γράφει : Νίκος Κονδυλόπουλος
Πυρηνικός όλεθρος απειλεί τη Νότια Ασία – Κλιμακώνεται η αντιπαράθεση Ινδίας - Πακιστάν
Τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν διαθέτουν μεταξύ 120 και 140 πυρηνικών κεφαλών, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας Ελέγχου Όπλων.
Ωστόσο, μια έκθεση που εκπόνησε το 2015 το Carnegie Endowment για τη Διεθνή Ειρήνη και το Κέντρο Stimson υποστηρίζει ότι το Πακιστάν μπορεί να ξεπεράσει την Ινδία από την άποψη του πυρηνικού του αποθέματος και μπορεί να κατέχει 350 πυρηνικές κεφαλές μέσα στα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια.
Μια έκθεση του SIPRI για το 2016 επιβεβαίωσε την εκτίμηση ότι το Πακιστάν έχει περισσότερες πυρηνικές κεφαλές από την Ινδία.
Εντούτοις, αυτό που ξεχωρίζει τα προγράμματα πυρηνικών όπλων των δύο γειτόνων, δεν είναι τόσο ο ρυθμός παραγωγής ούτε το μέγεθος των αποθεμάτων πυρηνικών κεφαλών, αλλά τα ριζικά διαφορετικά πυρηνικά τους δόγματα.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των πυρηνικών δόσεων των δύο χωρών είναι ότι ενώ η Ινδία έχει παραιτηθεί από την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων, το Πακιστάν αρνήθηκε να το πράξει διατηρώντας το δικαίωμά του να χρησιμοποιεί πυρηνικά όπλα μπροστά στη συμβατική υπεροχή της Ινδίας.
Μέχρι στιγμής, η αβεβαιότητα σχετικά με τις πυρηνικές δυνατότητες του Πακιστάν είναι ο κύριος παράγοντας που εμποδίζει το ξέσπασμα μιας "μεγάλη πυρκαγιάς" στη Νότια Ασία.
Η άρνηση του Πακιστάν να αποκηρύξει την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων και η έμφαση που δίνει στη συγκέντρωση των πυρηνικών όπλων τακτικής και μικρής εμβέλειας μπορεί να εξηγηθεί υπό το πρίσμα της κατώτερης συμβατικής της ισχύος έναντι της Ινδίας.
Είναι στην πραγματικότητα μια εικόνα του αμερικανικού πυρηνικού δόγματος, όπως εφαρμόστηκε στην Κεντρική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να απορρίψουν την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων και τοποθέτησαν τακτικά πυρηνικά όπλα στην Κεντρική Ευρώπη σε μεγάλη κλίμακα λόγω της χαμηλότερης δυναμικής του ΝΑΤΟ σε όρους συμβατικών όπλων έναντι των όπλων που είχαν αναπτυχθεί από τις χώρες που αποτελούσαν το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.
Αλλά για το Πακιστάν, η αβεβαιότητα που εισήγαγε το πυρηνικό δόγμα έχει επιτύχει και έναν άλλο σημαντικό στόχο.
Έδωσε στο Πακιστάν την ασπίδα πίσω από την οποία οι τρομοκρατικές ομάδες που έχουν οπλισθεί και εκπαιδευθεί από το Ισλαμαμπάντ, όπως οι Lashkar-e-Taiba και οι Jaish-e-Muhammad, να μπορούν να συμμετάσχουν σε τρομοκρατικές ενέργειες που δημιουργούν χάος όχι μόνο στο Κασμίρ το οποίο διοικείται από την Ινδία άλλα και σε άλλα μέρη της Ινδίας.
Ο φόβος να κλιμακωθεί μια σύγκρουση με το Πακιστάν σε πυρηνικό επίπεδο εμπόδισε την Ινδία να αντιδράσει σε αυτές τις προκλήσεις με τη μαζική χρήση της ανώτερης συμβατικής στρατιωτικής της δύναμης.
Η Ινδία απέκλεισε το ενδεχόμενο αντιποίνων εναντίον τρομοκρατικών βάσεων ή πακιστανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ακόμη και όταν μια μαζική τρομοκρατική επιχείρηση η οποία ξεκίνησε από το Πακιστάν στόχευσε την οικονομική πρωτεύουσα της Ινδίας, το Μουμπάι, τον Νοέμβριο του 2008.
Η επίθεση αυτή κράτησε πάνω από εξήντα ώρες και άφησε πίσω της τουλάχιστον 174 νεκρούς.
Οι επιθέσεις όπως αυτή στο Μουμπάιη και οι επακόλουθες επιθέσεις εναντίον των ινδικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο Κασμίρ και αλλού παρείχαν επίσης δικαιολογία στους σκληροπυρηνικούς Ινδουιστές εθνικιστές της Ινδίας να αυξήσουν την αντιπακιστανική ρητορική τους και να ασκήσουν πίεση στην ινδική κυβέρνηση να εντείνει τη στρατιωτική της αντίδραση.
Τους τελευταίους μήνες, οι επιθέσεις των ινδικών αντιποίνων είχαν ως στόχο όχι μόνο τρομοκρατικές βάσεις αλλά και πακιστανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στις πακιστανικές δυνάμεις.
Η κλιμάκωση τα τελευταία δύο χρόνια των τρομοκρατικών επιθέσεων, ιδίως από την τρομοκρατική ομάδα Jaish-e-Muhammad, με την προφανή βοήθεια του στρατού του Πακιστάν, κατά ινδικών στρατιωτικών στόχων στο Κασμίρ και στις γύρω ινδικές περιοχές, έχει καταστήσει την κατάσταση πολύ επικίνδυνη.
Τους τελευταίους μήνες, τρομοκρατικές ομάδες που δραστηριοποιούνται από το Πακιστάν έχουν προχωρήσει σε αρκετές σοβαρές επιθέσεις, προκαλώντας σημαντική απώλειες μεταξύ των ινδικών δυνάμεων ασφαλείας.
Μία μεγάλη τρομοκρατική επίθεση στο στρατόπεδο Ουρί στο Τζαμού στο Κασμίρ τον Σεπτέμβριο του 2016, η οποία άφησε δεκαεπτά νεκρούς στρατιωτικούς, οδήγησε την ινδική κυβέρνηση να επανεξετάσει τη στρατηγική της για την αντιμετώπιση τέτοιων επιθέσεων.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 2016, η Ινδία ξεκίνησε την πρώτη της επίθεση κατά των βάσεων των τρομοκρατών στο έδαφος του Πακιστάν.
Αν και υπήρξαν εικασίες ότι η Ινδία είχε πραγματοποιήσει τέτοιες επιθέσεις και νωρίτερα, αυτή ήταν η πρώτη επιχείρηση από το Νέο Δελχί, που έκανε πασιφανές το γεγονός ότι η Ινδία ήταν έτοιμη να ξεκινήσει στρατιωτικές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας εναντίον στόχων στο Πακιστάν και στο Κασμίρ που κατείχε το Πακιστάν.
Στο τελευταίο περιστατικό, τον Φεβρουάριο του 2018, μέλη της τρομοκρατικής ομάδας Jaish επιτέθηκαν σε ένα ινδικό στρατόπεδο στο Τζάμμου, με αποτέλεσμα πέντε ινδοί στρατιώτες και τέσσερις τρομοκράτες να σκοτωθούν.
Σε αντίποινα, ο ινδός στρατός κατέστρεψε μια βάση του πακιστανικού στρατού με τη βοήθεια εκτοξευτών πυραύλων, σκοτώνοντας, σύμφωνα με τις ινδικές πηγές, είκοσι δύο πακιστανικά στρατιωτικά στελέχη.
Αυτή οι συνεχείς αψιμαχίες μεταξύ Ινδών και Πακιστάν ανεβάζει επικίνδυνα το θερμόμετρο.
Μέχρι στιγμής, ο πακιστανικός στρατός έχει υποβαθμίσει τις ινδικές επιθέσεις και αρνείται να αναγνωρίσει τη σοβαρότητά τους, διότι δεν θέλει να φαίνεται αδύναμο στα μάτια του πακιστανικού κοινού, το οποίο πιθανότατα θα χαιρέτιζε και θα ζητούσε αντίποινα.
Ωστόσο, ο πακιστανός στρατός δεν μπορεί να συνεχίσει να υποβαθμίζει τις επιθέσεις της Ινδίας, ειδικά υπό το πρίσμα των αυξανόμενων θανάτων.
Υπάρχει ο κίνδυνος, σε κάποιο σημείο, είτε από εσφαλμένο υπολογισμό είτε από σχεδιασμό, μια ινδική επίθεση μέσα στην πακιστανική επικράτεια να ωθήσει τον πακιστανικό στρατό - ο οποίος ελέγχει τα πυρηνικά όπλα, να αντιδράσει δυναμικά.
Εάν ξέσπούσε μια ευρεία πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, σε κάποιο σημείο το Πακιστάν, ανίκανο να αντιμετωπίσει τις ανώτερες ινδικές συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις, θα μπορούσε να στραφεί στα πυρηνικά του όπλα.
Ενώ η Ινδία προσυπογράφει το δόγμα ότι δεν θα χρησιμοποιήσει πρώτη πυτηνικά όπλα, έχει καταστήσει άκρως σαφές ότι θα αντιδράσει μαζικά ενάντια σε οποιαδήποτε χρήση πυρηνικών όπλων από το Πακιστάν, χωρίς να κάνει διάκριση μεταξύ τακτικών και στρατηγικών πυρηνικών όπλων. Αυτή η στρατηγική, όπως διατυπώνεται σε δήλωση που εξέδωσε η κυβέρνηση της Ινδίας στις 4 Ιανουαρίου 2003, αποσκοπεί στο να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στον εχθρό.
Ο πρώην ινδός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Shivshankar Menon ανέφερε αυτή τη στρατηγική στα απομνημονεύματά του.
"Η Ινδία δεν θα διακινδυνεύσει να δώσει στο Πακιστάν την ευκαιρία να πραγματοποιήσει μια μαζική πυρηνική επίθεση, σε περίπτωση που το Πακιστάν χρησιμοποιούσε πρώτο πυρηνικά όπλα.
Με απλά λόγια, η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων από το Πακιστάν θα απελευθέρωνε ουσιαστικά την Ινδία για να πραγματοποιήσει μια πυρηνικές επίθεση μεγάλης κλίμακας ενάντια στο Πακιστάν με στόχο να το καταστρέψει ολοσχερώς".
Αυτό είναι ένα πολύ τρομακτικό σενάριο.
Η υπερβολική εμπάθεια του Πακιστάν και ιδιαίτερα η άρνησή του να προσυπογράψει το δόγμα της πρώτης χρήσης, σε συνδυασμό με την απερίσκεπτη υποστήριξή του προς τρομοκρατικές ομάδες που επιτίθενται σε στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους της Ινδίας, θα μπορούσε να οδηγήσει ακούσια σε πυρηνικό όλεθρο την ευρύτερη περιοχή της Νότιας Ασίας.
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, μια έκθεση που εκπόνησε το 2015 το Carnegie Endowment για τη Διεθνή Ειρήνη και το Κέντρο Stimson υποστηρίζει ότι το Πακιστάν μπορεί να ξεπεράσει την Ινδία από την άποψη του πυρηνικού του αποθέματος και μπορεί να κατέχει 350 πυρηνικές κεφαλές μέσα στα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια.
Μια έκθεση του SIPRI για το 2016 επιβεβαίωσε την εκτίμηση ότι το Πακιστάν έχει περισσότερες πυρηνικές κεφαλές από την Ινδία.
Εντούτοις, αυτό που ξεχωρίζει τα προγράμματα πυρηνικών όπλων των δύο γειτόνων, δεν είναι τόσο ο ρυθμός παραγωγής ούτε το μέγεθος των αποθεμάτων πυρηνικών κεφαλών, αλλά τα ριζικά διαφορετικά πυρηνικά τους δόγματα.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των πυρηνικών δόσεων των δύο χωρών είναι ότι ενώ η Ινδία έχει παραιτηθεί από την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων, το Πακιστάν αρνήθηκε να το πράξει διατηρώντας το δικαίωμά του να χρησιμοποιεί πυρηνικά όπλα μπροστά στη συμβατική υπεροχή της Ινδίας.
Μέχρι στιγμής, η αβεβαιότητα σχετικά με τις πυρηνικές δυνατότητες του Πακιστάν είναι ο κύριος παράγοντας που εμποδίζει το ξέσπασμα μιας "μεγάλη πυρκαγιάς" στη Νότια Ασία.
Η άρνηση του Πακιστάν να αποκηρύξει την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων και η έμφαση που δίνει στη συγκέντρωση των πυρηνικών όπλων τακτικής και μικρής εμβέλειας μπορεί να εξηγηθεί υπό το πρίσμα της κατώτερης συμβατικής της ισχύος έναντι της Ινδίας.
Είναι στην πραγματικότητα μια εικόνα του αμερικανικού πυρηνικού δόγματος, όπως εφαρμόστηκε στην Κεντρική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να απορρίψουν την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων και τοποθέτησαν τακτικά πυρηνικά όπλα στην Κεντρική Ευρώπη σε μεγάλη κλίμακα λόγω της χαμηλότερης δυναμικής του ΝΑΤΟ σε όρους συμβατικών όπλων έναντι των όπλων που είχαν αναπτυχθεί από τις χώρες που αποτελούσαν το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.
Αλλά για το Πακιστάν, η αβεβαιότητα που εισήγαγε το πυρηνικό δόγμα έχει επιτύχει και έναν άλλο σημαντικό στόχο.
Έδωσε στο Πακιστάν την ασπίδα πίσω από την οποία οι τρομοκρατικές ομάδες που έχουν οπλισθεί και εκπαιδευθεί από το Ισλαμαμπάντ, όπως οι Lashkar-e-Taiba και οι Jaish-e-Muhammad, να μπορούν να συμμετάσχουν σε τρομοκρατικές ενέργειες που δημιουργούν χάος όχι μόνο στο Κασμίρ το οποίο διοικείται από την Ινδία άλλα και σε άλλα μέρη της Ινδίας.
Ο φόβος να κλιμακωθεί μια σύγκρουση με το Πακιστάν σε πυρηνικό επίπεδο εμπόδισε την Ινδία να αντιδράσει σε αυτές τις προκλήσεις με τη μαζική χρήση της ανώτερης συμβατικής στρατιωτικής της δύναμης.
Η Ινδία απέκλεισε το ενδεχόμενο αντιποίνων εναντίον τρομοκρατικών βάσεων ή πακιστανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ακόμη και όταν μια μαζική τρομοκρατική επιχείρηση η οποία ξεκίνησε από το Πακιστάν στόχευσε την οικονομική πρωτεύουσα της Ινδίας, το Μουμπάι, τον Νοέμβριο του 2008.
Η επίθεση αυτή κράτησε πάνω από εξήντα ώρες και άφησε πίσω της τουλάχιστον 174 νεκρούς.
Οι επιθέσεις όπως αυτή στο Μουμπάιη και οι επακόλουθες επιθέσεις εναντίον των ινδικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο Κασμίρ και αλλού παρείχαν επίσης δικαιολογία στους σκληροπυρηνικούς Ινδουιστές εθνικιστές της Ινδίας να αυξήσουν την αντιπακιστανική ρητορική τους και να ασκήσουν πίεση στην ινδική κυβέρνηση να εντείνει τη στρατιωτική της αντίδραση.
Τους τελευταίους μήνες, οι επιθέσεις των ινδικών αντιποίνων είχαν ως στόχο όχι μόνο τρομοκρατικές βάσεις αλλά και πακιστανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στις πακιστανικές δυνάμεις.
Η κλιμάκωση τα τελευταία δύο χρόνια των τρομοκρατικών επιθέσεων, ιδίως από την τρομοκρατική ομάδα Jaish-e-Muhammad, με την προφανή βοήθεια του στρατού του Πακιστάν, κατά ινδικών στρατιωτικών στόχων στο Κασμίρ και στις γύρω ινδικές περιοχές, έχει καταστήσει την κατάσταση πολύ επικίνδυνη.
Τους τελευταίους μήνες, τρομοκρατικές ομάδες που δραστηριοποιούνται από το Πακιστάν έχουν προχωρήσει σε αρκετές σοβαρές επιθέσεις, προκαλώντας σημαντική απώλειες μεταξύ των ινδικών δυνάμεων ασφαλείας.
Μία μεγάλη τρομοκρατική επίθεση στο στρατόπεδο Ουρί στο Τζαμού στο Κασμίρ τον Σεπτέμβριο του 2016, η οποία άφησε δεκαεπτά νεκρούς στρατιωτικούς, οδήγησε την ινδική κυβέρνηση να επανεξετάσει τη στρατηγική της για την αντιμετώπιση τέτοιων επιθέσεων.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 2016, η Ινδία ξεκίνησε την πρώτη της επίθεση κατά των βάσεων των τρομοκρατών στο έδαφος του Πακιστάν.
Αν και υπήρξαν εικασίες ότι η Ινδία είχε πραγματοποιήσει τέτοιες επιθέσεις και νωρίτερα, αυτή ήταν η πρώτη επιχείρηση από το Νέο Δελχί, που έκανε πασιφανές το γεγονός ότι η Ινδία ήταν έτοιμη να ξεκινήσει στρατιωτικές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας εναντίον στόχων στο Πακιστάν και στο Κασμίρ που κατείχε το Πακιστάν.
Στο τελευταίο περιστατικό, τον Φεβρουάριο του 2018, μέλη της τρομοκρατικής ομάδας Jaish επιτέθηκαν σε ένα ινδικό στρατόπεδο στο Τζάμμου, με αποτέλεσμα πέντε ινδοί στρατιώτες και τέσσερις τρομοκράτες να σκοτωθούν.
Σε αντίποινα, ο ινδός στρατός κατέστρεψε μια βάση του πακιστανικού στρατού με τη βοήθεια εκτοξευτών πυραύλων, σκοτώνοντας, σύμφωνα με τις ινδικές πηγές, είκοσι δύο πακιστανικά στρατιωτικά στελέχη.
Αυτή οι συνεχείς αψιμαχίες μεταξύ Ινδών και Πακιστάν ανεβάζει επικίνδυνα το θερμόμετρο.
Μέχρι στιγμής, ο πακιστανικός στρατός έχει υποβαθμίσει τις ινδικές επιθέσεις και αρνείται να αναγνωρίσει τη σοβαρότητά τους, διότι δεν θέλει να φαίνεται αδύναμο στα μάτια του πακιστανικού κοινού, το οποίο πιθανότατα θα χαιρέτιζε και θα ζητούσε αντίποινα.
Ωστόσο, ο πακιστανός στρατός δεν μπορεί να συνεχίσει να υποβαθμίζει τις επιθέσεις της Ινδίας, ειδικά υπό το πρίσμα των αυξανόμενων θανάτων.
Υπάρχει ο κίνδυνος, σε κάποιο σημείο, είτε από εσφαλμένο υπολογισμό είτε από σχεδιασμό, μια ινδική επίθεση μέσα στην πακιστανική επικράτεια να ωθήσει τον πακιστανικό στρατό - ο οποίος ελέγχει τα πυρηνικά όπλα, να αντιδράσει δυναμικά.
Εάν ξέσπούσε μια ευρεία πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, σε κάποιο σημείο το Πακιστάν, ανίκανο να αντιμετωπίσει τις ανώτερες ινδικές συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις, θα μπορούσε να στραφεί στα πυρηνικά του όπλα.
Ενώ η Ινδία προσυπογράφει το δόγμα ότι δεν θα χρησιμοποιήσει πρώτη πυτηνικά όπλα, έχει καταστήσει άκρως σαφές ότι θα αντιδράσει μαζικά ενάντια σε οποιαδήποτε χρήση πυρηνικών όπλων από το Πακιστάν, χωρίς να κάνει διάκριση μεταξύ τακτικών και στρατηγικών πυρηνικών όπλων. Αυτή η στρατηγική, όπως διατυπώνεται σε δήλωση που εξέδωσε η κυβέρνηση της Ινδίας στις 4 Ιανουαρίου 2003, αποσκοπεί στο να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στον εχθρό.
Ο πρώην ινδός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Shivshankar Menon ανέφερε αυτή τη στρατηγική στα απομνημονεύματά του.
"Η Ινδία δεν θα διακινδυνεύσει να δώσει στο Πακιστάν την ευκαιρία να πραγματοποιήσει μια μαζική πυρηνική επίθεση, σε περίπτωση που το Πακιστάν χρησιμοποιούσε πρώτο πυρηνικά όπλα.
Με απλά λόγια, η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων από το Πακιστάν θα απελευθέρωνε ουσιαστικά την Ινδία για να πραγματοποιήσει μια πυρηνικές επίθεση μεγάλης κλίμακας ενάντια στο Πακιστάν με στόχο να το καταστρέψει ολοσχερώς".
Αυτό είναι ένα πολύ τρομακτικό σενάριο.
Η υπερβολική εμπάθεια του Πακιστάν και ιδιαίτερα η άρνησή του να προσυπογράψει το δόγμα της πρώτης χρήσης, σε συνδυασμό με την απερίσκεπτη υποστήριξή του προς τρομοκρατικές ομάδες που επιτίθενται σε στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους της Ινδίας, θα μπορούσε να οδηγήσει ακούσια σε πυρηνικό όλεθρο την ευρύτερη περιοχή της Νότιας Ασίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών