Μία λύση - συνονθύλευμα για το ελληνικό χρέος είναι πιθανή βραχυπρόθεσμα
Η απόφαση για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υλοποίηση του δευτέρου προγράμματος προσαρμογής, επισημαίνει η JP Morgan, η οποία εκτιμά ότι οι εκλογές στη Γερμανία το Φθινόπωρο του 2017 θα είναι ένα πολύ σημαντικό εμπόδιο σε οποιαδήποτε απόφαση.
Ειδικότερα, στη σημερινή 4σέλιδη ανάλυσή της υπό τον τίτλο "Greece: An update ahead of the second review" (Ελλάδα: Αναθεώρηση ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης) που σας παρουσιάζει το www.bankingnews.gr, η JP Morgan διαπιστώνει ότι η δεύτερη αξιολόγηση βρίσκει την ελληνική οικονομία εξαιρετικά αδύναμη, αλλά σταθεροποιημένη.
Άλλωστε, η δημοσιονομική πρόοδος είναι ελαφρώς υψηλότερη από τους στόχους.
Η ανεργία μειώνεται συνεχώς από το 2013.
Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στην εξωτερική μετανάστευση και όχι τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η χρήση του ELA έχει μειωθεί σημαντικά, αλλά οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίου εξακολουθούν και υφίστανται.
Επίσης, η JP Morgan διαπιστώνει ότι η συνεργασία των ελληνικών αρχών με τους Ευρωπαίους εταίρους στο πλαίσιο της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης έχει βελτιώσει επίσης και τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Η Ελλάδα εισέρχεται στη διαπραγμάτευση με το αίτημα του ΔΝΤ για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, επισημαίνει η JP Morgan, εξέλιξη που λειτουργεί υπέρ της.
Άλλωστε, τον Μάιο το Eurogroup δεσμεύτηκε να διατηρηθούν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας κάτω από το 15% του ΑΕΠ, και το ΔΝΤ εξέφρασε την επιθυμία, κατ 'αρχήν, να ενταχθεί επίσημα στο πρόγραμμα μέχρι το τέλος του 2016.
Για να ενταχθεί όμως στο ελληνικό πρόγραμμα το ΔΝΤ θα πρέπει να ολοκληρώσει τη δική του ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Και μέχρι τώρα είναι ασαφές το κατά πόσον τα μέτρα που υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα, και έχουν υποσχεθεί για το μέλλον, θα είναι αρκετά για να ενθαρρύνουν το ΔΝΤ να ενταχθεί επισήμως στο πρόγραμμα.
Οι μέχρι τώρα αναφορές δείχνουν ότι το ΔΝΤ πιέζει για αναδιάρθρωση του χρέους άμεσα, και όχι όταν το τρέχον πρόγραμμα λήξει, δηλαδή το 2018.
Το πρόγραμμα, όπως σήμερα σχεδιαστεί, προβλέπει μια μακρά περίοδο πρωτογενών πλεονασμάτων στο 3,5% του ΑΕΠ.
Αυτή η πρόβλεψη δεν έχει επαληθευτεί ποτέ στο μέλλον, γι' αυτό και ελάχιστοι αναλυτές θεωρούν αυτήν την πρόβλεψη αξιόπιστη.
Οι έλληνες αξιωματούχοι ελπίζουν ότι ο στόχος αυτός θα μπορούσε να μειωθεί στο 2% -2,5%, ως μέρος μιας ευρύτερης αναδιάρθρωσης του χρέους, με βάση και το σχέδιο για περαιτέρω παρατάσεις των περιόδων χάριτος και ωρίμασης.
Η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ είναι ένας άλλος στόχος, στον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να στηριχθεί για να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων μέσα στο επόμενο έτος.
Ένα βασικό εμπόδιο, ωστόσο, είναι οι γερμανικές εκλογές στα τέλη Οκτωβρίου 2017 και η απροθυμία να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Αναδιάρθρωση χρέους: Μία λύση - συνονθύλευμα είναι πιθανή βραχυπρόθεσμα
Το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους επηρεάζει τις μελλοντικές ενέργειες των πιστωτών, αλλά και τις σχέσεις του ΔΝΤ και της ΕΕ γύρω από το ελληνικό πρόγραμμα.
Η άποψη του ΔΝΤ φαίνεται να συνάδει με την προσέγγισή ότι πρέπει να επιταχυνθεί η περίοδος προσαρμογής κατά τη διάρκεια του προγράμματος, καθώς και η σχετικά ταχεία επιστροφή στην αγορά ομολόγων.
Παραμένει ασαφές το πώς θα λυθεί αυτή η ένταση.
Μπορεί να υπάρξει ένας συμβιβασμός που θα επιτρέπει κάποια περιορισμένη αναδιάρθρωση σε αυτό το σημείο ώστε το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα επισήμως.
Ωστόσο, η JP Morgan εκτιμά ότι είναι πιο πιθανό το ΔΝΤ να συνεχίσει να συμμετέχει με συμβουλευτικό ρόλο στο πρόγραμμα, έως ότου οι Ευρωπαίοι λάβουν πιο ουσιαστικές αποφάσεις μετά τις γερμανικές εκλογές στα τέλη του επόμενου έτους.
Κατά την άποψη της JP Morgan, ένας βιώσιμος συμβιβασμός μεταξύ των δύο προσεγγίσεων θα είναι για την ΕΕ να θέσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, θέτοντας ορόσημα κατά την υπόλοιπη περίοδο του προγράμματος.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, όσο σαφέστερη είναι η πορεία προς τη βιωσιμότητα του χρέους εκ των προτέρων, τόσο θα δοθούν κίνητρα για την περαιτέρω ελληνική προσαρμογή.
Ένα ακόμη ζήτημα που πρέπει να αποσαφηνιστεί είναι ότι η ελληνική οικονομία δεν θα μπορέσει να ανακάμψει εάν δεν υπάρξει κάποια λύση για το χρέος.
Πράγματι, με δεδομένο το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα του 0,7% το 2016 και μια πρόβλεψη για ανάπτυξη κοντά στο 2,5% το 2017, ο στόχος για 2% στο πρωτογενές πλεόνασμα είναι πιθανό εφικτός χωρίς ενεργοποίηση του μηχανισμού που αρχικά είναι προβλεφθεί για το έλλειμμα.
Ωστόσο, με τα πρόσφατα μέτρα λιτότητας και τις μειώσεις στο εισόδημα, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη το 2017 θα είναι σαφώς ένα μεγάλο πρόβλημα.
Λογική η δέσμευση για πρωτογενές πλεόνασμα 2,5%
Σύμφωνα με τη JP Morgan, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος, σε αντίθεση με το στόχο για πλεόνασμα 2,5%.
Η μείωση λοιπόν αυτού του στόχου θα μπορούσε να είναι ένας λογικός συμβιβασμός, που θα μπορούσε τελικά να επιτύχει μια ικανοποιητική συμβιβαστική λύση για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς: Ελλάδα, ΔΝΤ και Ευρωπαίοι.
Σύμφωνα με το μοντέλο της JP Morgan, μέτρα που θα προβλέπουν την επέκταση της ωρίμανσης του ελληνικού χρέους και της περιόδου χάριτος κατά 12 έτη, θα μπορούσαν να επαναφέρουν το ελληνικό χρέος σε μια αξιόπιστη τροχιά βιωσιμότητα, ενώ το ανώτατο όριο δαπανών για τόκους και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες θα ήταν αντίστοιχα 4% και 15% του ΑΕΠ κατά τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες.
Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, τότε το κόστος χρηματοδότησης θα μπορούσε να διαμορφωθεί στο 5,25%.
Η δεύτερη αξιολόγηση
Η δεύτερη αξιολόγηση φαίνεται να εμπεριέχει νέες προκλήσεις, αλλά ως συνήθως η κυβέρνηση φαίνεται πιθανό να επιβιώνει.
Υπάρχει ήσυχη παράκαμψη του ορόσημου για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αλλά στην επερχόμενη συνεδρίαση του Eurogroup πιθανότατα θα υπάρξει κάποια σαφήνεια.
Σε αυτό στάδιο, δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα διαρκέσει η διαδικασία.
Αυτό είναι ένα βασικό εμπόδιο για την Ελλάδα, καθώς όλα τα επόμενα βήματα, για το χρέος και τη συμμετοχή στο QE, πτοϋποθέτουν την επιτυχή ολοκλήρωση.
Η κυβέρνηση κάνει σημαντικές προσπάθειες για να πείσει τους εταίρους να κλείσει η αξιολόγηση μέχρι το τέλος του έτους.
Ωστόσο, αρκετά ζητήματα, που αφορούν τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και την απλοποίηση των ομαδικών απολύσεων, μπορεί να αποδειχθούν αρκετά αμφιλεγόμενα, ώστε να εγκριθούν από την ήδη εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία.
Την ίδια ώρα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα ισχυρό προβάδισμα για τη Νέα Δημοκρατία.
Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση πιθανότατα να επιταχύνει την αξιολόγηση, προκειμένου να λάβει τις ευνοϊκές αποφάσεις για το χρέος και να βελτιώσει τη δημοσκοπική της θέση.
Ωστόσο, αν η πρόσφατη ιστορία αποτελεί οδηγό, οι καθυστερήσεις και οι συγκρούσεις με τους ευρωπαίους εταίρους είναι πολύ πιθανό σενάριο.
Σε περίπτωση που επαληθευτεί, τότε ολοκλήρωση της αξιολόγησης πιθανότητα να γίνει στα μέσα του 2017, καταλήγει η JP Morgan.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, στη σημερινή 4σέλιδη ανάλυσή της υπό τον τίτλο "Greece: An update ahead of the second review" (Ελλάδα: Αναθεώρηση ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης) που σας παρουσιάζει το www.bankingnews.gr, η JP Morgan διαπιστώνει ότι η δεύτερη αξιολόγηση βρίσκει την ελληνική οικονομία εξαιρετικά αδύναμη, αλλά σταθεροποιημένη.
Άλλωστε, η δημοσιονομική πρόοδος είναι ελαφρώς υψηλότερη από τους στόχους.
Η ανεργία μειώνεται συνεχώς από το 2013.
Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στην εξωτερική μετανάστευση και όχι τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η χρήση του ELA έχει μειωθεί σημαντικά, αλλά οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίου εξακολουθούν και υφίστανται.
Επίσης, η JP Morgan διαπιστώνει ότι η συνεργασία των ελληνικών αρχών με τους Ευρωπαίους εταίρους στο πλαίσιο της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης έχει βελτιώσει επίσης και τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Η Ελλάδα εισέρχεται στη διαπραγμάτευση με το αίτημα του ΔΝΤ για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, επισημαίνει η JP Morgan, εξέλιξη που λειτουργεί υπέρ της.
Άλλωστε, τον Μάιο το Eurogroup δεσμεύτηκε να διατηρηθούν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας κάτω από το 15% του ΑΕΠ, και το ΔΝΤ εξέφρασε την επιθυμία, κατ 'αρχήν, να ενταχθεί επίσημα στο πρόγραμμα μέχρι το τέλος του 2016.
Για να ενταχθεί όμως στο ελληνικό πρόγραμμα το ΔΝΤ θα πρέπει να ολοκληρώσει τη δική του ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Και μέχρι τώρα είναι ασαφές το κατά πόσον τα μέτρα που υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα, και έχουν υποσχεθεί για το μέλλον, θα είναι αρκετά για να ενθαρρύνουν το ΔΝΤ να ενταχθεί επισήμως στο πρόγραμμα.
Οι μέχρι τώρα αναφορές δείχνουν ότι το ΔΝΤ πιέζει για αναδιάρθρωση του χρέους άμεσα, και όχι όταν το τρέχον πρόγραμμα λήξει, δηλαδή το 2018.
Το πρόγραμμα, όπως σήμερα σχεδιαστεί, προβλέπει μια μακρά περίοδο πρωτογενών πλεονασμάτων στο 3,5% του ΑΕΠ.
Αυτή η πρόβλεψη δεν έχει επαληθευτεί ποτέ στο μέλλον, γι' αυτό και ελάχιστοι αναλυτές θεωρούν αυτήν την πρόβλεψη αξιόπιστη.
Οι έλληνες αξιωματούχοι ελπίζουν ότι ο στόχος αυτός θα μπορούσε να μειωθεί στο 2% -2,5%, ως μέρος μιας ευρύτερης αναδιάρθρωσης του χρέους, με βάση και το σχέδιο για περαιτέρω παρατάσεις των περιόδων χάριτος και ωρίμασης.
Η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ είναι ένας άλλος στόχος, στον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να στηριχθεί για να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων μέσα στο επόμενο έτος.
Ένα βασικό εμπόδιο, ωστόσο, είναι οι γερμανικές εκλογές στα τέλη Οκτωβρίου 2017 και η απροθυμία να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Αναδιάρθρωση χρέους: Μία λύση - συνονθύλευμα είναι πιθανή βραχυπρόθεσμα
Το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους επηρεάζει τις μελλοντικές ενέργειες των πιστωτών, αλλά και τις σχέσεις του ΔΝΤ και της ΕΕ γύρω από το ελληνικό πρόγραμμα.
Η άποψη του ΔΝΤ φαίνεται να συνάδει με την προσέγγισή ότι πρέπει να επιταχυνθεί η περίοδος προσαρμογής κατά τη διάρκεια του προγράμματος, καθώς και η σχετικά ταχεία επιστροφή στην αγορά ομολόγων.
Παραμένει ασαφές το πώς θα λυθεί αυτή η ένταση.
Μπορεί να υπάρξει ένας συμβιβασμός που θα επιτρέπει κάποια περιορισμένη αναδιάρθρωση σε αυτό το σημείο ώστε το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα επισήμως.
Ωστόσο, η JP Morgan εκτιμά ότι είναι πιο πιθανό το ΔΝΤ να συνεχίσει να συμμετέχει με συμβουλευτικό ρόλο στο πρόγραμμα, έως ότου οι Ευρωπαίοι λάβουν πιο ουσιαστικές αποφάσεις μετά τις γερμανικές εκλογές στα τέλη του επόμενου έτους.
Κατά την άποψη της JP Morgan, ένας βιώσιμος συμβιβασμός μεταξύ των δύο προσεγγίσεων θα είναι για την ΕΕ να θέσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, θέτοντας ορόσημα κατά την υπόλοιπη περίοδο του προγράμματος.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, όσο σαφέστερη είναι η πορεία προς τη βιωσιμότητα του χρέους εκ των προτέρων, τόσο θα δοθούν κίνητρα για την περαιτέρω ελληνική προσαρμογή.
Ένα ακόμη ζήτημα που πρέπει να αποσαφηνιστεί είναι ότι η ελληνική οικονομία δεν θα μπορέσει να ανακάμψει εάν δεν υπάρξει κάποια λύση για το χρέος.
Πράγματι, με δεδομένο το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα του 0,7% το 2016 και μια πρόβλεψη για ανάπτυξη κοντά στο 2,5% το 2017, ο στόχος για 2% στο πρωτογενές πλεόνασμα είναι πιθανό εφικτός χωρίς ενεργοποίηση του μηχανισμού που αρχικά είναι προβλεφθεί για το έλλειμμα.
Ωστόσο, με τα πρόσφατα μέτρα λιτότητας και τις μειώσεις στο εισόδημα, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη το 2017 θα είναι σαφώς ένα μεγάλο πρόβλημα.
Λογική η δέσμευση για πρωτογενές πλεόνασμα 2,5%
Σύμφωνα με τη JP Morgan, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος, σε αντίθεση με το στόχο για πλεόνασμα 2,5%.
Η μείωση λοιπόν αυτού του στόχου θα μπορούσε να είναι ένας λογικός συμβιβασμός, που θα μπορούσε τελικά να επιτύχει μια ικανοποιητική συμβιβαστική λύση για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς: Ελλάδα, ΔΝΤ και Ευρωπαίοι.
Σύμφωνα με το μοντέλο της JP Morgan, μέτρα που θα προβλέπουν την επέκταση της ωρίμανσης του ελληνικού χρέους και της περιόδου χάριτος κατά 12 έτη, θα μπορούσαν να επαναφέρουν το ελληνικό χρέος σε μια αξιόπιστη τροχιά βιωσιμότητα, ενώ το ανώτατο όριο δαπανών για τόκους και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες θα ήταν αντίστοιχα 4% και 15% του ΑΕΠ κατά τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες.
Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, τότε το κόστος χρηματοδότησης θα μπορούσε να διαμορφωθεί στο 5,25%.
Η δεύτερη αξιολόγηση
Η δεύτερη αξιολόγηση φαίνεται να εμπεριέχει νέες προκλήσεις, αλλά ως συνήθως η κυβέρνηση φαίνεται πιθανό να επιβιώνει.
Υπάρχει ήσυχη παράκαμψη του ορόσημου για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αλλά στην επερχόμενη συνεδρίαση του Eurogroup πιθανότατα θα υπάρξει κάποια σαφήνεια.
Σε αυτό στάδιο, δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα διαρκέσει η διαδικασία.
Αυτό είναι ένα βασικό εμπόδιο για την Ελλάδα, καθώς όλα τα επόμενα βήματα, για το χρέος και τη συμμετοχή στο QE, πτοϋποθέτουν την επιτυχή ολοκλήρωση.
Η κυβέρνηση κάνει σημαντικές προσπάθειες για να πείσει τους εταίρους να κλείσει η αξιολόγηση μέχρι το τέλος του έτους.
Ωστόσο, αρκετά ζητήματα, που αφορούν τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και την απλοποίηση των ομαδικών απολύσεων, μπορεί να αποδειχθούν αρκετά αμφιλεγόμενα, ώστε να εγκριθούν από την ήδη εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία.
Την ίδια ώρα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα ισχυρό προβάδισμα για τη Νέα Δημοκρατία.
Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση πιθανότατα να επιταχύνει την αξιολόγηση, προκειμένου να λάβει τις ευνοϊκές αποφάσεις για το χρέος και να βελτιώσει τη δημοσκοπική της θέση.
Ωστόσο, αν η πρόσφατη ιστορία αποτελεί οδηγό, οι καθυστερήσεις και οι συγκρούσεις με τους ευρωπαίους εταίρους είναι πολύ πιθανό σενάριο.
Σε περίπτωση που επαληθευτεί, τότε ολοκλήρωση της αξιολόγησης πιθανότητα να γίνει στα μέσα του 2017, καταλήγει η JP Morgan.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών