Αναζητείται το επόμενο βήμα για την υλοποίηση του εκσυγχρονισμού των F-16 της ΠΑ.
Σύμφωνα με όσα προέκυψαν από την τελευταία ενημέρωση της Lockheed Martin προς τους δημοσιογράφους του ειδικού Τύπου και των ΜΜΕ αλλά και από άλλες πηγές, οι νέες διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού ξεκίνησαν αμέσως μετά την άφιξη του τελικού σχεδίου LOA (Letter of Offer and Acceptance) στις 11 Δεκεμβρίου 2017. Οι παρατηρήσεις της ελληνικής πλευράς έχουν ήδη κοινοποιηθεί στην USAF και αυτή τη στιγμή οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη. Η προσδοκία είναι να καταλήξουν πολύ σύντομα σε ένα κοινά αποδεκτό σχέδιο LOA που θα ικανοποιεί πλήρως τις επιχειρησιακές απαιτήσεις της ΠΑ με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Το αρχικό σχέδιο της LOA, που είχε υποβληθεί και εγκρίθηκε από το κογκρέσο των ΗΠΑ, είχε διαβιβαστεί στις αρχές Νοεμβρίου και επί αυτού η ελληνική πλευρά προχώρησε στην τελική επιλογή τού προγράμματος που θα υλοποιηθεί: εκσυγχρονισμό Block 52+ & Block 52M, αντί της αρχικής άποψης αναβάθμισης των Block 50 & Block 52+.
Δεδομένης της διατύπωσης της γνωστοποίησης στο αμερικανικό κογκρέσο που κάλυπτε όλα τα ενδεχόμενα (λόγος άλλωστε που αναφερόταν σε 123 μαχητικά και στο… δυσθεώρητο ύψος των 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων), δεν υπήρξε ανάγκη για επαναγνωστοποίηση και λήψη νέας έγκρισης.
Πηγές προσκείμενες στην κατασκευάστρια εταιρία των F-16 Lockheed Martin διευκρίνησαν άλλωστε οτι: «Σε όλες τις περιπτώσεις η τιμή που δίδεται από την USAF είναι υψηλότερη της τελικής τιμής της σύμβασης που τελικά υπογράφεται». Αυτό συμβαίνει διότι η τιμή που ανακοινώνεται στο Κογκρέσο είναι η υψηλότερη δυνατή (γνωστή και ως τιμή Not to Exceed – NTE), έτσι ώστε να μην απαιτείται εκ νέου η υποβολή αιτήματος προς έγκριση από το Κογκρέσο, σε περίπτωση μεταβολής των απαιτήσεων του χρήστη, και υπάρχουν καθυστερήσεις στην υπογραφή της σύμβασης. Περιέχει δε όλες τις πιθανές options.
Η τελική τιμή της LOA καθορίζεται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών και τον τελικό καθορισμό των απαιτήσεων του χρήστη. Ως παράδειγμα αναφέρεται από τις ίδιες πηγές ότι στην τελευταία LOA απόκτησης των 30 F-16 Block 52+ Advanced το 2005, η τιμή που ανακοινώθηκε στο Κογκρέσο ήταν 3,2 δις δολάρια, ενώ η τελική LOA που υπεγράφη ήταν 1,9 δις δολάρια. Από το ποσό αυτό περισσότερα των 250 εκ δολαρίων παρέμειναν αχρησιμοποίητα στο τέλος του προγράμματος. Σε κάθε περίπτωση τα ποσά που αναφέρονται στις διακρατικές συμφωνίες είναι προϋπολογιστικά. Η αγοράστρια χώρα πληρώνει κατά την υλοποίηση του προγράμματος τις πραγματικές δαπάνες.
Τελικά μαζί με την ενσωμάτωση ορισμένων ελληνικών παρατηρήσεων διαμορφώθηκε η τελική LOA (πρακτικά μέρος της προηγούμενης), που βρίσκεται πλέον υπό διαπραγμάτευση και εκτός άλλου απροόπτου η υπογραφή συμφωνίας θεωρείται εφικτή μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου.
«Re-scoping» ή αλλιώς συρρίκνωση του κόστους.
Κύριο αντικείμενο της διαπραγμάτευσης είναι το κόστος στο οποίο θα διαμορφωθεί το πρόγραμμα, με την προσπάθεια συμπίεσης να γίνεται από πολλές πλευρές.
Το πρόγραμμα αφορά 84 (πλέον) F-16 Block 52+ και Block 52+ Advanced δεδομένου ότι -δυστυχώς για την ΠΑ- ένα μείζον περιστατικό που εξελίχθηκε στις 2 Νοεμβρίου στην 115ΠΜ την αποστέρησε από ένα F-16 Block 52+. Στο αεροπλάνο ξέσπασε φωτιά ενώ προετοιμαζόταν για αποστολή, έχοντας τροχοδρομήσει από το καταφύγιο και καθ’ οδόν για τον διάδρομο. Στο περιστατικό, στο οποίο υπήρξε και τραυματισμός του πιλότου, είχαν αρχικά αναφερθεί ζημιές, οι οποίες ήταν σοβαρότερες απ’ ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε και το αεροσκάφος κρίνεται πλέον μη επισκευάσιμο.
Όπως όμως σημειώνεται, η αμερικανική πλευρά (αμερικανική κυβέρνηση) προτάσσει το πλαίσιο «re-scoping», δηλαδή τον «επαναπροσδιορισμό» του και όχι περαιτέρω «εκπτώσεις». Αυτό σημαίνει ότι επικεντρώνει τη συρρίκνωση του κόστους σε περικοπή κάποιων χαρακτηριστικών του, που σημαίνει ότι κάποιες από τις επιλογές που υφίστανται δεν θα συμπεριληφθούν.
Επίσης εκτιμάται ότι η υπό συζήτηση LOA είναι ένα «πακέτο» στο οποίο πέραν του «πυρήνα» («core», δηλαδή τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών) περιέχονται και ορισμένες άλλες προβλέψεις (πιθανότατα αρχικά ανταλλακτικά ή υποστήριξη) που μπορούν να συμπιεστούν περαιτέρω ή και να μην συμπεριληφθούν καθόλου σε αυτήν τη φάση (δυστυχώς εκ των πραγμάτων έχει επιδειχθεί ότι καθετί που δεν γίνεται στην αρχή ενός προγράμματος… δεν γίνεται ποτέ).
Στα οικονομικά πλεονεκτήματα που θα προσφέρει ο εκσυγχρονισμός των F-16 της ΠΑ αναφέρονται:
Οι οικονομίες κλίμακος λόγω κοινής διαμόρφωσης
Η αποτελεσματική υποστήριξη και σημαντική μείωση κόστους συντήρησης σε βάθος δεκαετιών
Η επίτευξη υψηλής διαθεσιμότητας των αεροσκαφών με το μικρότερο δυνατό κόστος
Η βέλτιστη σχέση κόστους / αποτελεσματικότητας
Η αύξηση επιχειρησιακού χρόνου ζωής για 30 ακόμα χρόνια
Η προστασία αρχικής επένδυσης της χώρας
Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, το υπό διαπραγμάτευση κόστος εξακολουθεί να βρίσκεται στα 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια με στόχο να κυμανθεί ανάμεσα στα 1,4 και 1,45 δις δολάρια (1,18-1,22 δις ευρώ, με την τρέχουσα ισοτιμία), πλησιάζοντας περισσότερο την κυβερνητική αναφορά για «1,1 δις ευρώ» όταν ανακοινώθηκε το πρόγραμμα μετά το πρωθυπουργικό ταξίδι στις ΗΠΑ.
Ο «σκόπελος» της χρηματοδότησης
Το άλλο, εξίσου σημαντικό πρόβλημα, που υφίσταται και αναζητά λύση είναι οι χρηματοροές. Σύμφωνα με παλαιότερη κυβερνητική ανακοίνωση (ΑΝΥΕΘΑ) η χρηματοδότηση του προγράμματος θα γίνει μέσα από τα υπάρχοντα κονδύλια εξοπλισμών που περιλαμβάνει ο κρατικός προϋπολογισμός για το υπουργείο Άμυνας, περίπου 500 εκατομμύρια ετησίως και για διάστημα τουλάχιστον 10 χρόνων.
Όπως όμως έχουμε σημειώσει, το πρόγραμμα είναι ιδιαίτερα εμπροστοβαρές, αφού το σύνολο των απαρτίων για τις συλλογές μετασκευής των αεροσκαφών θα πρέπει να παραγγελθεί σχεδόν με την εκκίνηση του προγράμματος προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη εξοικονόμηση (έναντι της περίπτωσης σταδιακών αγορών).
Επιπλέον, για την ενεργοποίηση της σύμβασης απαιτείται προκαταβολή 130 περίπου εκατομμυρίων δολαρίων (θα εξαρτηθεί από το τελικό κόστος), κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστούν συνολικά περί τα 500 εκατομμύρια δολάρια την πρώτη τριετία (μέχρι το τέλος του 2021 ή τις αρχές του 2022, αναλόγως του χρόνου εκκίνησης). Από εκεί και πέρα όμως τα απαιτούμενα ποσά είναι πολύ μικρότερα κάθε χρόνο.
Φυσικά το τελικό κόστος του προγράμματος δεν μπορεί να είναι γνωστό πριν την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας και τον τελικό καθορισμό των απαιτήσεων της ΠΑ τόσο για τον αριθμό των μαχητικών που θα αναβαθμισθούν, όσο και την διαμόρφωση τους.
Το αρχικό σχέδιο της LOA, που είχε υποβληθεί και εγκρίθηκε από το κογκρέσο των ΗΠΑ, είχε διαβιβαστεί στις αρχές Νοεμβρίου και επί αυτού η ελληνική πλευρά προχώρησε στην τελική επιλογή τού προγράμματος που θα υλοποιηθεί: εκσυγχρονισμό Block 52+ & Block 52M, αντί της αρχικής άποψης αναβάθμισης των Block 50 & Block 52+.
Δεδομένης της διατύπωσης της γνωστοποίησης στο αμερικανικό κογκρέσο που κάλυπτε όλα τα ενδεχόμενα (λόγος άλλωστε που αναφερόταν σε 123 μαχητικά και στο… δυσθεώρητο ύψος των 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων), δεν υπήρξε ανάγκη για επαναγνωστοποίηση και λήψη νέας έγκρισης.
Πηγές προσκείμενες στην κατασκευάστρια εταιρία των F-16 Lockheed Martin διευκρίνησαν άλλωστε οτι: «Σε όλες τις περιπτώσεις η τιμή που δίδεται από την USAF είναι υψηλότερη της τελικής τιμής της σύμβασης που τελικά υπογράφεται». Αυτό συμβαίνει διότι η τιμή που ανακοινώνεται στο Κογκρέσο είναι η υψηλότερη δυνατή (γνωστή και ως τιμή Not to Exceed – NTE), έτσι ώστε να μην απαιτείται εκ νέου η υποβολή αιτήματος προς έγκριση από το Κογκρέσο, σε περίπτωση μεταβολής των απαιτήσεων του χρήστη, και υπάρχουν καθυστερήσεις στην υπογραφή της σύμβασης. Περιέχει δε όλες τις πιθανές options.
Η τελική τιμή της LOA καθορίζεται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών και τον τελικό καθορισμό των απαιτήσεων του χρήστη. Ως παράδειγμα αναφέρεται από τις ίδιες πηγές ότι στην τελευταία LOA απόκτησης των 30 F-16 Block 52+ Advanced το 2005, η τιμή που ανακοινώθηκε στο Κογκρέσο ήταν 3,2 δις δολάρια, ενώ η τελική LOA που υπεγράφη ήταν 1,9 δις δολάρια. Από το ποσό αυτό περισσότερα των 250 εκ δολαρίων παρέμειναν αχρησιμοποίητα στο τέλος του προγράμματος. Σε κάθε περίπτωση τα ποσά που αναφέρονται στις διακρατικές συμφωνίες είναι προϋπολογιστικά. Η αγοράστρια χώρα πληρώνει κατά την υλοποίηση του προγράμματος τις πραγματικές δαπάνες.
Τελικά μαζί με την ενσωμάτωση ορισμένων ελληνικών παρατηρήσεων διαμορφώθηκε η τελική LOA (πρακτικά μέρος της προηγούμενης), που βρίσκεται πλέον υπό διαπραγμάτευση και εκτός άλλου απροόπτου η υπογραφή συμφωνίας θεωρείται εφικτή μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου.
«Re-scoping» ή αλλιώς συρρίκνωση του κόστους.
Κύριο αντικείμενο της διαπραγμάτευσης είναι το κόστος στο οποίο θα διαμορφωθεί το πρόγραμμα, με την προσπάθεια συμπίεσης να γίνεται από πολλές πλευρές.
Το πρόγραμμα αφορά 84 (πλέον) F-16 Block 52+ και Block 52+ Advanced δεδομένου ότι -δυστυχώς για την ΠΑ- ένα μείζον περιστατικό που εξελίχθηκε στις 2 Νοεμβρίου στην 115ΠΜ την αποστέρησε από ένα F-16 Block 52+. Στο αεροπλάνο ξέσπασε φωτιά ενώ προετοιμαζόταν για αποστολή, έχοντας τροχοδρομήσει από το καταφύγιο και καθ’ οδόν για τον διάδρομο. Στο περιστατικό, στο οποίο υπήρξε και τραυματισμός του πιλότου, είχαν αρχικά αναφερθεί ζημιές, οι οποίες ήταν σοβαρότερες απ’ ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε και το αεροσκάφος κρίνεται πλέον μη επισκευάσιμο.
Όπως όμως σημειώνεται, η αμερικανική πλευρά (αμερικανική κυβέρνηση) προτάσσει το πλαίσιο «re-scoping», δηλαδή τον «επαναπροσδιορισμό» του και όχι περαιτέρω «εκπτώσεις». Αυτό σημαίνει ότι επικεντρώνει τη συρρίκνωση του κόστους σε περικοπή κάποιων χαρακτηριστικών του, που σημαίνει ότι κάποιες από τις επιλογές που υφίστανται δεν θα συμπεριληφθούν.
Επίσης εκτιμάται ότι η υπό συζήτηση LOA είναι ένα «πακέτο» στο οποίο πέραν του «πυρήνα» («core», δηλαδή τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών) περιέχονται και ορισμένες άλλες προβλέψεις (πιθανότατα αρχικά ανταλλακτικά ή υποστήριξη) που μπορούν να συμπιεστούν περαιτέρω ή και να μην συμπεριληφθούν καθόλου σε αυτήν τη φάση (δυστυχώς εκ των πραγμάτων έχει επιδειχθεί ότι καθετί που δεν γίνεται στην αρχή ενός προγράμματος… δεν γίνεται ποτέ).
Στα οικονομικά πλεονεκτήματα που θα προσφέρει ο εκσυγχρονισμός των F-16 της ΠΑ αναφέρονται:
Οι οικονομίες κλίμακος λόγω κοινής διαμόρφωσης
Η αποτελεσματική υποστήριξη και σημαντική μείωση κόστους συντήρησης σε βάθος δεκαετιών
Η επίτευξη υψηλής διαθεσιμότητας των αεροσκαφών με το μικρότερο δυνατό κόστος
Η βέλτιστη σχέση κόστους / αποτελεσματικότητας
Η αύξηση επιχειρησιακού χρόνου ζωής για 30 ακόμα χρόνια
Η προστασία αρχικής επένδυσης της χώρας
Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, το υπό διαπραγμάτευση κόστος εξακολουθεί να βρίσκεται στα 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια με στόχο να κυμανθεί ανάμεσα στα 1,4 και 1,45 δις δολάρια (1,18-1,22 δις ευρώ, με την τρέχουσα ισοτιμία), πλησιάζοντας περισσότερο την κυβερνητική αναφορά για «1,1 δις ευρώ» όταν ανακοινώθηκε το πρόγραμμα μετά το πρωθυπουργικό ταξίδι στις ΗΠΑ.
Ο «σκόπελος» της χρηματοδότησης
Το άλλο, εξίσου σημαντικό πρόβλημα, που υφίσταται και αναζητά λύση είναι οι χρηματοροές. Σύμφωνα με παλαιότερη κυβερνητική ανακοίνωση (ΑΝΥΕΘΑ) η χρηματοδότηση του προγράμματος θα γίνει μέσα από τα υπάρχοντα κονδύλια εξοπλισμών που περιλαμβάνει ο κρατικός προϋπολογισμός για το υπουργείο Άμυνας, περίπου 500 εκατομμύρια ετησίως και για διάστημα τουλάχιστον 10 χρόνων.
Όπως όμως έχουμε σημειώσει, το πρόγραμμα είναι ιδιαίτερα εμπροστοβαρές, αφού το σύνολο των απαρτίων για τις συλλογές μετασκευής των αεροσκαφών θα πρέπει να παραγγελθεί σχεδόν με την εκκίνηση του προγράμματος προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη εξοικονόμηση (έναντι της περίπτωσης σταδιακών αγορών).
Επιπλέον, για την ενεργοποίηση της σύμβασης απαιτείται προκαταβολή 130 περίπου εκατομμυρίων δολαρίων (θα εξαρτηθεί από το τελικό κόστος), κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστούν συνολικά περί τα 500 εκατομμύρια δολάρια την πρώτη τριετία (μέχρι το τέλος του 2021 ή τις αρχές του 2022, αναλόγως του χρόνου εκκίνησης). Από εκεί και πέρα όμως τα απαιτούμενα ποσά είναι πολύ μικρότερα κάθε χρόνο.
Φυσικά το τελικό κόστος του προγράμματος δεν μπορεί να είναι γνωστό πριν την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας και τον τελικό καθορισμό των απαιτήσεων της ΠΑ τόσο για τον αριθμό των μαχητικών που θα αναβαθμισθούν, όσο και την διαμόρφωση τους.
Με στοιχεία από το περιοδικό "ΠΤΗΣΗ & ΔΙΑΣΤΗΜΑ"
www.bankingnews.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών