Τι δέον γενέσθαι;

«Θα πρέπει να επιδιώξουμε με κάθε μέσο της δύναμής μας να αποφύγουμε τον πόλεμο, αναλύοντας πιθανές αιτίες, προσπαθώντας να τις απαλείψουμε, με συζήτηση σε πνεύμα συνεργασίας και καλής θέλησης» Neville Chamberlain, Βρετανός Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου-Μόναχο 1938.


Από την εποχή του "No men, No ships, No flags": όχι άνδρες (επί των βραχονησίδων), όχι πλοία (σε αντιπαράθεση), όχι σημαίες (συμβολική διεκδίκηση/επιβεβαίωση εδαφικής κυριαρχίας) και το «Ευχαριστούμε τους Αμερικανούς» (των οποίων η νυκτερινή τηλεφωνική διαμεσολάβηση μεταξύ Hallbrook-Tsiler-Πάγκαλου έληξε το επεισόδιο), μέχρι τη χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία Τσίπρα-Yildirim για την αποκλιμάκωση της έντασης, για την οποία θα περάσουν κάποια χρόνια προκειμένου να μάθουμε – αληθινά, όχι ανακοινώσεις – τι ακριβώς περιεχόμενο είχε, "κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι" χωρίς, όμως, να έχουν αλλάξει πολλά στην πραγματικότητα.

Η ακόμη πιο θλιβερή διαπίστωση είναι ότι από τότε "το πάθημα δεν έγινε μάθημα" και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις επένδυσαν στην πολιτική του κατευνασμού της Τουρκίας, παρά τα "θηριώδη" εξοπλιστικά προγράμματα, που μάλλον ως ευκαιρίες παράνομου πλουτισμού αντιμετωπίστηκαν, παρά ως θωράκιση της Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
Θυμόμαστε όλοι πού κατέληξε η πολιτική του κατευνασμού των μεγάλων δυνάμων προς τη Γερμανία του Χίτλερ κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου.
Η ακόμα πιο ζοφεφή διαπίστωση είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση, χωρίς να απαλλάσσονται οι προηγούμενες, δεν έχει συγκεκριμένες "κόκκινες γραμμές" στην εξωτερική της πολιτική και φυσικά ούτε κάποιο συγκεκριμένο σενάριο διαχείρισης κρίσης τόσο σε πολιτικό, όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Και ο νοών νοείτο...

Ποιες επιλογές κι αντίστοιχες δυνατότητες υπάρχουν;

Πέρα από τη δεδομένη και εν πολλοίς απαραίτητη διπλωματική κινητικότητα-διαμαρτυρία κι επικοινωνία των ελληνικών θέσεων σε όλα τα διεθνή fora, δύο είναι, υπό τις παρούσες συνθήκες, οι πραγματικές επιλογές της χώρας.  
Πρώτον, να αποφασίσουμε να αντιδράσουμε περισσότερο δυναμικά με σχέδιο, ρεαλισμό και αποφασιστικότητα:
Το ήπιο σενάριο θα ήταν π.χ. η αξιοποίηση των βραχονησίδων ως κέντρων συγκέντρωσης των μεταναστών, με την αντίστοιχη κινητοποίηση όλων των άμεσα κι έμμεσα εμπλεκόμενων.
Το μέτριο σενάριο θα ήταν η κλιμάκωση στη θάλασσα και η περικύκλωση των Ιμίων ή/και άλλων "γκρίζων" νησίδων με ελληνικά περιπολικά, υποστηριζόμενα από πλοία του Πολεμικού Ναυτικού με ξεκάθαρους και απαράβατους "Κανόνες Εμπλοκής".
Το σκληρό, υψηλού ρίσκου, σενάριο θα ήταν η παράβαση του συμφωνημένου «no men»...
Δεύτερον, η αντιδιαμετρική επιλογή θα είναι η αποδοχή της ευθείας Φινλανδοποίησης με τις όποιες γεωπολιτικές, εθνικές, οικονομικές και πολιτικές συνέπειες.

Οι παραπάνω επιλογές οδηγούν, αναπόφευκτα, σε τρεις ρεαλιστικές δυνατότητες:
Η πρώτη γνωστή και εφαρμοζόμενη: «ψυχραιμία» που, όμως, μπορεί να καταλήξει στην επανάπαυση ότι θα ισχύει η τουρκική αδυναμία πολέμου σε δυόμιση μέτωπα.
Η δεύτερη: κινητοποίηση δυνάμεων, συνυπολογιζόμενου όμως και του όποιου υψηλού οικονομικού κόστους σε δύστηνους καιρούς και η ακόμη πυκνότερη στρατιωτική παρουσία στα θερμά σημεία του Αιγαίου.
Η τρίτη κλασική, αλλά μάλλον όχι και τόσο αποτελεσματική: Η εξασφάλιση συμμάχων-συμμαχιών-υποστηρικτών.  
Είναι αλήθεια πως η «Ευρώπη» είπε τα δυο λόγια της, χλωμά αλλά τα είπε. Οι ΗΠΑ, όμως, όπως και η Μεγ. Βρετανία για την κατάσταση στην ΑΟΖ της Κύπρου, επεφύλαξε αυστηρά –επισήμως τουλάχιστον- τη λογική των ίσων αποστάσεων.
Όμως, το να θεωρείς ότι αναβαθμίζεις την "ασπίδα" που νομίζεις ότι έχεις βάσει συμμαχιών για το Αιγαίο, ενώ όλη σου η προτεραιότητα είναι να υπερασπισθείς τις ισορροπίες στο Μακεδονικό, δεν σε πάει πολύ μακριά...

Τάσος Τσιπλάκος - Σύμβουλος Στρατηγικής
C4I Strategy Consultans

www.bankingnews.gr