Ο «πόλεμος» του φυσικού αερίου χτυπά την πόρτα της Μεσογείου - Το 2018 προμηνύει εντάσεις μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδα και Κύπρου
Ανεβαίνει το θερμόμετρο στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το 2018, καθώς οι εξελίξεις που έλαβαν χώρα στα τέλη του 2017 σηματοδοτούν την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και του μπλοκ της Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου αναφέρει σε εκτενή ανάλυσή του ο πολύ γνωστός τούρκος στρατηγικός αναλυτής και πρώην στρατιωτικός Metin Gurcan.
Οι εδαφικές διαφορές σχετικά με το φυσικό αέριο και τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα αποθέματα υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο είναι η αιτία.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η ελπίδα ήταν ότι αυτά τα αποθέματα υδρογονανθράκων θα προσέφεραν μια πραγματική ευκαιρία για ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού.
Αλλά αυτές οι αισιόδοξες ελπίδες εξαφανίστηκαν με τους Τούρκους και τους Ελληνοκύπριους να επιταχύνουν μονομερώς τις επιχειρήσεις εξερεύνησης και γεώτρησης.
Το 2004, η Ευρωπαϊκή Ένωση δέχθηκε ως μέλος της την Κύπρο, τονίζοντας ότι οι Ελληνοκύπριοι αποτελούν τη μοναδική οντότητα που εκπροσωπεί το νησί της της Κύπρου αποκλείοντας το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου.
Θεωρώντας ότι μετά την απόφαση της ΕΕ, οι Ελληνοκύπριοι ισχυροποιήθηκε η θέση τους, ισχυρίστηκαν ότι έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα διερεύνησης φυσικών πόρων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) γύρω από την Κύπρο.
Ωστόσο, η Τουρκία επιμένει ότι η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση στη Λευκωσία δεν μπορεί μονομερώς "να υιοθετήσει νόμους σχετικά με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων για όλο το νησί", καθώς δεν αντιπροσωπεύει τους Τουρκοκύπριους.
Επίσης, υπάρχει μια ξεχωριστή αμφισβητούμενη ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο - ένα άλλο σημείο έντασης στη σύγκρουση.
Η Άγκυρα αντέδρασε έντονα στις προσπάθειες των Ελληνοκυπρίων για την απόφαση για γεωτρήσεις φυσικού αερίου τον Ιούλιο του 2017.
Ο τουρκικός στρατός απέστειλε φρεγάτα στην ανατολική Μεσόγειο για να "παρακολουθήσει ένα πλοίο γεώτρησης το οποίο πιστεύεται ότι έχει αρχίσει να ψάχνει για πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την Κύπρο παρά τις αντιρρήσεις της Τουρκίας", ανέφερε ο Associated Press.
Στις 20 Νοεμβρίου 2017, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Abdel Fattah al-Sisi επισκέφθηκε τον Ελληνοκύπριο ομόλογό του, για τριμερή συνάντηση στη Λευκωσία για να συζητήσει τους πόρους υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Εκτός από τον πρόεδρο της Αιγύπτου, ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συμμετείχε επίσης στη συνάντηση, την οποία φιλοξένησε ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης.
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, από την άλλη πλευρά, δήλωσε ότι το αποτέλεσμα της τριμερούς συνάντησης είναι "άκυρο".
Ωστόσο, παρά την αντίθεση της Τουρκίας, το γεωτρύπανο Saipem 12000 πραγματοποίησε δραστηριότητες έρευνας και γεώτρησης εξ ονόματος της γαλλικής εταιρείας Total και της ιταλικής εταιρείας ENI στην περιοχή Calypso μεταξύ της 1ης Μαρτίου και της 26ης Δεκεμβρίου 2017, βάση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε κατά την τριμερή σύνοδο κορυφής Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου.
Επιπλέον, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος και το Ισραήλ έχουν ήδη συμφωνήσει για την κατασκευή μεταφοράς αγωγού φυσικού αερίου από πρόσφατα ανακαλυφθέντα πεδία.
Το έργο - που ονομάζεται "East-Med" - θα κοστίσει περίπου 6 δισ. δολάρια.
Θα είναι ένας αγωγός μήκους άνω των 2.000 χιλιομέτρων (1.243 μιλίων) και θα διοχετεύσει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan σε Ελλάδα και Ιταλία.
Ο αγωγός East-Med θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια προσπάθεια να διαμορφωθεί μια περιφερειακή συμμαχία μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας για να αντιμετωπίσουν την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο.
Κύπρος και Ελλάδα υπέγραψαν επίσης μια ξεχωριστή συμφωνία με το Ισραήλ για τη διοχέτευση αποθεμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη της Μεσογείου μέσω ενός υποθαλάσσιου αγωγού.
Η συμμετοχή της Ιταλίας σε αυτό το έργο δεν ήταν έκπληξη, καθώς η Ιταλία έχει ήδη διερευνήσει θαλάσσια οικόπεδα για φυσικό αέριο στη Μεσόγειο για λογαριασμό των Ελλήνων.
Ο υποθαλάσσιος αγωγός αναμένεται να διοχετεύει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan του Ισραήλ και το 12ο οικόπεδο της Ελλάδας - που ονομάζεται επίσης Αφροδίτη - στην Κρήτη και στη συνέχεια στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Στις 5 Δεκεμβρίου, οι υπουργοί ενέργειας της Ελλάδας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ισραήλ και ο ιταλός πρέσβης στην Κύπρο υπέγραψαν συμφωνία στη Λευκωσία για την κατασκευή του αγωγού East-Med.
Η συμμετοχή εκπροσώπων της ΕΕ στην τελετή έδειξε την υποστήριξη των Βρυξελλών για το έργο.
Το 2017, η Κύπρος, το Ισραήλ και η Ελλάδα διεξήγαγαν τρεις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις τον Μάρτιο, τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 2017.
Στις αρχές Νοεμβρίου του 2017, η Ελλάδα και η Αίγυπτος πραγματοποίησαν την πρώτη τους ναυτική άσκηση για πρώτη φορά σε αρκετό διάστημα.
Σε απάντηση, η Άγκυρα με ένα καταιγισμό NAVTEX δέσμευσε περιοχές για στρατιωτικές ασκήσεις.
Η περιοχή καλύπτει το αμφισβητούμενο έκτο, έβδομο, όγδοο και ένατο οικόπεδο που οι Ελληνοκύπριοι έχουν δηλώσει ως την ΑΟΖ τους.
Η δήλωση της Άγκυρας ήρθε σε μια εποχή που το γεωτρύπανο Saipem 12000 έφτασε στη Μεσόγειο.
Επίσης, ο τουρκικός στρατός έχει διατηρήσει μερικές από τις δυνάμεις του στην ανατολική Μεσόγειο μετά την άσκηση του Ναυτικού Σταθμού Ναυτικής Δύναμης, η οποία διεξήχθη στις 7-16 Νοεμβρίου 2917.
Οι φρεγάτες TCG Gediz και TCG Barbaros του τουρκικού ναυτικού, οι πυραυλάτοι TCG Kalkan, TCG Mizrak, TCG Bora και TCG Meltem, το δεξαμενόπλοιο καυσίμων TCG Akar. και τέσσερις υποβρύχιες ομάδες κομμάντο βρίσκονται ακόμα στο έκτο οικόπεδο.
Το 2018, η Τουρκία θα έχει το πρώτο ολοκαίνουργιο γεωτρύπανο, το Deepsea Metro II.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι τώρα κατά πόσον το τουρκικό ναυτικό θα παρέχει στρατιωτικές συνοδείες για το νέο πλοίο γεώτρησης.
Εάν το Deepsea Metro II πρόκειται να συνοδευτεί από τούρκικα πλοία, ενώ πλέει στο έκτο μπλοκ, τότε η κατάσταση θα υπερθερμανθεί στην ανατολική Μεσόγειο.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση της Λευκωσίας ανακοίνωσε επίσης ότι οι εργασίες γεώτρησης στην ΑΟΖ της θα ξεκινούσαν την 30η Δεκεμβρίου 2017 και ότι το Saipem 12000 θα συμμετάσχει και στις επιχειρήσεις.
Τώρα το ερώτημα είναι εάν το τουρκικό Deepsea Metro II και το Saipem 12000 καθώς και οι ναυτικοί στόλοι που τα συνοδεύουν θα βρεθούν αντιμέτωποι στο αμφισβητούμενο έκτο οικόπεδο.
Θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι εγχώριες εξελίξεις στις σχετικές χώρες στην προσπάθεια της εκτίμησης της έκτασης μιας πιθανής κρίσης.
Μια πιθανή κρίση υδρογονανθράκων είναι ένα εξαιρετικό εγχώριο πολιτικό ζήτημα που όλες οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να εδραιώσουν την εθνικιστική βάση στήριξής τους.
Συνολικά - και σε σύγκριση με το 2017 - θα υπάρξουν στιγμές έντασης στην ανατολική Μεσόγειο το 2018.
Ο μόνος ηθοποιός που θα μπορούσε να μεσολαβήσει μεταξύ Άγκυρας και Λευκωσίας δεν είναι η Ουάσιγκτον, αλλά η Μόσχα, το νέο λαμπερό αστέρι της Μέσης Ανατολής.
www.bankingnews.gr
Οι εδαφικές διαφορές σχετικά με το φυσικό αέριο και τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα αποθέματα υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο είναι η αιτία.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η ελπίδα ήταν ότι αυτά τα αποθέματα υδρογονανθράκων θα προσέφεραν μια πραγματική ευκαιρία για ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού.
Αλλά αυτές οι αισιόδοξες ελπίδες εξαφανίστηκαν με τους Τούρκους και τους Ελληνοκύπριους να επιταχύνουν μονομερώς τις επιχειρήσεις εξερεύνησης και γεώτρησης.
Το 2004, η Ευρωπαϊκή Ένωση δέχθηκε ως μέλος της την Κύπρο, τονίζοντας ότι οι Ελληνοκύπριοι αποτελούν τη μοναδική οντότητα που εκπροσωπεί το νησί της της Κύπρου αποκλείοντας το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου.
Θεωρώντας ότι μετά την απόφαση της ΕΕ, οι Ελληνοκύπριοι ισχυροποιήθηκε η θέση τους, ισχυρίστηκαν ότι έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα διερεύνησης φυσικών πόρων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) γύρω από την Κύπρο.
Ωστόσο, η Τουρκία επιμένει ότι η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση στη Λευκωσία δεν μπορεί μονομερώς "να υιοθετήσει νόμους σχετικά με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων για όλο το νησί", καθώς δεν αντιπροσωπεύει τους Τουρκοκύπριους.
Επίσης, υπάρχει μια ξεχωριστή αμφισβητούμενη ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο - ένα άλλο σημείο έντασης στη σύγκρουση.
Η Άγκυρα αντέδρασε έντονα στις προσπάθειες των Ελληνοκυπρίων για την απόφαση για γεωτρήσεις φυσικού αερίου τον Ιούλιο του 2017.
Ο τουρκικός στρατός απέστειλε φρεγάτα στην ανατολική Μεσόγειο για να "παρακολουθήσει ένα πλοίο γεώτρησης το οποίο πιστεύεται ότι έχει αρχίσει να ψάχνει για πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την Κύπρο παρά τις αντιρρήσεις της Τουρκίας", ανέφερε ο Associated Press.
Στις 20 Νοεμβρίου 2017, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Abdel Fattah al-Sisi επισκέφθηκε τον Ελληνοκύπριο ομόλογό του, για τριμερή συνάντηση στη Λευκωσία για να συζητήσει τους πόρους υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Εκτός από τον πρόεδρο της Αιγύπτου, ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συμμετείχε επίσης στη συνάντηση, την οποία φιλοξένησε ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης.
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, από την άλλη πλευρά, δήλωσε ότι το αποτέλεσμα της τριμερούς συνάντησης είναι "άκυρο".
Ωστόσο, παρά την αντίθεση της Τουρκίας, το γεωτρύπανο Saipem 12000 πραγματοποίησε δραστηριότητες έρευνας και γεώτρησης εξ ονόματος της γαλλικής εταιρείας Total και της ιταλικής εταιρείας ENI στην περιοχή Calypso μεταξύ της 1ης Μαρτίου και της 26ης Δεκεμβρίου 2017, βάση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε κατά την τριμερή σύνοδο κορυφής Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου.
Επιπλέον, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος και το Ισραήλ έχουν ήδη συμφωνήσει για την κατασκευή μεταφοράς αγωγού φυσικού αερίου από πρόσφατα ανακαλυφθέντα πεδία.
Το έργο - που ονομάζεται "East-Med" - θα κοστίσει περίπου 6 δισ. δολάρια.
Θα είναι ένας αγωγός μήκους άνω των 2.000 χιλιομέτρων (1.243 μιλίων) και θα διοχετεύσει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan σε Ελλάδα και Ιταλία.
Ο αγωγός East-Med θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια προσπάθεια να διαμορφωθεί μια περιφερειακή συμμαχία μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας για να αντιμετωπίσουν την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο.
Κύπρος και Ελλάδα υπέγραψαν επίσης μια ξεχωριστή συμφωνία με το Ισραήλ για τη διοχέτευση αποθεμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη της Μεσογείου μέσω ενός υποθαλάσσιου αγωγού.
Η συμμετοχή της Ιταλίας σε αυτό το έργο δεν ήταν έκπληξη, καθώς η Ιταλία έχει ήδη διερευνήσει θαλάσσια οικόπεδα για φυσικό αέριο στη Μεσόγειο για λογαριασμό των Ελλήνων.
Ο υποθαλάσσιος αγωγός αναμένεται να διοχετεύει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan του Ισραήλ και το 12ο οικόπεδο της Ελλάδας - που ονομάζεται επίσης Αφροδίτη - στην Κρήτη και στη συνέχεια στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Στις 5 Δεκεμβρίου, οι υπουργοί ενέργειας της Ελλάδας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ισραήλ και ο ιταλός πρέσβης στην Κύπρο υπέγραψαν συμφωνία στη Λευκωσία για την κατασκευή του αγωγού East-Med.
Η συμμετοχή εκπροσώπων της ΕΕ στην τελετή έδειξε την υποστήριξη των Βρυξελλών για το έργο.
Το 2017, η Κύπρος, το Ισραήλ και η Ελλάδα διεξήγαγαν τρεις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις τον Μάρτιο, τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 2017.
Στις αρχές Νοεμβρίου του 2017, η Ελλάδα και η Αίγυπτος πραγματοποίησαν την πρώτη τους ναυτική άσκηση για πρώτη φορά σε αρκετό διάστημα.
Σε απάντηση, η Άγκυρα με ένα καταιγισμό NAVTEX δέσμευσε περιοχές για στρατιωτικές ασκήσεις.
Η περιοχή καλύπτει το αμφισβητούμενο έκτο, έβδομο, όγδοο και ένατο οικόπεδο που οι Ελληνοκύπριοι έχουν δηλώσει ως την ΑΟΖ τους.
Η δήλωση της Άγκυρας ήρθε σε μια εποχή που το γεωτρύπανο Saipem 12000 έφτασε στη Μεσόγειο.
Επίσης, ο τουρκικός στρατός έχει διατηρήσει μερικές από τις δυνάμεις του στην ανατολική Μεσόγειο μετά την άσκηση του Ναυτικού Σταθμού Ναυτικής Δύναμης, η οποία διεξήχθη στις 7-16 Νοεμβρίου 2917.
Οι φρεγάτες TCG Gediz και TCG Barbaros του τουρκικού ναυτικού, οι πυραυλάτοι TCG Kalkan, TCG Mizrak, TCG Bora και TCG Meltem, το δεξαμενόπλοιο καυσίμων TCG Akar. και τέσσερις υποβρύχιες ομάδες κομμάντο βρίσκονται ακόμα στο έκτο οικόπεδο.
Το 2018, η Τουρκία θα έχει το πρώτο ολοκαίνουργιο γεωτρύπανο, το Deepsea Metro II.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι τώρα κατά πόσον το τουρκικό ναυτικό θα παρέχει στρατιωτικές συνοδείες για το νέο πλοίο γεώτρησης.
Εάν το Deepsea Metro II πρόκειται να συνοδευτεί από τούρκικα πλοία, ενώ πλέει στο έκτο μπλοκ, τότε η κατάσταση θα υπερθερμανθεί στην ανατολική Μεσόγειο.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση της Λευκωσίας ανακοίνωσε επίσης ότι οι εργασίες γεώτρησης στην ΑΟΖ της θα ξεκινούσαν την 30η Δεκεμβρίου 2017 και ότι το Saipem 12000 θα συμμετάσχει και στις επιχειρήσεις.
Τώρα το ερώτημα είναι εάν το τουρκικό Deepsea Metro II και το Saipem 12000 καθώς και οι ναυτικοί στόλοι που τα συνοδεύουν θα βρεθούν αντιμέτωποι στο αμφισβητούμενο έκτο οικόπεδο.
Θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι εγχώριες εξελίξεις στις σχετικές χώρες στην προσπάθεια της εκτίμησης της έκτασης μιας πιθανής κρίσης.
Μια πιθανή κρίση υδρογονανθράκων είναι ένα εξαιρετικό εγχώριο πολιτικό ζήτημα που όλες οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να εδραιώσουν την εθνικιστική βάση στήριξής τους.
Συνολικά - και σε σύγκριση με το 2017 - θα υπάρξουν στιγμές έντασης στην ανατολική Μεσόγειο το 2018.
Ο μόνος ηθοποιός που θα μπορούσε να μεσολαβήσει μεταξύ Άγκυρας και Λευκωσίας δεν είναι η Ουάσιγκτον, αλλά η Μόσχα, το νέο λαμπερό αστέρι της Μέσης Ανατολής.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών