Το ελληνικό χρέος είναι το κλειδί για να λυθεί η προσφυγική κρίση, σημειώνει ο επικεφαλής αρθρογράφος των Financial Times για θέματα διεθνών σχέσεων, Gideon Rachman
Η Ευρωπαική Ένωση έχει αντιμετωπίσει δύο μεγάλες κρίσεις το τελευταίο διάστημα.
Η μία αφορά το ευρώ και η άλλη τους πρόσφυγες.
Κατά σύμπτωση, οι ίδιες δύο χώρες βρίσκονται στο επίκεντρο και των 2 προβλημάτων, η Ελλάδα και η Γερμανία.
Αυτό επισημαίνει σε κείμενό του στους Financial Times ο Gideon Rachman, επικεφαλής αρθρογράφος της εφημερίδας για θέματα διεθνών σχέσεων και συνεχίζει, παρουσιάζοντας την πρότασή του για την επίλυση και των δύο προβλημάτων.
Το περασμένο καλοκαίρι η Γερμανία σχεδόν εξώθησε την Ελλάδα εκτός του ευρώ, αντί να συμφωνήσει με το δανεισμό επιπλέον πολλών δισ. ευρώ προς την ελληνική κυβέρνηση.
Τώρα η Γερμανία παραπατάει υπό το βάρος των επιπτώσεων από την άφιξη 1 εκατ. προσφύγων, οι περισσότεροι εκ των οποίων εισήλθαν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Είναι ώρα να υπάρξει δημιουργική σκέψη σχετικά με το πώς αυτά τα δύο προβλήματα μπορούν να συνδεθούν σε ένα διπλωματικό πακέτο που θα βοηθήσει να λυθούν και τα δύο.
Το γενικό πλαίσιο της συμφωνίας θα ήταν απλό.
Η Ελλάδα συμφωνεί να σφραγίσει τα βόρεια σύνορά της με τη βοήθεια της Ε.Ε., σταματώντας το κύμα των προσφύγων προς τη Βόρεια Ευρώπη.
Σε αντάλλαγμα, η Γερμανία συμφωνεί σε μία μαζική διαγραφή του ελληνικού χρέους, καθώς και σε μία άμεση οικονομική βοήθεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παρούσα κρίση.
Οι πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ελλάδα από και έπειτα θα βρίσκουν στέγη σε στρατόπεδα στα ελληνικά νησιά που θα διοικούνται από ευρωπαϊκές αρχές, με την προσδοκία ότι θα επιστρέψουν στη Συρία (ή οπουδήποτε από όπου προέρχονται) μόλις αποκατασταθεί η ειρήνη.
Αυτό το σχέδιο ακούγεται παρατραβηγμένο.
Αλλά μέρη αυτού μπορεί ήδη να αναδεικνύονται, μέσω δοκιμών και λαθών.
Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι φέρονται να σκέφτονται να χτίσουν ένα φράχτη στην Ελλάδα, κλείνοντας τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, η οποία είναι και η κύρια οδός εξόδους από τη χώρα προς τη Βόρεια Ευρώπη.
Σύμφωνα με άλλο ρεπορτάζ των Financial Times, αυτό το σχέδιο «φέρεται να έχει την υποστήριξη του Βερολίνου».
Οι σχετικές κινήσεις μπορεί να ακολουθήσουν πολύ σύντομα.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Mark Rutte, είπε ότι η Ε.Ε. πρέπει να πάρει τον έλεγχο της κατάστασης του προσφυγικού προβλήματος «μέσα στις επόμενες 6-8 εβδομάδες», προσθέτοντας: «Δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτούς τους αριθμούς πλέον».
Στην πρώτη σκέψη, οποιαδήποτε νύξη για τη συγκέντρωση προσφύγων στην Ελλάδα ακούγεται ανατριχιαστική.
Εάν υπάρξει κακή διαχείριση, αυτή η τακτική μπορεί να εγκλωβίσει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες σε μία χώρα 11 εκατ. κατοίκων, η οποία παλεύει με μία ανεργία 25% και ένα δημόσιο χρέος που ξεπερνά το 180% του ΑΕΠ της.
Αλλά το τεράστιο χρέος της Ελλάδας θα μπορούσε ίσως να είναι η λύση για όλο αυτό το πρόβλημα.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα έχει επανειλημμένως επιμείνει ότι το χρέος βυθίζει την οικονομία.
Η Γερμανία, που είναι ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας, έχει επανειλημμένως επιμείνει ότι τα δάνεια της Γερμανίας προς την Αθήνα πρέπει κάποια στιγμή να αποπληρωθούν.
Αλλά η προσφυγική κρίση έχει δώσει στους γερμανούς φορολογούμενους ένα πιο επείγον θέμα να σκεφτούν, από ότι το σχετικά αόριστο ερώτημα για το πότε η Ελλάδα θα ξεπληρώσει τα χρέη της.
Εάν οι Έλληνες φαίνονταν ότι κάνουν μία τεράστια χάρη στους Γερμανούς, σταματώντας το κύμα των προσφύγων, θα γινόταν πολύ πιο εύκολο για τη γερμανίδα καγκελάριο Angela Merkel να υποστηρίξει προς τους ψηφοφόρους της μία ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Και από τη στιγμή που οι Γερμανοί θα έκαναν την κίνηση και οι υπόλοιποι δανειστές της Ελλάδας θα αναμένονταν να ακολουθήσουν.
Η συμφωνία θα μπορούσε επίσης να είναι πολύ δελεαστική για την Ελλάδα.
Θα είχε μόνιμη απαλλαγή από χρέη που αδυνατεί να αποπληρώσει, ως αντάλλαγμα για έναν προσωρινό ρόλο ως ο κύριος χώρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποδοχή προσφύγων.
Η Ε.Ε. θα μπορούσε επίσης να αναλάβει το βάρος της χρηματοδότησης και της λειτουργίας των προσφυγικών κέντρων επί ελληνικού εδάφους, το οποίο θα παρείχε ασφάλεια και εκπαίδευση για τα παιδιά και μία ευκαιρία απασχόλησης για τους ενήλικες.
Κάποιοι μπορεί να διαφωνήσουν, λέγοντας ότι είναι ανήθικο ή παράνομο για την Ευρώπη να αλλάξει το ισχύον σύστημα παροχής ασύλου.
Αλλά αυτό το σύστημα βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης ούτως ή άλλως και τροφοδοτεί την άνοδο πολιτικών εξτρεμιστών εντός της Ε.Ε.
Οι περισσότεροι ευρωπαίοι νοιώθουν συμπόνοια για τους πρόσφυγες και τον κίνδυνο που διατρέχουν οι ζωές τους, αλλά επίσης ανησυχούν για την ανεξέλεγκτη μαζική μετανάστευση από τη Μέση Ανατολή.
Οπότε είναι κρίσιμο να σπάσει ο σύνδεσμος μεταξύ της προσφοράς προσωρινής προστασίας από τον πόλεμο και της προσφοράς μόνιμης μετανάστευσης εντός της Ε.Ε.
Όταν αυτή η σύνδεση σπάσει, η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα καθησυχαστεί.
Και ενώ οι άνθρωποι που διατρέχουν κίνδυνο θα συνεχίζονταν να προστατεύονται εντός της Ε.Ε., το να κλείσει ο δρόμος προς τη Γερμανία θα καταστήσει πιο αδύναμο τον παράγοντα προσέλκυσης για τους οικονομικούς μετανάστες.
Ένα μοντέλο που θα μπορούσαν να σκεφτούν οι Ευρωπαίοι είναι τα στρατόπεδα που στήθηκαν για εκατομμύρια ανθρώπους που είχαν εκτοπιστεί μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτά τα στρατόπεδα παρείχαν στέγαση και βοήθησαν οικογένειες να επανενωθούν.
Πολλοί εκτοπισμένοι άνθρωποι μετακινήθηκαν τελικά σε τρίτες χώρες, επειδή τα σύνορα της Ευρώπης άλλαξαν.
Αλλά η προτιμώμενη επιλογή ήταν πάντα οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Η κατάσταση στη σύγχρονη Μέση Ανατολή, καθώς είναι πολύ επιτακτική, είναι πολύ λιγότερο άτακτη σε σχέση με εκείνη της μεταπολεμικής Ευρώπης, γεγονός το οποίο καθιστά πολύ πιο ρεαλιστικό να αναμένεται ότι οι Σύροι, οι Ιρακινοί και οι άλλοι πρόσφυγες σταδιακά θα επιστρέψουν στις πατρίδες τους.
Η ανασυγκρότηση της Συρίας μετά τον πόλεμο υα είναι επίσης πολύ ευκολότερη υπόθεση, εάν η μέση τάξη της Συρίας δεν έχει, εν τω μεταξύ, διαλυθεί εντός της Ε.Ε.
Πραγματικά, ο επαναπατρισμός των Σύρων προσφύγων μπορεί να είναι κρίσιμος παράγοντας ώστε να δοθεί μία προοπτική στη χώρα για το μέλλον.
Βέβαια, υπάρχει ο κίνδυνος ότι ο πόλεμος θα συνεχίσει επί μακρόν και ότι τα «προσωρινά» κέντρα προσφύγων θα καταστούν τελικά μόνιμα, όπως έχει γίνει με τα στρατόπεδα των Παλαιστινίων προσφύγων.
Αλλά εάν σε δύο χρόνια υπάρχει μικρή πιθανότητα οι Σύροι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, το καθεστώς όσων ζουν σε στρατόπεδα της Ε.Ε. μπορεί να μελετηθεί εκ νέου.
Τουλάχιστον αυτή η επανεκτίμηση θα μπορέσει να γίνει με τάξη και έπειτα από αρκετή μελέτη και σκέψη, αντί για την παρούσα ατμόσφαιρα χάους.
Είμαι σίγουρος, καταλήγει ο αρθρογράφος των Financial Times, ότι μία σοβαρή εξέταση μίας συμφωνίας «μείωσης του χρέους έναντι προσφύγων» μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας θα ξεπερνούσαν τα όποια προβλήματα πρακτικής, ηθικής και νομικής φύσης.
Αλλά περιμένω να ακούσω μία ακόμη καλύτερη ιδέα.
www.bankingnews.gr
Η μία αφορά το ευρώ και η άλλη τους πρόσφυγες.
Κατά σύμπτωση, οι ίδιες δύο χώρες βρίσκονται στο επίκεντρο και των 2 προβλημάτων, η Ελλάδα και η Γερμανία.
Αυτό επισημαίνει σε κείμενό του στους Financial Times ο Gideon Rachman, επικεφαλής αρθρογράφος της εφημερίδας για θέματα διεθνών σχέσεων και συνεχίζει, παρουσιάζοντας την πρότασή του για την επίλυση και των δύο προβλημάτων.
Το περασμένο καλοκαίρι η Γερμανία σχεδόν εξώθησε την Ελλάδα εκτός του ευρώ, αντί να συμφωνήσει με το δανεισμό επιπλέον πολλών δισ. ευρώ προς την ελληνική κυβέρνηση.
Τώρα η Γερμανία παραπατάει υπό το βάρος των επιπτώσεων από την άφιξη 1 εκατ. προσφύγων, οι περισσότεροι εκ των οποίων εισήλθαν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.
Είναι ώρα να υπάρξει δημιουργική σκέψη σχετικά με το πώς αυτά τα δύο προβλήματα μπορούν να συνδεθούν σε ένα διπλωματικό πακέτο που θα βοηθήσει να λυθούν και τα δύο.
Το γενικό πλαίσιο της συμφωνίας θα ήταν απλό.
Η Ελλάδα συμφωνεί να σφραγίσει τα βόρεια σύνορά της με τη βοήθεια της Ε.Ε., σταματώντας το κύμα των προσφύγων προς τη Βόρεια Ευρώπη.
Σε αντάλλαγμα, η Γερμανία συμφωνεί σε μία μαζική διαγραφή του ελληνικού χρέους, καθώς και σε μία άμεση οικονομική βοήθεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παρούσα κρίση.
Οι πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ελλάδα από και έπειτα θα βρίσκουν στέγη σε στρατόπεδα στα ελληνικά νησιά που θα διοικούνται από ευρωπαϊκές αρχές, με την προσδοκία ότι θα επιστρέψουν στη Συρία (ή οπουδήποτε από όπου προέρχονται) μόλις αποκατασταθεί η ειρήνη.
Αυτό το σχέδιο ακούγεται παρατραβηγμένο.
Αλλά μέρη αυτού μπορεί ήδη να αναδεικνύονται, μέσω δοκιμών και λαθών.
Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι φέρονται να σκέφτονται να χτίσουν ένα φράχτη στην Ελλάδα, κλείνοντας τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, η οποία είναι και η κύρια οδός εξόδους από τη χώρα προς τη Βόρεια Ευρώπη.
Σύμφωνα με άλλο ρεπορτάζ των Financial Times, αυτό το σχέδιο «φέρεται να έχει την υποστήριξη του Βερολίνου».
Οι σχετικές κινήσεις μπορεί να ακολουθήσουν πολύ σύντομα.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Mark Rutte, είπε ότι η Ε.Ε. πρέπει να πάρει τον έλεγχο της κατάστασης του προσφυγικού προβλήματος «μέσα στις επόμενες 6-8 εβδομάδες», προσθέτοντας: «Δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτούς τους αριθμούς πλέον».
Στην πρώτη σκέψη, οποιαδήποτε νύξη για τη συγκέντρωση προσφύγων στην Ελλάδα ακούγεται ανατριχιαστική.
Εάν υπάρξει κακή διαχείριση, αυτή η τακτική μπορεί να εγκλωβίσει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες σε μία χώρα 11 εκατ. κατοίκων, η οποία παλεύει με μία ανεργία 25% και ένα δημόσιο χρέος που ξεπερνά το 180% του ΑΕΠ της.
Αλλά το τεράστιο χρέος της Ελλάδας θα μπορούσε ίσως να είναι η λύση για όλο αυτό το πρόβλημα.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα έχει επανειλημμένως επιμείνει ότι το χρέος βυθίζει την οικονομία.
Η Γερμανία, που είναι ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας, έχει επανειλημμένως επιμείνει ότι τα δάνεια της Γερμανίας προς την Αθήνα πρέπει κάποια στιγμή να αποπληρωθούν.
Αλλά η προσφυγική κρίση έχει δώσει στους γερμανούς φορολογούμενους ένα πιο επείγον θέμα να σκεφτούν, από ότι το σχετικά αόριστο ερώτημα για το πότε η Ελλάδα θα ξεπληρώσει τα χρέη της.
Εάν οι Έλληνες φαίνονταν ότι κάνουν μία τεράστια χάρη στους Γερμανούς, σταματώντας το κύμα των προσφύγων, θα γινόταν πολύ πιο εύκολο για τη γερμανίδα καγκελάριο Angela Merkel να υποστηρίξει προς τους ψηφοφόρους της μία ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Και από τη στιγμή που οι Γερμανοί θα έκαναν την κίνηση και οι υπόλοιποι δανειστές της Ελλάδας θα αναμένονταν να ακολουθήσουν.
Η συμφωνία θα μπορούσε επίσης να είναι πολύ δελεαστική για την Ελλάδα.
Θα είχε μόνιμη απαλλαγή από χρέη που αδυνατεί να αποπληρώσει, ως αντάλλαγμα για έναν προσωρινό ρόλο ως ο κύριος χώρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποδοχή προσφύγων.
Η Ε.Ε. θα μπορούσε επίσης να αναλάβει το βάρος της χρηματοδότησης και της λειτουργίας των προσφυγικών κέντρων επί ελληνικού εδάφους, το οποίο θα παρείχε ασφάλεια και εκπαίδευση για τα παιδιά και μία ευκαιρία απασχόλησης για τους ενήλικες.
Κάποιοι μπορεί να διαφωνήσουν, λέγοντας ότι είναι ανήθικο ή παράνομο για την Ευρώπη να αλλάξει το ισχύον σύστημα παροχής ασύλου.
Αλλά αυτό το σύστημα βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης ούτως ή άλλως και τροφοδοτεί την άνοδο πολιτικών εξτρεμιστών εντός της Ε.Ε.
Οι περισσότεροι ευρωπαίοι νοιώθουν συμπόνοια για τους πρόσφυγες και τον κίνδυνο που διατρέχουν οι ζωές τους, αλλά επίσης ανησυχούν για την ανεξέλεγκτη μαζική μετανάστευση από τη Μέση Ανατολή.
Οπότε είναι κρίσιμο να σπάσει ο σύνδεσμος μεταξύ της προσφοράς προσωρινής προστασίας από τον πόλεμο και της προσφοράς μόνιμης μετανάστευσης εντός της Ε.Ε.
Όταν αυτή η σύνδεση σπάσει, η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα καθησυχαστεί.
Και ενώ οι άνθρωποι που διατρέχουν κίνδυνο θα συνεχίζονταν να προστατεύονται εντός της Ε.Ε., το να κλείσει ο δρόμος προς τη Γερμανία θα καταστήσει πιο αδύναμο τον παράγοντα προσέλκυσης για τους οικονομικούς μετανάστες.
Ένα μοντέλο που θα μπορούσαν να σκεφτούν οι Ευρωπαίοι είναι τα στρατόπεδα που στήθηκαν για εκατομμύρια ανθρώπους που είχαν εκτοπιστεί μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτά τα στρατόπεδα παρείχαν στέγαση και βοήθησαν οικογένειες να επανενωθούν.
Πολλοί εκτοπισμένοι άνθρωποι μετακινήθηκαν τελικά σε τρίτες χώρες, επειδή τα σύνορα της Ευρώπης άλλαξαν.
Αλλά η προτιμώμενη επιλογή ήταν πάντα οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Η κατάσταση στη σύγχρονη Μέση Ανατολή, καθώς είναι πολύ επιτακτική, είναι πολύ λιγότερο άτακτη σε σχέση με εκείνη της μεταπολεμικής Ευρώπης, γεγονός το οποίο καθιστά πολύ πιο ρεαλιστικό να αναμένεται ότι οι Σύροι, οι Ιρακινοί και οι άλλοι πρόσφυγες σταδιακά θα επιστρέψουν στις πατρίδες τους.
Η ανασυγκρότηση της Συρίας μετά τον πόλεμο υα είναι επίσης πολύ ευκολότερη υπόθεση, εάν η μέση τάξη της Συρίας δεν έχει, εν τω μεταξύ, διαλυθεί εντός της Ε.Ε.
Πραγματικά, ο επαναπατρισμός των Σύρων προσφύγων μπορεί να είναι κρίσιμος παράγοντας ώστε να δοθεί μία προοπτική στη χώρα για το μέλλον.
Βέβαια, υπάρχει ο κίνδυνος ότι ο πόλεμος θα συνεχίσει επί μακρόν και ότι τα «προσωρινά» κέντρα προσφύγων θα καταστούν τελικά μόνιμα, όπως έχει γίνει με τα στρατόπεδα των Παλαιστινίων προσφύγων.
Αλλά εάν σε δύο χρόνια υπάρχει μικρή πιθανότητα οι Σύροι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, το καθεστώς όσων ζουν σε στρατόπεδα της Ε.Ε. μπορεί να μελετηθεί εκ νέου.
Τουλάχιστον αυτή η επανεκτίμηση θα μπορέσει να γίνει με τάξη και έπειτα από αρκετή μελέτη και σκέψη, αντί για την παρούσα ατμόσφαιρα χάους.
Είμαι σίγουρος, καταλήγει ο αρθρογράφος των Financial Times, ότι μία σοβαρή εξέταση μίας συμφωνίας «μείωσης του χρέους έναντι προσφύγων» μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας θα ξεπερνούσαν τα όποια προβλήματα πρακτικής, ηθικής και νομικής φύσης.
Αλλά περιμένω να ακούσω μία ακόμη καλύτερη ιδέα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών