Η Ελλάδα να κέρδισε κάποιο πολύτιμο χρόνο αλλά ουσιαστικά τίποτα δεν λύθηκε, εκτιμά ο ακαδημαϊκός Μ. Ιακωβίδης
Η συμφωνία που πέτυχε η Ελλάδα στο Eurogroup είναι χειρότερη από αυτή που έπεσε στο τραπέζι το προηγούμενο φθινόπωρο, αν και πολύ πιο ασαφής – το οποίο αφήνει κάποια περιθώρια ελιγμών, εκτιμά ο Μιχαήλ Ιακωβίδης σε ανάλυσή του που δημοσιεύεται στην Επιχειρηματική Επιθεώρηση του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
Παρά τους λεονταρισμούς της, αυτό που πέτυχε στην ουσία η Ελλάδα ήταν να κλείσει –μετά από 11 ώρες διαπραγματεύσεων που ήταν στριμωγμένη στη γωνία– μια συμφωνία τετράμηνης παράτασης του προγράμματος διάσωσης.
«Και παρότι κέρδισε προσωρινά κάποιο πολύτιμο χρόνο, τίποτα ουσιαστικά δεν λύθηκε», με την Ελλάδα να χάνει ουσιαστικά και τον έλεγχο των 11 δισ. ευρώ στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, επισημαίνει ο καθηγητής του London Business School.
Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι αποκλείστηκε το ενδεχόμενο ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους με επαναπρογραμματισμό των πληρωμών και παράταση, τονίζει ο καθηγητής.
Η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη οφείλεται εν μέρει στους χειρισμούς της νέας κυβέρνησης, η οποία αποτελείται από μια ομάδα άπειρων και φιλόδοξων πολιτικών και ακαδημαϊκών χωρίς καμία ουσιαστική πολιτική εμπειρία, εκτιμά ο κ. Ιακωβίδης.
Καθώς οι μέρες προχωρούσαν, οι αντιλήψεις σχετικά με τα στελέχη της κυβέρνησης άλλαξαν: η επιμονή άρχισε να ερμηνεύεται ως αδιαλλαξία, το γούστο ως έλλειψη σεβασμού και οι ασυνήθιστες μέθοδοι διαπραγμάτευσης (όπως η διαρροή των προσχεδίων) εξόργισαν τους εταίρους.
Στο τέλος της επώδυνης αυτής διαδικασίας, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε ότι η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και η αναγκαστική εισαγωγή παράλληλου νομίσματος για αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου είναι πολύ υψηλό τίμημα για να τηρήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις της προς τους ψηφοφόρους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γνωστή για την ικανότητά της να αναβάλλει τις δύσκολες αποφάσεις –και αυτό ακριβώς έκανε και με την Ελλάδα, όταν απέρριψε μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2010, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση υπέρογκου χρέους.
Αυτή τη φορά, το ότι θέλησαν οι Ευρωπαίοι να χρονοτριβήσουν έχει το θετικό ότι δίνει το χρόνο στη ελληνική κοινωνία να προσαρμοστεί.
Βέβαια, για τους απλούς έλληνες πολίτες που πίστεψαν ότι υπάρχει εναλλακτικός δρόμος και ότι η ΕΕ θα αναγκαστεί να αναδιπλωθεί, αυτή είναι μια ανώμαλη προσγείωση στην πραγματικότητα.
Από εδώ και πέρα, όμως, θα ήταν χρήσιμο ο δημόσιος διάλογος να επικεντρωθεί στο πώς μπορεί να διορθωθεί η ελληνική οικονομία, τονίζει ο καθηγητής, προσθέτοντας ότι σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων δεν έχει γίνει σημαντική πρόοδος.
Τομείς που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα είναι ο δημόσιος τομέας που πάει πίσω τη χώρα, η γραφειοκρατία, ο περιορισμοί στον ελεύθερο ανταγωνισμό, το πελατολόγιο, οι αναποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες και η ανάγκη για ένα γόνιμο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Σχετικά με το εάν θα προχωρήσει η ελληνική κυβέρνηση στην υλοποίηση των ανωτέρω μεταρρυθμίσεων, ο κ. Ιακωβίδης διατυπώνει τις αμφιβολίες του, ωστόσο εκτιμά ότι ίσως σημειωθεί κάποια ουσιαστική πρόοδος στο σύστημα της δικαιοσύνης και στην πάταξη της φοροδιαφυγής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπογραμμίζει, εξακολουθεί να έχει τη μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων με το μέρος του, οι οποίοι δεν τον εξέλεξαν για τις πολιτικές του, αλλά για την ανάγκη ενός δικαιότερου κοινωνικού συστήματος με μικρότερα ποσοστά φοροδιαφυγής.
Για να τους δικαιώσει, όμως, η κυβέρνηση χρειάζεται αποφασιστικότητα και μεταστροφή στην κυβέρνηση και τη διακυβέρνηση, εκτιμώντας ωστόσο ότι αυτό είναι «μάλλον απίθανο».
Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη μεταμορφωτικές αλλαγές σε λειτουργικό επίπεδο και ανανέωση της παραγωγικής της βάσης, η οποία στερείται επενδύσεων.
Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι –όπως υποστηρίζει ο Krugman– ένα κλασικό πρόβλημα μακροοικονομικής πολιτικής: είναι πρωτίστως ένα πρόβλημα μη ανταγωνιστικής οικονομίας εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας του Δημόσιου Τομέα και της πολιτικής αστάθειας.
Στο ερώτημα «τι να περιμένουμε στο μέλλον;», ο ακαδημαϊκός απαντά:
«Πιθανότητα μια νέα κρίση, μικρή ή μεγάλη», συμπληρώνοντας ότι πολλές φορές οι επιχειρήσεις, όπως και τα κράτη, αφυπνίζονται μόνο όταν φτάσουν στην άκρη του γκρεμού.
«Η τραγική ειρωνεία, είναι, ότι μερικές φορές αυτό συμβαίνει όταν είναι πια πολύ αργά», σημειώνει, συμπληρώνοντας ότι μπορεί η ελληνική κρίση να καταλάγιασε για λίγο, εφόσον όμως οι ρίζες του προβλήματος δεν έχουν αντιμετωπιστεί, ήταν αναμενόμενο ότι θα αναζωπυρωθεί, ταλανίζοντας την Ευρωζώνη.
www.bankingnews.gr
Παρά τους λεονταρισμούς της, αυτό που πέτυχε στην ουσία η Ελλάδα ήταν να κλείσει –μετά από 11 ώρες διαπραγματεύσεων που ήταν στριμωγμένη στη γωνία– μια συμφωνία τετράμηνης παράτασης του προγράμματος διάσωσης.
«Και παρότι κέρδισε προσωρινά κάποιο πολύτιμο χρόνο, τίποτα ουσιαστικά δεν λύθηκε», με την Ελλάδα να χάνει ουσιαστικά και τον έλεγχο των 11 δισ. ευρώ στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, επισημαίνει ο καθηγητής του London Business School.
Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι αποκλείστηκε το ενδεχόμενο ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους με επαναπρογραμματισμό των πληρωμών και παράταση, τονίζει ο καθηγητής.
Η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη οφείλεται εν μέρει στους χειρισμούς της νέας κυβέρνησης, η οποία αποτελείται από μια ομάδα άπειρων και φιλόδοξων πολιτικών και ακαδημαϊκών χωρίς καμία ουσιαστική πολιτική εμπειρία, εκτιμά ο κ. Ιακωβίδης.
Καθώς οι μέρες προχωρούσαν, οι αντιλήψεις σχετικά με τα στελέχη της κυβέρνησης άλλαξαν: η επιμονή άρχισε να ερμηνεύεται ως αδιαλλαξία, το γούστο ως έλλειψη σεβασμού και οι ασυνήθιστες μέθοδοι διαπραγμάτευσης (όπως η διαρροή των προσχεδίων) εξόργισαν τους εταίρους.
Στο τέλος της επώδυνης αυτής διαδικασίας, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε ότι η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και η αναγκαστική εισαγωγή παράλληλου νομίσματος για αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου είναι πολύ υψηλό τίμημα για να τηρήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις της προς τους ψηφοφόρους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γνωστή για την ικανότητά της να αναβάλλει τις δύσκολες αποφάσεις –και αυτό ακριβώς έκανε και με την Ελλάδα, όταν απέρριψε μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2010, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση υπέρογκου χρέους.
Αυτή τη φορά, το ότι θέλησαν οι Ευρωπαίοι να χρονοτριβήσουν έχει το θετικό ότι δίνει το χρόνο στη ελληνική κοινωνία να προσαρμοστεί.
Βέβαια, για τους απλούς έλληνες πολίτες που πίστεψαν ότι υπάρχει εναλλακτικός δρόμος και ότι η ΕΕ θα αναγκαστεί να αναδιπλωθεί, αυτή είναι μια ανώμαλη προσγείωση στην πραγματικότητα.
Από εδώ και πέρα, όμως, θα ήταν χρήσιμο ο δημόσιος διάλογος να επικεντρωθεί στο πώς μπορεί να διορθωθεί η ελληνική οικονομία, τονίζει ο καθηγητής, προσθέτοντας ότι σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων δεν έχει γίνει σημαντική πρόοδος.
Τομείς που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα είναι ο δημόσιος τομέας που πάει πίσω τη χώρα, η γραφειοκρατία, ο περιορισμοί στον ελεύθερο ανταγωνισμό, το πελατολόγιο, οι αναποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες και η ανάγκη για ένα γόνιμο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Σχετικά με το εάν θα προχωρήσει η ελληνική κυβέρνηση στην υλοποίηση των ανωτέρω μεταρρυθμίσεων, ο κ. Ιακωβίδης διατυπώνει τις αμφιβολίες του, ωστόσο εκτιμά ότι ίσως σημειωθεί κάποια ουσιαστική πρόοδος στο σύστημα της δικαιοσύνης και στην πάταξη της φοροδιαφυγής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπογραμμίζει, εξακολουθεί να έχει τη μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων με το μέρος του, οι οποίοι δεν τον εξέλεξαν για τις πολιτικές του, αλλά για την ανάγκη ενός δικαιότερου κοινωνικού συστήματος με μικρότερα ποσοστά φοροδιαφυγής.
Για να τους δικαιώσει, όμως, η κυβέρνηση χρειάζεται αποφασιστικότητα και μεταστροφή στην κυβέρνηση και τη διακυβέρνηση, εκτιμώντας ωστόσο ότι αυτό είναι «μάλλον απίθανο».
Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη μεταμορφωτικές αλλαγές σε λειτουργικό επίπεδο και ανανέωση της παραγωγικής της βάσης, η οποία στερείται επενδύσεων.
Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι –όπως υποστηρίζει ο Krugman– ένα κλασικό πρόβλημα μακροοικονομικής πολιτικής: είναι πρωτίστως ένα πρόβλημα μη ανταγωνιστικής οικονομίας εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας του Δημόσιου Τομέα και της πολιτικής αστάθειας.
Στο ερώτημα «τι να περιμένουμε στο μέλλον;», ο ακαδημαϊκός απαντά:
«Πιθανότητα μια νέα κρίση, μικρή ή μεγάλη», συμπληρώνοντας ότι πολλές φορές οι επιχειρήσεις, όπως και τα κράτη, αφυπνίζονται μόνο όταν φτάσουν στην άκρη του γκρεμού.
«Η τραγική ειρωνεία, είναι, ότι μερικές φορές αυτό συμβαίνει όταν είναι πια πολύ αργά», σημειώνει, συμπληρώνοντας ότι μπορεί η ελληνική κρίση να καταλάγιασε για λίγο, εφόσον όμως οι ρίζες του προβλήματος δεν έχουν αντιμετωπιστεί, ήταν αναμενόμενο ότι θα αναζωπυρωθεί, ταλανίζοντας την Ευρωζώνη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών