Επιστολή Ελλάδας σε ΟΗΕ για Αιγαίο: Οι τουρκικοί ισχυρισμοί υπονομεύουν την ειρήνη και τη σταθερότητα

Σε επικίνδυνα επίπεδα έχει κλιμακωθεί η ελληνοτουρκική διαμάχη με την Αθήνα επιλέγει τη... θεσμική όδο για να απαντήσει στις καθημερινές προκλήσεις.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ελληνική πλευρά έστειλε επιστολή στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Antonio Guterres, με την οποία αποδομεί πλήρως τις μονομερείς και ανυπόστατες αιτιάσεις της Τουρκίας για τα νησιά του Αιγαίου και την αποστρατιωτικοποίηση τους.
Στην επιστολή, η Αθήνα υπογραμμίζει -σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες- ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί αποτελούν νέα εξέλιξη που υπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή ειρήνη και τη σταθερότητα. Επίσης, χαρακτηρίζονται «νομικά, ιστορικά και πραγματολογικά αστήρικτοι» οι τουρκικοί ισχυρισμοί ότι η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου είναι εξαρτημένη από την αποστρατιωτικοποίησή τους. Η Αθήνα επικαλείται δύο νομικές υποθέσεις που έχουν κριθεί από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, η μια μεταξύ της Καμπότζης και της Ταϊλάνδης και η δεύτερη μεταξύ της Λιβύης και του Τσάντ.
Η επιστολή της Αθήνας έρχεται ως απάντηση στην επιστολή του Τούρκου Μονίμου Αντιπροσώπου, Feridun Sinirlioğlu, της 30ής Σεπτεμβρίου 2021.

Τα βασικά σημεία της ελληνικής επιστολής

Με την επιστολή αυτή (ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ), η οποία αποτελεί προϊόν πολύμηνης ενδελεχούς εργασίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΞ, απορρίπτονται στο σύνολο τους οι ισχυρισμοί της τουρκικής πλευράς, καθώς είναι αβάσιμοι νομικά, ιστορικά και επί των πραγματικών γεγονότων.
Συγκεκριμένα, απορρίπτεται το σύνολο της τουρκικής επιχειρηματολογίας όσον αφορά την «διασύνδεση» της ελληνικής κυριαρχίας των νησιών και των παρακείμενων νήσων του Αιγαίου με την δήθεν υποχρέωση αποστρατικοποίησης των νησιών αυτών. Τονίζεται ότι η διασύνδεση αυτή αποτελεί καθαρή αθέτηση τόσο του γράμματος όσο και του πνεύματος της συνθήκης της Λωζάνης του 1923 και της συνθήκης των Παρισίων του 1947, που ορίζουν μόνιμα σύνορα και εδαφικά δικαιώματα στις χώρες που αναφέρονται, χωρίς να υπάρχει κανένας άλλος όρος ή υποχρέωση.
Τονίζεται ότι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ότι όταν τα κράτη συνομολογούν μια συνθήκη που ορίζει σύνορα ή εδαφική κυριαρχία, ο βασικός σκοπός τους είναι να επιτύχουν σταθερότητα και τελικό καθεστώς (finality). Για τον λόγο αυτό, όταν μια συνθήκη ορίζει ένα σύνορο ή μια οριστική εδαφική διευθέτηση, αυτή η διευθέτηση αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός από μόνο του, το οποίο δεν εξαρτάται πλέον από την συνθήκη. Ο ορισμός ενός συνόρου αποτελεί μια αυτόνομη πραγματικότητα και δημιουργεί μονιμότητα, σημείωναν διπλωματικές πηγές. Αντιθέτως, όπως τονίζεται στην επιστολή της Ελληνίδας μονίμου αντιπροσώπου, οι τουρκικές μονομερείς αιτιάσεις υπονομεύουν αναφανδόν την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια.
Παράλληλα, τονίζεται ότι τα νησιά αυτά, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (άρθρο 121 (2), έχουν δικαιώματα σε χωρικά ύδατα, αποκλειστική οικονομική ζώνη και υφαλοκρηπίδα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα απορρίπτει στο σύνολο τους, τις σχετικές αιτιάσεις της Τουρκίας.
Η επιστολή επίσης απορρίπτει στο σύνολο τους τις τουρκικές αιτιάσεις σχετικά με την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, υπογραμμίζοντας ότι οι αιτιάσεις αυτές, οι οποίες δεν στέκουν νομικά, αλλά έχουν καθαρά πολιτικά κίνητρα, τροφοδοτούν έτι περαιτέρω την αστάθεια που προκαλεί η Τουρκία με τις ενέργειές της.

Το casus belli της Τουρκίας

Στην ίδια επιστολή γίνεται σαφής αναφορά στην κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας, με την επίκληση του casus belli, καθώς και την στάθμευση έναντι των νησιών του Αιγαίου, μεγάλου αριθμού στρατιωτικών δυνάμεων.
Παράλληλα επισημαίνεται η παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας με ιδιαίτερα απειλητικές ενέργειες, τόσο με τις υπερπτήσεις ελληνικού εδάφους, όσο και με την παρενόχληση πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού και ερευνητικών σκαφών.
Η επιστολή καταλήγει λέγοντας ότι η Ελλάδα καλεί την Τουρκία να σταματήσει να αμφισβητεί την κυριαρχία επί των νησιών του Αιγαίου, να απέχει από την απειλή χρήσης βίας, παραβιάζοντας έτσι το άρθρο 2(4) του Χάρτη ου ΟΗΕ, και να σταματήσει να πραγματοποιεί παράνομες ενέργειες, οι οποίες παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι πρακτικές αυτές, οι οποίες υποδηλώνουν ένα πνεύμα αναθεωρητισμού, βρίσκονται τελείως εκτός του βασικού πλαισίου των σχέσεων μεταξύ των κρατών, όπως ορίζει ο Χάρτης του ΟΗΕ, και αποτελούν σοβαρή απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή.
Τέλος, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα παραμένει πεπεισμένη ότι οι δύο χώρες μπορούν να επιλύσουν την μοναδική τους διαφορά, ήτοι τον ορισμό της Υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, στο πλαίσιο των σχέσεων καλής γειτονίας και πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.

Στο κόκκινο, η ένταση

Τις τελευταίες ημέρες, η Άγκυρα έχει κλιμακώσει την ένταση τόσο σε επίπεδο ρητορικής όσο και στο πεδίο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το τουρκικό ερευνητικό Yunus έπλευσε στο Αιγαίο για να ξεκινήσει δραστηριότητες μεταξύ Λέσβου, Χίου και Λήμνου, τη στιγμή που είναι σε εξέλιξη η άσκηση «Καταιγίδα» του Πολεμικού Ναυτικού.
Παράλληλα, το βράδυ της Τρίτης δύο τουρκικά F-16 πέταξαν πάνω από τις Οινούσσες και την Παναγιά.
Είχε προηγηθεί η προσωπική επίθεση του Τούρκου προέδρου, Recep Tayyip Erdogan, στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον πρώτο να δηλώνει ότι κόβει κάθε επαφή μεταξύ των δύο χωρών και πως ο Έλληνας πρωθυπουργός «δεν υπάρχει πια» για τον ίδιο.
Η απάντηση από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήρθε μέσω… Davos και σημειώνοντας ότι ανάλογες ήταν οι αντιδράσεις του Τούρκου προέδρου και τον Μάρτιο του 2020 με την προσφυγική κρίση στον Έβρο και τη στάση της Αθήνας.
«Τότε ο πρόεδρος Erdogan έλεγε τα ίδια πράγματα: Ότι δεν θέλει να μου μιλήσει. Οπότε, ίσως αλλάξει γνώμη» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι «στο τέλος της ημέρας, είμαστε γείτονες. Πρέπει πάντοτε να μιλάμε και θέλουμε πάντα να κρατάμε ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας. Δεν πρόκειται ποτέ να είμαστε εμείς αυτοί που δεν θα μιλάμε στους γείτονές μας.
Από την άλλη, εάν ο πρόεδρος Erdogan πιστεύει ότι δεν θα υπερασπιστώ την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και δεν θα επισημαίνω στο διεθνές ακροατήριο ότι η Τουρκία συμπεριφέρεται ως αναθεωρητική δύναμη, τότε κάνει λάθος».

www.bankingnews.gr