Μεγάλο μέρος της ζήτησης για δολάρια πριν από δέκα χρόνια μπορεί να αποδοθεί στον τεράστιο φόβο: κανείς δεν ήξερε πόσο άσχημα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα
Οι αμφιλεγόμενες πολιτικές του προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump, θα επηρεάσουν και πόσο μακροπρόθεσμα το αμερικανικό δολάριο, αναρωτιέται σε άρθρο του στο Project Syndicate ο Benjamin J. Cohen καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.
Για σχεδόν έναν αιώνα, το αμερικανικό δολάριο θεωρείται ως το πιο ασφαλές νόμισμα του χρηματοπιστωτικού κόσμου.
Κανένα άλλο νόμισμα δεν έχει υποσχεθεί τον ίδιο βαθμό ασφάλειας και ρευστότητας για τον συσσωρευμένο πλούτο.
Σε περασμένες περιόδους δυσκολίας, οι δύσμοιροι επενδυτές και οι συνετές κεντρικές τράπεζες, έχουν επικεντρωθεί σε περιουσιακά στοιχεία που αποτιμώνται σε δολάρια και κυρίως σε αμερικανικά ομόλογα του Δημοσίου.
Αυτό δεν μπορεί πλέον να συμβαίνει.
Η χαοτική κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Donald Trump, έπληξε σοβαρά την εμπιστοσύνη στο αμερικανικό δολάριο.
Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του, ο Trump ήρθε σε διαμάχη με τη μία κυβέρνηση μετά την άλλη, συμπεριλαμβανομένων συμμάχων όπως η Αυστραλία και η Γερμανία.
Πιο πρόσφατα, έφερε τον κόσμο στο χείλος του πυρηνικού πολέμου ερχόμενος σε σύγκρουση με τον δικτάτορα της Βόρειας Κορέας Kim Jong-un.
Το δολάριο ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μια σοβαρή δοκιμασία.
Θα συνεχίσουν οι παγκόσμιοι επενδυτές να τοποθετούν τα χρήματά τους σε μια χώρα που ο ηγέτης της, προκάλεσε το βασίλειο των «ερημιτών» με απειλές «πυρκαγιάς και μανίας» ή θα βρουν οικονομικά καταφύγια αλλού;
Από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έχει να τεθεί η ασφάλεια του δολαρίου σε τέτοια αμφιβολία.
Στην μεταπολεμική περίοδο, οι εξαιρετικά μεγάλες και ανεπτυγμένες χρηματοπιστωτικές αγορές της Αμερικής, προσέφεραν ασύγκριτη ρευστότητα.
Και επειδή οι ΗΠΑ ήταν η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη, μπορούσε να εξασφαλίσει και τη γεωπολιτική ασφάλεια.
Καμία χώρα δεν ήταν σε καλύτερη θέση, ώστε να παρέχει ασφαλή και ευέλικτα περιουσιακά στοιχεία, στο βαθμό που απαιτούσε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
"Όταν οι άνθρωποι ανησυχούν, όλοι οι δρόμοι οδηγούν σε κρατικά ομόλογα".
Η κατάρρευση της φούσκας των ακινήτων στις ΗΠΑ το 2007 είναι ένα παράδειγμα.
Όλοι γνώριζαν ότι η οικονομική κρίση και η επακόλουθη ύφεση είχαν ξεκινήσει στις ΗΠΑ και ότι η χώρα ήταν υπεύθυνη για την σχεδόν κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας.
Και όμως, ακόμα και στο απόγειο της κρίσης, ένα κύμα κεφαλαίων έπεσε στις αμερικανικές αγορές, επιτρέποντας στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και στο Υπουργείο Οικονομικών να εφαρμόσουν την νομισματική πολιτική τους.
Μόνο τον τελευταίο τρίμηνο του 2008, οι καθαρές αγορές των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων ξεπέρασαν τα 500 δισ δολάρια - τρεις φορές περισσότερα από όσα αγοράστηκαν τους προηγούμενους εννέα μήνες.
Μακριά από την υποτίμηση, το δολάριο ενισχύθηκε.
Η αγορά ομολόγων εξελίχθηκε ως ένας από τους λίγους χρηματοπιστωτικούς τομείς που εξακολουθούσε να λειτουργεί ομαλά.
Ακόμη και μετά την υποβάθμιση των τίτλων του Δημοσίου από την πιστοληπτική ικανότητα τους, από της Standard & Poor's, οι ξένοι επενδυτές εξακολούθησαν να αγοράζουν δολάρια.
Μεγάλο μέρος της ζήτησης για δολάρια πριν από δέκα χρόνια μπορεί να αποδοθεί στον τεράστιο φόβο: κανείς δεν ήξερε πόσο άσχημα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα.
Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί για την κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας σήμερα.
Αλλά η ιστορία θα επαναληφθεί και θα στείλει τους επενδυτές να ανατρέξουν ξανά προς το δολάριο;
Η σύντομη απάντηση είναι: μην το περιμένετε.
Οι αγορές δείχνουν τη δυσπιστία τους προς τον Trump εδώ και μήνες.
Σε αυτό το σημείο, ο φόβος μιας νέας κρίσης θα μπορούσε να προκαλέσει την απομάκρυνση κεφαλαίων από το δολάριο, οπότε οι ΗΠΑ θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν μια κρίση του δολαρίου, εκτός από μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση.
Ο κίνδυνος κρίσης για το δολάριο δεν διαφαινόταν τις εβδομάδες που ακολούθησαν την εκπληκτική εκλογική νίκη του Trump το Νοέμβριο του 2017.
Πράγματι, μέχρι το τέλος του 2016, οι εισροές κεφαλαίων είχαν ωθήσει το δολάριο σε επίπεδα που είχαν να σημειωθούν περισσότερο από μια δεκαετία, λόγω των προσδοκιών των φορολογικών περικοπών και των δημοσιονομικών κινήτρων, με τη μορφή δαπανών υποδομής, αλλά και αύξησης για τις δαπάνες για τους υποτιθέμενους "εξαντλημένους" στρατιωτικούς της Αμερικής.
Η οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τους επενδυτές, αναμενόταν να βελτιωθεί.
Αλλά με τη διοίκηση του Trump που τώρα κατακλύζεται από σκάνδαλα, τα "προεκλογικά του ατού" έχουν ξεθωριάσει, μαζί με το δολάριο.
Στις πρώτες 200 ημέρες της διοίκησης, το δολάριο έχει χάσει σχεδόν το 10% της αξίας του.
Ενώ ο Trump έχει ανησυχίες, οι επενδυτές αναζητούν εναλλακτικούς ασφαλείς παραδείσους σε άλλες αγορές, από την Ελβετία μέχρι την Ιαπωνία.
Αυτή η τάση ξεκίνησε πριν από τις τελευταίες εντάσεις των ΗΠΑ με τη Βόρεια Κορέα, αλλά ήταν μόνο ένα κτύπημα στη συνέχεια.
Τώρα, αυτή η στάλα απειλεί να μετατραπεί σε πλημμύρα που θα αφήσει το δολάριο να καταστραφεί μόνιμα.
Φυσικά, η διοίκηση Trump μπορεί να θέλει πραγματικά ένα ασθενέστερο δολάριο και να αφήσει τους άλλους, να αναλάβουν το ρόλο του παγκόσμιου ασφαλούς καταφυγίου. Αλλά μια τέτοια παραίτηση θα ήταν ιστορικά - και επικίνδυνα - κοντόφθαλμη.
Η δημοτικότητα του δολαρίου ως νόμισμα αξίας δίνει στις ΗΠΑ ένα υπερβολικό προνόμιο.
Όταν οι επενδυτές και οι κεντρικές τράπεζες τοποθετούν τον πλούτο τους σε κρατικά ομόλογα και σε άλλα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να συνεχίσει να δαπανεί ότι χρειάζεται, για να διατηρεί τις πολυάριθμες δεσμεύσεις της σε όλο τον κόσμο και να χρηματοδοτήσει τα εμπορικά και δημοσιονομικά της ελλείμματα.
Με την προσέγγιση του στην πολιτική, ο Trump φαίνεται να μην επικεντρώνεται στα πλεονεκτήματα που του προσφέρει ένα ισχυρό νόμισμα.
Αλλά δεν μπορεί να ελπίζει να «κάνει μεγάλη την Αμερική ξανά», εάν έχει να ανησυχεί για την συρρίκνωση των κεφαλαίων και δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει την εσωτερική ατζέντα του, αν πρέπει να αντιμετωπίσει τα αρνητικά συναισθήματα της αγοράς στο εξωτερικό.
Δεν θα υπάρχει τίποτα «μεγάλο» για μια Αμερική που θα έχει θυσιάσει τη δεσπόζουσα θέση της στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αν το Trump δοκιμάσει το δολάριο πάρα πολύ, πιθανότατα θα το μετανιώσει.
www.bankingnews.gr
Για σχεδόν έναν αιώνα, το αμερικανικό δολάριο θεωρείται ως το πιο ασφαλές νόμισμα του χρηματοπιστωτικού κόσμου.
Κανένα άλλο νόμισμα δεν έχει υποσχεθεί τον ίδιο βαθμό ασφάλειας και ρευστότητας για τον συσσωρευμένο πλούτο.
Σε περασμένες περιόδους δυσκολίας, οι δύσμοιροι επενδυτές και οι συνετές κεντρικές τράπεζες, έχουν επικεντρωθεί σε περιουσιακά στοιχεία που αποτιμώνται σε δολάρια και κυρίως σε αμερικανικά ομόλογα του Δημοσίου.
Αυτό δεν μπορεί πλέον να συμβαίνει.
Η χαοτική κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Donald Trump, έπληξε σοβαρά την εμπιστοσύνη στο αμερικανικό δολάριο.
Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του, ο Trump ήρθε σε διαμάχη με τη μία κυβέρνηση μετά την άλλη, συμπεριλαμβανομένων συμμάχων όπως η Αυστραλία και η Γερμανία.
Πιο πρόσφατα, έφερε τον κόσμο στο χείλος του πυρηνικού πολέμου ερχόμενος σε σύγκρουση με τον δικτάτορα της Βόρειας Κορέας Kim Jong-un.
Το δολάριο ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μια σοβαρή δοκιμασία.
Θα συνεχίσουν οι παγκόσμιοι επενδυτές να τοποθετούν τα χρήματά τους σε μια χώρα που ο ηγέτης της, προκάλεσε το βασίλειο των «ερημιτών» με απειλές «πυρκαγιάς και μανίας» ή θα βρουν οικονομικά καταφύγια αλλού;
Από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έχει να τεθεί η ασφάλεια του δολαρίου σε τέτοια αμφιβολία.
Στην μεταπολεμική περίοδο, οι εξαιρετικά μεγάλες και ανεπτυγμένες χρηματοπιστωτικές αγορές της Αμερικής, προσέφεραν ασύγκριτη ρευστότητα.
Και επειδή οι ΗΠΑ ήταν η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη, μπορούσε να εξασφαλίσει και τη γεωπολιτική ασφάλεια.
Καμία χώρα δεν ήταν σε καλύτερη θέση, ώστε να παρέχει ασφαλή και ευέλικτα περιουσιακά στοιχεία, στο βαθμό που απαιτούσε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
"Όταν οι άνθρωποι ανησυχούν, όλοι οι δρόμοι οδηγούν σε κρατικά ομόλογα".
Η κατάρρευση της φούσκας των ακινήτων στις ΗΠΑ το 2007 είναι ένα παράδειγμα.
Όλοι γνώριζαν ότι η οικονομική κρίση και η επακόλουθη ύφεση είχαν ξεκινήσει στις ΗΠΑ και ότι η χώρα ήταν υπεύθυνη για την σχεδόν κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας.
Και όμως, ακόμα και στο απόγειο της κρίσης, ένα κύμα κεφαλαίων έπεσε στις αμερικανικές αγορές, επιτρέποντας στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και στο Υπουργείο Οικονομικών να εφαρμόσουν την νομισματική πολιτική τους.
Μόνο τον τελευταίο τρίμηνο του 2008, οι καθαρές αγορές των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων ξεπέρασαν τα 500 δισ δολάρια - τρεις φορές περισσότερα από όσα αγοράστηκαν τους προηγούμενους εννέα μήνες.
Μακριά από την υποτίμηση, το δολάριο ενισχύθηκε.
Η αγορά ομολόγων εξελίχθηκε ως ένας από τους λίγους χρηματοπιστωτικούς τομείς που εξακολουθούσε να λειτουργεί ομαλά.
Ακόμη και μετά την υποβάθμιση των τίτλων του Δημοσίου από την πιστοληπτική ικανότητα τους, από της Standard & Poor's, οι ξένοι επενδυτές εξακολούθησαν να αγοράζουν δολάρια.
Μεγάλο μέρος της ζήτησης για δολάρια πριν από δέκα χρόνια μπορεί να αποδοθεί στον τεράστιο φόβο: κανείς δεν ήξερε πόσο άσχημα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα.
Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί για την κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας σήμερα.
Αλλά η ιστορία θα επαναληφθεί και θα στείλει τους επενδυτές να ανατρέξουν ξανά προς το δολάριο;
Η σύντομη απάντηση είναι: μην το περιμένετε.
Οι αγορές δείχνουν τη δυσπιστία τους προς τον Trump εδώ και μήνες.
Σε αυτό το σημείο, ο φόβος μιας νέας κρίσης θα μπορούσε να προκαλέσει την απομάκρυνση κεφαλαίων από το δολάριο, οπότε οι ΗΠΑ θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν μια κρίση του δολαρίου, εκτός από μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση.
Ο κίνδυνος κρίσης για το δολάριο δεν διαφαινόταν τις εβδομάδες που ακολούθησαν την εκπληκτική εκλογική νίκη του Trump το Νοέμβριο του 2017.
Πράγματι, μέχρι το τέλος του 2016, οι εισροές κεφαλαίων είχαν ωθήσει το δολάριο σε επίπεδα που είχαν να σημειωθούν περισσότερο από μια δεκαετία, λόγω των προσδοκιών των φορολογικών περικοπών και των δημοσιονομικών κινήτρων, με τη μορφή δαπανών υποδομής, αλλά και αύξησης για τις δαπάνες για τους υποτιθέμενους "εξαντλημένους" στρατιωτικούς της Αμερικής.
Η οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τους επενδυτές, αναμενόταν να βελτιωθεί.
Αλλά με τη διοίκηση του Trump που τώρα κατακλύζεται από σκάνδαλα, τα "προεκλογικά του ατού" έχουν ξεθωριάσει, μαζί με το δολάριο.
Στις πρώτες 200 ημέρες της διοίκησης, το δολάριο έχει χάσει σχεδόν το 10% της αξίας του.
Ενώ ο Trump έχει ανησυχίες, οι επενδυτές αναζητούν εναλλακτικούς ασφαλείς παραδείσους σε άλλες αγορές, από την Ελβετία μέχρι την Ιαπωνία.
Αυτή η τάση ξεκίνησε πριν από τις τελευταίες εντάσεις των ΗΠΑ με τη Βόρεια Κορέα, αλλά ήταν μόνο ένα κτύπημα στη συνέχεια.
Τώρα, αυτή η στάλα απειλεί να μετατραπεί σε πλημμύρα που θα αφήσει το δολάριο να καταστραφεί μόνιμα.
Φυσικά, η διοίκηση Trump μπορεί να θέλει πραγματικά ένα ασθενέστερο δολάριο και να αφήσει τους άλλους, να αναλάβουν το ρόλο του παγκόσμιου ασφαλούς καταφυγίου. Αλλά μια τέτοια παραίτηση θα ήταν ιστορικά - και επικίνδυνα - κοντόφθαλμη.
Η δημοτικότητα του δολαρίου ως νόμισμα αξίας δίνει στις ΗΠΑ ένα υπερβολικό προνόμιο.
Όταν οι επενδυτές και οι κεντρικές τράπεζες τοποθετούν τον πλούτο τους σε κρατικά ομόλογα και σε άλλα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να συνεχίσει να δαπανεί ότι χρειάζεται, για να διατηρεί τις πολυάριθμες δεσμεύσεις της σε όλο τον κόσμο και να χρηματοδοτήσει τα εμπορικά και δημοσιονομικά της ελλείμματα.
Με την προσέγγιση του στην πολιτική, ο Trump φαίνεται να μην επικεντρώνεται στα πλεονεκτήματα που του προσφέρει ένα ισχυρό νόμισμα.
Αλλά δεν μπορεί να ελπίζει να «κάνει μεγάλη την Αμερική ξανά», εάν έχει να ανησυχεί για την συρρίκνωση των κεφαλαίων και δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει την εσωτερική ατζέντα του, αν πρέπει να αντιμετωπίσει τα αρνητικά συναισθήματα της αγοράς στο εξωτερικό.
Δεν θα υπάρχει τίποτα «μεγάλο» για μια Αμερική που θα έχει θυσιάσει τη δεσπόζουσα θέση της στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αν το Trump δοκιμάσει το δολάριο πάρα πολύ, πιθανότατα θα το μετανιώσει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών