Τσίπρας και Βαρουφάκης έκαναν σωστή διάγνωση του προβλήματος, διότι η Ελλάδα είναι εγκλωβισμένη σε μια «παγίδα λιτότητας», όμως υπερεκτίμησαν τη διαπραγματευτική τους ικανότητα
Η διάγνωση του Γιάνη Βαρουφάκη σε γενικές γραμμές ήταν σωστή, η Ελλάδα είναι εγκλωβισμένη σε μια «παγίδα λιτότητας», σημειώνει σε άρθρο του στην ισπανική εφημερίδα «El Pais» ο αναλυτής του Eurasia Group για την Ευρώπη, Antonio Roldan Monés.
Η επιθετική εσωτερική υποτίμηση δεν μεταφράστηκε σε αξιοσημείωτη αύξηση των εξαγωγών και της οικονομικής ανάπτυξης, όπως στην Ιρλανδία, την Ισπανία ή την Πορτογαλία, αλλά αντιθέτως, σε έναν κύκλο ανατροφοδότησης της αρνητικής ανάπτυξης, αύξησης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και μεγαλύτερες δόσεις λιτότητας.
Ο λόγος, σύμφωνα με τον Monés είναι ότι η Ελλάδα έχει έναν εξωτερικό τομέα πολύ μικρό και μια οικονομική διάρθρωση πολύ λίγο ανταγωνιστική προκειμένου να αντισταθμίσει γρήγορα, μέσω των εξαγωγών, την τεράστια συρρίκνωση της εσωτερικής ζήτησης, χωρίς να προκαλέσει έναν αφόρητο κοινωνικό πόνο.
Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο και να επικεντρωθεί από τη δημοσιονομική προσαρμογή στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Όμως, αν και η διάγνωση του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε λιγότερο ή περισσότερο σωστή, η στρατηγική του για να επιλύσει το πρόβλημα καταλήγει καταστροφική.
Το πρώτο λάθος στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι υπερεκτίμησε τις διαπραγματευτικές του ικανότητες.
Ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης, σημειώνει ο Antonio Roldan Monés, εκτίμησαν ότι η Ευρωζώνη δεν θα τους άφηνε να πέσουν και ότι έτσι, θα μπορούσαν να επιβάλουν μια αλλαγή στην οικονομική πολιτική, χωρίς να φοβούνται ότι θα αποτύχουν.
Και πρόκειται για αποτυχία, διότι ο Τσίπρας κέρδισε τις εκλογές με εντολή να αντιπαρατεθεί στην τρόικα, όχι όμως η Ελλάδα να βγει από το ευρώ.
Πέραν τούτου, ακόμη και σήμερα το 60% του πληθυσμού στην Ελλάδα επιθυμεί παραμονή της χώρας στο ευρώ.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η εκτίμηση αποδείχθηκε λανθασμένη, κατά πρώτο λόγο επειδή το Βερολίνο δεν είναι διατεθειμένο να αποτρέψει μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ με κάθε τίμημα, διότι πιστεύουν ότι η Ευρωζώνη τώρα είναι πολύ καλύτερα εξοπλισμένη προκειμένου να μειώσει τους κινδύνους μετάδοσης της ελληνικής κρίσης.
Η Πορτογαλία και η Ισπανία αναπτύσσονται ταχύτατα και τα τραπεζικά τους συστήματα έχουν εξυγιανθεί.
Παράλληλα, η Ευρωζώνη διαθέτει ήδη σε λειτουργία το ταμείο διάσωσης, αλλά και ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στη διάθεσή της σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Το πιο σημαντικό όλων, όμως, είναι η πρόθεση της ΕΚΤ να διατηρήσει το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων (QE) μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016.
Αν και στην περίπτωση ενός Grexit αυτοί οι μηχανισμοί θα μπορούσαν να αποδειχθούν αλάνθαστοι, το σίγουρο είναι ότι από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές και παρά τον αυξημένο κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, έχει σπάσει ο συσχετισμός μεταξύ των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και των άλλων χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Το δεύτερο λάθος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι υποτίμησαν τον βαθμό πολιτικής απομόνωσής τους.
Εκτίμησαν ότι με τη στρατηγική τους κατά της λιτότητας θα ηγούνταν μιας ομάδας χωρών του ευρωπαϊκού νότου έναντι της τρόικας, κάτι που δεν πέτυχαν καθώς αν συναινούσαν ο ισπανός Rajoy και ο πορτογάλος Passos-Coehlo θα έθεταν εν αμφιβόλω τις μέχρι τώρα τεράστιες προσπάθειες που είχαν καταβάλει.
Και όλα αυτά σε ένα εκλογικό έτος.
Παράλληλα, στη συνεδρίαση του τελευταίου Eurogroup στη Ρίγα την περασμένη εβδομάδα καταδείχθηκε για μια ακόμη φορά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι διατεθειμένος να φθάσει τα πράγματα με την τρόικα στα όρια.
Ο Βαρουφάκης, απομακρυσμένος πλέον από την πρώτη γραμμή των διαπραγματεύσεων, ήταν η αιχμή του δόρατος αυτής της αποτυχημένης στρατηγικής.
Ο υπουργός συνεχίζει να λειτουργεί χωρίς να λαμβάνει υπόψη του ότι παίζει σε μια παρτίδα πόκερ με τα χαρτιά ανοιχτά και με τα στοιχήματα εναντίον του.
Έτσι, είναι πολύ δύσκολο να κερδίσει το παιχνίδι.
Το αποτέλεσμα αυτού του λάθους στρατηγικής εξακολουθεί να είναι καταστροφικό.
Από τότε που ανήλθε στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, οι τραπεζικές καταθέσεις έχουν υποχωρήσει σε χαμηλά 10 ετών, με το τραπεζικό σύστημα στα όρια της κατάρρευσης, που επιβιώνει χάρη στον μηχανισμό παροχής ρευστότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον ELA.
Όμως, ο ELA δεν είναι λειτουργεί χωρίς προϋποθέσεις: εξαρτάται με τη σειρά του από το ότι η ελληνική κυβέρνηση θα δείξει σαφή σημάδια εφαρμογής μεταρρυθμίσεων για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα διάσωσης.
Παράλληλα, η οικονομία πριν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία παρουσίαζε για μήνες ανάκαμψη και πλέον έχει επιδεινωθεί και τα έσοδα της κυβέρνησης έχουν μειωθεί, δυναμιτίζοντας το πρωτογενές πλεόνασμα, που επιτεύχθηκε ύστερα από πολλή προσπάθεια.
Έτσι, για να μπορέσει η ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της παίρνει τα ταμειακά διαθέσιμα δημόσιων οργανισμών, δημιουργώντας μια τρύπα πολύ μεγαλύτερηα από εκείνη που υπήρχε.
Ο Τσίπρας έχει δύο επιλογές: η πρώτη είναι να προχωρήσει σε στάση πληρωμών σε ορισμένες από τις αποπληρωμές που έχει να κάνει, κάτι που θα υποχρέωνε την ΕΚΤ να κόψει τον ELA και θα επέβαλε ελέγχους κεφαλαίου προκειμένου να αποφευχθεί μια τραπεζική κατάρρευση, κάτι που θα έφερνε την Ελλάδα ένα βήμα πριν το Grexit.
Ορισμένοι ίσως να σκεφτούν ότι δεδομένων των συνθηκών, η Ελλάδα θα ήταν ίσως καλύτερα να φύγει από το ευρώ, όμως σύμφωνα με τον Antonio Roldan Monés του Eurasia Group, αυτό θα ήταν το χειρότερο σενάριο.
Η Ελλάδα θα εισερχόταν σε μια ύφεση πολύ βαθύτερη και επιπλέον, θα επωφελούνταν πολύ λίγο από μια υποτίμηση, κυρίως επειδή οι εξαγωγές της είναι αδύναμες.
Η δεύτερη επιλογή που έχει ο Τσίπρας είναι να κάνει μια στροφή 180 μοιρών και να επιδείξει σοβαρή υπόσχεση να εφαρμόσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα.
Αυτή είναι η μόνη οδός βάσει της οποίας μπορεί να διαπραγματευτεί μια δημοσιονομική προσαρμογή πιο αργή και μια εν μέρει ακύρωση του χρέους.
Μεταφραστική επιμέλεια: Ελ. Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Η επιθετική εσωτερική υποτίμηση δεν μεταφράστηκε σε αξιοσημείωτη αύξηση των εξαγωγών και της οικονομικής ανάπτυξης, όπως στην Ιρλανδία, την Ισπανία ή την Πορτογαλία, αλλά αντιθέτως, σε έναν κύκλο ανατροφοδότησης της αρνητικής ανάπτυξης, αύξησης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και μεγαλύτερες δόσεις λιτότητας.
Ο λόγος, σύμφωνα με τον Monés είναι ότι η Ελλάδα έχει έναν εξωτερικό τομέα πολύ μικρό και μια οικονομική διάρθρωση πολύ λίγο ανταγωνιστική προκειμένου να αντισταθμίσει γρήγορα, μέσω των εξαγωγών, την τεράστια συρρίκνωση της εσωτερικής ζήτησης, χωρίς να προκαλέσει έναν αφόρητο κοινωνικό πόνο.
Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο και να επικεντρωθεί από τη δημοσιονομική προσαρμογή στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Όμως, αν και η διάγνωση του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε λιγότερο ή περισσότερο σωστή, η στρατηγική του για να επιλύσει το πρόβλημα καταλήγει καταστροφική.
Το πρώτο λάθος στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι υπερεκτίμησε τις διαπραγματευτικές του ικανότητες.
Ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης, σημειώνει ο Antonio Roldan Monés, εκτίμησαν ότι η Ευρωζώνη δεν θα τους άφηνε να πέσουν και ότι έτσι, θα μπορούσαν να επιβάλουν μια αλλαγή στην οικονομική πολιτική, χωρίς να φοβούνται ότι θα αποτύχουν.
Και πρόκειται για αποτυχία, διότι ο Τσίπρας κέρδισε τις εκλογές με εντολή να αντιπαρατεθεί στην τρόικα, όχι όμως η Ελλάδα να βγει από το ευρώ.
Πέραν τούτου, ακόμη και σήμερα το 60% του πληθυσμού στην Ελλάδα επιθυμεί παραμονή της χώρας στο ευρώ.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η εκτίμηση αποδείχθηκε λανθασμένη, κατά πρώτο λόγο επειδή το Βερολίνο δεν είναι διατεθειμένο να αποτρέψει μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ με κάθε τίμημα, διότι πιστεύουν ότι η Ευρωζώνη τώρα είναι πολύ καλύτερα εξοπλισμένη προκειμένου να μειώσει τους κινδύνους μετάδοσης της ελληνικής κρίσης.
Η Πορτογαλία και η Ισπανία αναπτύσσονται ταχύτατα και τα τραπεζικά τους συστήματα έχουν εξυγιανθεί.
Παράλληλα, η Ευρωζώνη διαθέτει ήδη σε λειτουργία το ταμείο διάσωσης, αλλά και ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στη διάθεσή της σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Το πιο σημαντικό όλων, όμως, είναι η πρόθεση της ΕΚΤ να διατηρήσει το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων (QE) μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016.
Αν και στην περίπτωση ενός Grexit αυτοί οι μηχανισμοί θα μπορούσαν να αποδειχθούν αλάνθαστοι, το σίγουρο είναι ότι από τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές και παρά τον αυξημένο κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, έχει σπάσει ο συσχετισμός μεταξύ των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και των άλλων χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Το δεύτερο λάθος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι υποτίμησαν τον βαθμό πολιτικής απομόνωσής τους.
Εκτίμησαν ότι με τη στρατηγική τους κατά της λιτότητας θα ηγούνταν μιας ομάδας χωρών του ευρωπαϊκού νότου έναντι της τρόικας, κάτι που δεν πέτυχαν καθώς αν συναινούσαν ο ισπανός Rajoy και ο πορτογάλος Passos-Coehlo θα έθεταν εν αμφιβόλω τις μέχρι τώρα τεράστιες προσπάθειες που είχαν καταβάλει.
Και όλα αυτά σε ένα εκλογικό έτος.
Παράλληλα, στη συνεδρίαση του τελευταίου Eurogroup στη Ρίγα την περασμένη εβδομάδα καταδείχθηκε για μια ακόμη φορά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι διατεθειμένος να φθάσει τα πράγματα με την τρόικα στα όρια.
Ο Βαρουφάκης, απομακρυσμένος πλέον από την πρώτη γραμμή των διαπραγματεύσεων, ήταν η αιχμή του δόρατος αυτής της αποτυχημένης στρατηγικής.
Ο υπουργός συνεχίζει να λειτουργεί χωρίς να λαμβάνει υπόψη του ότι παίζει σε μια παρτίδα πόκερ με τα χαρτιά ανοιχτά και με τα στοιχήματα εναντίον του.
Έτσι, είναι πολύ δύσκολο να κερδίσει το παιχνίδι.
Το αποτέλεσμα αυτού του λάθους στρατηγικής εξακολουθεί να είναι καταστροφικό.
Από τότε που ανήλθε στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, οι τραπεζικές καταθέσεις έχουν υποχωρήσει σε χαμηλά 10 ετών, με το τραπεζικό σύστημα στα όρια της κατάρρευσης, που επιβιώνει χάρη στον μηχανισμό παροχής ρευστότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον ELA.
Όμως, ο ELA δεν είναι λειτουργεί χωρίς προϋποθέσεις: εξαρτάται με τη σειρά του από το ότι η ελληνική κυβέρνηση θα δείξει σαφή σημάδια εφαρμογής μεταρρυθμίσεων για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα διάσωσης.
Παράλληλα, η οικονομία πριν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία παρουσίαζε για μήνες ανάκαμψη και πλέον έχει επιδεινωθεί και τα έσοδα της κυβέρνησης έχουν μειωθεί, δυναμιτίζοντας το πρωτογενές πλεόνασμα, που επιτεύχθηκε ύστερα από πολλή προσπάθεια.
Έτσι, για να μπορέσει η ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της παίρνει τα ταμειακά διαθέσιμα δημόσιων οργανισμών, δημιουργώντας μια τρύπα πολύ μεγαλύτερηα από εκείνη που υπήρχε.
Ο Τσίπρας έχει δύο επιλογές: η πρώτη είναι να προχωρήσει σε στάση πληρωμών σε ορισμένες από τις αποπληρωμές που έχει να κάνει, κάτι που θα υποχρέωνε την ΕΚΤ να κόψει τον ELA και θα επέβαλε ελέγχους κεφαλαίου προκειμένου να αποφευχθεί μια τραπεζική κατάρρευση, κάτι που θα έφερνε την Ελλάδα ένα βήμα πριν το Grexit.
Ορισμένοι ίσως να σκεφτούν ότι δεδομένων των συνθηκών, η Ελλάδα θα ήταν ίσως καλύτερα να φύγει από το ευρώ, όμως σύμφωνα με τον Antonio Roldan Monés του Eurasia Group, αυτό θα ήταν το χειρότερο σενάριο.
Η Ελλάδα θα εισερχόταν σε μια ύφεση πολύ βαθύτερη και επιπλέον, θα επωφελούνταν πολύ λίγο από μια υποτίμηση, κυρίως επειδή οι εξαγωγές της είναι αδύναμες.
Η δεύτερη επιλογή που έχει ο Τσίπρας είναι να κάνει μια στροφή 180 μοιρών και να επιδείξει σοβαρή υπόσχεση να εφαρμόσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα.
Αυτή είναι η μόνη οδός βάσει της οποίας μπορεί να διαπραγματευτεί μια δημοσιονομική προσαρμογή πιο αργή και μια εν μέρει ακύρωση του χρέους.
Μεταφραστική επιμέλεια: Ελ. Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών