γράφει : ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΧΙΟΝΗΣ
Μία εξαιρετική ανάλυση από το βρετανικό περιοδικό
Η δημοκρατία αναμφισβήτητα αποτέλεσε το καλύτερο πολίτευμα του 20ου αιώνα. Ωστόσο, ο 21ος αιώνας δεν εξελίσσεται το ίδιο ευχάριστα…
Έτσι, ο βρετανικός Economist αποπειράται αφενός, να διαλευκάνει την πηγή, όπου εκπορεύεται η δυσλειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και αφετέρου, να απαντήσει εάν δύναται να διασωθεί…
Οι διαδηλωτές στην Ουκρανία, οι οποίοι κατάφεραν να ανατρέψουν το εγχώριο πολιτικό σκηνικό, έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για αρκετές χώρες. Το αίτημά τους για στενότερες σχέσεις με την Ε.Ε. και για τερματισμό της ρωσικής επέμβασης στα εσωτερικά της Ουκρανίας «οδηγούν» σε μία «καθαρή» κυβέρνηση, η οποία προσδοκά να αντικαταστήσει το σύστημα κλεπτοκρατίας του Προέδρου Viktor Yanukovych.
Ωστόσο, το θεμελιώδες αίτημα, το οποίο κινητοποίησε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους για αρκετές δεκαετίες τώρα, είναι η επιβολή μίας ορθολογικής δημοκρατίας.
Οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους να αξιώνουν το εν λόγω πάγιο αίτημα είναι γνωστοί. Μία δημοκρατία είναι αρκετά πλουσιότερη από τα μη δημοκρατικά καθεστώτα, έχει λιγότερες πιθανότητες να οδηγηθεί σε μία στρατιωτική σύρραξη και δύναται να αντιμετωπίζει καλύτερα τις δυσκολίες.
Παράλληλα, μία δημοκρατία καθιστά ελεύθερους τους πολίτες να εκφράζουν την άποψή τους και να μοιράζονται κοινά οράματα με τα παιδιά τους. Γι’ αυτούς τους λόγους, η δημοκρατία είναι το πιο δημοφιλές πολίτευμα στον κόσμο.
Ωστόσο, αν και οι εξελίξεις στο Κίεβο «σκορπούν» χαρά και αισιοδοξία, ορισμένα γεγονότα εγείρουν έντονο προβληματισμό.
Δύσκολες μέρες για την… δημοκρατία
Ένα μαζικό πλήθος, το οποίο εμπίπτει σε τακτικές οχλαγωγίας δύναται ευκολότερα να καταρρεύσει παρά να «χτίσει» μία δημοκρατία. Το νέο καθεστώς «σκοντάφτει» συνεχώς, η οικονομία καταρρέει και η χώρα προσπαθεί να κατασκευάσει ένα κράτος, λιγότερο επώδυνο από το προηγούμενο.
Αυτό συνέβη κατά κόρον στην λεγόμενη Αραβική Άνοιξη. Αυτό συνέβη και στην Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας το 2004. Ο τότε Πρόεδρος, Viktor Yanukovych τράπηκε σε φυγή εξαιτίας των μαζικών διαδηλώσεων. Ωστόσο, το 2010 με την αντιπολίτευση να αποτυγχάνει να δώσει ελπίδα στον ουκρανικό λαό, ο Yanukovych επιστρέφει στον προεδρικό θώκο. Φυσικά, σημαίνοντα ρόλο διαδραμάτισε και η οικονομική στήριξη που έλαβε από τη Ρωσία.
Η δημοκρατία διανύει δύσκολες μέρες. Σε όποιο μέρος οι μονοκράτορες και οι δυνάστες εκτοπίστηκαν από την εξουσία, οι «δημοκράτες» αντίπαλοί τους απέτυχαν παταγωδώς να «χτίσουν» ένα αξιόπιστο δημοκρατικό πολίτευμα. Ακόμα και αν καταφέρνουν να εγκαθιδρύσουν ένα δημοκρατικό καθεστώς, οι ρωγμές στο σύστημα καθίστανται ανησυχητικά ορατές και η απογοήτευση για την πολιτική διογκώνεται συνεχώς.
Η δημοκρατική «άνοιξη»
Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, οι δημοκρατίες εδραιώθηκαν κάτω από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, καθώς η Γερμανία προερχόταν από ένα ναζιστικό καθεστώς, η Ινδία μαστιζόταν από φτώχεια και η Νότια Αφρική εξερχόταν από ένα κατάπτυστο καθεστώς διακρίσεων και ρατσισμού.
Το τέλος της αποικιοκρατικής εποχής επέφερε τη σύσταση δεκάδων νέων δημοκρατιών σε Αφρική και Ασία. Παράλληλα, σε αρκετές χώρες, όπως η Ελλάδα το 1974, εγκαθιδρύθηκαν δημοκρατικά καθεστώτα, αντικαθιστώντας τα πρότερα απολυταρχικά. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης συνέβαλε στη δημιουργία νέων μετέωρων δημοκρατιών στην κεντρική Ευρώπη. Μέχρι το 2000, το 63% του πλανήτη ηγεμονευόταν από… δημοκρατίες!
Να σημειωθεί πως πριν το β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον πλανήτη υπήρχαν μόλις… 11 δημοκρατικά καθεστώτα!
Ο χειμώνας της… δημοκρατίας
Η πρόοδος που συντελέστηκε τον 20ο αιώνα, εδραιώθηκε τον 21ο. Περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, αριθμός ρεκόρ δηλαδή, ζούσε σε χώρες όπου διεξάγονταν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.
Ωστόσο, το έτος 2006 αποτέλεσε καμπή για την παγκόσμια πολιτική σκηνή, καθώς έκτοτε καταγράφεται κάθε χρόνο μία διαρκής συρρίκνωση της ελευθερίας.
Μεταξύ 1980 και 2000 σημειώθηκαν ελάχιστες χρονικές στιγμές, όπου η δημοκρατική επέλαση ανακόπηκε. Κάτι τέτοιο ωστόσο, σταμάτησε αιφνίδια την α’ 10ετία του 2000. Αρκετές δημοκρατίες αντικαταστάθηκαν από δικτατορίες και αυταρχικά καθεστώτα, τα οποία διατήρησαν ωστόσο, το δημοκρατικό τους «μανδύα».
Η πίστη στην δημοκρατία σταδιακά εξαϋλώνεται. Αρκετά δημοκρατικά καθεστώτα σε ολόκληρο τον κόσμο τείνουν προς κατάρρευση. Ακόμα και στη Δύση, η δημοκρατία έχει συρρικνωθεί αρκετά…
www.bankingnews.gr
Έτσι, ο βρετανικός Economist αποπειράται αφενός, να διαλευκάνει την πηγή, όπου εκπορεύεται η δυσλειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και αφετέρου, να απαντήσει εάν δύναται να διασωθεί…
Οι διαδηλωτές στην Ουκρανία, οι οποίοι κατάφεραν να ανατρέψουν το εγχώριο πολιτικό σκηνικό, έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για αρκετές χώρες. Το αίτημά τους για στενότερες σχέσεις με την Ε.Ε. και για τερματισμό της ρωσικής επέμβασης στα εσωτερικά της Ουκρανίας «οδηγούν» σε μία «καθαρή» κυβέρνηση, η οποία προσδοκά να αντικαταστήσει το σύστημα κλεπτοκρατίας του Προέδρου Viktor Yanukovych.
Ωστόσο, το θεμελιώδες αίτημα, το οποίο κινητοποίησε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους για αρκετές δεκαετίες τώρα, είναι η επιβολή μίας ορθολογικής δημοκρατίας.
Οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους να αξιώνουν το εν λόγω πάγιο αίτημα είναι γνωστοί. Μία δημοκρατία είναι αρκετά πλουσιότερη από τα μη δημοκρατικά καθεστώτα, έχει λιγότερες πιθανότητες να οδηγηθεί σε μία στρατιωτική σύρραξη και δύναται να αντιμετωπίζει καλύτερα τις δυσκολίες.
Παράλληλα, μία δημοκρατία καθιστά ελεύθερους τους πολίτες να εκφράζουν την άποψή τους και να μοιράζονται κοινά οράματα με τα παιδιά τους. Γι’ αυτούς τους λόγους, η δημοκρατία είναι το πιο δημοφιλές πολίτευμα στον κόσμο.
Ωστόσο, αν και οι εξελίξεις στο Κίεβο «σκορπούν» χαρά και αισιοδοξία, ορισμένα γεγονότα εγείρουν έντονο προβληματισμό.
Δύσκολες μέρες για την… δημοκρατία
Ένα μαζικό πλήθος, το οποίο εμπίπτει σε τακτικές οχλαγωγίας δύναται ευκολότερα να καταρρεύσει παρά να «χτίσει» μία δημοκρατία. Το νέο καθεστώς «σκοντάφτει» συνεχώς, η οικονομία καταρρέει και η χώρα προσπαθεί να κατασκευάσει ένα κράτος, λιγότερο επώδυνο από το προηγούμενο.
Αυτό συνέβη κατά κόρον στην λεγόμενη Αραβική Άνοιξη. Αυτό συνέβη και στην Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας το 2004. Ο τότε Πρόεδρος, Viktor Yanukovych τράπηκε σε φυγή εξαιτίας των μαζικών διαδηλώσεων. Ωστόσο, το 2010 με την αντιπολίτευση να αποτυγχάνει να δώσει ελπίδα στον ουκρανικό λαό, ο Yanukovych επιστρέφει στον προεδρικό θώκο. Φυσικά, σημαίνοντα ρόλο διαδραμάτισε και η οικονομική στήριξη που έλαβε από τη Ρωσία.
Η δημοκρατία διανύει δύσκολες μέρες. Σε όποιο μέρος οι μονοκράτορες και οι δυνάστες εκτοπίστηκαν από την εξουσία, οι «δημοκράτες» αντίπαλοί τους απέτυχαν παταγωδώς να «χτίσουν» ένα αξιόπιστο δημοκρατικό πολίτευμα. Ακόμα και αν καταφέρνουν να εγκαθιδρύσουν ένα δημοκρατικό καθεστώς, οι ρωγμές στο σύστημα καθίστανται ανησυχητικά ορατές και η απογοήτευση για την πολιτική διογκώνεται συνεχώς.
Η δημοκρατική «άνοιξη»
Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, οι δημοκρατίες εδραιώθηκαν κάτω από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, καθώς η Γερμανία προερχόταν από ένα ναζιστικό καθεστώς, η Ινδία μαστιζόταν από φτώχεια και η Νότια Αφρική εξερχόταν από ένα κατάπτυστο καθεστώς διακρίσεων και ρατσισμού.
Το τέλος της αποικιοκρατικής εποχής επέφερε τη σύσταση δεκάδων νέων δημοκρατιών σε Αφρική και Ασία. Παράλληλα, σε αρκετές χώρες, όπως η Ελλάδα το 1974, εγκαθιδρύθηκαν δημοκρατικά καθεστώτα, αντικαθιστώντας τα πρότερα απολυταρχικά. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης συνέβαλε στη δημιουργία νέων μετέωρων δημοκρατιών στην κεντρική Ευρώπη. Μέχρι το 2000, το 63% του πλανήτη ηγεμονευόταν από… δημοκρατίες!
Να σημειωθεί πως πριν το β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον πλανήτη υπήρχαν μόλις… 11 δημοκρατικά καθεστώτα!
Ο χειμώνας της… δημοκρατίας
Η πρόοδος που συντελέστηκε τον 20ο αιώνα, εδραιώθηκε τον 21ο. Περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, αριθμός ρεκόρ δηλαδή, ζούσε σε χώρες όπου διεξάγονταν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.
Ωστόσο, το έτος 2006 αποτέλεσε καμπή για την παγκόσμια πολιτική σκηνή, καθώς έκτοτε καταγράφεται κάθε χρόνο μία διαρκής συρρίκνωση της ελευθερίας.
Μεταξύ 1980 και 2000 σημειώθηκαν ελάχιστες χρονικές στιγμές, όπου η δημοκρατική επέλαση ανακόπηκε. Κάτι τέτοιο ωστόσο, σταμάτησε αιφνίδια την α’ 10ετία του 2000. Αρκετές δημοκρατίες αντικαταστάθηκαν από δικτατορίες και αυταρχικά καθεστώτα, τα οποία διατήρησαν ωστόσο, το δημοκρατικό τους «μανδύα».
Η πίστη στην δημοκρατία σταδιακά εξαϋλώνεται. Αρκετά δημοκρατικά καθεστώτα σε ολόκληρο τον κόσμο τείνουν προς κατάρρευση. Ακόμα και στη Δύση, η δημοκρατία έχει συρρικνωθεί αρκετά…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών