Υπάρχουν τρόποι να κρατηθεί το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ελάχιστα λειτουργικό, ακόμη και μετά από μια χαμένη πληρωμή
Όλο και πιο κοντά στη στιγμή του "κραχ" βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με την Bank of America Merrill Lynch, βλέποντας ότι ο τόνος κατά τις συνεδριάσεις του ΔΝΤ για το ελληνικό ζήτημα ήταν πιο... "σκοτεινός".
Στην τελευταία 5σέλιδη ανάλυσή της με τίτλο "Greece: exploring grey scenarios" (Ελλάδα: Ανακαλύπτοντας τα γκρι σενάρια), που σας παρουσιάζει το www.bankingnews.gr, η Bank of America Merrill Lynch επικαλείται τις δηλώσεις του επικεφαλής της ΕΚΤ, Mario Draghi, ο οποίος αν και ανέφερε ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί και ότι μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε ελληνικό «ατύχημα», οι ανησυχίες για την έκβαση παραμένουν.
Μάλιστα, ο ίδιος αναφέρθηκε σε «αχαρτογράφητα νερά».
Ο πρόεδρος του Eurogroup, Jeroen Dijsselbloem, κατέστησε σαφές στις 17 Απριλίου ότι δεν αναμένεται πλέον καμία συμφωνία κατά τη συνάντηση του Eurogroup στη Ρίγα στις 24 Απριλίου, ενώ πλέον εκφράζονται ορισμένες ήπιες ελπίδες για μια συμφωνία κατά την επόμενη συνάντηση του Eurogroup στις 11 Μαΐου.
Δεδομένου ότι η συνάντηση συμπίπτει σχεδόν ακριβώς με μια άλλη σημαντική πληρωμή προς το ΔΝΤ (760 εκατ. ευρώ), στα μέσα Μαΐου μπορεί κάλλιστα να είναι «κρίσιμη στιγμή του χρόνου» για την Ελλάδα.
Ανακαλύπτοντας τα γκρι σενάρια
Η Bank of America Merrill Lynch πιστεύει ότι τέτοιες εικασίες εξακολουθούν να είναι λάθος και υπερβολικά δυαδικές, καθώς φέρνουν στο επίκεντρο σενάρια "η Ελλάδα εντός" ή "η Ελλάδα εκτός".
Ακόμη και χωρίς επίσημη συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαίων και της ελληνικής κυβέρνησης, μπορεί να επιτραπεί η μερική εκταμίευση μέρους της δόσης του προγράμματος διάσωσης και / ή ακόμα και αν η Ελλάδα χάσει μια πληρωμή προς το ΔΝΤ.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα αρκετά "γκρίζα σενάρια" που αξίζει να εξεταστούν.
Κανένα από τα δύο σενάρια που παρουσιάζει η Bank of America Merrill Lynch εδώ δεν είναι βιώσιμα για περισσότερο από μερικούς μήνες, αλλά αποτελούν τη
βάση της διαμόρφωσης στην οποία θα μπορούσε να συνεχίσει το ελληνικό δράμα, χωρίς σαφή λύση μέσα στο 2015.
Γκρι σενάριο 1: Η Ελλάδα εξυπηρετεί το χρέος της, αλλά θα χρηματοδοτεί τις δαπάνες της με IOUs
Σύμφωνα με την ανάλυση των υποχρεώσεων της ελληνικής κυβέρνησης και των ταμειακών της ροών, από το Μάιο θα είναι πολύ δύσκολη η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και η κάλυψη των δαπανών ταυτόχρονα.
Σε περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης της ροής των ειδήσεων θα υπάρξουν προβλήματα στην είσπραξη των φόρων, καθιστώντας το πρόβλημα ρευστότητας περισσότερο οξύ.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει πει μέχρι στιγμής ότι μεταξύ της πληρωμής του χρέους της και της εξυπηρέτησης των εγχώριων δαπανών, θα επιλέξει το τελευταίο.
Η Αθήνα μπορεί τελικά διστάσει μπροστά στις συνέπειες της μη καταβολής της δόσης στο ΔΝΤ - μια απόφαση που θα την κατέτασσε τη χώρα ανάμεσα στους χειρότερους πιστωτικούς κινδύνους της σύγχρονης ιστορίας.
Η κυβέρνηση τότε θα μπορούσε να θέσει προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση του χρέους της και την έναρξη πληρωμής (τουλάχιστον εν μέρει) των δημόσιων υπαλλήλων, συνταξιούχων και προμηθευτών με IOUs.
Για να αποκαταστήσει, μάλιστα, την ελκυστικότητα του σχεδίου της, αυτά τα IOUs θα είναι επιλέξιμα για τις πληρωμές φόρων ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας.
Αυτό θα μπορούσε να είναι μόνο μια πολύ προσωρινή λύση.
Και αυτό γιατί τα IOUs έχουν σημαντικά μειονεκτήματα:
1. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για όλες τις συναλλαγές.
Δεδομένου ότι η ποσότητα των IOUs θα αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, «ισοτιμία» τους με το ευρώ θα υποχωρεί συνεχώς.
2. Η οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων κοινής ωφελείας που θα αναγκάζονται να δεχτούν πληρωμές με IOUs θα επιδεινωθεί.
3. Με παρόμοιο τρόπο, η οικονομική θέση της κυβέρνησης θα επιδεινωθεί επίσης.
4. Πολλοί Έλληνες καταθέτες θα δούν κατά πάσα πιθανότητα την εισαγωγή των IOUs ως το πρώτο βήμα προς την επιστροφή στη δραχμή.
Αυτό σημαίνει ότι οι εκροές καταθέσεων θα επιταχυνθούν.
Ωστόσο, ένα ερωτηματικό θα παραμείνει.
Θα μπορούσε η ΕΚΤ να εξετάσει αν αυτά τα IOUs αποτελούν μια μορφή δημιουργίας χρήματος, η οποία θα μοιάζει με μια εκ των πραγμάτων μη συμμόρφωση με την αρχή του ενιαίου νομίσματος;
Όλα αυτά τα θέματα, κατά την άποψη της Bank of America Merrill Lynch, δείχνουν ότι αυτό το σενάριο είναι ρεαλιστικό μόνο ως προσωρινή γέφυρα, διατηρώντας το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα λειτουργικό, ενώ οι διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους θα συνεχίζονται.
Επίσης, τα IOUs, θα πρέπει να θεωρείται απλώς ως μονομερής ενέργεια, ενώ η ελληνική κυβέρνηση γρήγορα θα αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια μη βιώσιμη προσέγγιση.
Γκρι σενάριο 2: Η Ελλάδα χάνει μια πληρωμή, αλλά ο ELA δεν θα ανασταλεί
Πολλοί σχολιαστές εξισώνουν μια χαμένη πληρωμή για το χρέος, σαν την αρχή μιας αλυσίδας γεγονότων που ανεπανόρθωτα και γρήγορα θα οδηγήσει την Ελλάδα σε οικονομικό χάος και τελικά στην έξοδο από τη ζώνη του ευρώ.
Αυτό θα ήταν προφανώς ένα πολύ ανησυχητικό κατόρθωμα, με ενδεχόμενη καταστροφή, αλλά θα εξακολουθούν να υπάρχουν μερικοί τρόποι για να σταματήσει το σπιράλ.
Το βασικό ζήτημα είναι κατά πόσον μια χαμένη πληρωμή προς το ΔΝΤ - για παράδειγμα, στις 12 Μαΐου - θα οδηγούσε αυτομάτως σε αναστολή του ELA, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις ενός πιθανού bank run και τελικά κατάρρευση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι για να μπορέσει να συνεχιστεί η χρήση του ELA θα πρέπει να συντρέχουν δύο προϋποθέσεις για τις τράπεζες:
i) φερεγγυότητα και ii) ασφάλεια.
Μια χαμένη πληρωμή στις 12 Μαΐου τεχνικά θεωρείται ως προεπιλογή από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ μόνο μετά από τουλάχιστον 30 ημέρες.
Μετά από αυτό, όμως, τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα.
Πράγματι, κατ 'αρχήν, μια προεπιλογή απέναντι στο ΔΝΤ κανονικά θα αναγκάσει το EFSF να θεωρήσει ότι τα δικά του δάνεια δεν θα καλυφθούν, επομένως μπορεί να ζητήσει την πρόωρη αποπληρωμή.
Με τη σειρά τους, αν τα δάνεια του EFSF που προβλέπονται από το PSI καταστούν απαιτητά, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τα ελληνικά νέα ομόλογα που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του PSI.
Μπορεί όμως η ΕΚΤ να μην αξιολογήσει ως υπερήμερα τα κρατικά ομόλογα που δίδονται ως ενέχυρα για κάποιο χρονικό διάστημα.
Πράγματι, η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται για τον ορισμό του τι κάνει αποδεκτό για τη χρήση του ELA, δίνοντας της έτσι ένα περιθώριο απέναντι στον χειρισμό των ελληνικών ομολόγων.
Ένα έγκυρο ερώτημα, όμως, είναι γιατί θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να δεχτούν να είναι «ελαστικοί»;
Μάλιστα, θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να υπονοήσουν την κατάρρευση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, όσο η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να βρει την πλειοψηφία που θα υποστηρίξει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψει μια συμφωνία στο Eurogroup.
Κατά την άποψη της Bank of America Merrill Lynch, τεχνικά, η μόνη λύση για την Αθήνα θα είναι να εισαγάγει ελέγχους κεφαλαίων.
Ωστόσο, αυτή είναι μια απόφαση, η οποία θα μπορούσε να αρνηθεί να εφαρμόσει κατηγορώντας τους Ευρωπαίους για καταστροφική επίλυση της κρίσης, με την ελπίδα ότι αυτό στο τέλος θα τους αναγκάζει να επανεξετάσουν τα μέτρα εναντίον της.
Οι Ευρωπαίοι - ακόμη και αν θεωρούν ότι το QE τους επιτρέπει να ανακόψουν την μετάδοση ενός τέτοιου αποτελέσματος - δεν θα μπορούσαν να μη σκέφτονται τις γεωπολιτικές επιπτώσεις μιας αποτυχημένης χώρας, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Μεσογείου.
Προφανώς, το επίπεδο της ανοχής από όλα αυτά θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές κινήσεις και στις δύο πλευρές.
Η πεισματική στάση της Ελλάδας καθιστά δύσκολη μια συμφωνία, ενώ θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο επίσης ολόκληρο το εγχείρημα.
Στο μεταξύ, το "Ε" στον μηχανισμό ELA σημαίνει «έκτακτης ανάγκης», όχι «αιωνιότητα».
Είναι σαφές ότι θα ήταν δύσκολο για την κεντρική τράπεζα να διασφαλιστεί για πάρα πολύ καιρό η φερεγγυότητα του ελληνικού συστήματος, αν και, όπως όλα δείχνουν, υπάρχουν τρόποι να κρατηθεί το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ελάχιστα λειτουργικό, ακόμη και μετά από μια χαμένη πληρωμή.
www.bankingnews.gr
Στην τελευταία 5σέλιδη ανάλυσή της με τίτλο "Greece: exploring grey scenarios" (Ελλάδα: Ανακαλύπτοντας τα γκρι σενάρια), που σας παρουσιάζει το www.bankingnews.gr, η Bank of America Merrill Lynch επικαλείται τις δηλώσεις του επικεφαλής της ΕΚΤ, Mario Draghi, ο οποίος αν και ανέφερε ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί και ότι μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε ελληνικό «ατύχημα», οι ανησυχίες για την έκβαση παραμένουν.
Μάλιστα, ο ίδιος αναφέρθηκε σε «αχαρτογράφητα νερά».
Ο πρόεδρος του Eurogroup, Jeroen Dijsselbloem, κατέστησε σαφές στις 17 Απριλίου ότι δεν αναμένεται πλέον καμία συμφωνία κατά τη συνάντηση του Eurogroup στη Ρίγα στις 24 Απριλίου, ενώ πλέον εκφράζονται ορισμένες ήπιες ελπίδες για μια συμφωνία κατά την επόμενη συνάντηση του Eurogroup στις 11 Μαΐου.
Δεδομένου ότι η συνάντηση συμπίπτει σχεδόν ακριβώς με μια άλλη σημαντική πληρωμή προς το ΔΝΤ (760 εκατ. ευρώ), στα μέσα Μαΐου μπορεί κάλλιστα να είναι «κρίσιμη στιγμή του χρόνου» για την Ελλάδα.
Ανακαλύπτοντας τα γκρι σενάρια
Η Bank of America Merrill Lynch πιστεύει ότι τέτοιες εικασίες εξακολουθούν να είναι λάθος και υπερβολικά δυαδικές, καθώς φέρνουν στο επίκεντρο σενάρια "η Ελλάδα εντός" ή "η Ελλάδα εκτός".
Ακόμη και χωρίς επίσημη συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαίων και της ελληνικής κυβέρνησης, μπορεί να επιτραπεί η μερική εκταμίευση μέρους της δόσης του προγράμματος διάσωσης και / ή ακόμα και αν η Ελλάδα χάσει μια πληρωμή προς το ΔΝΤ.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα αρκετά "γκρίζα σενάρια" που αξίζει να εξεταστούν.
Κανένα από τα δύο σενάρια που παρουσιάζει η Bank of America Merrill Lynch εδώ δεν είναι βιώσιμα για περισσότερο από μερικούς μήνες, αλλά αποτελούν τη
βάση της διαμόρφωσης στην οποία θα μπορούσε να συνεχίσει το ελληνικό δράμα, χωρίς σαφή λύση μέσα στο 2015.
Γκρι σενάριο 1: Η Ελλάδα εξυπηρετεί το χρέος της, αλλά θα χρηματοδοτεί τις δαπάνες της με IOUs
Σύμφωνα με την ανάλυση των υποχρεώσεων της ελληνικής κυβέρνησης και των ταμειακών της ροών, από το Μάιο θα είναι πολύ δύσκολη η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και η κάλυψη των δαπανών ταυτόχρονα.
Σε περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης της ροής των ειδήσεων θα υπάρξουν προβλήματα στην είσπραξη των φόρων, καθιστώντας το πρόβλημα ρευστότητας περισσότερο οξύ.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει πει μέχρι στιγμής ότι μεταξύ της πληρωμής του χρέους της και της εξυπηρέτησης των εγχώριων δαπανών, θα επιλέξει το τελευταίο.
Η Αθήνα μπορεί τελικά διστάσει μπροστά στις συνέπειες της μη καταβολής της δόσης στο ΔΝΤ - μια απόφαση που θα την κατέτασσε τη χώρα ανάμεσα στους χειρότερους πιστωτικούς κινδύνους της σύγχρονης ιστορίας.
Η κυβέρνηση τότε θα μπορούσε να θέσει προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση του χρέους της και την έναρξη πληρωμής (τουλάχιστον εν μέρει) των δημόσιων υπαλλήλων, συνταξιούχων και προμηθευτών με IOUs.
Για να αποκαταστήσει, μάλιστα, την ελκυστικότητα του σχεδίου της, αυτά τα IOUs θα είναι επιλέξιμα για τις πληρωμές φόρων ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας.
Αυτό θα μπορούσε να είναι μόνο μια πολύ προσωρινή λύση.
Και αυτό γιατί τα IOUs έχουν σημαντικά μειονεκτήματα:
1. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για όλες τις συναλλαγές.
Δεδομένου ότι η ποσότητα των IOUs θα αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, «ισοτιμία» τους με το ευρώ θα υποχωρεί συνεχώς.
2. Η οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων κοινής ωφελείας που θα αναγκάζονται να δεχτούν πληρωμές με IOUs θα επιδεινωθεί.
3. Με παρόμοιο τρόπο, η οικονομική θέση της κυβέρνησης θα επιδεινωθεί επίσης.
4. Πολλοί Έλληνες καταθέτες θα δούν κατά πάσα πιθανότητα την εισαγωγή των IOUs ως το πρώτο βήμα προς την επιστροφή στη δραχμή.
Αυτό σημαίνει ότι οι εκροές καταθέσεων θα επιταχυνθούν.
Ωστόσο, ένα ερωτηματικό θα παραμείνει.
Θα μπορούσε η ΕΚΤ να εξετάσει αν αυτά τα IOUs αποτελούν μια μορφή δημιουργίας χρήματος, η οποία θα μοιάζει με μια εκ των πραγμάτων μη συμμόρφωση με την αρχή του ενιαίου νομίσματος;
Όλα αυτά τα θέματα, κατά την άποψη της Bank of America Merrill Lynch, δείχνουν ότι αυτό το σενάριο είναι ρεαλιστικό μόνο ως προσωρινή γέφυρα, διατηρώντας το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα λειτουργικό, ενώ οι διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους θα συνεχίζονται.
Επίσης, τα IOUs, θα πρέπει να θεωρείται απλώς ως μονομερής ενέργεια, ενώ η ελληνική κυβέρνηση γρήγορα θα αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια μη βιώσιμη προσέγγιση.
Γκρι σενάριο 2: Η Ελλάδα χάνει μια πληρωμή, αλλά ο ELA δεν θα ανασταλεί
Πολλοί σχολιαστές εξισώνουν μια χαμένη πληρωμή για το χρέος, σαν την αρχή μιας αλυσίδας γεγονότων που ανεπανόρθωτα και γρήγορα θα οδηγήσει την Ελλάδα σε οικονομικό χάος και τελικά στην έξοδο από τη ζώνη του ευρώ.
Αυτό θα ήταν προφανώς ένα πολύ ανησυχητικό κατόρθωμα, με ενδεχόμενη καταστροφή, αλλά θα εξακολουθούν να υπάρχουν μερικοί τρόποι για να σταματήσει το σπιράλ.
Το βασικό ζήτημα είναι κατά πόσον μια χαμένη πληρωμή προς το ΔΝΤ - για παράδειγμα, στις 12 Μαΐου - θα οδηγούσε αυτομάτως σε αναστολή του ELA, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις ενός πιθανού bank run και τελικά κατάρρευση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι για να μπορέσει να συνεχιστεί η χρήση του ELA θα πρέπει να συντρέχουν δύο προϋποθέσεις για τις τράπεζες:
i) φερεγγυότητα και ii) ασφάλεια.
Μια χαμένη πληρωμή στις 12 Μαΐου τεχνικά θεωρείται ως προεπιλογή από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ μόνο μετά από τουλάχιστον 30 ημέρες.
Μετά από αυτό, όμως, τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα.
Πράγματι, κατ 'αρχήν, μια προεπιλογή απέναντι στο ΔΝΤ κανονικά θα αναγκάσει το EFSF να θεωρήσει ότι τα δικά του δάνεια δεν θα καλυφθούν, επομένως μπορεί να ζητήσει την πρόωρη αποπληρωμή.
Με τη σειρά τους, αν τα δάνεια του EFSF που προβλέπονται από το PSI καταστούν απαιτητά, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τα ελληνικά νέα ομόλογα που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του PSI.
Μπορεί όμως η ΕΚΤ να μην αξιολογήσει ως υπερήμερα τα κρατικά ομόλογα που δίδονται ως ενέχυρα για κάποιο χρονικό διάστημα.
Πράγματι, η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται για τον ορισμό του τι κάνει αποδεκτό για τη χρήση του ELA, δίνοντας της έτσι ένα περιθώριο απέναντι στον χειρισμό των ελληνικών ομολόγων.
Ένα έγκυρο ερώτημα, όμως, είναι γιατί θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να δεχτούν να είναι «ελαστικοί»;
Μάλιστα, θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να υπονοήσουν την κατάρρευση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, όσο η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να βρει την πλειοψηφία που θα υποστηρίξει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψει μια συμφωνία στο Eurogroup.
Κατά την άποψη της Bank of America Merrill Lynch, τεχνικά, η μόνη λύση για την Αθήνα θα είναι να εισαγάγει ελέγχους κεφαλαίων.
Ωστόσο, αυτή είναι μια απόφαση, η οποία θα μπορούσε να αρνηθεί να εφαρμόσει κατηγορώντας τους Ευρωπαίους για καταστροφική επίλυση της κρίσης, με την ελπίδα ότι αυτό στο τέλος θα τους αναγκάζει να επανεξετάσουν τα μέτρα εναντίον της.
Οι Ευρωπαίοι - ακόμη και αν θεωρούν ότι το QE τους επιτρέπει να ανακόψουν την μετάδοση ενός τέτοιου αποτελέσματος - δεν θα μπορούσαν να μη σκέφτονται τις γεωπολιτικές επιπτώσεις μιας αποτυχημένης χώρας, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Μεσογείου.
Προφανώς, το επίπεδο της ανοχής από όλα αυτά θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές κινήσεις και στις δύο πλευρές.
Η πεισματική στάση της Ελλάδας καθιστά δύσκολη μια συμφωνία, ενώ θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο επίσης ολόκληρο το εγχείρημα.
Στο μεταξύ, το "Ε" στον μηχανισμό ELA σημαίνει «έκτακτης ανάγκης», όχι «αιωνιότητα».
Είναι σαφές ότι θα ήταν δύσκολο για την κεντρική τράπεζα να διασφαλιστεί για πάρα πολύ καιρό η φερεγγυότητα του ελληνικού συστήματος, αν και, όπως όλα δείχνουν, υπάρχουν τρόποι να κρατηθεί το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ελάχιστα λειτουργικό, ακόμη και μετά από μια χαμένη πληρωμή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών