Πώς ο Mohamed A. El-Erian συνδέει τη θεωρία του Νομπελίστα οικονομολόγου με την κατάσταση της Ελλάδας και την φάση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές της
Η οικονομία και οι αγορές υπέφεραν από δύο τραγωδίες την περασμένη εβδομάδα: Το θάνατο του νομπελίστα John Nash και της συζύγου του σε ένα φρικτό τροχαίο δυστύχημα και περισσότερες καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδος και των πιστωτών της στο δρόμο προς την επίτευξη μιας συμφωνίας.
Μια αμοιβαία επωφελής λύση θα ανακούφιζε τους Έλληνες πολίτες που έχουν πληγεί από την ανεργία, τη συρρίκνωση των εισοδημάτων τους και την αύξηση της φτώχειας, αναφέρει σε άρθρο του στο Bloomberg ο Mohamed A. El-Erian.
Επίσης, κατά τον ίδιο, θα ενίσχυε την αξιοπιστία, την ακεραιότητα και την ευρωστία της ζώνης του ευρώ ως μια βιώσιμη οικονομική, χρηματοπιστωτική και πολιτική οντότητα και θα αφαιρούσε μία από τις αβεβαιότητες που εμποδίζουν την παγκόσμια οικονομία να ενισχύσει την ανάκαμψή της.
Εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να συνδέονται οι δύο τραγωδίες.
Ωστόσο, οι ιδέες της θεωρίας παιγνίων, τις οποίες εισήγαγε ο John Nash, συμπεριλαμβανομένου του «συνεργατικού παιχνιδιού» έριξαν σημαντικό φως σε αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα και βοηθά στην εξήγηση του γιατί αυτό το δράμα είναι απίθανο να έχει ευτυχές τέλος σύντομα.
Σε ένα «συνεργατικό παίγνιο», σημειώνει ο αρθρογράφος, οι παίκτες συντονίζονται προκειμένου να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που πιθανώς να είχαν, αν απουσίαζε αυτός ο συντονισμός.
Αν το παίγνιο παιχτεί χωρίς συνεργασία, το αποτέλεσμα θα είναι ατυχές για όλους τους παίκτες.
Αυτή η απλή ιδέα περιγράφει με ακρίβεια το παρατεταμένο ελληνικό «δράμα», σημειώνει.
Στο απλούστερο επίπεδο της ανάλυσης, η Ελλάδα επιδιώκει να ανακτήσει οικονομική ανάπτυξη, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να αποκαταστήσει την οικονομική βιωσιμότητά της.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, συμμερίζονται αυτούς τους στόχους, εφ 'όσον όμως για την επίτευξή τους δεν επιβάλλεται δυσανάλογα βαρύ φορτίο στα άλλα κράτη της Ευρωζώνης.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τη θεωρία των παιγνίων, είναι ότι ένα παίγνιο που πρέπει να παιχτεί συνεργατικά για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, συνεχίζει να παίζεται χωρίς συνεργασία κατ’ επανάληψη.
Οι λόγοι για αυτή την ατυχή κατάσταση είναι κατανοητοί και είναι οι εξής:
- Υπάρχει ελάχιστη εμπιστοσύνη ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της (σε αυτή την περίπτωση ΕΚΤ, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΔΝΤ).
- Δεν υπάρχει μια κοινή κατανόηση του προβλήματος από τις δύο πλευρές, πόσο μάλλον μια λύση.
- Υπάρχει αποσπασματική τήρηση των δεσμεύσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει να γίνει φανεί ως υποταγμένη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και οι χώρες αυτές δεν θέλουν να θεωρούνται ως όμηροι στην ανεπάρκεια των ελληνικών πολιτικών.
- Δεν υπάρχει κοινή γραμμή μεταξύ των πιστωτών.
Στοχαστικοί οικονομολόγοι όπως ο νομπελίστας Michael Spence, έχουν επεκτείνει την έννοια του συνεταιριστικού παιγνίου, υποστηρίζοντας ότι εάν δεν υπάρχει συνεργασία αυξάνονται οι πιθανότητες παράπλευρων απωλειών και απρόβλεπτων συνεπειών.
Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις τρόποι για τη μετατροπή των μη συνεργατικών παιγνίων σε συνεργατικά.
Δυστυχώς, όμως σύμφωνα με τον αρθρογράφο, αυτές οι προσεγγίσεις θα ήταν αναποτελεσματικές στην περίπτωση της Ελλάδας.
Ο πρώτος είναι οι αμοιβαία υποστηρικτικές προϋποθέσεις στις μεταρρυθμίσεις.
Για παράδειγμα, επιβραβεύοντας την εφαρμογή των οικονομικών μεταρρυθμίσεων από την Ελλάδα με την άμεση διαθεσιμότητα της εξωτερικής χρηματοδότησης.
Αυτό έχει δοκιμαστεί στην Ελλάδα, αλλά τα αποτελέσματα ήταν κατώτερα των προσδοκιών, αναφέρει στο άρθρο του ο El-Erian.
Ένας δεύτερος τρόπος είναι μια αποφασιστική εξωτερική ώθηση.
Στην περίπτωση της Ελλάδας και των πιστωτών της, ο ρόλος αυτός έχει παιχτεί από το φόβο, ιδιαίτερα τον φόβο ότι η ελληνική οικονομία θα καταρρεύσει, αναγκάζοντας τη χώρα να βγει από την Ευρωζώνη.
Αυτό τροφοδότησε τον πρόσθετο φόβο ότι μια τέτοια έκβαση θα αποσταθεροποιήσει άλλες οικονομίες της ζώνης του ευρώ, θα απειλήσει την ακεραιότητα της ενιαίας ομάδας νομίσματος και θα διαταράξει την παγκόσμια οικονομία.
Μια τρίτη εναλλακτική αφορά τη δυνατότητα εισόδου νέων παικτών που είναι πρόθυμοι και ικανοί να δώσουν λύσεις.
Στη σημερινή Ευρώπη, ωστόσο, η πολιτική πραγματικότητα είναι ότι οι νέοι παίκτες τείνουν να είναι ακόμη πιο επιφυλακτικοί από τους προκατόχους τους.
Τέλος, αμοιβαία επωφελείς κινήσεις θα έπειθαν και τις δύο πλευρές να συνεργαστούν πιο στενά.
Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας και των Ευρωπαίων εταίρους της, δεδομένης της περιορισμένης προόδου.
www.bankingnews.gr
Μια αμοιβαία επωφελής λύση θα ανακούφιζε τους Έλληνες πολίτες που έχουν πληγεί από την ανεργία, τη συρρίκνωση των εισοδημάτων τους και την αύξηση της φτώχειας, αναφέρει σε άρθρο του στο Bloomberg ο Mohamed A. El-Erian.
Επίσης, κατά τον ίδιο, θα ενίσχυε την αξιοπιστία, την ακεραιότητα και την ευρωστία της ζώνης του ευρώ ως μια βιώσιμη οικονομική, χρηματοπιστωτική και πολιτική οντότητα και θα αφαιρούσε μία από τις αβεβαιότητες που εμποδίζουν την παγκόσμια οικονομία να ενισχύσει την ανάκαμψή της.
Εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να συνδέονται οι δύο τραγωδίες.
Ωστόσο, οι ιδέες της θεωρίας παιγνίων, τις οποίες εισήγαγε ο John Nash, συμπεριλαμβανομένου του «συνεργατικού παιχνιδιού» έριξαν σημαντικό φως σε αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα και βοηθά στην εξήγηση του γιατί αυτό το δράμα είναι απίθανο να έχει ευτυχές τέλος σύντομα.
Σε ένα «συνεργατικό παίγνιο», σημειώνει ο αρθρογράφος, οι παίκτες συντονίζονται προκειμένου να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που πιθανώς να είχαν, αν απουσίαζε αυτός ο συντονισμός.
Αν το παίγνιο παιχτεί χωρίς συνεργασία, το αποτέλεσμα θα είναι ατυχές για όλους τους παίκτες.
Αυτή η απλή ιδέα περιγράφει με ακρίβεια το παρατεταμένο ελληνικό «δράμα», σημειώνει.
Στο απλούστερο επίπεδο της ανάλυσης, η Ελλάδα επιδιώκει να ανακτήσει οικονομική ανάπτυξη, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να αποκαταστήσει την οικονομική βιωσιμότητά της.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, συμμερίζονται αυτούς τους στόχους, εφ 'όσον όμως για την επίτευξή τους δεν επιβάλλεται δυσανάλογα βαρύ φορτίο στα άλλα κράτη της Ευρωζώνης.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τη θεωρία των παιγνίων, είναι ότι ένα παίγνιο που πρέπει να παιχτεί συνεργατικά για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, συνεχίζει να παίζεται χωρίς συνεργασία κατ’ επανάληψη.
Οι λόγοι για αυτή την ατυχή κατάσταση είναι κατανοητοί και είναι οι εξής:
- Υπάρχει ελάχιστη εμπιστοσύνη ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της (σε αυτή την περίπτωση ΕΚΤ, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΔΝΤ).
- Δεν υπάρχει μια κοινή κατανόηση του προβλήματος από τις δύο πλευρές, πόσο μάλλον μια λύση.
- Υπάρχει αποσπασματική τήρηση των δεσμεύσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει να γίνει φανεί ως υποταγμένη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και οι χώρες αυτές δεν θέλουν να θεωρούνται ως όμηροι στην ανεπάρκεια των ελληνικών πολιτικών.
- Δεν υπάρχει κοινή γραμμή μεταξύ των πιστωτών.
Στοχαστικοί οικονομολόγοι όπως ο νομπελίστας Michael Spence, έχουν επεκτείνει την έννοια του συνεταιριστικού παιγνίου, υποστηρίζοντας ότι εάν δεν υπάρχει συνεργασία αυξάνονται οι πιθανότητες παράπλευρων απωλειών και απρόβλεπτων συνεπειών.
Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις τρόποι για τη μετατροπή των μη συνεργατικών παιγνίων σε συνεργατικά.
Δυστυχώς, όμως σύμφωνα με τον αρθρογράφο, αυτές οι προσεγγίσεις θα ήταν αναποτελεσματικές στην περίπτωση της Ελλάδας.
Ο πρώτος είναι οι αμοιβαία υποστηρικτικές προϋποθέσεις στις μεταρρυθμίσεις.
Για παράδειγμα, επιβραβεύοντας την εφαρμογή των οικονομικών μεταρρυθμίσεων από την Ελλάδα με την άμεση διαθεσιμότητα της εξωτερικής χρηματοδότησης.
Αυτό έχει δοκιμαστεί στην Ελλάδα, αλλά τα αποτελέσματα ήταν κατώτερα των προσδοκιών, αναφέρει στο άρθρο του ο El-Erian.
Ένας δεύτερος τρόπος είναι μια αποφασιστική εξωτερική ώθηση.
Στην περίπτωση της Ελλάδας και των πιστωτών της, ο ρόλος αυτός έχει παιχτεί από το φόβο, ιδιαίτερα τον φόβο ότι η ελληνική οικονομία θα καταρρεύσει, αναγκάζοντας τη χώρα να βγει από την Ευρωζώνη.
Αυτό τροφοδότησε τον πρόσθετο φόβο ότι μια τέτοια έκβαση θα αποσταθεροποιήσει άλλες οικονομίες της ζώνης του ευρώ, θα απειλήσει την ακεραιότητα της ενιαίας ομάδας νομίσματος και θα διαταράξει την παγκόσμια οικονομία.
Μια τρίτη εναλλακτική αφορά τη δυνατότητα εισόδου νέων παικτών που είναι πρόθυμοι και ικανοί να δώσουν λύσεις.
Στη σημερινή Ευρώπη, ωστόσο, η πολιτική πραγματικότητα είναι ότι οι νέοι παίκτες τείνουν να είναι ακόμη πιο επιφυλακτικοί από τους προκατόχους τους.
Τέλος, αμοιβαία επωφελείς κινήσεις θα έπειθαν και τις δύο πλευρές να συνεργαστούν πιο στενά.
Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας και των Ευρωπαίων εταίρους της, δεδομένης της περιορισμένης προόδου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών