Στην κορυφή της λίστας οι Κίνα, Αυστραλία, Σουηδία, Χονγκ Κονγκ, Κορέα, Καναδάς και Νορβηγία
Για δεκαετίες, μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία για τις οικονομίες της αγοράς ήταν απλά μη διαθέσιμα: όπως το επίπεδο ιδιωτικού χρέους.
Θα μπορούσατε να πάρετε δεδομένα για το δημόσιο χρέος εύκολα, αλλά (με εξαίρεση τις ΗΠΑ και την Αυστραλία) ήταν δύσκολο να βρεθούν αυτά τα στοιχεία.
Αυτό έχει διορθωθεί από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), η οποία δημοσιεύει σήμερα ανά τρίμηνο μία σειρά στοιχείων για το χρέος (κυβέρνησης και ιδιωτικού τομέα) για πάνω από 40 χώρες.
Αυτά τα δεδομένα επιτρέπουν να προσδιοριστούν οι επτά χώρες που, σύμφωνα με ανάλυση του περιοδικού Forbes, είναι πιο πιθανές να υποστούν μια κρίση χρέους μέσα στα επόμενα 1-3 χρόνια.
Πρόκειται, κατά σειρά πιθανής σοβαρότητας: Κίνα, Αυστραλία, Σουηδία, Χονγκ Κονγκ (αν και θα μπορούσε να αξίζει την πρωτιά), Κορέα, Καναδάς και Νορβηγία.
Όπως γράφει ο συντάκτης του κειμένου, Steve Keen, το συμπέρασμα της λογικής του είναι ότι οι δαπάνες του ιδιωτικού τομέα σε μια οικονομία μπορούν να μετρηθούν ως το άθροισμα του ΑΕΠ συν τη μεταβολή του δανεισμού και οι κρίσεις συμβαίνουν όταν:
1. Ο λόγος του ιδιωτικού χρέους προς το ΑΕΠ είναι μεγάλος.
2. Αυξάνεται γρήγορα σε σχέση με το ΑΕΠ.
Όταν η ανάπτυξη της πίστωσης υποχωρεί, όπως τελικά πρέπει να συμβεί, καθώς οι αυξανόμενες ανάγκες για την εξυπηρέτηση του χρέους εξαντλούν τα διαθέσιμα κεφάλαια, νέοι δανειολήπτες αρνούνται το κόστος εισόδου στην αγορά κατοικίας και πολλές «πυραμίδες» που ασχολούνται με το δανεισμό καταρρέουν, τότε η μεταβολή στο δανεισμό πέφτει και μπορεί να βρεθεί σε αρνητικό έδαφος, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση και όχι αυξάνοντάς την.
Αυτό είναι που προκάλεσε την παγκόσμια οικονομική κρίση και ο απλούστερος τρόπος για να τεκμηριώσει ο συντάκτης του κειμένου το επιχείρημά του.
Συγκεκριμένα, τονίζει ότι η κρίση ξεκίνησε καθώς ο ρυθμός αύξησης των δανείων άρχισε να υποχωρεί και η Μεγάλη Ύφεση χρονολογήθηκε με αρχή το 2008 και τέλος το 2010.
Όπως φαίνεται στο Σχήμα 1, το σύνολο της αύξησης του ΑΕΠ συν την ανάπτυξη του δανεισμού κορυφώθηκε το 2008 και υποχώρησε μέχρι το 2010, οπότε και άρχισε η ανάκαμψη.
Η βάση δεδομένων της BIS επιτρέπει να εντοπιστούν και άλλες χώρες (πολλές εκ των οποίων κατάφεραν να αποφύγουν μια σοβαρή ύφεση κατά τη διάρκεια της οικονομική κρίσης) που πληρούν αυτές τις δύο προϋποθέσεις: ένα υψηλό επίπεδο ιδιωτικού χρέους ως προς το ΑΕΠ και μια ταχεία ανάπτυξη του λόγου την τελευταία χρόνια.
Ο Αμερικανός πρώην τραπεζίτης και μεταρρυθμιστής χρέους, Richard Vague, σε εξαιρετική μελέτη του για τις κρίσεις κατά τα τελευταία 150 χρόνια, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κρίσεις συμβαίνουν όταν:
1. Το ιδιωτικό χρέος υπερβαίνει κατά 1,5 φορά το ΑΕΠ και
2. Το επίπεδο αυξάνεται κατά περίπου 20% (δηλαδή από 140% έως 160%) σε περίοδο 5 ετών.
Οι ΗΠΑ βρισκόταν σε αυτή τη θέση το 2008, όπως και πολλές άλλες χώρες, οι οποίες είναι ακόμη σε κρίση (ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη) ή υποφέρουν από ανεξήγητα χαμηλή ανάπτυξη, έπειτα από μια προφανή ανάκαμψη (όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και ούτω καθεξής).
Χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων της BIS, εντοπίζονται 21 χώρες που πληρούν το πρώτο κριτήριο Vague, αλλά ο συντάκτης περιορίστηκε στις 16 χώρες που είχαν λόγο ιδιωτικού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ άνω του 175%.
Για να απλοποιηθεί περαιτέρω η ανάλυση, περιόρισε δε το δεύτερο κριτήριο σε χώρες όπου η αύξηση του ιδιωτικού χρέους πέρυσι ξεπέρασε το 10% του ΑΕΠ.
Αυτός ο συνδυασμός παρήγαγε την παρακάτω λίστα.
Πρώτον, το ιδιωτικό χρέος με τα στοιχεία του ΑΕΠ.
Οι χώρες με το ιδιωτικό χρέος/ΑΕΠ>175% και αύξηση του χρέους το 2015>10% του ΑΕΠ, ανάλογα με την ανάπτυξη του χρέους
Ο ρυθμός αύξησης των δεδομένων χρέους
Ξεκάθαρα η Κίνα και το Χονγκ Κονγκ ξεχωρίζουν.
Αλλά σε όλες αυτές τις χώρες, η πιστωτική επέκταση είναι μια πολύ σημαντική συνιστώσα της συνολικής ζήτησης και όταν επιβραδύνει οι οικονομίες τους θα βρεθούν στην ύφεση.
Τα επόμενα επτά διαγράμματα επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες που εμφανίζονται στο Σχήμα 1 για κάθε μία από αυτές τις επτά χώρες.
Το να υπολογίσει κανείς με ακρίβεια το πότε οι χώρες αυτές θα έχουν υφέσεις δεν είναι δυνατόν, διότι εξαρτάται από το πότε η προθυμία του ιδιωτικού τομέα να δανειστεί από τις τράπεζες (και η προθυμία του τραπεζικού τομέα να δανείσει) σταματά.
Αυτό μπορεί να καθυστερήσει μέσω κυβερνητικών μέτρων -όπως συνέβη στην Αυστραλία το 2008, μέσω μιας ισχυρής τόνωσης της κυβέρνησης, την επανεκκίνηση της στεγαστικής φούσκας με κρατική επιχορήγηση για τους αγοραστές πρώτης κατοικίας και την έκρηξη των επενδύσεων και των εξαγωγών που ξεκίνησε από το πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας της Κίνας.
Αλλά η ημέρα που σταματά η πιστωτική επέκταση δεν μπορεί να αναβληθεί επ' αόριστον.
Όταν φθάνει, αυτές οι χώρες, πολλές από τις οποίες φάνηκε ότι απέφυγαν τα χειρότερα της κρίσης το 2008, θα ενταχθούν στη μακρά λίστα των βαριά πληγωμένων οικονομιών.
www.bankingnews.gr
Θα μπορούσατε να πάρετε δεδομένα για το δημόσιο χρέος εύκολα, αλλά (με εξαίρεση τις ΗΠΑ και την Αυστραλία) ήταν δύσκολο να βρεθούν αυτά τα στοιχεία.
Αυτό έχει διορθωθεί από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), η οποία δημοσιεύει σήμερα ανά τρίμηνο μία σειρά στοιχείων για το χρέος (κυβέρνησης και ιδιωτικού τομέα) για πάνω από 40 χώρες.
Αυτά τα δεδομένα επιτρέπουν να προσδιοριστούν οι επτά χώρες που, σύμφωνα με ανάλυση του περιοδικού Forbes, είναι πιο πιθανές να υποστούν μια κρίση χρέους μέσα στα επόμενα 1-3 χρόνια.
Πρόκειται, κατά σειρά πιθανής σοβαρότητας: Κίνα, Αυστραλία, Σουηδία, Χονγκ Κονγκ (αν και θα μπορούσε να αξίζει την πρωτιά), Κορέα, Καναδάς και Νορβηγία.
Όπως γράφει ο συντάκτης του κειμένου, Steve Keen, το συμπέρασμα της λογικής του είναι ότι οι δαπάνες του ιδιωτικού τομέα σε μια οικονομία μπορούν να μετρηθούν ως το άθροισμα του ΑΕΠ συν τη μεταβολή του δανεισμού και οι κρίσεις συμβαίνουν όταν:
1. Ο λόγος του ιδιωτικού χρέους προς το ΑΕΠ είναι μεγάλος.
2. Αυξάνεται γρήγορα σε σχέση με το ΑΕΠ.
Όταν η ανάπτυξη της πίστωσης υποχωρεί, όπως τελικά πρέπει να συμβεί, καθώς οι αυξανόμενες ανάγκες για την εξυπηρέτηση του χρέους εξαντλούν τα διαθέσιμα κεφάλαια, νέοι δανειολήπτες αρνούνται το κόστος εισόδου στην αγορά κατοικίας και πολλές «πυραμίδες» που ασχολούνται με το δανεισμό καταρρέουν, τότε η μεταβολή στο δανεισμό πέφτει και μπορεί να βρεθεί σε αρνητικό έδαφος, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση και όχι αυξάνοντάς την.
Αυτό είναι που προκάλεσε την παγκόσμια οικονομική κρίση και ο απλούστερος τρόπος για να τεκμηριώσει ο συντάκτης του κειμένου το επιχείρημά του.
Συγκεκριμένα, τονίζει ότι η κρίση ξεκίνησε καθώς ο ρυθμός αύξησης των δανείων άρχισε να υποχωρεί και η Μεγάλη Ύφεση χρονολογήθηκε με αρχή το 2008 και τέλος το 2010.
Όπως φαίνεται στο Σχήμα 1, το σύνολο της αύξησης του ΑΕΠ συν την ανάπτυξη του δανεισμού κορυφώθηκε το 2008 και υποχώρησε μέχρι το 2010, οπότε και άρχισε η ανάκαμψη.
Η βάση δεδομένων της BIS επιτρέπει να εντοπιστούν και άλλες χώρες (πολλές εκ των οποίων κατάφεραν να αποφύγουν μια σοβαρή ύφεση κατά τη διάρκεια της οικονομική κρίσης) που πληρούν αυτές τις δύο προϋποθέσεις: ένα υψηλό επίπεδο ιδιωτικού χρέους ως προς το ΑΕΠ και μια ταχεία ανάπτυξη του λόγου την τελευταία χρόνια.
Ο Αμερικανός πρώην τραπεζίτης και μεταρρυθμιστής χρέους, Richard Vague, σε εξαιρετική μελέτη του για τις κρίσεις κατά τα τελευταία 150 χρόνια, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κρίσεις συμβαίνουν όταν:
1. Το ιδιωτικό χρέος υπερβαίνει κατά 1,5 φορά το ΑΕΠ και
2. Το επίπεδο αυξάνεται κατά περίπου 20% (δηλαδή από 140% έως 160%) σε περίοδο 5 ετών.
Οι ΗΠΑ βρισκόταν σε αυτή τη θέση το 2008, όπως και πολλές άλλες χώρες, οι οποίες είναι ακόμη σε κρίση (ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη) ή υποφέρουν από ανεξήγητα χαμηλή ανάπτυξη, έπειτα από μια προφανή ανάκαμψη (όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και ούτω καθεξής).
Χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων της BIS, εντοπίζονται 21 χώρες που πληρούν το πρώτο κριτήριο Vague, αλλά ο συντάκτης περιορίστηκε στις 16 χώρες που είχαν λόγο ιδιωτικού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ άνω του 175%.
Για να απλοποιηθεί περαιτέρω η ανάλυση, περιόρισε δε το δεύτερο κριτήριο σε χώρες όπου η αύξηση του ιδιωτικού χρέους πέρυσι ξεπέρασε το 10% του ΑΕΠ.
Αυτός ο συνδυασμός παρήγαγε την παρακάτω λίστα.
Πρώτον, το ιδιωτικό χρέος με τα στοιχεία του ΑΕΠ.
Οι χώρες με το ιδιωτικό χρέος/ΑΕΠ>175% και αύξηση του χρέους το 2015>10% του ΑΕΠ, ανάλογα με την ανάπτυξη του χρέους
Ο ρυθμός αύξησης των δεδομένων χρέους
Ξεκάθαρα η Κίνα και το Χονγκ Κονγκ ξεχωρίζουν.
Αλλά σε όλες αυτές τις χώρες, η πιστωτική επέκταση είναι μια πολύ σημαντική συνιστώσα της συνολικής ζήτησης και όταν επιβραδύνει οι οικονομίες τους θα βρεθούν στην ύφεση.
Τα επόμενα επτά διαγράμματα επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες που εμφανίζονται στο Σχήμα 1 για κάθε μία από αυτές τις επτά χώρες.
Το να υπολογίσει κανείς με ακρίβεια το πότε οι χώρες αυτές θα έχουν υφέσεις δεν είναι δυνατόν, διότι εξαρτάται από το πότε η προθυμία του ιδιωτικού τομέα να δανειστεί από τις τράπεζες (και η προθυμία του τραπεζικού τομέα να δανείσει) σταματά.
Αυτό μπορεί να καθυστερήσει μέσω κυβερνητικών μέτρων -όπως συνέβη στην Αυστραλία το 2008, μέσω μιας ισχυρής τόνωσης της κυβέρνησης, την επανεκκίνηση της στεγαστικής φούσκας με κρατική επιχορήγηση για τους αγοραστές πρώτης κατοικίας και την έκρηξη των επενδύσεων και των εξαγωγών που ξεκίνησε από το πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας της Κίνας.
Αλλά η ημέρα που σταματά η πιστωτική επέκταση δεν μπορεί να αναβληθεί επ' αόριστον.
Όταν φθάνει, αυτές οι χώρες, πολλές από τις οποίες φάνηκε ότι απέφυγαν τα χειρότερα της κρίσης το 2008, θα ενταχθούν στη μακρά λίστα των βαριά πληγωμένων οικονομιών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών