Υπάρχουν τρεις σοβαροί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να πλήξουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Η συμφωνία Ελλάδος και πιστωτών δεν είναι εύκολη υπόθεση όπως έχει αποδειχθεί αναφέρει σε άρθρο του ο Mark Roe καθηγητής Harvard Law School
Οι λόγοι είναι πολλοί, υπάρχει διαφορά συμφερόντων μεταξύ Ελλάδος και βορείου Ευρώπης, υπάρχουν προσωπικές έχθρες και άλλα.
Για την Ελλάδα, η έξοδος της από το ευρώ δεν θα είναι εύκολη υπόθεση αλλά η εναλλακτική λύση είναι ατελείωτη λιτότητα χωρίς ελάφρυνση του χρέους.
Από την μια λιτότητα και από την άλλη έξοδος από τη ζώνη του ευρώ.
Η Γερμανία, από την πλευρά της, θα προτιμούσε να αποφύγει το Grexit αλλά μεγάλο μέρος της γερμανικής κοινής γνώμης θέλει να τιμωρήσει την Ελλάδα.
Επίσης η Γερμανίδα καγκελάριος A. Merkel δεν θέλει να δημιουργήσει προηγούμενο με τις επαναλαμβανόμενες διασώσεις αδύναμων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν αποτύχει η προσπάθεια συμφωνίας θα είναι οδυνηρή εξέλιξη για την Ελλάδα, η οποία θα αντιμετωπίσει χαοτικές οικονομικές συνθήκες.
Η έξοδος της Ελλάδος από το ευρώ θα της δώσει την δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της και θα καταστίσουν τις εξαγωγές της πιο ανταγωνιστικές.
Για την υπόλοιπη Ευρώπη, ο κίνδυνος αφορά την προφανή ζημία αν δηλαδή η Ελλάδα δεν αποπληρώσει το χρέος της στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς.
Οι επιπτώσεις ενός Grexit θα περιοριζόταν κυρίως στα δάνεια.
Όμως υπάρχουν τρεις σοβαροί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να πλήξουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο πρώτος κίνδυνος είναι η αποσταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η διάσπαση των άλλων κρατών μελών της ΕΕ σε καταστάσεις παρόμοιες με στην Ελλάδα.
Ο τρίτος κίνδυνος είναι οι πολιτικές εξελίξεις και συνέπειες σε όλη την Ευρώπη.
Μεμονωμένα οι τρεις κίνδυνοι δεν μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημία αλλά ο συνδυασμός των τριών αυξάνει τις επιπτώσεις στην Ευρώπη από μια ελληνική χρεοκοπία.
Οι λόγοι αυτοί έχουν καταστήσει νευρικές τις αγορές.
Οι επενδυτές ομολόγων έχουν σχετικά αποστασιοποιηθεί.
Μετά την ανακοίνωση του ελληνικού δημοψηφίσματος μόνο οι ποιοι αξιόπιστοι δανειολήπτες μπορούν να πετύχουν καλύτερους όρους δανεισμού.
Αν οι επιχειρήσεις διαπιστώσουν ότι μετριάζεται η χρηματοδότηση για σχέδια που είχαν προγραμματίσει, τότε θα επηρεαστεί η πραγματική οικονομία, επηρεάζοντας την οικονομική ανάπτυξη.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η οικονομική κρίση του 2008 είχε ξεκινήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, με το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων.
Οι απώλειες στην αγορά στεγαστικών δανείων ήταν πραγματικές αλλά όχι ακραίες.
Η αμερικανική οικονομία επλήγει αλλά όχι τόσο δραματικά.
Το πραγματικό πρόβλημα ήρθε όταν οι ζημίες από τα subprime χτύπησαν το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, με την κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ και οι διασυνδέσεις μεταξύ τους αποδείχθηκαν ότι δεν ήταν αρκετά ανθεκτικές για να απορροφήσουν το σοκ..
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στην κρίση στην Ελλάδα είχαν χρόνο να προετοιμαστούν.
Και, πράγματι, ένα σημαντικό ποσοστό του δημόσιου χρέους στην Ελλάδα έχει μετατοπιστεί από τις τράπεζες στα κράτη όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Στην πραγματικότητα αυτοί οι δημόσιοι θεσμοί ΕΕ και ΕΚΤ έχουν διασώσει τις ιδιωτικές τράπεζες σε μεγάλο βαθμό.
Όμως οι κίνδυνοι δεν έχουν εξαλειφθεί.
Τα περιθώρια σφάλματος για τις μεγάλες τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι περιορισμένα
Επειδή δεν διαθέτουν ακόμη ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια, μικρές απώλειες από τις άμεσες και έμμεσες ζημίες με τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα μπορεί να απειλήσουν τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών, υποχρεώνοντας τους τραπεζίτες να μειώσουν τον δανεισμό.
Ένα λάθος λοιπόν μπορεί να έχει ουσιώδεις επιπτώσεις.
Τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα, οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν περιορισμένες δυνατότητες να στηρίξουν την οικονομία, καθώς τα επιτόκια είναι κοντά στο μηδέν.
Ένας άλλος κίνδυνος είναι η εξάπλωση του ελληνικού προβλήματος σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία.
Μέχρι στιγμής, οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν έχουν πανικοβληθεί, δεν ανησυχούν μήπως και δεν πληρωθούν τα ομόλογα.
Στην Ισπανία π.χ. αν το Podemos ισχυροποιηθεί θα αλλάξει πάλι τα δεδομένα.
Τέλος, μια ελληνική χρεοκοπία και έξοδος από την ζώνη του ευρώ θα μπορούσε να προκαλέσει σοκ πολιτικό και οικονομικό στην Ευρώπη.
Περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης θα μπορούσε να μεταβάλλει τα πολιτικά δεδομένα στην Ελλάδα και κόμματα όπως η Χρυσή Αυγή θα μπορούσε να αναδειχθεί δημιουργώντας πολιτική αστάθεια
Οι καθοδικοί κίνδυνοι για την Ευρώπη είναι σοβαροί και όχι αμελητέοι.
Τα καλά νέα είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη επισήμως χρεοκοπήσει ή δεν έχει ξεκινήσει διαδικασίες εξόδου από το ευρώ.
Υπάρχει ακόμα χρόνος για μια ή την άλλη πλευρά για να υπάρξει συμβιβασμός.
Ήδη το ΔΝΤ ζητάει καλύτερη διαχείριση του χρέους στην Ελλάδα και αναδιάρθρωση χρέους.
Πολλοί στην Ελλάδα θέλουν απελπισμένα να παραμείνουν στο ευρώ.
Όσο για την υπόλοιπη Ευρώπη, ορισμένοι ηγέτες, μπορεί να μην θέλουν να ρισκάρουν τις επιπτώσεις που θα προκύψουν από μια έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ.
Μεταφραστική επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Οι λόγοι είναι πολλοί, υπάρχει διαφορά συμφερόντων μεταξύ Ελλάδος και βορείου Ευρώπης, υπάρχουν προσωπικές έχθρες και άλλα.
Για την Ελλάδα, η έξοδος της από το ευρώ δεν θα είναι εύκολη υπόθεση αλλά η εναλλακτική λύση είναι ατελείωτη λιτότητα χωρίς ελάφρυνση του χρέους.
Από την μια λιτότητα και από την άλλη έξοδος από τη ζώνη του ευρώ.
Η Γερμανία, από την πλευρά της, θα προτιμούσε να αποφύγει το Grexit αλλά μεγάλο μέρος της γερμανικής κοινής γνώμης θέλει να τιμωρήσει την Ελλάδα.
Επίσης η Γερμανίδα καγκελάριος A. Merkel δεν θέλει να δημιουργήσει προηγούμενο με τις επαναλαμβανόμενες διασώσεις αδύναμων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν αποτύχει η προσπάθεια συμφωνίας θα είναι οδυνηρή εξέλιξη για την Ελλάδα, η οποία θα αντιμετωπίσει χαοτικές οικονομικές συνθήκες.
Η έξοδος της Ελλάδος από το ευρώ θα της δώσει την δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της και θα καταστίσουν τις εξαγωγές της πιο ανταγωνιστικές.
Για την υπόλοιπη Ευρώπη, ο κίνδυνος αφορά την προφανή ζημία αν δηλαδή η Ελλάδα δεν αποπληρώσει το χρέος της στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς.
Οι επιπτώσεις ενός Grexit θα περιοριζόταν κυρίως στα δάνεια.
Όμως υπάρχουν τρεις σοβαροί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να πλήξουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο πρώτος κίνδυνος είναι η αποσταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η διάσπαση των άλλων κρατών μελών της ΕΕ σε καταστάσεις παρόμοιες με στην Ελλάδα.
Ο τρίτος κίνδυνος είναι οι πολιτικές εξελίξεις και συνέπειες σε όλη την Ευρώπη.
Μεμονωμένα οι τρεις κίνδυνοι δεν μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημία αλλά ο συνδυασμός των τριών αυξάνει τις επιπτώσεις στην Ευρώπη από μια ελληνική χρεοκοπία.
Οι λόγοι αυτοί έχουν καταστήσει νευρικές τις αγορές.
Οι επενδυτές ομολόγων έχουν σχετικά αποστασιοποιηθεί.
Μετά την ανακοίνωση του ελληνικού δημοψηφίσματος μόνο οι ποιοι αξιόπιστοι δανειολήπτες μπορούν να πετύχουν καλύτερους όρους δανεισμού.
Αν οι επιχειρήσεις διαπιστώσουν ότι μετριάζεται η χρηματοδότηση για σχέδια που είχαν προγραμματίσει, τότε θα επηρεαστεί η πραγματική οικονομία, επηρεάζοντας την οικονομική ανάπτυξη.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η οικονομική κρίση του 2008 είχε ξεκινήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, με το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων.
Οι απώλειες στην αγορά στεγαστικών δανείων ήταν πραγματικές αλλά όχι ακραίες.
Η αμερικανική οικονομία επλήγει αλλά όχι τόσο δραματικά.
Το πραγματικό πρόβλημα ήρθε όταν οι ζημίες από τα subprime χτύπησαν το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, με την κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ και οι διασυνδέσεις μεταξύ τους αποδείχθηκαν ότι δεν ήταν αρκετά ανθεκτικές για να απορροφήσουν το σοκ..
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που είναι περισσότερο εκτεθειμένα στην κρίση στην Ελλάδα είχαν χρόνο να προετοιμαστούν.
Και, πράγματι, ένα σημαντικό ποσοστό του δημόσιου χρέους στην Ελλάδα έχει μετατοπιστεί από τις τράπεζες στα κράτη όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Στην πραγματικότητα αυτοί οι δημόσιοι θεσμοί ΕΕ και ΕΚΤ έχουν διασώσει τις ιδιωτικές τράπεζες σε μεγάλο βαθμό.
Όμως οι κίνδυνοι δεν έχουν εξαλειφθεί.
Τα περιθώρια σφάλματος για τις μεγάλες τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι περιορισμένα
Επειδή δεν διαθέτουν ακόμη ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια, μικρές απώλειες από τις άμεσες και έμμεσες ζημίες με τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα μπορεί να απειλήσουν τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών, υποχρεώνοντας τους τραπεζίτες να μειώσουν τον δανεισμό.
Ένα λάθος λοιπόν μπορεί να έχει ουσιώδεις επιπτώσεις.
Τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα, οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν περιορισμένες δυνατότητες να στηρίξουν την οικονομία, καθώς τα επιτόκια είναι κοντά στο μηδέν.
Ένας άλλος κίνδυνος είναι η εξάπλωση του ελληνικού προβλήματος σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία.
Μέχρι στιγμής, οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν έχουν πανικοβληθεί, δεν ανησυχούν μήπως και δεν πληρωθούν τα ομόλογα.
Στην Ισπανία π.χ. αν το Podemos ισχυροποιηθεί θα αλλάξει πάλι τα δεδομένα.
Τέλος, μια ελληνική χρεοκοπία και έξοδος από την ζώνη του ευρώ θα μπορούσε να προκαλέσει σοκ πολιτικό και οικονομικό στην Ευρώπη.
Περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης θα μπορούσε να μεταβάλλει τα πολιτικά δεδομένα στην Ελλάδα και κόμματα όπως η Χρυσή Αυγή θα μπορούσε να αναδειχθεί δημιουργώντας πολιτική αστάθεια
Οι καθοδικοί κίνδυνοι για την Ευρώπη είναι σοβαροί και όχι αμελητέοι.
Τα καλά νέα είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη επισήμως χρεοκοπήσει ή δεν έχει ξεκινήσει διαδικασίες εξόδου από το ευρώ.
Υπάρχει ακόμα χρόνος για μια ή την άλλη πλευρά για να υπάρξει συμβιβασμός.
Ήδη το ΔΝΤ ζητάει καλύτερη διαχείριση του χρέους στην Ελλάδα και αναδιάρθρωση χρέους.
Πολλοί στην Ελλάδα θέλουν απελπισμένα να παραμείνουν στο ευρώ.
Όσο για την υπόλοιπη Ευρώπη, ορισμένοι ηγέτες, μπορεί να μην θέλουν να ρισκάρουν τις επιπτώσεις που θα προκύψουν από μια έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ.
Μεταφραστική επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών