γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Δημιουργία φορέα που θα αποκτά στην ονομαστική τους αξία μέρος υφιστάμενων χρεών σε συνδυασμό με swaps στο διηνεκές με μηδενικό επιτόκιο
Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σχέδιο για τη διαχείριση του ευρωπαϊκού χρέους παρουσιάζουν τα ινστιτούτα CEPR και International Center for Monetary and Banking Studies (ICMB), τονίζοντας ότι το σχέδιο PADRE, όπως το ονομάζουν, εξαλείφει τις τεχνικές και ουσιαστικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι.
Σύμφωνα με τα δύο ινστιτούτα, πολλές χώρες της Ευρωζώνης έχουν συσσωρεύσει μη βιώσιμο χρέος.
Το ζήτημα της βιωσιμότητας εδώ, δεν σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις είναι προ της πτώχευσης.
Τεχνικά μπορεί να δοθεί επαρκής χρόνος στις κυβερνήσεις να αυξήσουν τους πόρους τους με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Ωστόσο, ορισμένες κυβερνήσεις μπορεί να χάσουν την πρόσβαση τους στην αγορά ή να αντιμετωπίσουν υψηλό κόστος δανεισμού, το οποίο σε περίπτωση έλλειψης ρευστότητας μπορεί να οδηγήσει στην πτώχευση.
Το ζήτημα της βιωσιμότητας, σύμφωνα με τα δύο ινστιτούτα σημαίνει ότι όταν ένα κράτος εισέρχεται σε κρίση χρέους, τότε οι κυβερνήσεις μπορεί να αντιμετωπίσουν μια ανακοπή της οικονομικής ανάπτυξης, με τη μόνη επιλογή που μπορεί να απομείνει να είναι η χρήση της σφικτής δημοσιονομικής πολιτικής (το μόνο μακροοικονομικό μέσο που απομένει σε μια νομισματική ένωση) για την αντιμετώπιση των κυκλικών διακυμάνσεων.
Έτσι το συμπέρασμα είναι ότι τα δημόσια χρέη θα πρέπει να αναδιαρθρωθούν.
Η αναδιάρθρωση του χρέους, ωστόσο, είναι ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο μέσο.
Ένα επιχείρημα κατά της αναδιάρθρωσης είναι ότι τα ευρωπαϊκά κράτη δεν χρεοκοπούν.
Η άποψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη μακρά ιστορία των αναδιαρθρώσεων χρέους. Ακόμα πιο σημαντικό αντεπιχείρημα είναι ότι αγνοείται το κόστος της αναδιάρθρωσης, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε τρομερές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζικών κρίσεων και τη μεταδοτικότητα των αναταράξεων.
Μια ορθολογική προσέγγιση πρέπει να ισορροπήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα όλων των επιλογών.
Θα πρέπει επίσης να επιτρέψει την προσεκτική προετοιμασία της κάθε επιλογής, συμπεριλαμβανομένου μιας καλά σχεδιασμένης αναδιάρθρωσης χρέους.
Άλλες ενστάσεις για την αναδιάρθρωση του χρέους είναι σε πολιτικό επίπεδο.
Είναι αρκετά σαφές ότι οι χώρες με χαμηλό χρέος στην Ευρωζώνη αρνούνται να πληρώσουν για τις υπερχρεωμένες χώρες.
Όλες οι κυβερνήσεις επίσης είναι αποφασισμένες να μην κινδυνεύσουν να προκληθεί μία ακόμη τραπεζική κρίση.
Αυτοί οι περιορισμοί είναι το σημείο εκκίνησης του σχεδίου PADRE.
Το σχέδιο περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός φορέα που να αποκτά στην ονομαστική τους αξία μερίδια των υφιστάμενων δημόσιων χρεών σε συνδυασμό με swaps στο διηνεκές με μηδενικό επιτόκιο.
Στην πράξη, επομένως, τα αντίστοιχα χρέη θα εξαφανιστούν.
Για το σκοπό αυτό, ο φορέας θα δανείζεται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές το ποσό που απαιτείται για την απόκτηση των χρεών.
Θα καταβάλλει τόκους αλλά δεν θα λαμβάνει τόκους επί των swaps, με τον ίδιο στην ουσία να λειτουργεί με ζημίες.
Έτσι το μοναδικό κόστος της αναδιάρθρωσης του χρέους θα είναι το εύρος αυτών των ζημιών, αφού οι υφιστάμενοι ομολογιούχοι θα προστατεύονται πλήρως, εξαλείφοντας κάθε κίνδυνο τραπεζικής κρίσης.
Ο φορέας ταιριάζει καλύτερα για την λειτουργία του στο προφίλ της ΕΚΤ, για τρεις βασικούς λόγους:
Πρώτον, είναι το μόνο όργανο που μπορεί να κινητοποιήσει τους απαιτούμενους πόρους.
Δεύτερον, επειδή οι κεντρικές τράπεζες δεν πρέπει να ανησυχούν για τα κεφάλαιά τους, έχουν μια μοναδική αξιοπιστία και μπορούν να αντέξουν μεγάλες απώλειες.
Τρίτον, η ΕΚΤ μπορεί να μεταβιβάζει τα κέρδη της σε χώρες μέλη της Ευρωζώνης. Αυτό ισχύει και για τις ζημίες.
Ο τρόπος για να εξαλειφθεί πολιτικά το απαράδεκτο των μεταβιβάσεων μεταξύ των χωρών είναι τα ίδια τα swaps δημόσιου χρέους, κατ 'αναλογία με το μερίδιο κάθε χώρας στο κεφάλαιο της ΕΚΤ, το οποίο καθορίζει πώς τα κέρδη και οι ζημίες θα μετακυλίονται στις κυβερνήσεις.
Αυτό σημαίνει ότι στο αόριστο μέλλον, κάθε κυβέρνηση θα «ξεπληρώσει» την ΕΚΤ, με τη μορφή μείωσης των διανεμόμενων κερδών - στην παρούσα αξία.
Κατά συνέπεια, η αναδιάρθρωση του χρέους ισοδυναμεί με μετάθεση του βάρους του χρέους από την τρέχουσα στις μελλοντικές γενεές κάθε χώρας, χωρίς καμία μεταφορά από τη μία χώρα στην άλλη.
Το σχέδιο PADRE δεν θα έχει καμία πληθωριστική επίπτωση, διότι δεν είναι μια νομισματοποίηση των δημοσίων χρεών.
Αυτό δεν συνεπάγεται τη δημιουργία χρήματος.
Η ΕΚΤ θα δανείζεται για να αποκτήσει το δημόσιο χρέος.
Τέλος, τίθεται και το κρίσιμο ζήτημα του ηθικού κινδύνου.
Εάν η αναδιάρθρωση του χρέους μπορεί να είναι ανώδυνη, αυτό είναι πιθανό να αποτελέσει κίνητρο για τις κυβερνήσεις να συσσωρεύουν ξανά και ξανά μη διατηρήσιμα δημόσια χρέη.
Ο ηθικός κίνδυνος μπορεί να περιοριστεί, ακόμη και να εξαλειφθεί, εάν η εφαρμογή υπόκειται σε ορισμένους όρους.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι ένα αυστηρό πλαίσιο ρύθμισης.
Σύμφωνα με το σχέδιο εάν μια χώρα συσσωρεύσει και πάλι χρέος, η ΕΚΤ θα είναι υποχρεωμένη να ανταλλάξει τα swaps μηδενικού επιτοκίου με ομόλογα που θα έχουν αποδόσεις.
Μια τέτοια ενέργεια, η οποία είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην αγορά, θα πρέπει να αποτρέπει τις κυβερνήσεις από τη συσσώρευση χρέους και πάλι σε δημοσιονομική απειθαρχία.
Εν κατακλείδι, το σχέδιο PADRE προσφέρει ένα ανώδυνο και αποτελεσματικό τρόπο για την επίλυση του υπερβολικού χρέους που, αν δεν αντιμετωπιστεί, θα στοιχειώσει την Ευρώπη για τις επόμενες δεκαετίες.
Εάν το σχέδιο εγκριθεί, η αντίδραση της αγοράς είναι βέβαιο ότι θα είναι ενθουσιώδης, παρέχοντας ώθηση για την ανάπτυξη και την ευρεία πολιτική υποστήριξη που η Ευρωζώνη χρειάζεται τόσο απεγνωσμένα, καταλήγουν τα δύο ινστιτούτα.
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με τα δύο ινστιτούτα, πολλές χώρες της Ευρωζώνης έχουν συσσωρεύσει μη βιώσιμο χρέος.
Το ζήτημα της βιωσιμότητας εδώ, δεν σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις είναι προ της πτώχευσης.
Τεχνικά μπορεί να δοθεί επαρκής χρόνος στις κυβερνήσεις να αυξήσουν τους πόρους τους με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Ωστόσο, ορισμένες κυβερνήσεις μπορεί να χάσουν την πρόσβαση τους στην αγορά ή να αντιμετωπίσουν υψηλό κόστος δανεισμού, το οποίο σε περίπτωση έλλειψης ρευστότητας μπορεί να οδηγήσει στην πτώχευση.
Το ζήτημα της βιωσιμότητας, σύμφωνα με τα δύο ινστιτούτα σημαίνει ότι όταν ένα κράτος εισέρχεται σε κρίση χρέους, τότε οι κυβερνήσεις μπορεί να αντιμετωπίσουν μια ανακοπή της οικονομικής ανάπτυξης, με τη μόνη επιλογή που μπορεί να απομείνει να είναι η χρήση της σφικτής δημοσιονομικής πολιτικής (το μόνο μακροοικονομικό μέσο που απομένει σε μια νομισματική ένωση) για την αντιμετώπιση των κυκλικών διακυμάνσεων.
Έτσι το συμπέρασμα είναι ότι τα δημόσια χρέη θα πρέπει να αναδιαρθρωθούν.
Η αναδιάρθρωση του χρέους, ωστόσο, είναι ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο μέσο.
Ένα επιχείρημα κατά της αναδιάρθρωσης είναι ότι τα ευρωπαϊκά κράτη δεν χρεοκοπούν.
Η άποψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη μακρά ιστορία των αναδιαρθρώσεων χρέους. Ακόμα πιο σημαντικό αντεπιχείρημα είναι ότι αγνοείται το κόστος της αναδιάρθρωσης, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε τρομερές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζικών κρίσεων και τη μεταδοτικότητα των αναταράξεων.
Μια ορθολογική προσέγγιση πρέπει να ισορροπήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα όλων των επιλογών.
Θα πρέπει επίσης να επιτρέψει την προσεκτική προετοιμασία της κάθε επιλογής, συμπεριλαμβανομένου μιας καλά σχεδιασμένης αναδιάρθρωσης χρέους.
Άλλες ενστάσεις για την αναδιάρθρωση του χρέους είναι σε πολιτικό επίπεδο.
Είναι αρκετά σαφές ότι οι χώρες με χαμηλό χρέος στην Ευρωζώνη αρνούνται να πληρώσουν για τις υπερχρεωμένες χώρες.
Όλες οι κυβερνήσεις επίσης είναι αποφασισμένες να μην κινδυνεύσουν να προκληθεί μία ακόμη τραπεζική κρίση.
Αυτοί οι περιορισμοί είναι το σημείο εκκίνησης του σχεδίου PADRE.
Το σχέδιο περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός φορέα που να αποκτά στην ονομαστική τους αξία μερίδια των υφιστάμενων δημόσιων χρεών σε συνδυασμό με swaps στο διηνεκές με μηδενικό επιτόκιο.
Στην πράξη, επομένως, τα αντίστοιχα χρέη θα εξαφανιστούν.
Για το σκοπό αυτό, ο φορέας θα δανείζεται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές το ποσό που απαιτείται για την απόκτηση των χρεών.
Θα καταβάλλει τόκους αλλά δεν θα λαμβάνει τόκους επί των swaps, με τον ίδιο στην ουσία να λειτουργεί με ζημίες.
Έτσι το μοναδικό κόστος της αναδιάρθρωσης του χρέους θα είναι το εύρος αυτών των ζημιών, αφού οι υφιστάμενοι ομολογιούχοι θα προστατεύονται πλήρως, εξαλείφοντας κάθε κίνδυνο τραπεζικής κρίσης.
Ο φορέας ταιριάζει καλύτερα για την λειτουργία του στο προφίλ της ΕΚΤ, για τρεις βασικούς λόγους:
Πρώτον, είναι το μόνο όργανο που μπορεί να κινητοποιήσει τους απαιτούμενους πόρους.
Δεύτερον, επειδή οι κεντρικές τράπεζες δεν πρέπει να ανησυχούν για τα κεφάλαιά τους, έχουν μια μοναδική αξιοπιστία και μπορούν να αντέξουν μεγάλες απώλειες.
Τρίτον, η ΕΚΤ μπορεί να μεταβιβάζει τα κέρδη της σε χώρες μέλη της Ευρωζώνης. Αυτό ισχύει και για τις ζημίες.
Ο τρόπος για να εξαλειφθεί πολιτικά το απαράδεκτο των μεταβιβάσεων μεταξύ των χωρών είναι τα ίδια τα swaps δημόσιου χρέους, κατ 'αναλογία με το μερίδιο κάθε χώρας στο κεφάλαιο της ΕΚΤ, το οποίο καθορίζει πώς τα κέρδη και οι ζημίες θα μετακυλίονται στις κυβερνήσεις.
Αυτό σημαίνει ότι στο αόριστο μέλλον, κάθε κυβέρνηση θα «ξεπληρώσει» την ΕΚΤ, με τη μορφή μείωσης των διανεμόμενων κερδών - στην παρούσα αξία.
Κατά συνέπεια, η αναδιάρθρωση του χρέους ισοδυναμεί με μετάθεση του βάρους του χρέους από την τρέχουσα στις μελλοντικές γενεές κάθε χώρας, χωρίς καμία μεταφορά από τη μία χώρα στην άλλη.
Το σχέδιο PADRE δεν θα έχει καμία πληθωριστική επίπτωση, διότι δεν είναι μια νομισματοποίηση των δημοσίων χρεών.
Αυτό δεν συνεπάγεται τη δημιουργία χρήματος.
Η ΕΚΤ θα δανείζεται για να αποκτήσει το δημόσιο χρέος.
Τέλος, τίθεται και το κρίσιμο ζήτημα του ηθικού κινδύνου.
Εάν η αναδιάρθρωση του χρέους μπορεί να είναι ανώδυνη, αυτό είναι πιθανό να αποτελέσει κίνητρο για τις κυβερνήσεις να συσσωρεύουν ξανά και ξανά μη διατηρήσιμα δημόσια χρέη.
Ο ηθικός κίνδυνος μπορεί να περιοριστεί, ακόμη και να εξαλειφθεί, εάν η εφαρμογή υπόκειται σε ορισμένους όρους.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι ένα αυστηρό πλαίσιο ρύθμισης.
Σύμφωνα με το σχέδιο εάν μια χώρα συσσωρεύσει και πάλι χρέος, η ΕΚΤ θα είναι υποχρεωμένη να ανταλλάξει τα swaps μηδενικού επιτοκίου με ομόλογα που θα έχουν αποδόσεις.
Μια τέτοια ενέργεια, η οποία είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην αγορά, θα πρέπει να αποτρέπει τις κυβερνήσεις από τη συσσώρευση χρέους και πάλι σε δημοσιονομική απειθαρχία.
Εν κατακλείδι, το σχέδιο PADRE προσφέρει ένα ανώδυνο και αποτελεσματικό τρόπο για την επίλυση του υπερβολικού χρέους που, αν δεν αντιμετωπιστεί, θα στοιχειώσει την Ευρώπη για τις επόμενες δεκαετίες.
Εάν το σχέδιο εγκριθεί, η αντίδραση της αγοράς είναι βέβαιο ότι θα είναι ενθουσιώδης, παρέχοντας ώθηση για την ανάπτυξη και την ευρεία πολιτική υποστήριξη που η Ευρωζώνη χρειάζεται τόσο απεγνωσμένα, καταλήγουν τα δύο ινστιτούτα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών