Τελευταία Νέα
Κοινωνία

Έκθεση κόλαφος από την FIDH: Η λιτότητα στην Ελλάδα παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα

tags :
Έκθεση κόλαφος από την FIDH: Η λιτότητα στην Ελλάδα παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η οικονομική κρίση είχε σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα
Οι πολιτικές λιτότητας στην Ελλάδας παραβιάζουν συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα!
Σ’ αυτό το συμπέρασμα - κόλαφος καταλήγει νέα έκθεση της Ελληνικής Ένωσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (FIDH), η οποία καταγγέλλει πως τα μέτρα λιτότητας που λήφθηκαν και εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δύο μνημονίων συνετέλεσαν στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε επίπεδο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό.
Όπως εξηγεί η έκθεση, η οικονομική κρίση είχε τόσο σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, ώστε όλες οι κατηγορίες οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων στη χώρα προσβλήθηκαν και, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπονομεύθηκαν.
Παρά το γεγονός ότι όλα τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα είναι στενά συνδεδεμένα και αλληλοεξαρτώμενα, η παρούσα έκθεση θα εστιαστεί σε δύο συγκεκριμένα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, τα οποία θα αναλυθούν σε βάθος: το δικαίωμα στην εργασία και το δικαίωμα στην υγεία.
Μολονότι όλα τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα έχουν εμφανώς προσβληθεί στο υφιστάμενο πλαίσιο της κρίσης, τα δύο συγκεκριμένα και ο τρόπος με τον οποίο έχουν καταπατηθεί, απεικονίζουν μια γενικότερη υποβάθμιση και υπονόμευση του πλαισίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
στη χώρα.
Το γεγονός αυτό έχει θίξει και άλλα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη στέγαση και το δικαίωμα στην εκπαίδευση.
Η σκιαγράφηση των επιπτώσεων στα δικαιώματα στην εργασία και την υγεία θα διευκολύνει τη εξαγωγή γενικότερων συμπερασμάτων σχετικά με τις ευθύνες πιθανών παραβιάσεων.
Το ICESCR –όπως ερμηνεύεται από την Επιτροπή για τα Οικονομικά Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα του ΟΗΕ– θα χρησιμοποιηθεί ως σημείο αναφοράς για αυτή την έκθεση, ενώ αναφορές θα γίνονται επίσης και σε άλλα κείμενα. Κατά την ανάλυση των επιπτώσεων που επέφεραν η κρίση και τα μέτρα λιτότητας στο δικαίωμα στην εργασία και την υγεία στην Ελλάδα, τα βασικά στοιχεία τα οποία συνθέτουν τα εν λόγω δικαιώματα θα λειτουργήσουν ως γνώμονας, σύμφωνα με την προηγούμενη περιγραφή: διαθεσιμότητα, προσβασιμότητα, αποδεκτότητα και ποιότητα.

Α) Διαθεσιμότητα

Δικαίωμα στην εργασία
«Διαθεσιμότητα. Τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν να διαθέτουν εξειδικευμένες υπηρεσίες βοήθειας και υποστήριξης των ατόμων προκειμένου να τους παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού και ανεύρεσης απασχόλησης»
Η διαθεσιμότητα αποτελεί το πρώτο στοιχείο του δικαιώματος στην εργασία που καταπατάται από μια οικονομική κρίση όπως αυτή που έπληξε την Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες που δόθηκαν στη FIDH από τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), 180.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις διέκοψαν τη λειτουργία τους από το 2010. Τον Νοέμβριο του 2013, ο Economist επίσης ανέφερε ότι από τον Απρίλιο του 2008, ο αριθμός των εγγεγραμμένων στο ΙΚΑ επιχειρήσεων, το μεγαλύτερο ταμείο κοινωνικής ασφάλειας στην Ελλάδα, έχει σημειώσει πτώση κατά 119.000, ή 38%.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης επισημάνει ότι «[η]παρατεταμένη ύφεση, και η συνακόλουθη αύξηση των ποσοστών ανεργίας, είχε ένα πολύ αρνητικό σωρευτικό αντίκτυπο στις εταιρίες, ειδικά τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, η οποίες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού κλάδου ΜΜΕ.»

Το δικαίωμα στην υγεία
«Διαθεσιμότητα. Οι λειτουργούσες δημόσιες εγκαταστάσεις υγείας και περίθαλψης, τα αγαθά και οι υπηρεσίες, καθώς και τα προγράμματα σε ένα συμβαλλόμενο κράτος, οφείλουν να είναι διαθέσιμα σε επαρκή ποσότητα.
Η ακριβής φύση των εγκαταστάσεων, των αγαθών και υπηρεσιών θα ποικίλλουν ανάλογα με πολυάριθμες παραμέτρους, ανάμεσα στις οποίες και το αναπτυξιακό επίπεδο της χώρας.
Πρέπει να περιλαμβάνουν, ωστόσο, τους βασικούς καθοριστικούς παράγοντες για την υγεία, όπως το ασφαλές και πόσιμο νερό και οι κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής, νοσοκομεία, κλινικές και άλλα κτίρια που του τομέα της υγείας, εκπαιδευμένο ιατρικό και επαγγελματικό προσωπικό το οποίο θα λαμβάνει ικανοποιητικές αμοιβές με τα μέτρα της εγχώριας αγοράς, και τα απαραίτητα φάρμακα, όπως ορίζονται από το Πρόγραμμα Δράσης για τα Βασικά Φάρμακα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας»

Β) Προσβασιμότητα

Δικαίωμα στην εργασία
«Προσβασιμότητα. Η αγορά εργασίας πρέπει να είναι ανοιχτή για όλα τα άτομα που βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία των συμβαλλόμενων κρατών».
Με δεδομένες τις σημαντικές περικοπές στις θέσεις εργασίας, τις μειωμένες δυνατότητες και τον αυξανόμενο ανταγωνισμό στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, οι ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα εμπόδια στην πρόσβαση στην απασχόληση.
Όπως επεσήμανε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ιδιαίτερα οι νέοι Έλληνες αντιμετώπισαν σημαντικές δυσκολίες στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Το 2013, το 58% των νέων κάτω των 25 ετών ήταν
άνεργοι. Αυτό ήταν το υψηλότερο ποσοστό τ ανεργίας των νέων στην ΕΕ, υπερδιπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ. Μόνο η Ισπανία, με το ποσοστό της νεανικής ανεργίας στο 55%, προσεγγίζει τη θέση της Ελλάδας

Δικαίωμα στην υγεία
«Οι υγειονομικές εγκαταστάσεις, τα αγαθά και οι υπηρεσίες οφείλουν να είναι προσβάσιμα
για όλους χωρίς διάκριση, όσους βρίσκονται στη δικαιοδοσία του συμβαλλόμενου Κράτους.
Η προσβασιμότητα έχει τέσσερεις αλληλεπικαλυπτόμενες πτυχές: την απαγόρευση των διακρίσεων [...] τη φυσική προσβασιμότητα [...] την οικονομική προσβασιμότητα (προσιτότητα) [...] την προσβασιμότητα στην πληροφόρηση [...]».
Η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ελλάδα έχει μειώσει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού. Προξενεί εντύπωση το πόσο εκτεταμένη είναι αυτή η μείωση.
Όπως προκύπτει από το παρακάτω διάγραμμα, ο αριθμός των ατόμων που στερούνται βασικά υλικά αγαθά (ο αριθμός καθορίζεται με βάση δείκτες που αφορούν την οικονομική στενότητα, τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, την κατοικία και το περιβάλλον του οικήματος) έχει εκτιναχθεί από το –ήδη υψηλό– 11% του πληθυσμού την περίοδο 20072010, σε περίπου 20% το 2012

Ποσοστό ατόμων που στερούνται βασικά αγαθά
Η αποστολή εντυπωσιάστηκε επίσης από τη διαπίστωση ότι η φτώχεια πλήττει πλέον μεγάλο μέρος πληθυσμού, από τις φτωχότερες έως τις μεσαίες τάξεις.
Από μετανάστες μέχρι ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους ή οδηγούς ταξί, σχεδόν κάθε νοικοκυριό έχει χτυπηθεί από
την κρίση και δίνει την εντύπωση ότι πασχίζει να τα βγάλει πέρα. Ακόμα και το εθνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δεν λειτουργεί πλέον ως ένας ελάχιστος «απορροφητής του σοκ» για τη μεσαία τάξη: το ένα τέταρτο του πληθυσμού να
αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φτώχειας, παρά τις
κοινωνικές παροχές που λαμβάνει – και αυτό συμβαίνει σε ποσοστό 6% μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της ΕΕ

Ποσοστό ατόμων που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας
Περίπου το ένα τρίτο του ελληνικού πληθυσμού δεν καλύπτεται από ασφάλεια υγείας.
Παρά το γεγονός ότι τα μέτρα του δεύτερου Μνημονίου προβλέπουν ένα πρόγραμμα παροχής Κουπονιών Υγείας με σκοπό τη δωρεάν πρόσβαση των ανασφάλιστων στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη.
Οι Γιατροί του Κόσμου αναφέρουν ότι το πρόγραμμα καλύπτει λιγότερο από το 10% του πραγματικού αριθμού των ανασφάλιστων.
Η αποτυχία αυτή στην εφαρμογή αναγνωρίστηκε εμμέσως από την Τρόικα κατά την τέταρτη αναθεώρηση του Μνημονίου

Τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα υπό διωγμόν
Τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες τις οποίες έπληξε η κρίση έχουν, με τη σειρά τους, καταπατηθεί από τον συνδυασμό της οικονομικής ύφεσης και της λιτότητας.
Πράγματι, η κρίση υπογραμμίζει την αδιαιρετότητα και την αλληλουχία τόσο ανάμεσα στα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, όσο και ανάμεσα στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, αποδεικνύοντας ότι η προσβολή του ενός αναπόφευκτα βλάπτει το άλλο, με τον κίνδυνο ότι αυτό μπορεί, τελικά, να οδηγήσει στη συνολική κατάρρευση του οικοδομήματος των δικαιωμάτων.
Αν και ενδεχομένως η σχέση ανάμεσα στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων και στην κρίση (και, πιο συγκεκριμένα, ανάμεσα στις παραβιάσεις και σε ορισμένα μέτρα και πολιτικές που εφαρμόστηκαν για να αντιμετωπίσουν την κρίση), φαίνεται λιγότερο άμεση, όταν εξετάζουμε τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, το σημερινό πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον το οποίο έχει δημιουργηθεί από αυτές τις πολιτικές, έχει δημιουργήσει σαφώς τις κατάλληλες συνθήκες για να λάβουν χώρα οι παραβιάσεις. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις οι περιορισμοί στα δικαιώματα και τις ελευθερίες ήταν άμεση απόρροια αδικαιολόγητων και επομένως παράνομων περιορισμών στην άσκηση των ατομικών ελευθεριών.
Η ενότητα αυτή θα επικεντρωθεί στους περιορισμούς που τέθηκαν και στις επιθέσεις ενάντια στα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα στην Ελλάδα, είτε αυτοί προκλήθηκαν είτε επιδεινώθηκαν από την κρίση.
Θα εξετάσει επίσης φαινόμενα όπως η άνοδος της ακροδεξιάς, η οποία οικοδομήθηκε πάνω στη ματαίωση και την οργή που παρήγαγε η κρίση. Τόσο οι περιορισμοί όσο και τα άλλα φαινόμενα δεν αντιπροσωπεύουν μόνο μια περαιτέρω απειλή για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, αλλά παράλληλα εγείρουν το ζήτημα των ευθυνών του κράτους, στις περιπτώσεις όπου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη νομιμότητα των περιορισμών σύμφωνα με το εθνικό και διεθνές δίκαιο, ή στις περιπτώσεις εκείνες όπου επιφέρουν παραβιάσεις δικαιωμάτων στις οποίες οι αρχές αδυνατούν να επανορθώσουν


Αστυνομική βία
Η κοινωνική αναταραχή και η απογοήτευση στην Ελλάδα αυξάνονται, εξαιτίας της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης, της ανεπαρκούς πρόσβασης στις βασικές υπηρεσίες και του δυσβάσταχτου φορτίου που επιβλήθηκε στον πληθυσμό από την κυβέρνηση και τους διεθνείς πιστωτές.
Η απογοήτευση αυξάνεται περισσότερο, καθώς οι άνθρωποι αδυνατούν να αντιληφθούν, και δεν διαθέτουν τα μέσα για να αμφισβητήσουν, το σκεπτικό που υποστηρίζει τις πολιτικές αυτές, οι οποίες όχι μόνο είχαν τεράστιες συνέπειες στις ζωές τους αλλά και σχεδιάστηκαν χωρίς τη συμμετοχή τους.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, η πολιτεία αντί να εγκύψει στη λαϊκή δυσαρέσκεια και τα βαθύτερα αίτιά της, απάντησε στην έκφραση της δημόσιας διαμαρτυρίας με βία και καταστολή.
Η αστυνομική βία και η βίαιη καταστολή κατά των διαδηλωτών αποτελεί ένα μελανό σημείο στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας πολύ πριν ξεκινήσει η κρίση.
Ωστόσο, ενώ οι διαδηλώσεις πολλαπλασιάζονταν σε όλη τη χώρα, καθώς αλλεπάλληλα μέτρα λιτότητας επιβάλλονταν στον πληθυσμό, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι δρακόντειες απαιτήσεις των διεθνών δανειστών, το κράτος απάντησε στις διαμαρτυρίες με βία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διαδηλώσεις κατέληξαν
σε βίαιες συμπλοκές ανάμεσα στους διαδηλωτές και την αστυνομία, προκάλεσαν φθορές σε περιουσίες, ενώ είχαμε ακόμα και απώλεια ανθρώπινων ζωών (εμπρησμός Marfin),καθιστώντας εύλογη και νομιμοποιώντας μια δυναμική αντίδραση της πολιτείας. Ωστόσο, κατά το μεγαλύτερο μέρος, οι δημόσιες διαμαρτυρίες που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια υπήρξαν ειρηνικές.
Παρ’ όλα αυτά, οι αρχές στις περισσότερες περιπτώσεις συνέχισαν να φέρονται βίαια στους διαδηλωτές, με αρκετές καταγεγραμμένες καταγγελίες για κατάχρηση εξουσίας και/ή απάνθρωπης μεταχείρισης των διαδηλωτών από την αστυνομία.
Αυτό αποτελεί μέρος μιας γενικότερης τάσης στους κόλπους των αστυνομικών δυνάμεων, την οποία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έχει παλαιότερα καταδικάσει ως πρακτικές που σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστούν ακόμα και βασανιστήριο.

Η νεοναζιστική απειλή για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η απογοήτευση, ο φόβος και η αυξανόμενη δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς, καλλιέργησαν το έδαφος ούτως ώστε οι εξτρεμιστικές ιδέες και λόγος της Άκρας Δεξιάς να βρουν στήριξη μεταξύ του πληθυσμού. Η δημοτικότητα της Ακροδεξιάς εκτοξεύθηκε μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης.
Στις τελευταίες ευρωεκλογές η Χρυσή Αυγή αναδείχθηκε σε τρίτο κόμμα με 536.910 ψήφους και ποσοστό 9,39%. Οι υποψήφιοι του κόμματος έλαβαν 11,13% στις περιφερειακές εκλογές της Αττικής και 16,12% στις δημοτικές εκλογές του Δήμου της Αθήνας – παρά το γεγονός ότι ήταν υπόδικοι, ενώ πολλοί άλλοι βουλευτές και στελέχη του κόμματος ήταν έγκλειστοι στη φυλακή σε
όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Καθώς οι Έλληνες δυσκολεύονταν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, η ακροδεξιά κέρδιζε έδαφος, βασιζόμενη στη δυσαρέσκεια για τα οικονομικά προβλήματα της χώρας.
Για πολλούς, η Χρυσή Αυγή αντιπροσωπεύει μια εναλλακτική λύση στους σημερινούς πολιτικούς παράγοντες, οι οποίοι θεωρούνται υπεύθυνοι για την οικονομική χρεοκοπία του κράτους, καθώς και για το γεγονός ότι υπέκυψαν στις δρακόντειες απαιτήσεις των διεθνών πιστωτών.
Καθώς η χώρα διάγει τον έκτο χρόνο λιτότητας, και το εν τρίτο του πληθυσμού ζει ή κινδυνεύει να ζήσει σε συνθήκες φτώχειας, οι Έλληνες κατηγορούν τα κυρίαρχα κόμματα ότι δεν αντιστάθηκαν στους πιστωτές και δεν διαπραγματεύθηκαν για μια καλύτερη συμφωνία για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας δίχως να θυσιάσουν την ευημερία του λαού. Η απώλεια της πολιτικής αξιοπιστίας και η αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης στα δύο βασικά κόμματα της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς, τα οποία κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας τα τελευταία τριάντα χρόνια (ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία),έχει αυξήσει τον αριθμό των πολιτών που τείνουν ευήκοον ους σε οποιονδήποτε υπόσχεται σαρωτικές αλλαγές στην τρέχουσα κατάσταση.
Η πρωτοφανής επιτυχία τόσο της Χρυσής Αυγής όσο και του κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές είναι μια ισχυρή απόδειξη για το ότι οι Έλληνες αναζητούν την αλλαγή και δεν είναι πλέον πρόθυμοι να
υποστηρίξουν τα κυρίαρχα κόμματα, τα οποία θεωρούνται ότι έχουν αποτύχει πολλαπλώς

Η φίμωση της διαφωνίας και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση υιοθετεί μια ολοένα και πιο αυταρχική στάση απέναντι στη δημόσια κριτική. Αυτό είναι εμφανές όχι μόνο στη σκλήρυνση του τρόπου με τον οποίο οι αρχές αντιμετωπίζουν τους διαδηλωτές, περιορίζουν το δικαίωμά τους στη διαδήλωση και τη συνάθροιση, αλλά επίσης και στη συστηματική επίθεση που διεξάγεται ενάντια στους «διαφωνούντες»
Η ελεύθερη έκφραση και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης αμφισβητείται και υπονομεύεται στην Ελλάδα, η οποία κατατάχθηκε 84η στο Word Press Freedom Index, σημειώνοντας δραματική κάθοδο, αφού έπεσε 14 θέσεις από το 2012 και 53 από το 2008. Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (ΡΧΣ) χαρακτηρίζουν την πτώση αυτή «ανησυχητική» και ως ένδειξη ότι το ευρωπαϊκό μοντέλο αρχίζει και ξεφτίζει
Οι ΡΧΣ αναφέρουν επιπλέον ότι ο κοινωνικός και επαγγελματικός περίγυρος των δημοσιογράφων έχει γίνει ασφυκτικός, καθώς οι δημοσιογράφοι βρίσκονται εκτεθειμένοι στη δημόσια αποδοκιμασία και βία εκ μέρους τόσο των εξτρεμιστικών ομάδων όσο και της αστυνομίας.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης