Οι κατώτεροι κάτοχοι ομολόγων - περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ – θα δουν τα κεφάλαια τους να διατίθενται για τη διάσωση, έναντι μελλοντικών εξασφαλίσεων
Με το επίκαιρο θέμα της εκκαθάρισης των Veneto Banca και Banca Popolare di Vicenza, αναλύει σε δημοσίευμα του το ινστιτούτο Bruegel και κατά πόσο αυτό το σχέδιο συνιστά απόφαση βάση οικονομικών υπολογισμών, ή βάση πολιτικής βούλησης.
Τι μπορούμε να μάθουμε σχετικά με τον ιταλικό τραπεζικό τομέα από την απόφαση να εκκαθαριστούν οι Veneto Banca και Banca Popolare di Vicenza;
Το μακρύ και ταραγμένο ταξίδι της Veneto Banca και της Banca Popolare di Vicenza έφτασε στο τέλος του.
Το συμπέρασμα της ιστορίας, αναδεικνύει ένα πρότυπο που χαρακτήρισε την ιταλική προσέγγιση στα τραπεζικά προβλήματα τα τελευταία χρόνια.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της προσέγγισης είναι η επιθυμία να αναβληθούν λύσεις σε μακροχρόνια προβλήματα και η τάση «υποταγής» της οικονομικής στην πολιτική λογική.
Αυτό δημιουργεί ερωτήματα τόσο σε επίπεδο Ιταλίας όσο και σε επίπεδο ΕΕ.
Η Veneto και η BPVI επρόκειτο να ξεκινήσουν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τον Απρίλιο του 2016.
Εάν η προσπάθεια αποτύγχανε-όπως ήταν αναμενόμενο- οι τράπεζες έμπαιναν σε καθεστώς εκκαθάρισης και θα υπόκεινταν στη διαδικασία της διάσωσης εκ των έσω.
Στις 11 Απριλίου 2017, ανακοινώθηκε ένα κεφάλαιο ασφαλείας χρηματοδοτούμενο από τις τράπεζες.
Αυτό το ταμείο - με την επωνυμία Atlas - κατέληξε να γίνει ο πλειοψηφικός μέτοχος στις δύο τράπεζες.
Ενεργώντας ως έσχατη λύση, το Atlas εμπόδισε την εκκαθάριση των τραπεζών, αλλά εξαπέλυσε επίσης τον κίνδυνο σε όλους τους ισολογισμούς του υπόλοιπου ιταλικού τραπεζικού τομέα.
Το κόστος αυτού είναι πλέον εμφανές, καθώς ορισμένες από τις συμμετέχουσες τράπεζες αποχώρησαν από τη συμμετοχή τους στο Atlas (σε μερικές περιπτώσεις με ζημία).
Και σε κάθε περίπτωση, το Atlas δεν έβαλε τέρμα στα προβλήματα των δύο τραπεζών.
Και οι δύο ανακοίνωσαν ότι το 2017 θα χρειαστούν ακόμη περισσότερα κεφάλαια.
Αυτό έθεσε το ζήτημα του τρόπου αντιμετώπισης των ιδιοκτητών ομολόγων λιανικής.
Αρχικά, η κυβέρνηση προσπάθησε να λάβει προληπτική ανακεφαλαιοποίηση.
Η επιλογή αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι οι τράπεζες είναι συστημικές, καθώς ο στόχος είναι "να θεραπευθούν σοβαρές διαταραχές στην οικονομία ενός κράτους μέλους και να διατηρηθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα".
Αλλά η έκτακτη δημόσια στήριξη που επιτρέπεται στην προληπτική ανακεφαλαιοποίηση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντισταθμίσει τις απώλειες που το ίδρυμα έχει υποστεί ή ενδέχεται να υποστεί στο εγγύς μέλλον.
Έτσι, για να γίνει μια προληπτική ανακεφαλαιοποίηση και να μπορέσει να απαλλαγεί από τους μεγάλους ιδιοκτήτες ομολόγων, θα ήταν απαραίτητο να βρεθεί ιδιωτικό κεφάλαιο να καλύψει το έλλειμμα.
Αλλά καμία ιταλική τράπεζα δεν ήταν πρόθυμη να το κάνει.
Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ιταλικές τράπεζες έχουν καλέσει για τη διάσωση των πιο αδύναμων κρίκων στο σύστημα και τα προηγούμενα επεισόδια δεν ήταν ακριβώς επιτυχημένα.
Εξάλλου, οι δύο τράπεζες της Βενετίας, υποτίθεται ότι θα επέστρεφαν στην κανονικότητα αφού το Atlas τους είχε ανακεφαλαιοποιήσει με χρήματα άλλων ιταλικών τραπεζών, αλλά δεν επέστρεψαν.
Ελλείψει ιδιωτών επενδυτών, μια λύση θα ήταν η εκκαθάριση.
Αλλά αυτό θα απαιτούσε τη διάσωσή από τους μεγάλους ιδιοκτήτες ομολόγων, οι οποίοι στην περίπτωση της Ιταλίας, αφορά μεγάλο αριθμό λιανικών πελατών, στους οποίους οι τράπεζες πούλησαν εσφαλμένα τα ομόλογα.
Έτσι, όπως σε όλα τα κλασικά θετατρικά, η λύση έρχεται από τον από μηχανής θεό με την προϋπόθεση ότι θα είναι η Intesa San Paolo, η μεγαλύτερη τράπεζα λιανικής της Ιταλίας.
Η Intesa πρότεινε να αγοράσει τα "καλά" τμήματα των δύο τραπεζών του Βένετο για συμβολικό ποσό 1 ευρώ.
Όλα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα ίδια κεφάλαια και το κατώτερο χρέος θα διασωθούν εκ των έσω.
Τα κεφάλαια ανήκουν κατά κύριο λόγο στο αμοιβαίο κεφάλαιο Atlas, των οποίων οι συμμετέχουσες τράπεζες έχουν ήδη αρχίσει να διαγράφουν τα ποσοστά τους.
Οι κατώτεροι κάτοχοι ομολόγων - περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ – θα δουν τα κεφάλαια τους να διατίθενται για τη διάσωση, έναντι μελλοντικών εξασφαλίσεων.
Η Intesa κατάφερε μια πολύ καλή συμφωνία, δεδομένου ότι η δέσμευσή της εξαρτάται από το γεγονός ότι η προσπάθεια είναι κεφαλαιακά ουδέτερη από τον ισολογισμό της.
Για το σκοπό αυτό, θα εισπράξει από την κυβέρνηση περίπου 4,8 δισ. ευρώ - καλύπτοντας, μεταξύ άλλων, το κόστος των απολύσεων - πλέον των 400 εκατομμυρίων σε εγγυήσεις έναντι του κινδύνου μη καταβολής ορισμένων δανείων που αποκτήθηκαν.
Στην Intesa θα μεταφερθεί επίσης στις πιστώσεις αναβαλλόμενου φόρου των δύο τραπεζών.
Επιπλέον, το κράτος θα παράσχει εγγυήσεις μέγιστου ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ για την κάλυψη ζημιών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Αυτά τα χρήματα δεν θα αυξήσουν το ιταλικό χρέος, καθώς αποτελούν μέρος των 20 δισ. ευρώ που προορίζονταν για τραπεζικά θέματα το 2016.
Αυτή η πρακτική είναι δυνατή επειδή οι τράπεζες δεν θα εκκαθαριστούν αλλά θα ρευστοποιηθούν, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την παροχή βοήθειας εκκαθάρισης.
Ελλείψει ευρωπαϊκού νόμου περί αφερεγγυότητας, η εκκαθάριση πραγματοποιείται βάσει εθνικών πλαισίων αφερεγγυότητας, πράγμα που στην προκειμένη περίπτωση θα είναι η ιταλική "αναγκαστική διοικητική εκκαθάριση", την οποία διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ιταλίας.
Για να εκκαθαριστεί μια τράπεζα, το Συμβούλιο ενιαίας απόφασης (SRB) πρέπει να αποφασίσει ότι η επίλυση δεν είναι προς το δημόσιο συμφέρον και αυτό συνεπάγεται - μεταξύ άλλων - την εκτίμηση ότι η αποτυχία δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική σταθερότητα.
Αυτό δηλώνει η SRB σχετικά με τις δύο τράπεζες, αλλά εγείρει το ερώτημα σχετικά με την αρχική επιδίωξη της Ιταλίας για προληπτική ανακεφαλαιοποίηση με βάση ένα συστηματικό επιχείρημα.
Ήταν αυτές οι τράπεζες συστηματικές ή όχι;
Εάν ναι, γιατί δεν υπόκεινται σε ψήφισμα;
Εάν όχι, να ζητηθεί προληπτική ανακεφαλαίωση κατά πρώτο λόγο;
Το κυβερνητικό διάταγμα αναφέρει ότι «υπάρχει έκτακτη ανάγκη να ληφθούν μέτρα με στόχο την εξασφάλιση της ομαλής εξόδου των τραπεζών από την αγορά και την αποφυγή σοβαρής διαταραχής της οικονομίας».
Ένα δεύτερο ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό είναι σε κάποιο βαθμό μια θυσία.
Αυτή η εκκαθάριση στην πραγματικότητα απελευθερώνει κεφάλαια του Atlas-2 (διάδοχο του Atlas), το οποίο έπρεπε να επενδύσει 450 εκατ. ευρώ για την τιτλοποίηση των δανείων των δύο τραπεζών.
Ένα τρίτο ερώτημα αφορά τους μεγάλους επενδυτές σε ομόλογα.
Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει ότι οι ανώτεροι κάτοχοι ομολόγων δεν θα πρέπει να συμβάλλουν στην κατανομή των βαρών, όπως αναφέρεται στην Ανακοίνωση Τραπεζών του 2013.
Ωστόσο, ένας εκπρόσωπος της Τράπεζας της Ιταλίας, ο οποίος διαχειρίζεται την αναγκαστική διοικητική εκκαθάριση της Ιταλίας, δηλώνει ότι, σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, «όλοι οι πιστωτές, και όχι μόνο οι μειονεκτούντες κάτοχοι ομολόγων, θα τους επιστραφούν κεφάλαια μόνο μετά την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας". Το σημερινό κυβερνητικό διάταγμα δεν εμποδίζει ρητά τη μεταφορά τους στην Intesa, αλλά θα χρειαστεί περισσότερη σαφήνεια τις επόμενες ημέρες.
Συνολικά, το τελευταίο αυτό επεισόδιο, επιβεβαιώνει ένα πρότυπο στη διαχείριση των προβλημάτων του ιταλικού τραπεζικού συστήματος κατά τα τελευταία έτη.
Οι αρχές προσπαθούν να αφήσουν συχνά πολιτικά ζητήματα να αντισταθμίσουν τα οικονομικά ζητήματα.
Κάποιοι στην Ιταλία θα δουν αυτή το τελευταίο επεισόδιο ως ένα ευτυχές τέλος.
Άλλοι θα το δουν όπως πραγματικά είναι: μια πολιτική επιλογή.
www.bankingnews.gr
Τι μπορούμε να μάθουμε σχετικά με τον ιταλικό τραπεζικό τομέα από την απόφαση να εκκαθαριστούν οι Veneto Banca και Banca Popolare di Vicenza;
Το μακρύ και ταραγμένο ταξίδι της Veneto Banca και της Banca Popolare di Vicenza έφτασε στο τέλος του.
Το συμπέρασμα της ιστορίας, αναδεικνύει ένα πρότυπο που χαρακτήρισε την ιταλική προσέγγιση στα τραπεζικά προβλήματα τα τελευταία χρόνια.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της προσέγγισης είναι η επιθυμία να αναβληθούν λύσεις σε μακροχρόνια προβλήματα και η τάση «υποταγής» της οικονομικής στην πολιτική λογική.
Αυτό δημιουργεί ερωτήματα τόσο σε επίπεδο Ιταλίας όσο και σε επίπεδο ΕΕ.
Η Veneto και η BPVI επρόκειτο να ξεκινήσουν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τον Απρίλιο του 2016.
Εάν η προσπάθεια αποτύγχανε-όπως ήταν αναμενόμενο- οι τράπεζες έμπαιναν σε καθεστώς εκκαθάρισης και θα υπόκεινταν στη διαδικασία της διάσωσης εκ των έσω.
Στις 11 Απριλίου 2017, ανακοινώθηκε ένα κεφάλαιο ασφαλείας χρηματοδοτούμενο από τις τράπεζες.
Αυτό το ταμείο - με την επωνυμία Atlas - κατέληξε να γίνει ο πλειοψηφικός μέτοχος στις δύο τράπεζες.
Ενεργώντας ως έσχατη λύση, το Atlas εμπόδισε την εκκαθάριση των τραπεζών, αλλά εξαπέλυσε επίσης τον κίνδυνο σε όλους τους ισολογισμούς του υπόλοιπου ιταλικού τραπεζικού τομέα.
Το κόστος αυτού είναι πλέον εμφανές, καθώς ορισμένες από τις συμμετέχουσες τράπεζες αποχώρησαν από τη συμμετοχή τους στο Atlas (σε μερικές περιπτώσεις με ζημία).
Και σε κάθε περίπτωση, το Atlas δεν έβαλε τέρμα στα προβλήματα των δύο τραπεζών.
Και οι δύο ανακοίνωσαν ότι το 2017 θα χρειαστούν ακόμη περισσότερα κεφάλαια.
Αυτό έθεσε το ζήτημα του τρόπου αντιμετώπισης των ιδιοκτητών ομολόγων λιανικής.
Αρχικά, η κυβέρνηση προσπάθησε να λάβει προληπτική ανακεφαλαιοποίηση.
Η επιλογή αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι οι τράπεζες είναι συστημικές, καθώς ο στόχος είναι "να θεραπευθούν σοβαρές διαταραχές στην οικονομία ενός κράτους μέλους και να διατηρηθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα".
Αλλά η έκτακτη δημόσια στήριξη που επιτρέπεται στην προληπτική ανακεφαλαιοποίηση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντισταθμίσει τις απώλειες που το ίδρυμα έχει υποστεί ή ενδέχεται να υποστεί στο εγγύς μέλλον.
Έτσι, για να γίνει μια προληπτική ανακεφαλαιοποίηση και να μπορέσει να απαλλαγεί από τους μεγάλους ιδιοκτήτες ομολόγων, θα ήταν απαραίτητο να βρεθεί ιδιωτικό κεφάλαιο να καλύψει το έλλειμμα.
Αλλά καμία ιταλική τράπεζα δεν ήταν πρόθυμη να το κάνει.
Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ιταλικές τράπεζες έχουν καλέσει για τη διάσωση των πιο αδύναμων κρίκων στο σύστημα και τα προηγούμενα επεισόδια δεν ήταν ακριβώς επιτυχημένα.
Εξάλλου, οι δύο τράπεζες της Βενετίας, υποτίθεται ότι θα επέστρεφαν στην κανονικότητα αφού το Atlas τους είχε ανακεφαλαιοποιήσει με χρήματα άλλων ιταλικών τραπεζών, αλλά δεν επέστρεψαν.
Ελλείψει ιδιωτών επενδυτών, μια λύση θα ήταν η εκκαθάριση.
Αλλά αυτό θα απαιτούσε τη διάσωσή από τους μεγάλους ιδιοκτήτες ομολόγων, οι οποίοι στην περίπτωση της Ιταλίας, αφορά μεγάλο αριθμό λιανικών πελατών, στους οποίους οι τράπεζες πούλησαν εσφαλμένα τα ομόλογα.
Έτσι, όπως σε όλα τα κλασικά θετατρικά, η λύση έρχεται από τον από μηχανής θεό με την προϋπόθεση ότι θα είναι η Intesa San Paolo, η μεγαλύτερη τράπεζα λιανικής της Ιταλίας.
Η Intesa πρότεινε να αγοράσει τα "καλά" τμήματα των δύο τραπεζών του Βένετο για συμβολικό ποσό 1 ευρώ.
Όλα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα ίδια κεφάλαια και το κατώτερο χρέος θα διασωθούν εκ των έσω.
Τα κεφάλαια ανήκουν κατά κύριο λόγο στο αμοιβαίο κεφάλαιο Atlas, των οποίων οι συμμετέχουσες τράπεζες έχουν ήδη αρχίσει να διαγράφουν τα ποσοστά τους.
Οι κατώτεροι κάτοχοι ομολόγων - περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ – θα δουν τα κεφάλαια τους να διατίθενται για τη διάσωση, έναντι μελλοντικών εξασφαλίσεων.
Η Intesa κατάφερε μια πολύ καλή συμφωνία, δεδομένου ότι η δέσμευσή της εξαρτάται από το γεγονός ότι η προσπάθεια είναι κεφαλαιακά ουδέτερη από τον ισολογισμό της.
Για το σκοπό αυτό, θα εισπράξει από την κυβέρνηση περίπου 4,8 δισ. ευρώ - καλύπτοντας, μεταξύ άλλων, το κόστος των απολύσεων - πλέον των 400 εκατομμυρίων σε εγγυήσεις έναντι του κινδύνου μη καταβολής ορισμένων δανείων που αποκτήθηκαν.
Στην Intesa θα μεταφερθεί επίσης στις πιστώσεις αναβαλλόμενου φόρου των δύο τραπεζών.
Επιπλέον, το κράτος θα παράσχει εγγυήσεις μέγιστου ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ για την κάλυψη ζημιών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Αυτά τα χρήματα δεν θα αυξήσουν το ιταλικό χρέος, καθώς αποτελούν μέρος των 20 δισ. ευρώ που προορίζονταν για τραπεζικά θέματα το 2016.
Αυτή η πρακτική είναι δυνατή επειδή οι τράπεζες δεν θα εκκαθαριστούν αλλά θα ρευστοποιηθούν, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την παροχή βοήθειας εκκαθάρισης.
Ελλείψει ευρωπαϊκού νόμου περί αφερεγγυότητας, η εκκαθάριση πραγματοποιείται βάσει εθνικών πλαισίων αφερεγγυότητας, πράγμα που στην προκειμένη περίπτωση θα είναι η ιταλική "αναγκαστική διοικητική εκκαθάριση", την οποία διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ιταλίας.
Για να εκκαθαριστεί μια τράπεζα, το Συμβούλιο ενιαίας απόφασης (SRB) πρέπει να αποφασίσει ότι η επίλυση δεν είναι προς το δημόσιο συμφέρον και αυτό συνεπάγεται - μεταξύ άλλων - την εκτίμηση ότι η αποτυχία δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική σταθερότητα.
Αυτό δηλώνει η SRB σχετικά με τις δύο τράπεζες, αλλά εγείρει το ερώτημα σχετικά με την αρχική επιδίωξη της Ιταλίας για προληπτική ανακεφαλαιοποίηση με βάση ένα συστηματικό επιχείρημα.
Ήταν αυτές οι τράπεζες συστηματικές ή όχι;
Εάν ναι, γιατί δεν υπόκεινται σε ψήφισμα;
Εάν όχι, να ζητηθεί προληπτική ανακεφαλαίωση κατά πρώτο λόγο;
Το κυβερνητικό διάταγμα αναφέρει ότι «υπάρχει έκτακτη ανάγκη να ληφθούν μέτρα με στόχο την εξασφάλιση της ομαλής εξόδου των τραπεζών από την αγορά και την αποφυγή σοβαρής διαταραχής της οικονομίας».
Ένα δεύτερο ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό είναι σε κάποιο βαθμό μια θυσία.
Αυτή η εκκαθάριση στην πραγματικότητα απελευθερώνει κεφάλαια του Atlas-2 (διάδοχο του Atlas), το οποίο έπρεπε να επενδύσει 450 εκατ. ευρώ για την τιτλοποίηση των δανείων των δύο τραπεζών.
Ένα τρίτο ερώτημα αφορά τους μεγάλους επενδυτές σε ομόλογα.
Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει ότι οι ανώτεροι κάτοχοι ομολόγων δεν θα πρέπει να συμβάλλουν στην κατανομή των βαρών, όπως αναφέρεται στην Ανακοίνωση Τραπεζών του 2013.
Ωστόσο, ένας εκπρόσωπος της Τράπεζας της Ιταλίας, ο οποίος διαχειρίζεται την αναγκαστική διοικητική εκκαθάριση της Ιταλίας, δηλώνει ότι, σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, «όλοι οι πιστωτές, και όχι μόνο οι μειονεκτούντες κάτοχοι ομολόγων, θα τους επιστραφούν κεφάλαια μόνο μετά την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας". Το σημερινό κυβερνητικό διάταγμα δεν εμποδίζει ρητά τη μεταφορά τους στην Intesa, αλλά θα χρειαστεί περισσότερη σαφήνεια τις επόμενες ημέρες.
Συνολικά, το τελευταίο αυτό επεισόδιο, επιβεβαιώνει ένα πρότυπο στη διαχείριση των προβλημάτων του ιταλικού τραπεζικού συστήματος κατά τα τελευταία έτη.
Οι αρχές προσπαθούν να αφήσουν συχνά πολιτικά ζητήματα να αντισταθμίσουν τα οικονομικά ζητήματα.
Κάποιοι στην Ιταλία θα δουν αυτή το τελευταίο επεισόδιο ως ένα ευτυχές τέλος.
Άλλοι θα το δουν όπως πραγματικά είναι: μια πολιτική επιλογή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών