γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Plan B για την άρση των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί στην κίνηση κεφαλαίων στην Κύπρο εισηγείται στην τελική έκθεσή της - που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα - η Ανεξάρτητη Επιτροπή για το μέλλον του κυπριακού τραπεζικού κλάδου.
Σύμφωνα με την εισήγηση της Επιτροπής, όπως αναφέρει το Stockwatch, το κυπριακό κράτος θα πρέπει να παράσχει εγγύηση για όλες τις καταθέσεις και πέραν των 100.000 ευρώ, με την στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα η επιτροπή θεωρεί ότι η πλήρης άρση των περιοριστικών μέτρων με τα σημερινά δεδομένα θα είναι χρονοβόρα διαδικασία.
Όπως αναφέρθηκε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου, αυτή η στήριξη εκ μέρους της ΕΕ δεν είναι εύκολο να υπάρξει για πολιτικούς λόγους, αλλά θα πρέπει να τεθεί ενώπιον Βρυξελλών η ευθύνη να επανεξετάσουν τη θέση τους, αν διαπιστωθεί ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί οδηγούν την Κύπρο σε οικονομικά αδιέξοδα.
Την έκθεση παρουσίασε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ντέιβιντ Λάσσελς συνεπικουρούμενος από τα άλλα τρία μέλη της Επιτροπής Γιώργο Χαραλάμπους, Ντέιβιντ Γκριν, και Πιερ ντε Βεκ.
Ο κ. Λάσσελς επεσήμανε ότι ενώ ο κατάλογος των συστάσεων μπορεί να φαίνεται τρομακτικός «η Κύπρος έχει τη δύναμη να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις».
Πρόσθεσε επίσης ότι η Κύπρος δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα, ωστόσο, η τραπεζική κρίση περιέχει μαθήματα που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των διεθνών πρακτικών που εφαρμόζονται σε τομείς όπως η διαχείριση μεγάλων τραπεζικών συστημάτων και η ανάκαμψη από την κρίση.
Όπως ανέφερε η Επιτροπή, η σημερινή έλλειψη της εμπιστοσύνης των καταθετών στις τράπεζες λόγω του bail-in είναι το μείζον θέμα που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος. Η σταθερή διαρροή καταθέσεων συνεχίζεται, παρά την ύπαρξη των ελέγχων κεφαλαίων.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μέσα σε λογικό χρονικό διάστημα, είναι η κυβέρνηση να εκδώσει κρατική εγγύηση για το σύνολο των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες και γι' αυτό πρέπει να υποστηρίζεται από μια δέσμευση από τις ευρωπαϊκές αρχές ότι θα παράσχουν τα απαραίτητα κεφάλαια και τη στήριξη της ρευστότητας.
«Χωρίς μια τέτοια εγγύηση, η αβεβαιότητα θα εξακολουθήσει να επηρεάζει τις κυπριακές τράπεζες και την οικονομία, προκαλώντας αδικαιολόγητη βλάβη, όπως για παράδειγμα με τον περιορισμό της ροής των δανειοδοτήσεων και των αποταμιεύσεων».
Ερωτηθείς κατά πόσο η Επιτροπή θεωρεί δυνατό να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα, όπως έχει εξαγγελθεί από την κυβέρνηση, τους πρώτους μήνες του 2014, ο κ. Λάσσελς, ανέφερε ότι είναι πολύ δύσκολο να είναι συγκεκριμένοι για αυτό.
Οι εισηγήσεις της Επιτροπής
Περαιτέρω η Ανεξάρτητη Επιτροπή εισηγείται ότι η Κύπρος θα πρέπει να καταρτίσει μια εθνική στρατηγική χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, για να παρέχει ένα πλαίσιο σε έναν κλάδο ζωτικής σημασίας για τη χώρα, τόσο ως παροχέας αναγκαίων υπηρεσιών, όσο και ως εν δυνάμει πηγή εσόδων από διεθνείς εργασίες. Ο στόχος της στρατηγικής αυτής θα πρέπει να είναι η διασφάλιση ότι η Κύπρος έχει τους πόρους και τις διαδικασίες για τη διαχείριση ενός υγιούς τραπεζικού συστήματος, καθώς και σαφή αντίληψη των κινδύνων που προκύπτουν από την μεγάλη εξάρτηση από τον τραπεζικό κλάδο. Η απουσία μιας τέτοιας στρατηγικής ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους τα τραπεζικά προβλήματα στην Κύπρο, ξέφυγαν από κάθε έλεγχο.
Σχετικά με την Τράπεζα Κύπρου, η Επιτροπή θεωρεί ότι θα πρέπει να επιστρέψει στην ομαλότητα όσο το δυνατόν συντομότερα, με μια ισχυρή ομάδα στελεχών ειδικευμένων στην ανάκαμψη των τραπεζών, σε συγχωνεύσεις και στην ανάπτυξη στρατηγικής. Πρέπει να δημοσιεύσει έναν ενημερωμένο ισολογισμό και να ετοιμάσει σχέδια για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της. Η Επιτροπή συνιστά όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μεταφερθούν σε μια ξεχωριστή οντότητα η οποία να ανήκει στους μετόχους της Τράπεζας Κύπρου με ισχυρό κίνητρο την επανάκτηση της αξίας τους.
Αναφορικά με την μεταρρύθμιση των Συνεργατικών Πιστωτικών ιδρυμάτων αναφέρεται ότι θα πρέπει να προχωρήσει περισσότερο από ότι προβλέπεται επί του παρόντος, με τη σύμπτυξη τους σε έναν ενιαίο κοινό φορέα υπό επαγγελματική κεντρική διαχείριση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο τα συνεργατικά θα αναδειχθούν σε μια ισχυρή και αποτελεσματικά διοικούμενη εμπορική οντότητα, η οποία θα παρέχει ένα ολοκληρωμένο φάσμα τραπεζικών υπηρεσιών, δίνοντας ώθηση στον ανταγωνισμό.
Ο τραπεζικός κλάδος στην Κύπρο θα πρέπει να υποστεί σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την επίτευξη της βιωσιμότητας, σύμφωνα με τις νέες πραγματικότητες. Οι δαπάνες θα πρέπει να περικοπούν, τα δίκτυα καταστημάτων και τα υψηλά επίπεδα στελέχωσης να μειωθούν. Αυτό συνεπάγεται την ανάγκη για μια σημαντική στροφή προς πιο ευέλικτη και διαδικτυακή παροχή τραπεζικών υπηρεσιών.
Η Επιτροπή εισηγείται όπως η εταιρική διακυβέρνηση στις τράπεζες βελτιωθεί, ιδίως με την εισαγωγή ανεξάρτητων διευθυντικών στελεχών με σχετική εμπειρία και με την εφαρμογή άρτιων διαδικασιών για έλεγχο των κινδύνων.
Η μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα πρέπει να περιλαμβάνει αλλαγές στην αγορά εργασίας.
Παρά το γεγονός ότι η τραπεζική συντεχνία έχει αποδεχθεί περικοπές στους μισθούς και εθελοντικές απολύσεις, οι συλλογικές συμβάσεις πρέπει να μεταρρυθμιστούν για να δώσουν στη διεύθυνση μεγαλύτερο έλεγχο στο κόστος μισθοδοσίας, στα επίπεδα στελέχωσης, τις ώρες εργασίας, την πρόσληψη προσωπικού και τις προαγωγές. Παράλληλα η Επιτροπή θεωρεί οι εμπλοκή των συντεχνιών του τραπεζικού τομέα δεν είναι υγιής.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες των τραπεζών της Κύπρου θα πρέπει να συνεχιστούν, αλλά σε μια αναβαθμισμένη μορφή που να βασίζεται περισσότερο στην ποιότητα και το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών από ότι στις φοροαπαλλαγές.
Μέτρα για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών, όπως ο Χρηματοπιστωτικός Διαμεσολαβητής και η χρηματοοικονομική εκπαίδευση, θα πρέπει να επιταχυνθούν και η ευθύνη για την εποπτεία της συμπεριφοράς των τραπεζών προς το κοινό θα πρέπει να γίνει πιο σαφής.
Μεταξύ των πιο μακροπρόθεσμων προτάσεων, η Επιτροπή αναφέρει ότι η Κύπρος θα πρέπει να επανεξετάσει τη δομή της αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της για να διασφαλίσει ότι ο ανταγωνισμός αναπτύσσεται, νέοι ανταγωνιστές μπορούν να πετύχουν την είσοδο τους στην αγορά και ότι οι εναλλακτικές μορφές πίστωσης, όπως η αγορά ομολόγων, είναι διαθέσιμες.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι Κύπρος έχει ένα κατακερματισμένο σύστημα χρηματοπιστωτικής εποπτείας, με τέσσερις ξεχωριστές αρχές. Η Επιτροπή συνιστά ότι αυτές πρέπει να συγχωνευθούν σε έναν ενιαίο ρυθμιστή εντός της Κεντρικής Τράπεζας για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Παράλληλα θεωρεί ότι οι φτωχές διευθετήσεις διακυβέρνησης στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου συνέβαλαν στην κρίση του 2012 από την υπερβολική συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του Διοικητή. Η λύση βρίσκεται στην παρουσία ενός ισχυρότερου Διοικητικού Συμβουλίου αποτελούμενου από μη εκτελεστικά μέλη με σαφείς καθορισμένες ευθύνες, καθώς και μια πιο σαφή δομή στο επίπεδο της εκτελεστικής διεύθυνσης.
Θεωρείται επίσης οι σχέσεις μεταξύ της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και άλλων κυβερνητικών τομέων, δεν έχουν λειτουργήσει τόσο καλά, όσο θα έπρεπε, ενώ χρειάζεται να διαμορφωθούν με τρόπο που να καθορίζεται με σαφήνεια ο ρόλος και οι ευθύνες των εμπλεκομένων μερών, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών συσκέψεων σε επίπεδο κορυφής και την αποτελεσματική ροή των πληροφοριών.
Οι αδυναμίες στην εποπτεία των κυπριακών τραπεζών τόσο σε γενικό όσο και ειδικό επίπεδο συνέβαλαν στην κρίση. Η Επιτροπή προτείνει μέτρα για την ενίσχυση των λειτουργιών αυτών που θα επιτρέψει να λειτουργούν με σαφώς καθορισμένες διαδικασίες. Παράλληλα, η Επιτροπή σημειώνει ότι η εποπτεία των μεγαλύτερων κυπριακών τραπεζών θα περάσει σε έναν Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη το επόμενο έτος, και ότι γίνονται προετοιμασίες για το σκοπό αυτό.
Ο έλεγχος από εξωτερικούς ελεγκτές των κυπριακών τραπεζών θα πρέπει να ενισχυθεί. Η Επιτροπή προβαίνει σε συστάσεις για τη βελτίωση της εποπτείας του λογιστικού επαγγέλματος, τη βελτίωση της ποιότητας πληροφόρησης από τις εισηγμένες εταιρείες και τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των τραπεζών, των ελεγκτών και των εποπτικών αρχών.
www.bankingnews.gr
Όπως αναφέρθηκε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου, αυτή η στήριξη εκ μέρους της ΕΕ δεν είναι εύκολο να υπάρξει για πολιτικούς λόγους, αλλά θα πρέπει να τεθεί ενώπιον Βρυξελλών η ευθύνη να επανεξετάσουν τη θέση τους, αν διαπιστωθεί ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί οδηγούν την Κύπρο σε οικονομικά αδιέξοδα.
Την έκθεση παρουσίασε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ντέιβιντ Λάσσελς συνεπικουρούμενος από τα άλλα τρία μέλη της Επιτροπής Γιώργο Χαραλάμπους, Ντέιβιντ Γκριν, και Πιερ ντε Βεκ.
Ο κ. Λάσσελς επεσήμανε ότι ενώ ο κατάλογος των συστάσεων μπορεί να φαίνεται τρομακτικός «η Κύπρος έχει τη δύναμη να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις».
Πρόσθεσε επίσης ότι η Κύπρος δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα, ωστόσο, η τραπεζική κρίση περιέχει μαθήματα που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των διεθνών πρακτικών που εφαρμόζονται σε τομείς όπως η διαχείριση μεγάλων τραπεζικών συστημάτων και η ανάκαμψη από την κρίση.
Όπως ανέφερε η Επιτροπή, η σημερινή έλλειψη της εμπιστοσύνης των καταθετών στις τράπεζες λόγω του bail-in είναι το μείζον θέμα που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος. Η σταθερή διαρροή καταθέσεων συνεχίζεται, παρά την ύπαρξη των ελέγχων κεφαλαίων.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μέσα σε λογικό χρονικό διάστημα, είναι η κυβέρνηση να εκδώσει κρατική εγγύηση για το σύνολο των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες και γι' αυτό πρέπει να υποστηρίζεται από μια δέσμευση από τις ευρωπαϊκές αρχές ότι θα παράσχουν τα απαραίτητα κεφάλαια και τη στήριξη της ρευστότητας.
«Χωρίς μια τέτοια εγγύηση, η αβεβαιότητα θα εξακολουθήσει να επηρεάζει τις κυπριακές τράπεζες και την οικονομία, προκαλώντας αδικαιολόγητη βλάβη, όπως για παράδειγμα με τον περιορισμό της ροής των δανειοδοτήσεων και των αποταμιεύσεων».
Ερωτηθείς κατά πόσο η Επιτροπή θεωρεί δυνατό να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα, όπως έχει εξαγγελθεί από την κυβέρνηση, τους πρώτους μήνες του 2014, ο κ. Λάσσελς, ανέφερε ότι είναι πολύ δύσκολο να είναι συγκεκριμένοι για αυτό.
Οι εισηγήσεις της Επιτροπής
Περαιτέρω η Ανεξάρτητη Επιτροπή εισηγείται ότι η Κύπρος θα πρέπει να καταρτίσει μια εθνική στρατηγική χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, για να παρέχει ένα πλαίσιο σε έναν κλάδο ζωτικής σημασίας για τη χώρα, τόσο ως παροχέας αναγκαίων υπηρεσιών, όσο και ως εν δυνάμει πηγή εσόδων από διεθνείς εργασίες. Ο στόχος της στρατηγικής αυτής θα πρέπει να είναι η διασφάλιση ότι η Κύπρος έχει τους πόρους και τις διαδικασίες για τη διαχείριση ενός υγιούς τραπεζικού συστήματος, καθώς και σαφή αντίληψη των κινδύνων που προκύπτουν από την μεγάλη εξάρτηση από τον τραπεζικό κλάδο. Η απουσία μιας τέτοιας στρατηγικής ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους τα τραπεζικά προβλήματα στην Κύπρο, ξέφυγαν από κάθε έλεγχο.
Σχετικά με την Τράπεζα Κύπρου, η Επιτροπή θεωρεί ότι θα πρέπει να επιστρέψει στην ομαλότητα όσο το δυνατόν συντομότερα, με μια ισχυρή ομάδα στελεχών ειδικευμένων στην ανάκαμψη των τραπεζών, σε συγχωνεύσεις και στην ανάπτυξη στρατηγικής. Πρέπει να δημοσιεύσει έναν ενημερωμένο ισολογισμό και να ετοιμάσει σχέδια για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της. Η Επιτροπή συνιστά όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μεταφερθούν σε μια ξεχωριστή οντότητα η οποία να ανήκει στους μετόχους της Τράπεζας Κύπρου με ισχυρό κίνητρο την επανάκτηση της αξίας τους.
Αναφορικά με την μεταρρύθμιση των Συνεργατικών Πιστωτικών ιδρυμάτων αναφέρεται ότι θα πρέπει να προχωρήσει περισσότερο από ότι προβλέπεται επί του παρόντος, με τη σύμπτυξη τους σε έναν ενιαίο κοινό φορέα υπό επαγγελματική κεντρική διαχείριση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο τα συνεργατικά θα αναδειχθούν σε μια ισχυρή και αποτελεσματικά διοικούμενη εμπορική οντότητα, η οποία θα παρέχει ένα ολοκληρωμένο φάσμα τραπεζικών υπηρεσιών, δίνοντας ώθηση στον ανταγωνισμό.
Ο τραπεζικός κλάδος στην Κύπρο θα πρέπει να υποστεί σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την επίτευξη της βιωσιμότητας, σύμφωνα με τις νέες πραγματικότητες. Οι δαπάνες θα πρέπει να περικοπούν, τα δίκτυα καταστημάτων και τα υψηλά επίπεδα στελέχωσης να μειωθούν. Αυτό συνεπάγεται την ανάγκη για μια σημαντική στροφή προς πιο ευέλικτη και διαδικτυακή παροχή τραπεζικών υπηρεσιών.
Η Επιτροπή εισηγείται όπως η εταιρική διακυβέρνηση στις τράπεζες βελτιωθεί, ιδίως με την εισαγωγή ανεξάρτητων διευθυντικών στελεχών με σχετική εμπειρία και με την εφαρμογή άρτιων διαδικασιών για έλεγχο των κινδύνων.
Η μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα πρέπει να περιλαμβάνει αλλαγές στην αγορά εργασίας.
Παρά το γεγονός ότι η τραπεζική συντεχνία έχει αποδεχθεί περικοπές στους μισθούς και εθελοντικές απολύσεις, οι συλλογικές συμβάσεις πρέπει να μεταρρυθμιστούν για να δώσουν στη διεύθυνση μεγαλύτερο έλεγχο στο κόστος μισθοδοσίας, στα επίπεδα στελέχωσης, τις ώρες εργασίας, την πρόσληψη προσωπικού και τις προαγωγές. Παράλληλα η Επιτροπή θεωρεί οι εμπλοκή των συντεχνιών του τραπεζικού τομέα δεν είναι υγιής.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες των τραπεζών της Κύπρου θα πρέπει να συνεχιστούν, αλλά σε μια αναβαθμισμένη μορφή που να βασίζεται περισσότερο στην ποιότητα και το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών από ότι στις φοροαπαλλαγές.
Μέτρα για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών, όπως ο Χρηματοπιστωτικός Διαμεσολαβητής και η χρηματοοικονομική εκπαίδευση, θα πρέπει να επιταχυνθούν και η ευθύνη για την εποπτεία της συμπεριφοράς των τραπεζών προς το κοινό θα πρέπει να γίνει πιο σαφής.
Μεταξύ των πιο μακροπρόθεσμων προτάσεων, η Επιτροπή αναφέρει ότι η Κύπρος θα πρέπει να επανεξετάσει τη δομή της αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της για να διασφαλίσει ότι ο ανταγωνισμός αναπτύσσεται, νέοι ανταγωνιστές μπορούν να πετύχουν την είσοδο τους στην αγορά και ότι οι εναλλακτικές μορφές πίστωσης, όπως η αγορά ομολόγων, είναι διαθέσιμες.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι Κύπρος έχει ένα κατακερματισμένο σύστημα χρηματοπιστωτικής εποπτείας, με τέσσερις ξεχωριστές αρχές. Η Επιτροπή συνιστά ότι αυτές πρέπει να συγχωνευθούν σε έναν ενιαίο ρυθμιστή εντός της Κεντρικής Τράπεζας για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Παράλληλα θεωρεί ότι οι φτωχές διευθετήσεις διακυβέρνησης στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου συνέβαλαν στην κρίση του 2012 από την υπερβολική συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του Διοικητή. Η λύση βρίσκεται στην παρουσία ενός ισχυρότερου Διοικητικού Συμβουλίου αποτελούμενου από μη εκτελεστικά μέλη με σαφείς καθορισμένες ευθύνες, καθώς και μια πιο σαφή δομή στο επίπεδο της εκτελεστικής διεύθυνσης.
Θεωρείται επίσης οι σχέσεις μεταξύ της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και άλλων κυβερνητικών τομέων, δεν έχουν λειτουργήσει τόσο καλά, όσο θα έπρεπε, ενώ χρειάζεται να διαμορφωθούν με τρόπο που να καθορίζεται με σαφήνεια ο ρόλος και οι ευθύνες των εμπλεκομένων μερών, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών συσκέψεων σε επίπεδο κορυφής και την αποτελεσματική ροή των πληροφοριών.
Οι αδυναμίες στην εποπτεία των κυπριακών τραπεζών τόσο σε γενικό όσο και ειδικό επίπεδο συνέβαλαν στην κρίση. Η Επιτροπή προτείνει μέτρα για την ενίσχυση των λειτουργιών αυτών που θα επιτρέψει να λειτουργούν με σαφώς καθορισμένες διαδικασίες. Παράλληλα, η Επιτροπή σημειώνει ότι η εποπτεία των μεγαλύτερων κυπριακών τραπεζών θα περάσει σε έναν Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη το επόμενο έτος, και ότι γίνονται προετοιμασίες για το σκοπό αυτό.
Ο έλεγχος από εξωτερικούς ελεγκτές των κυπριακών τραπεζών θα πρέπει να ενισχυθεί. Η Επιτροπή προβαίνει σε συστάσεις για τη βελτίωση της εποπτείας του λογιστικού επαγγέλματος, τη βελτίωση της ποιότητας πληροφόρησης από τις εισηγμένες εταιρείες και τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των τραπεζών, των ελεγκτών και των εποπτικών αρχών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών