(Συνεχές upd) Έντονες είναι οι διεργασίες στο παρασκήνιο για την απικλιμάκωση της ελληνοτουρκικής έντασης και την επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών, ακόμα και πριν τη Σύνοδο Κορυφής.
Μάλιστα, τις τελευταίες ώρες διακινούνται πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες, «ψήνεται» επικοινωνία του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο πρόεδρο, Recep Tayyip Erdogan.
Το ενδεχόμενο αυτό άφησε ανοιχτό τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης να κάνουν λόγο για επικείμενη τηλεδιάσκεψη των δύο ηγετών.
Εντός της ημέρας, εξάλλου, ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να έχει τηλεδιάσκεψη με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, αλλά και τηλεφωνική επικοινωνία με τον γγ του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg.
Η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας άρχισε μετά την τηλεδιάσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου, Angela Merkel, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, και τον Τούρκο πρόεδρο, Recep Tayyip Erdogan.
Αν και ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί η ημερομηνία, το μόνο δεδομένο είναι ότι οι συζητήσεις θα γίνουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου η ελληνική ομάδα υπό τον πρέσβη Παύλο Αποστολίδη θα μεταβεί οδικώς, λόγω των περιορισμών στις πτήσεις προς την Τουρκία εξαιτίας του κορωνοϊού.
Την ίδια στιγμή, η Γαλλία φαίνεται να ρίχνει γέφυρες προς την Τουρκία, καθώς έπειτα από την τριμερή τηλεδιάσκεψη, ο Erdogan συνομίλησε με τον Γάλλο πρόεδρο, Emmanuel Macron.
Μάλιστα, η επικοινωνία των δύο ηγετών προκάλεσε έκπληξη καθώς οι δύο πλευρές έχουν διασταυρώσει τα ξίφη τους όχι λίγες φορές. Μάλιστα, η Τουρκία είχε απειλήσει τη Γαλλία ότι θα βυθίσει το αεροπλανοφόρα Charles de Gaulle.
Προς όφελος της Τουρκίας φαίνεται πως λειτουργεί και η αναβολή της Συνόδου Κορυφής για την 1η και 2 Οκτωβρίου, λόγου κρούσματος κορωνοϊού.
Η χρονική συγκυρία φαίνεται να ευνοεί την Τουρκία καθώς η Σύνοδος ήταν προγραμματισμένη για τις 24-25 Σεπτεμβρίου.
Ωστόσο, μετά την τηλεδιάσκεψη Merkel, Michel, Erdogan ανακοινώθηκε η αναβολή της λόγω κρούσματος κορωνοϊού.
«Η συμφωνία για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας αποτελεί θετικό βήμα επαναπροσέγγισης», σημείωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης κορυφής του ΕΛΚ.
Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε, ωστόσο, ότι χρειάζεται συνέχεια και συνέπεια από την τουρκική πλευρά στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη να τερματιστούν οι προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Αναφερόμενος στις προτάσεις που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση μιας νέας κοινής πολιτικής ασύλου και μετανάστευσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι «χρειαζόμαστε μια ισορροπημένη πολιτική ασύλου», προσθέτοντας πως «είναι αναγκαίος ο επιμερισμός της ευθύνης με τρόπο δίκαιο ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες».
Ο Πρωθυπουργός χαιρέτισε την απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να δεχθεί οικογένειες προσφύγων από τη Μόρια, μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο ΚΥΤ.
Νωρίτερα το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε μακρά συνομιλία με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen, την οποία ενημέρωσε για τις πρόσφατες εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Τηλεδιάσκεψη von der Leyen - Erdogan - Έτοιμος για διάλογο ο Τούρκος πρόεδρος - Ελλάδα και Κύπρος υπεύθυνες για την ένταση
Τηλεδιάσκεψη με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen είχε το απόγευμα 23/9 ο Τούρκος πρόεδρος T. Erdogan, με αντικείμενο τα ζητήματα που σχετίζονται με την Ανατολική Μεσόγειο εν όψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.
Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ο Erdogan κατηγόρησε την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία για την ένταση στην περιοχή, λέγοντας ότι αγνοούνται τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων.
Ο Erdogan, υποστήριξε ότι η Τουρκία υποστήριζε τον διάλογο από την αρχή και είναι έτοιμη για διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα, ελπίζοντας, όπως ανέφερε, ότι η ευκαιρία για διπλωματία δεν θα χαθεί για άλλη μία φορά.
Ο Τούρκος πρόεδρος και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζήτησαν επίσης τις σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας και άλλα περιφερειακά θέματα.
Υπενθυμίζεται ότι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ που ήταν προγραμματισμένη για αύριο και μεθαύριο, με κεντρικό θέμα την Τουρκία, αναβλήθηκε λόγω του ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου C.. Michell μπήκε σε καραντίνα αφότου ένας αξιωματικός ασφαλείας βγήκε θετικός στον κορωνοϊό,
Η συνάντηση μεταξύ των 27 ηγετών της ΕΕ θα πραγματοποιηθεί τελικώς στις 1-2 Οκτωβρίου.
Επικοινωνία Stoltenberg με Erdogan - Στο επίκεντρο οι εξελίξεις στην Αν. Μεσόγειο
Eπικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο Recep Tayyip Erdogan είχε πριν από λίγο ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg.
Σύμφωνα με την ανάρτηση του κ. Stoltenberg στο Τwitter, οι δύο άνδρες συζήτησαν «για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις εν εξελίξει προσπάθειες του ΝΑΤΟ για στρατιωτική αποσυμφόρηση για την αποφυγή περιστατικών και ατυχημάτων».
Ο γγ της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας προσέθεσε ότι «η Τουρκία και η Ελλάδα είναι πολύτιμοι σύμμαχοι και το ΝΑΤΟ είναι πλατφόρμα διαλόγου».
Πιθανή η επικοινωνία Μητσοτάκη – Erdogan πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ
Ανοιχτό το ενδεχόμενο επικοινωνίας του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Rejep Tayip Erdogan ακόμα και πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που αναβλήθηκε για τις αρχές Οκτωβρίου άφησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.
Σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ, ο κ.Πέτσας χαρακτήρισε θετικό βήμα την επανέναρξη των συνομιλιών Ελλάδας – Τουρκίας και υποστήριξε πως «όλα είναι στο τραπέζι», ακόμα και το ενδεχόμενο συνάντησης Μητσοτάκη – Erdogan.
Πάντως ο κ.Πέτσας τόνισε ότι θεωρεί δεδομένη την απόφαση της ΕΕ για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
«Το ζήτημα είναι, πως θα ενεργοποιούνται αυτές οι κυρώσεις αν η Τουρκία δεν συμμορφωθεί γιατί η Ευρώπη δεν μας έχει συνηθίσει στις γρήγορες διαδικασίες», τόνισε ο κ.Πέτσας, ο οποίος επεσήμανε πως η Ελλάδα βρίσκεται σε πλήρη συντονισμό με την Κύπρο και τον Πρόεδρο της Νίκο Αναστασιάδη.
Για επικείμενη τηλεδιάσκεψη Μητσοτάκη - Erdogan κάνει λόγο και η τουρκική εφημερίδα Hurriyet.
Ο αρθρογράφος αναφερόμενος στην τηλεδιάσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου, Angela Merkel, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και τον Τούρκο πρόεδρο, Recep Tayyip Erdogan, επισημαίνει: «Ο πρόεδρος Erdogan έδωσε το μήνυμα ότι είμαστε έτοιμοι για διάλογο με την Ελλάδα. Κι αυτό ήθελαν να ακούσουν η Merkel και ο Michel».
Ο ίδιος επισημαίνει ότι οι διερευνητικές επαφές θα άρχιζαν στις 7 Αυγούστου, ωστόσο η συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου πήγε τον διάλογο πίσω.
«Η Merkel αν και σοκαρίστηκε, καθώς περίμενε ότι θα ανακοινώνονταν διερευνητικές επαφές ανάμεσα στις δύο χώρες, είχε ρωτήσει τότε τον Πρόεδρο Erdogan αν θα συνομιλούσε με τον Μητσοτάκη στο τηλέφωνο.
Κι ο Erdogan της είχε απαντήσει "αν είναι χωρίς προϋποθέσεις, γιατί όχι; Εγώ θα μιλήσω μαζί του», ανοίγοντας έτσι την πόρτα του διαλόγου.
Η συνομιλία ωστόσο που δεν έγινε εκείνη την ημέρα, αναμένεται να γίνει τώρα ανάμεσα στους δύο ηγέτες μέσω τηλεδιάσκεψης», αναφέρει η τουρκική εφημερίδα.
Με μια ανακοίνωση 16 λέξεων, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας.
«Η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν τη διεξαγωγή του 61ου γύρου Διερευνητικών Επαφών, στην Κωνσταντινούπολη, προσεχώς», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Η επανεκκίνηση των επαφών ανακοινώθηκε αρχικά από την τουρκική πλευρά μετά την τηλεδιάσκεψη Merkel, Michel, Erdogan.
Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, οι διερευνητικές επαφές θα άρχιζαν μετά τη Σύνοδο Κορυφής που ήταν προγραμματισμένη για Πέμπτη και Παρασκευή, 24 και 25 Σεπτεμβρίου.
Κατά συνέπεια, η αναβολή της Συνόδου πιθανότατα να επηρεάσει και την ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ελληνική πλευρά διαμηνύει ότι το μόνο θέμα που είναι υπό συζήτηση με την Τουρκία είναι οι θαλάσσιες ζώνες, δηλ. η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και η ΑΟΖ.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε δηλώσεις του το βράδυ της Τρίτης, διεμήνυσε πως δεν μιλάμε για διαπραγματεύσεις αλλά για συζητήσεις που θα καθορίσουν τους κανόνες βάσει των οποίων θα προκύψουν διαπραγματεύσεις.
Το Βερολίνο χαιρετίζει την έναρξη των διερευνητικών επαφών
Την απόφαση της Ελλάδας και της Τουρκίας για επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ τους, χαιρέτισε σήμερα η γερμανική κυβέρνηση, κάνοντας λόγο για «θετικό δείγμα», που κατά την επικείμενη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα βοηθήσει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, αλλά (θα βοηθήσει) και ώστε να εκφραστεί η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο.
«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χαιρετίζει ρητά το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν να αρχίσουν πολύ σύντομα εκ νέου τις λεγόμενες διερευνητικές συνομιλίες.
Είναι ένα πολύ θετικό σήμα ότι και οι δύο πλευρές έχουν την βούληση να βρουν μια λύση για τα επίμαχα ζητήματα -σε ό,τι αφορά τα θαλάσσια σύνορα στην ανατολική Μεσόγειο- με διάλογο και στη βάση του Διεθνούς Δικαίου», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Steffen Seibert, επισημαίνοντας ότι πάγια θέση του Βερολίνου ήταν και παραμένει ότι ο δρόμος προς μια μόνιμη λύση για τα επίμαχα θέματα στην ανατολική Μεσόγειο είναι η αποκλιμάκωση και ο διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκομένων «και για αυτό η συμφωνία για επανεκκίνηση των συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας αποτελεί σημαντικό βήμα για την διμερή σχέση των δύο εταίρων μας, αλλά και ένα συνολικά καλό νέο για την σταθερότητα στην περιοχή και για τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία».
O Seibert τόνισε ακόμη, ότι για την γερμανική κυβέρνηση «είναι τώρα ασφαλώς σημαντικό αυτές οι συνομιλίες να ξεκινήσουν σύντομα και να οικοδομηθεί έτσι περαιτέρω εμπιστοσύνη».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις αποφάσεις που ενδεχομένως θα ληφθούν στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο Γερμανός εκπρόσωπος περιορίστηκε να σημειώσει ότι «είναι σημαντικό το γεγονός ότι οι δύο χώρες έδειξαν αυτό το θετικό δείγμα, αυτή την προθυμία για συνομιλίες και αυτό στη βάση μιας μεταξύ τους συμφωνίας», καθώς αυτό είναι, όπως είπε, «το πρώτο πραγματικό θετικό δείγμα έπειτα από πολλές εβδομάδες».
«Δεν θα ήθελα να πω τώρα κάτι για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Έχουμε την αίσθηση ότι αυτό (ενν. η απόφαση για συνομιλίες) μπορεί να βοηθήσει σε αυτό το Συμβούλιο τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, αλλά (να βοηθήσει) και στο να εκφράσουμε την αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο».
Κληθείς να τοποθετηθεί σχετικά με το εάν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας θα είχαν νόημα όσο θα βρίσκονται σε εξέλιξη οι διερευνητικές συνομιλίες», ο Seibert εξήγησε ότι δεν επιθυμεί να τοποθετηθεί σχετικά με την Σύνοδο Κορυφής, τόνισε ωστόσο: «Ως ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχουμε το ενδιαφέρον ή συμμεριζόμαστε το ενδιαφέρον για εκτενείς και εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, όπως έχει τονίσει ο ύπατος εκπρόσωπος Josep Borrell.
Η Ευρώπη και η Τουρκία μοιράζονται πολλά συμφέροντα και υπάρχει μεγάλο δυναμικό για σε βάθος συνεργασία - θέματα της οικονομικής συνεργασίας, της περιφερειακής σταθερότητας, της μετανάστευσης- και υπό αυτή την έννοια είναι καλό το γεγονός ότι στο ερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα διαβουλευθούμε ακριβώς για αυτές τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας».
Η αναβολή της Συνόδου Κορυφής
Εν τω μεταξύ, η αναβολή της Συνόδου Κορυφής εκτιμάται ότι δίνει χρόνο στον Erdogan ώστε να διαμορφώσει τη στρατηγική του.
Συμπτωματικά μάλιστα η αναβολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανακοινώθηκε μετά την τριμερή τηλεδιάσκεψη.
Ως γνωστόν στη Σύνοδο Κορυφής αναμενόταν να ληφθεί απόφαση για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, κάτι στο οποίο επιμένουν τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος.
Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, εξέφρασε την εκτίμηση πως είναι δεδομένη η απόφαση της ΕΕ για κυρώσεις εις βάρος της Τουρκίας.
«Το ζήτημα είναι πώς θα ενεργοποιούνται αυτές οι κυρώσεις αν η Τουρκία δεν συμμορφωθεί, γιατί η Ευρώπη δεν μας έχει συνηθίσει στις γρήγορες διαδικασίες», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Η επικοινωνία Macron με Erdogan
Έκπληξη προκάλεσε η επικοινωνία του Macron με τον Erdogan, παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις του διέρχονται κρίση.
Μάλιστα, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συζητήσει με την Τουρκία, αρκεί η Τουρκία να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο.
«Εμείς οι Ευρωπαίοι είμαστε έτοιμοι για διάλογο, για την ουσιαστική οικοδόμηση μιας Pax Mediterranea, αλλά όχι με απειλές, όχι με τη λογική της επιβίωσης του ισχυρότερου, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, συνεργασία και σεβασμό μεταξύ συμμάχων», σημείωσε ο Macron σε ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
«Οι αρχές αυτές είναι αδιαπραγμάτευτες», υπογράμμισε.
Σύμφωνα με την Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε από τον Γάλλο ομόλογό του ότι η Άγκυρα αναμένει από το Παρίσι να προσεγγίσει τα ζητήματα εποικοδομητικά δεδομένου ότι συνεχίζεται η προσπάθεια αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Erdogan φέρεται να είπε στον Macron πως δεν καταλαβαίνει γιατί στηρίζει Αθήνα και Λευκωσία, ενώ για ακόμη μια φορά ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε τις θέσεις Ελλάδας και Κύπρου «μαξιμαλιστικές», κατηγορώντας τις πως εκείνες φταίνε για την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο.
Μάλιστα, αναφερόμενος στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής όπου θα εξεταστεί το ζήτημα των κυρώσεων, ο Erdogan είπε στον Macron πως περιμένει «μια εποικοδομητική στάση που ενισχύει τον διάλογο και τη συνεργασία.
Θα είναι σημαντική για τη δημιουργία δυνατοτήτων επίλυσης των περιφερειακών προβλημάτων».
Συνεχίζεται ο πόλεμος νεύρων
Την ίδια στιγμή, πάντως, η Τουρκία συνεχίζει τον πόλεμο νεύρων.
Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, Oruc Reis, απέπλευσε χθες από τον κόλπο της Αττάλειας, κινούμενο με ιδιαίτερα χαμηλή ταχύτητα με κατεύθυνση νοτιοανατολικά.
Στην τηλεδιάσκεψη με τους Michel και Merkel ο Erdogan απέφυγε να τοποθετηθεί αναφορικά με τις προσεχείς κινήσεις του ερευνητικού πλοίου.
Επίσης, η Τουρκία από τον υδρογραφικό σταθμό της Σμύρνης εξέδωσε την Τρίτη αντι-Navtex για τη Λήμνο, ζητώντας την αποστρατιωτικοποίηση του νησιού, δηλαδή τη μη παρουσία χερσαίων και αεροπορικών δυνάμεων στο νησί.
Είναι εμφανές ότι ότι η Άγκυρα μελετά πολύ προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις της, ενώ φαίνεται ότι δεν αποποιείται του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας.
Η έξοδος του ερευνητικού σκάφους πιθανότατα συνδέεται με τις διαδικασίες δοκιμών της συντήρησης και της προσαρμογής νέων βυθομετρικών και υδρογραφικών συστημάτων σε αυτό (βάσει πληροφοριών μου), αλλά από την άλλη πλευρά, η Τουρκία επιδιώκει να εμφανιστεί ότι είναι πανέτοιμη στο να το προωθήσει εκ νέου προς την περιοχή του Καστελόριζου.
Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρόοδος στις όποιες διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα, αφού σε κάποια φάση θα τεθούν ζητήματα στα οποία η Αθήνα «δεν μπορεί να βάλει νερό στο κρασί της» (εναέριος χώρος, αποστρατιωτικοποίηση νήσων, μουφτήδες στη Θράκη, τζαμιά κ.ά.).
Συνεπώς, η ένταση αργά ή γρήγορα θα επιστρέψει στο προσκήνιο...
Σχόλια αναγνωστών