμων οικονομικών δεδομένων.
www.bankingnews.gr
Η ιδέα ότι η Ελλάδα μπορεί να χρειάζεται λιγότερο μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, αν μάθει να συλλέγει τους φόρους καλύτερα, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής.
Αλλά μια άλλη χώρα με μεγάλο χάσμα μεταξύ των αναμενόμενων και των πραγματικά εισπραχθέντων φορολογικών εσόδων, η Πολωνία, δείχνει πώς μια αποφασισμένη κυβέρνηση μπορεί να εκμεταλλευτεί την τεράστια αυτή πηγή εσόδων.
Μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016, έδειξε την Πολωνία και την Ελλάδα με πολύ παρόμοια κενά στη συλλογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας:
Το 2014, η Πολωνία εισέπραξε 24% λιγότερο ΦΠΑ από ότι οφειλόταν σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες.
Το χάσμα αυτό ήταν περίπου διπλάσιο από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στις ευρωπαϊκές χώρες, ο ΦΠΑ, παρόμοιος με τον φόρο επί των πωλήσεων των ΗΠΑ, είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές κρατικών εσόδων.
Το έλλειμμα της Πολωνίας ανήλθε σε 9,3 δισ. ευρώ το 2014 ποσό που αντιστοιχεί στο 2% της οικονομικής παραγωγής σε κάθε χώρα.
Συμπτωματικά, οι ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας αναμένουν από την Ελλάδα να διατηρήσει ένα πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασματος 2% του ΑΕΠ από το 2023 έως το 2060 - περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Θεωρείται ως μια μη ρεαλιστική προοπτική και ένας λόγος για τον οποίο η Ελλάδα χρειάζεται μείωση του χρέους.
Καμία χώρα δεν κατόρθωσε να διαγράψει πλήρως το έλλειμμα του ΦΠΑ, αλλά φτάνει μόλις στο 1,2% των αναμενόμενων εσόδων στη Σουηδία, λιγότερο από 4% στο Λουξεμβούργο και 8% στη Σλοβενία.
Έτσι, θεωρητικά, η Ελλάδα θα μπορούσε σχεδόν να εκπληρώσει τις σκληρές δημοσιονομικές απαιτήσεις των πιστωτών, κλείνοντας το χάσμα σε αυτά τα επίπεδα.
Συχνά ακούγεται ότι οι Έλληνες δεν έχουν την πολυτέλεια να πληρώνουν τους φόρους τυος.
Έχουν φορολογηθεί όσο δεν πάει άλλο - το πρόσφατο πακέτο μεταρρυθμίσεων, το οποίο βοήθησε τη χώρα να κερδίσει το δάνειο ύψους 8,5 δισ. ευρώ τον Ιούνιο, διευρύνει ξανά τη φορολογική βάση.
Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που δημοσιεύθηκε νωρίτερα το 2017, οι Έλληνες οφείλουν ήδη 94,2 δις. ευρώ στην κυβέρνηση.
"Οι φορολογούμενοι που πλήττονται από οικονομικές καταστροφές ενδέχεται να έχουν αντιληφθεί ότι οι μειωμένοι κίνδυνοι φοροδιαφυγής (ποινές) είναι μικρότεροι από τα πιθανά ανοδικά κέρδη (αποφεύγοντας την πτώχευση)", ανέφερε η έκθεση.
Ο ΦΠΑ, ωστόσο, είναι ευκολότερο να εισπραχθεί από άλλους φόρους, επειδή είναι φόρος κατανάλωσης.
Εάν δεν πραγματοποιηθεί συναλλαγή παρανόμως, καταβάλλεται από τον καταναλωτή ως μέρος της τιμής αγοράς.
Η σωστή συλλογή του ΦΠΑ είναι συχνά ζήτημα πολιτικής βούλησης για τις κυβερνήσεις:
Όσο πιο διεφθαρμένο και πιο πεπειραμένο είναι ένα πολιτικό σύστημα, τόσο πιο εκτεταμένες είναι οι απάτες στον ΦΠΑ.
Η Πολωνία είχε σημαντικό πρόβλημα με απάτες που επέτρεπαν στις επιχειρήσεις να διεκδικούν τις πληρωμές ΦΠΑ από την κυβέρνηση, οι οποίες συχνά προέρχονταν από ψεύτικες δηλώσεις εξαγωγών.
Νωρίτερα φέτος, ο υπουργός Οικονομικών της Πολωνίας, Mateusz Morawiecki, δήλωσε ότι η εξωπραγματική οικονομική ανάπτυξη της χώρας - πάνω από 3% ετησίως, ακόμη και όταν οι γείτονες της Πολωνίας ήταν σε κρίση - θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί επειδή έχει διογκωθεί από πλαστά καθεστώτα εξαγωγής.
Το 2015, για παράδειγμα, η ανάπτυξη ήταν στην πραγματικότητα 1,9% αντί για 3,6%, σημείωσε.
Το 2016 και το 2017, η Πολωνία προέβη σε σειρά μέτρων για να κλείσει τις «τρύπες» από τον ΦΠΑ.
Είχε ελάχιστες επιλογές: το κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης, μια λαϊκίστικη πολιτική δύναμη, είχε υποσχεθεί πληρωμές σε οικογένειες με περισσότερα από ένα παιδιά και η μόνη άλλη πηγή χρηματοδότησης για αυτό, ήταν περισσότερο το εξωτερικό χρέος.
Η κυβέρνηση έκανε μεγάλα σχέδια δανεισμού αλλά επίσης θέσπισε το 2016 και το 2017 ένα νομοθετικό πακέτο για την ενίσχυση της είσπραξης του ΦΠΑ, περιορίζοντας τις επιστροφές, εισάγοντας αυστηρά πρόστιμα για εξαπάτηση στον φορολογικό έλεγχο και ελέγχοντας τον τομέα των καυσίμων όπου σημειώθηκαν πολλές απάτες.
Η κυβέρνηση έχει επίσης εντείνει τις προσπάθειές της για τη συλλογή του φόρου εισοδήματος των εταιρειών, ενώ ταυτόχρονα μείωσε το συντελεστή για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις το 2017 και προχώρησε σε μεταρρύθμιση της φορολογικής νομοθεσίας.
Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με το πολωνικό υπουργείο Οικονομικών, ήταν θεαματικά.
Η κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 59 δις. ζλότι (15,5 δις.δολάρια) φέτος, αλλά το α΄ 4μηνο του 2017 ήταν μόλις 900 εκατομμύρια ζλότι.
Η Πολωνία μειώνει τα σχέδια έκδοσης χρεών για το υπόλοιπο του 2017.
Και ούτε καν άρχισε να περιορίζει την εκτεταμένη χρήση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, για τους οποίους η ΕΕ έχει εδώ και καιρό υποδείξει ως πιθανή λύση βελτίωσης.
Εν τω μεταξύ, η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να φθάσει το 3,7% φέτος, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Bloomberg.
Η καλύτερη είσπραξη των φόρων δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και ο αριθμός ανάπτυξης ενδέχεται να αντικατοπτρίζει περισσότερο την πραγματικότητα σε σύγκριση με τα στοιχεία των προηγούμενων ετών.
Οι δυτικοευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας δεν είναι οπαδοί της πολωνικής εθνικιστικής κυβέρνησης.
Θα πρέπει όμως να εξετάσουν προσεκτικά τα αποτελεσματικά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που έχει λάβει αυτή η κυβέρνηση.
Η Ελλάδα χρειάζεται κάποια στοιχεία από την πολωνική πολιτική, πριν τα τρέχοντα σχέδια για την επίλυση του προβλήματος του χρέους της θεωρούνται μη ρεαλιστικά. Πολύ μεγάλο μέρος της οικονομίας της - περίπου το ένα τέταρτο της παραγωγής, κατά κάποιες εκτιμήσεις - παραμένει σε ομιχλώδες τοπίο, έτσι ώστε να ληφθούν εκτεταμένες αποφάσεις σχετικά με την ελάφρυνση, βάσει των διαθέσιμων οικονομικών δεδομένων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών