Το εβδομαδιαίο δελτίο «7 Ημέρες Οικονομίας» της τράπεζας…
Ως γνωστόν, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της ελληνικής «μεγάλης οικονομικής ύφεσης» ήταν η μεγάλη πτώση του ακαθάριστου σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου (από €61,6 δις σε πραγματικούς όρους το 2007 σε €21,1 δις το 2016).
Δύναται να υποστηριχτεί ότι ο κύριος λόγος της προαναφερθείσας αρνητικής εξέλιξης ήταν ο εξής: οι ελληνικές επιχειρήσεις διαμόρφωσαν προσδοκίες για συρρίκνωση της παρούσας αξίας των μελλοντικών κερδών τους (π.χ. λόγω της μειούμενης ζήτησης και της αυξανόμενης φορολογίας), τα τελευταία δεν κάλυπταν το κόστος των επενδύσεων, και παράλληλα με την ενίσχυση του κλίματος αβεβαιότητας δημιουργήθηκαν ισχυρά κίνητρα για μείωση των δαπανών σε κεφαλαιουχικά αγαθά.
Δύναται να υποστηριχτεί ότι ο κύριος λόγος της προαναφερθείσας αρνητικής εξέλιξης ήταν ο εξής: οι ελληνικές επιχειρήσεις διαμόρφωσαν προσδοκίες για συρρίκνωση της παρούσας αξίας των μελλοντικών κερδών τους (π.χ. λόγω της μειούμενης ζήτησης και της αυξανόμενης φορολογίας), τα τελευταία δεν κάλυπταν το κόστος των επενδύσεων, και παράλληλα με την ενίσχυση του κλίματος αβεβαιότητας δημιουργήθηκαν ισχυρά κίνητρα για μείωση των δαπανών σε κεφαλαιουχικά αγαθά.
Χρησιμοποιώντας στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας (Eurostat) παρατηρούμε ότι από το 2011 μέχρι σήμερα οι επενδύσεις παγίων βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο από τις αντίστοιχες αποσβέσεις και ως εκ τούτου το φυσικό κεφάλαιο της οικονομίας μειώνεται (βλέπε Σχήμα 1Α).
H εν λόγω εξέλιξη, μακροπρόθεσμα, δύναται να οδηγήσει σε συρρίκνωση του δυνητικού ρυθμού μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας.
Ως γνωστόν, η τιμή που λαμβάνει η τελευταία μεταβλητή αποτελεί μια εκ των βασικών παραμέτρων στις ασκήσεις βιωσιμότητας του ελληνικού – και όχι μόνο – δημοσίου χρέους.
Βάσει των προαναφερθέντων παρατηρήσεων, στο παρόν τεύχος του δελτίου 7ημέρες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (7ΗΟ) επιχειρούμε να δώσουμε μια απάντηση στο παρακάτω ερώτημα: ποια ήταν η συνεισφορά των επί μέρους κλάδων οικονομικής δραστηριότητας στη μείωση του φυσικού κεφαλαίου που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην ελληνική οικονομία;
Για την επίτευξη αυτού του σκοπού χρησιμοποιούμε τις χρονολογικές σειρές των επενδύσεων παγίων (gross fixed capital formation) και των αντίστοιχων αποσβέσεων (consumption of fixed capital) για 19 κλάδους της ελληνικής οικονομίας ταξινομημένους σύμφωνα με τη μεθοδολογία NACE Rev.
Σημειώνουμε ότι όλα τα στοιχεία που παραθέτουμε, π.χ. Σχήματα 1, 2 και 3, είναι σε πραγματικούς όρους, ήτοι σε σταθερές τιμές.
Για την ετήσια μεταβολή του φυσικού κεφαλαίου υιοθετούμε τη γνωστή μέθοδο της αέναης απογραφής (perpetual inventory method):
K(t+1) – K(t) = I(t) – δΚ(t) (1)
όπου K(t+1) η αξία του φυσικού κεφαλαίου την περίοδο t+1 (π.χ. 2016), K(t) η αξία του φυσικού κεφαλαίου την περίοδο t (π.χ. 2015), I(t) οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίων την περίοδο t και δΚ(t) οι αποσβέσεις παγίου κεφαλαίου την περίοδο t.
Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Α, οι πραγματικές ακαθάριστες επενδύσεις παγίων στην ελληνική οικονομία διαμορφώθηκαν στα €21,1 δις το 2015 και οι αποσβέσεις στα €33,3 δις.
Συνεπώς, το επενδυτικό κενό ήταν -€12,2 δις.
Το τελευταίο μέγεθος ισοδυναμεί με τη μείωση του φυσικού κεφαλαίου το 2016 σε σύγκριση με το 2015.
Δηλαδή, οι επενδύσεις παγίων που πραγματοποιήθηκαν το 2015 δεν κάλυψαν τις αντίστοιχες αποσβέσεις, οι καθαρές επενδύσεις ήταν αρνητικές και ως εκ τούτο το φυσικό κεφάλαιο της επόμενης περιόδου μειώθηκε.
Ο κλάδος με την υψηλότερη αρνητική συνεισφορά στο επενδυτικό κενό του 2015 ήταν αυτός της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (real estate activities).
Πιο αναλυτικά, οι επενδύσεις στο συγκεκριμένο κλάδο διαμορφώθηκαν στα €4,8 δις και οι αποσβέσεις στα €10,3 δις. Ως εκ τούτου το επενδυτικό κενό ήταν -€5,5 δις ποσό ίσο με την ετήσια μείωση του φυσικού κεφαλαίου του εν λόγω κλάδου το 2016.
Ακολούθησαν με αρκετά μικρότερη αρνητική συνεισφορά οι παρακάτω κλάδοι (βλέπε Σχήμα 1Β): δημόσια διοίκηση και άμυνα & υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση (-€954,3 εκατ.), μεταφορά και αποθήκευση (-€853,2 εκατ.), ενημέρωση και επικοινωνία (-€830,1 εκατ.), ορυχεία και λατομεία (-€762,8 εκατ.), κατασκευές (-€682,4 εκατ.), διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (-€633,5 εκατ.), χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών (-€609,5 εκατ.), επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (-€530,3 εκατ.), δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης (-€437,3 εκατ.), τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία (-€320,6 εκατ.), παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (-€299,9 εκατ.), εκπαίδευση (-€298,5 εκατ.), γεωργία, δασοκομία και αλιεία (-€220,9 εκατ.), παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης (-€175,5 εκατ.), δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας (-€172,8 εκατ.), χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (-€127,1 εκατ.) και μεταποίηση (-€56,5 εκατ.).
Τέλος, ο μόνος κλάδος με θετική συνεισφορά ήταν αυτός των άλλων δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών (+€839,3 εκατ.).
Αξίζει να σημειώσουμε ότι το σωρευτικό επενδυτικό κενό των ετών 2011-2015 ανήλθε στα -53,7 δις (ισοδύναμο με τη σωρευτική μείωση του πραγματικού φυσικού κεφαλαίου την περίοδο 2012-2016) με τους κλάδους της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (-€19,2 δις), της δημόσιας διοίκησης και άμυνας & υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης (-€7,4 δις), της μεταφοράς και της αποθήκευσης (-€5,1 δις) και του χονδρικού και λιανικό εμπορίου, επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών (-€4,8 δις) να εμφανίζουν τα υψηλότερα επενδυτικά κενά σωρευτικά.
Στα Σχήματα 2 και 3 παρουσιάζουμε την εξέλιξη των μεριδίων (ποσοστά επί του συνόλου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας) των προαναφερθέντων κλάδων στην ελληνική οικονομία από το 1995 μέχρι το 2015 καθώς και τη συνεισφορά τους (σε ποσοστιαίες μονάδες) στην ποσοστιαία μεταβολή της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στις περιόδους 1995-2007 (αύξηση) και 2007-2015 (μείωση).
www.bankingnews.gr
H εν λόγω εξέλιξη, μακροπρόθεσμα, δύναται να οδηγήσει σε συρρίκνωση του δυνητικού ρυθμού μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας.
Ως γνωστόν, η τιμή που λαμβάνει η τελευταία μεταβλητή αποτελεί μια εκ των βασικών παραμέτρων στις ασκήσεις βιωσιμότητας του ελληνικού – και όχι μόνο – δημοσίου χρέους.
Βάσει των προαναφερθέντων παρατηρήσεων, στο παρόν τεύχος του δελτίου 7ημέρες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (7ΗΟ) επιχειρούμε να δώσουμε μια απάντηση στο παρακάτω ερώτημα: ποια ήταν η συνεισφορά των επί μέρους κλάδων οικονομικής δραστηριότητας στη μείωση του φυσικού κεφαλαίου που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην ελληνική οικονομία;
Για την επίτευξη αυτού του σκοπού χρησιμοποιούμε τις χρονολογικές σειρές των επενδύσεων παγίων (gross fixed capital formation) και των αντίστοιχων αποσβέσεων (consumption of fixed capital) για 19 κλάδους της ελληνικής οικονομίας ταξινομημένους σύμφωνα με τη μεθοδολογία NACE Rev.
Σημειώνουμε ότι όλα τα στοιχεία που παραθέτουμε, π.χ. Σχήματα 1, 2 και 3, είναι σε πραγματικούς όρους, ήτοι σε σταθερές τιμές.
Για την ετήσια μεταβολή του φυσικού κεφαλαίου υιοθετούμε τη γνωστή μέθοδο της αέναης απογραφής (perpetual inventory method):
K(t+1) – K(t) = I(t) – δΚ(t) (1)
όπου K(t+1) η αξία του φυσικού κεφαλαίου την περίοδο t+1 (π.χ. 2016), K(t) η αξία του φυσικού κεφαλαίου την περίοδο t (π.χ. 2015), I(t) οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίων την περίοδο t και δΚ(t) οι αποσβέσεις παγίου κεφαλαίου την περίοδο t.
Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Α, οι πραγματικές ακαθάριστες επενδύσεις παγίων στην ελληνική οικονομία διαμορφώθηκαν στα €21,1 δις το 2015 και οι αποσβέσεις στα €33,3 δις.
Συνεπώς, το επενδυτικό κενό ήταν -€12,2 δις.
Το τελευταίο μέγεθος ισοδυναμεί με τη μείωση του φυσικού κεφαλαίου το 2016 σε σύγκριση με το 2015.
Δηλαδή, οι επενδύσεις παγίων που πραγματοποιήθηκαν το 2015 δεν κάλυψαν τις αντίστοιχες αποσβέσεις, οι καθαρές επενδύσεις ήταν αρνητικές και ως εκ τούτο το φυσικό κεφάλαιο της επόμενης περιόδου μειώθηκε.
Ο κλάδος με την υψηλότερη αρνητική συνεισφορά στο επενδυτικό κενό του 2015 ήταν αυτός της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (real estate activities).
Πιο αναλυτικά, οι επενδύσεις στο συγκεκριμένο κλάδο διαμορφώθηκαν στα €4,8 δις και οι αποσβέσεις στα €10,3 δις. Ως εκ τούτου το επενδυτικό κενό ήταν -€5,5 δις ποσό ίσο με την ετήσια μείωση του φυσικού κεφαλαίου του εν λόγω κλάδου το 2016.
Ακολούθησαν με αρκετά μικρότερη αρνητική συνεισφορά οι παρακάτω κλάδοι (βλέπε Σχήμα 1Β): δημόσια διοίκηση και άμυνα & υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση (-€954,3 εκατ.), μεταφορά και αποθήκευση (-€853,2 εκατ.), ενημέρωση και επικοινωνία (-€830,1 εκατ.), ορυχεία και λατομεία (-€762,8 εκατ.), κατασκευές (-€682,4 εκατ.), διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (-€633,5 εκατ.), χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών (-€609,5 εκατ.), επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (-€530,3 εκατ.), δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης (-€437,3 εκατ.), τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία (-€320,6 εκατ.), παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (-€299,9 εκατ.), εκπαίδευση (-€298,5 εκατ.), γεωργία, δασοκομία και αλιεία (-€220,9 εκατ.), παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης (-€175,5 εκατ.), δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας (-€172,8 εκατ.), χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (-€127,1 εκατ.) και μεταποίηση (-€56,5 εκατ.).
Τέλος, ο μόνος κλάδος με θετική συνεισφορά ήταν αυτός των άλλων δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών (+€839,3 εκατ.).
Αξίζει να σημειώσουμε ότι το σωρευτικό επενδυτικό κενό των ετών 2011-2015 ανήλθε στα -53,7 δις (ισοδύναμο με τη σωρευτική μείωση του πραγματικού φυσικού κεφαλαίου την περίοδο 2012-2016) με τους κλάδους της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (-€19,2 δις), της δημόσιας διοίκησης και άμυνας & υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης (-€7,4 δις), της μεταφοράς και της αποθήκευσης (-€5,1 δις) και του χονδρικού και λιανικό εμπορίου, επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών (-€4,8 δις) να εμφανίζουν τα υψηλότερα επενδυτικά κενά σωρευτικά.
Στα Σχήματα 2 και 3 παρουσιάζουμε την εξέλιξη των μεριδίων (ποσοστά επί του συνόλου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας) των προαναφερθέντων κλάδων στην ελληνική οικονομία από το 1995 μέχρι το 2015 καθώς και τη συνεισφορά τους (σε ποσοστιαίες μονάδες) στην ποσοστιαία μεταβολή της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στις περιόδους 1995-2007 (αύξηση) και 2007-2015 (μείωση).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών