Όπως αναφέρει η τράπεζα, η ιδιωτική κατανάλωση δεν δύναται να υποστηρίξει την ανάκαμψη
Ως «θετική» κρίνει την προοπτική για την εξέλιξη επενδυτικής δαπάνης στην Ελλάδα η Alpha Bank, με αφορμή τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τα επιμέρους μεγάθη που συνθέτουν το ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 και τα στοιχεία του ΙΟΒΕ για την πορεία των δεικτών οικονομικού κλίματος.
Όπως αναφέρει στο εβδομαδιαίο οικονομικό της δελτίο η τράπεζα, από την άλλη πλευρά, η ιδιωτική κατανάλωση δεν δύναται να υποστηρίξει την ανάκαμψη, τουλάχιστον σε βραχύ χρονικό ορίζοντα (εξέλιξη που επιβεβαιώνεται και από την πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων), ως αποτέλεσμα της χαμηλής ροπής προς κατανάλωση των νοικοκυριών λόγω του αυξημένου φορολογικού βάρους και της αβεβαιότητας αναφορικά με τα μελλοντικά τους εισοδήματα.
Όσον αφορά στο τρίτο σκέλος του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος, σημειώνεται η εξασθένιση της συμβολής της εξαγωγικής δραστηριότητας στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 καθώς η μείωση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών υπερκέρασε την πτώση των εισαγωγών.
Ειδικότερα, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,9% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο 2016, ενώ αυξήθηκε κατά 0,2% σε τριμηνιαία βάση. Όπως αποτυπώνεται στο Γράφημα 2, οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 7,0% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 και συνέβαλαν θετικά στο ΑΕΠ κατά 0,8 εκατοστιαίες μονάδες. Τη μεγαλύτερη θετική συνεισφορά στο ΑΕΠ είχε επίσης, η συσσώρευση των αποθεμάτων (+1,2 εκατοστιαίες μονάδες), η οποία εξηγείται σε κάποιο βαθμό από την αύξηση της μεταποιητικής παραγωγής που παρατηρείται στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 (+4,3% σε ετήσια βάση) και την ταυτόχρονη πτώση του δείκτη κύκλου εργασιών στη μεταποίηση (-12,4%).
Σημειώνεται ότι οι επενδύσεις συνολικά έχουν συρρικνωθεί κατά την διάρκεια της κρίσεως και πλέον αποτελούν πολύ μικρό ποσοστό της οικονομικής δραστηριότητας. Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2 που παρουσιάζεται διαχρονικά η συμβολή των επιμέρους συνιστωσών του ΑΕΠ, οι επενδύσεις αποτελούσαν τον πλέον αρνητικό παράγοντα της εξελίξεώς του στην περίοδο 2011-2016. Η τελευταία φορά που υπήρξε ορατή αύξηση των επενδύσεων ήταν στο τέλος του 2014, η οποία ανεκόπη από το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (Γράφημα 2). Η αύξηση των επενδύσεων στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 αποδίδεται στην αύξηση των επενδύσεων εξαιρουμένων των κατοικιών, αφού οι τελευταίες συνεχίζουν να σημειώνουν μεγάλη μείωση (-23,5% σε ετήσια βάση). Ειδικότερα σημειώνεται η αύξηση επενδύσεων σε μεταφορικό εξοπλισμό και οπλικά συστήματα κατά 31,9% σε ετήσια βάση στο τρίμηνο αυτό.
Όσον αφορά στην ιδιωτική κατανάλωση, παρατηρείται επιτάχυνση της πτώσεως της καταναλωτικής δαπάνης κατά 1,7% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από -1,0% στο πρώτο τρίμηνο 2016 που συμβαδίζει με την έντονη πτωτική πορεία του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης (Q2 2016: -71,2, Q1 2016: -67,5). Επιπλέον, σημειώνεται η περαιτέρω επιδείνωση του δείκτη τον Αύγουστο στο -70,1, έναντι -69,2 τον Ιούλιο του 2016. Η περιορισμένη αύξηση της απασχολήσεως και η πτώση του αριθμού των ανέργων που οδηγεί σε μικρή υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας δεν είναι ικανή από μόνη της να ενισχύσει την κατανάλωση των νοικοκυριών.
Τέλος, αναφορικά με τον εξωτερικό τομέα, σημειώνεται η αρνητική συμβολή του στο ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 κατά 1,1 εκατοστιαίες μονάδες, λόγω μειώσεως των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 11,4% και των αντίστοιχων εισαγωγών κατά 7,1%. Η δυνατότητα ανακάμψεως των εξαγωγών αγαθών εμφανίζεται περιορισμένη εξαιτίας των δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων αλλά και της περαιτέρω συσσωρεύσεως των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου που παρατηρήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Αναμένονται, ωστόσο, θετικές προοπτικές στον τουρισμό για ακόμη μια χρονιά ως αποτέλεσμα της αυξήσεως των κρατήσεων τελευταίας στιγμής τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, οι οποίες επηρεάσθηκαν θετικά από την πτώση των αφίξεων τουριστών στη Τουρκία.
Η ενίσχυση του τουρισμού στο δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένεται να αντιστρέψει σε κάποιο βαθμό, την πτώση των εξαγωγών υπηρεσιών που σημειώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο (-26,5% σε ετήσια βάση), η οποία, ωστόσο, οφείλεται κυρίως στη μείωση των εξαγωγών πλοίων.
Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα
Συνεχίσθηκε τον Ιούλιο, αλλά με βραδύτερο ρυθμό, η μείωση της χρηματοδοτήσεως προς τον ιδιωτικό τομέα (Ιούλιος 2016: -1,6%, Ιούνιος 2016: -2,0%, Ιούλιος 2015: -1,9%).
Η μείωση των πιστοδοτήσεων κατά 1,6% τον Ιούλιο 2016 συνοδεύθηκε από σημαντικά αρνητική μηνιαία καθαρή ροή ύψους €638 εκατ. με αποτέλεσμα στο πρώτο επτάμηνο του 2016 να σχηματισθεί σωρευτική αρνητική ροή €1,6 δισ. στη συνολική χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα, έναντι μεγαλύτερης αρνητικής καθαρής ροής €2,5 δισ. στην ίδια περίοδο του 2015.
Σημειώνεται ότι στο τέλος Ιουλίου το 47% των υπολοίπων δανείων αφορούσε δάνεια σε επιχειρήσεις (€ 95 δισ.) και το 46% δάνεια σε νοικοκυριά (€ 93 δισ.), εκ των οποίων το 33% αποτελούσε στεγαστικά δάνεια και το 13% καταναλωτικά και λοιπά δάνεια.
Τη μεγαλύτερη η επιβράδυνση του αρνητικού ρυθμού των πιστώσεων παρουσίασαν οι επιχειρήσεις καθώς διαμορφώθηκε σε οριακά αρνητικό έδαφος στο -0,4%, σε ετήσια βάση, τον Ιούλιο 2016 (Ιούνιος: -1,0%, Μάιος 2016: -1,2%), έναντι μείωσης κατά -0,8% στον ίδιο μήνα του 2015.
Επίσης τον Ιούλιο 2016, από τους επιχειρηματικούς κλάδους, αύξηση, παρουσίασαν τα υπόλοιπα δανείων προς τον κλάδο του Εμπορίου (1,1%), τον Τουρισμό (+0,9%), τις Αποθηκεύσεις και Μεταφορές πλην της Ναυτιλίας (+0,7%), τον κλάδο Ενημέρωση και Επικοινωνία (+0,5%) και τον Κατασκευαστικό τομέα (+0,1%). Από τους λοιπούς κλάδους την μεγαλύτερη μείωση παρουσίασε ο κλάδος Ναυτιλίας (-5,2%) και ακολούθησε ο Αγροτικός Τομέας (-3,6%).
Αναφορικά με τα νοικοκυριά, τον Ιούλιο 2016, ο αρνητικός ρυθμός μείωσης των υπολοίπων δανείων υποχώρησε στο -2,8% (Ιούνιος:-3,0%). Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών προκύπτει ότι η ετήσια μείωση των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο -3,3% (Ιούνιος: -3,4%), ενώ επιβραδύνθηκε περαιτέρω και η καθοδική πορεία των υπολοίπων των καταναλωτικών δανείων (Ιούλιος 2016: -1,0%, Ιούνιος 2016: -1,5%).
Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα
Όσον αφορά στην εξέλιξη των καταθέσεων, από το τέλος του περασμένου έτους, παρατηρείται ολοένα και βραδύτερος ετήσιος ρυθμός μείωσης των ιδιωτικών καταθέσεων, καθώς οι έντονες εκροές καταθέσεων της περιόδου Οκτωβρίου 2014-Ιουνίου 2015 περιορίσθηκαν μετά την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών.
Ειδικότερα, σημειώνεται ότι ο ρυθμός μείωσης από 23,5% τον Δεκέμβριο του 2015, σε ετήσια βάση, περιορίσθηκε σταδιακά στο 6,3% τον Μάιο 2016, έλαβε θετικό πρόσημο τον Ιούνιο (+0,4%) και διαμορφώθηκε στο +1,4% τον Ιούλιο του 2016.
Επομένως το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων ανήλθε σε €122,6 δισ. τον Ιούλιο, από €122,7 δισ. στο τέλος Ιουνίου 2016 και €122,7 δισ. στο τέλος του Ιουλίου 2015. Από το παραπάνω υπόλοιπο το 83% αφορά καταθέσεις νοικοκυριών (€102 δισ.) και το 17% καταθέσεις επιχειρήσεων (€20,6 δισ.)
Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα σε μηνιαίες συναλλαγές μειώθηκαν κατά €165 εκατ. τον Ιούλιο από αύξηση κατά €1.040 εκατ. τον Ιούνιο του 2016. Η ως άνω μείωση των καταθέσεων των ιδιωτών του Ιουλίου, προήλθε από την μείωση των καταθέσεων των επιχειρήσεων (κατά €396 εκατ.), παρά την αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών (κατά €231 εκατ.).
Σε ετήσια βάση, στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση των καταθέσεων όψεως τον Ιούλιο του 2016 κατά 22,3%, και η μείωση των καταθέσεων προθεσμίας κατά 10,9%.
Σημειώνεται επίσης ότι έναντι του μεγίστου υπολοίπου καταθέσεων ιδιωτών των €237,8 δισ. του Σεπτεμβρίου του 2009, οι συνολικές ιδιωτικές καταθέσεις τον Ιούλιο 2016, ήτοι €122,6 δισ., ήταν μειωμένες κατά €115,2 δισ. Τέλος, το σύνολο των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα που περιλαμβάνει, εκτός των καταθέσεων των ιδιωτών, τις καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης και των κατοίκων εξωτερικού και τα repos διαμορφώθηκε σε €157,2 δισ. τον Ιούλιο 2016, έναντι €157,9 δισ. τον Ιουλίου του 2015.
Εξελίξεις στην Αγορά Κατοικιών
Η μείωση των τιμών των οικιστικών ακινήτων συνεχίσθηκε και στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 αλλά με βραδύτερο ρυθμό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν κατά 2,7% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από -4,7% στο πρώτο τρίμηνο και έναντι μεγαλύτερης μείωσης κατά 5,0% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2015. Επισημαίνεται ότι οι τιμές των διαμερισμάτων έχουν σωρευτικά μειωθεί κατά 41,4% από το 2008 μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2016.
Αναφορικά με την παλαιότητα των διαμερισμάτων, σημειώνεται ότι η μείωση των τιμών των διαμερισμάτων ήταν μεγαλύτερη στα νέα (μέχρι 5 έτη) διαμερίσματα κατά 3,3%, έναντι μείωσης κατά 2,3% στα παλαιά (άνω των 5 ετών). Σημειώνεται ότι και στις δύο κατηγορίες σημειώνεται σταδιακή αποκλιμάκωση του πτωτικού ρυθμού μεταβολής των τιμών.
Επιπλέον σχετικά με την εξέλιξη των τιμών των κατοικιών στις επιμέρους γεωγραφικές περιοχές παρατηρείται ότι: Στην Αθήνα κατεγράφη μικρότερη μείωση κατά 2,4% στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από 4,1% στο πρώτο τρίμηνο, έναντι αισθητά υψηλότερης μείωσης κατά 4,7% στο δεύτερο τρίμηνο του 2015. Στη Θεσσαλονίκη ο ρυθμός μείωσης των τιμών διαμερισμάτων αποκλιμακώθηκε επίσης αλλά είναι υψηλότερος σε σχέση με την Αθήνα καθώς διαμορφώθηκε σε -4,0%, έναντι -5,9% το πρώτο τρίμηνο του 2016 και - 5,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Τέλος, επιβράδυνση τις υποχώρησης τιμών παρατηρήθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 και στις άλλες μεγάλες πόλεις (2ο τρίμηνο 2016: -3,5%, 1ο τρίμηνο 2016: -5,2%), όπως και στις λοιπές περιοχές (2ο τρίμηνο 2016: -2,0%, 1ο τρίμηνο 2016: -5,0%).
Η πτωτική τάση των τιμών των κατοικιών εκτιμάται ότι θα συνεχισθεί και τα επόμενα τρίμηνα, καθώς η ανάκαμψη των τιμών των οικιστικών ακινήτων συνδέεται με την εξέλιξη του διαθεσίμου εισοδήματος
των νοικοκυριών, τις προσδοκίες των επενδυτών, τη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, την ολοκλήρωση του έργου του κτηματολογίου, τη διαμόρφωση ενός σταθερού φορολογικού θεσμικού πλαισίου, καθώς και τη ζήτηση ακινήτων από το εξωτερικό.
Παγκόσμια οικονομία
Στον απόηχο του διήμερου συμποσίου της Fed στο Jackson Hole του Γουαϊόμινγκ, οι επενδυτές προσπαθούν να ερμηνεύσουν την ομιλία της προέδρου της Fed Janet Yellen προκειμένου να προσδιορίσουν χρονικά την επόμενη αύξηση του βασικού επιτοκίου της ομοσπονδιακής τραπέζης.
Η ομιλία της προέδρου της Fed μας οδηγεί στην εκτίμηση ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο, εφόσον διαπιστωθεί από τα στοιχεία της αγοράς εργασίας για τον Αύγουστο, που θα δημοσιοποιηθούν στο τέλος της τρέχουσας εβδομάδας, ότι διατηρείται το ευνοϊκό κλίμα που έχει εδραιωθεί το τελευταίο διάστημα. Η εκτίμηση ενισχύεται από την άποψη που εξέφρασε η επικεφαλής της ομοσπονδιακής τραπέζης στο συμπόσιο του Γουαϊόμινγκ, ότι η σταθερή επίδοση της αγοράς εργασίας και οι προβλέψεις για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό ευνοούν μια επιτοκιακή κίνηση.
Ωστόσο το βασικό μήνυμα που οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπάθησαν να περάσουν στη διήμερη συνάντηση τους δεν ήταν μόνο το ποτέ θα σημειωθεί η επόμενη άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ, αλλά ότι είναι πλέον η κατάλληλη στιγμή που η νομισματική πολιτική θα πρέπει να αξιολογηθεί, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν απαιτούνται νέα μέτρα ενίσχυσης της και φυσικά να προσδιορισθούν. Η χρησιμότητα λήψης νέων μέτρων θα είναι ουσιαστική στην περίπτωση εκδήλωσης μιας νέας οικονομικής ύφεσης.
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε διαδικασία "χαμηλής πτήσης", καθώς η ταχύτητα μεγέθυνσης της είναι μετρίου ρυθμού ενώ πληθωρισμός και βασικά επιτόκια διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα. Η Σύνοδος των χωρών μελών του G-20 στην Κίνα στις 4-5 Σεπτεμβρίου, ενδεχομένως να αποτελέσει την ευκαιρία όπου οι πολιτικοί θα προσπαθήσουν να δώσουν το στίγμα εμπλοκής της δημοσιονομικής πολιτικής στην αναπτυξιακή διαδικασία.
Είναι σαφές ότι η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών αποτελεί πλέον μια πολύ συνθέτη διαδικασία η οποία χαρακτηρίζεται από το δυναμικό του χαρακτήρα της. Η νομισματική πολιτική και το μονοδιάστατο στοιχείο που μας είχε συνηθίσει στο παρελθόν δεν έχει διάρκεια και ισχύ στην τρέχουσα συγκυρία. Εκτιμάται ότι ακαδημαϊκά δημιουργείται ένα νέο επιστημονικό πεδίο το οποίο εμπλουτίζεται μέσω μιας διαδικασίας trial and error.
Οι φορείς χάραξης νομισματικής πολιτικής βρίσκονται σε διαδικασία αναζήτησης νέων αποτελεσματικών εργαλείων που θα προστεθούν στην εργαλειοθήκη τους. Ήδη στις ΗΠΑ έχει αρχίσει να συζητείται η αύξηση του στόχου για τον πληθωρισμό, τα αρνητικά επιτόκια και οι αγορές εταιρικών περιουσιακών στοιχείων, χωρίς όμως να σχολιάζονται αρνητικά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και είχαν ως αποτέλεσμα να διογκώσουν τον ισολογισμό της Fed στα $4,5 τρισ. Άλλωστε παρόμοια προγράμματα ακολουθούνται από άλλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο και θα ήταν άκομψο να επισημανθεί αδυναμία της αποτελεσματικότητας τους. Ενδεχομένως νέα πρόσθετα προϊόντα που θα θελήσουν να υιοθετήσουν οι κεντρικές τράπεζες να προσκρούσουν στις αντοχές των πολιτικών φορέων.
Βρισκόμαστε ήδη σε μια συγκυρία όπου ο διογκωμένος ισολογισμός μίας κεντρικής τράπεζας είναι κάτι υπαρκτό και δεν θα εξαλειφθεί πολύ εύκολα, ιδίως αν το οικονομικό κλίμα δεν βελτιωθεί στο εγγύς μέλλον.
ΗΠΑ
ΑΕΠ
Το ΑΕΠ (δεύτερη μέτρηση) αυξήθηκε κατά 1,1% σε ετήσια βάση, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από αύξηση 0,8% στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, η συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι σημαντικά αυξημένη (2,94 ποσοστιαίες μονάδες) σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (1,11 πμ) αλλά και με το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (1,94 πμ). Επίσης, αυξημένη είναι η συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ σε 0,10 πμ στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 από 0,01 πμ στο πρώτο τρίμηνο του 2016 και -0,08 στο δεύτερο τρίμηνο του 2015. Στον αντίποδα βρίσκεται η εξέλιξη των ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες από το τέταρτο τρίμηνο του 2015 βρίσκονται σε πτωτική πορεία, συμβάλλοντας αρνητικά στην εξέλιξη του ΑΕΠ (δεύτερο τρίμηνο του 2016: -1,67 πμ). Η υποχώρηση των ιδιωτικών επενδύσεων οφείλεται εν μέρει στην αποεπένδυση που παρατηρείται στον κλάδο της ενέργειας, εξαιτίας των χαμηλών τιμών ενέργειας για παρατεταμένη περίοδο. Αναφορικά με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σε ετήσια βάση και σε πραγματικές τιμές, αυξήθηκε κατά 2,3% στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης 2,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Παράλληλα, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, η αποταμίευση ως ποσοστό του διαθέσιμου προσωπικού εισοδήματος μειώθηκε στο 5,7%, έναντι 6,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2016.
Αγορά κατοικίας
Οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών μειώθηκαν τον Ιούλιο στις 5,4 εκατ., σε ετησιοποιημένη βάση. Σε μηναία βάση η μείωση ανέρχεται σε 3,2%, ενώ σε ετήσια ισούται με 1,6%. Επιπλέον, σε ετήσια βάση, τον Ιούλιο η μέση τιμή πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκε κατά 3,6% (μη εποχικά διορθωμένη στοιχεία), ενώ οι διαθέσιμες προς πώληση κατοικίες μειώθηκαν κατά 5,8%, ενισχύοντας την ανοδική τάση των τιμών πώλησης. Οι προοπτικές για την αγορά κατοικιών είναι θετικές, στηριζόμενες στις βελτιούμενες συνθήκες στην αγορά εργασίας, οι οποίες μεταφράζονται σε αύξηση των μισθών και της απασχόλησης και στη διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Σημειώνεται ότι η αγορά υφιστάμενων κατοικιών συνιστά το 90% της αγοράς κατοικίας και ως εκ τούτου, τα ανωτέρω θετικά στοιχεία προοιωνίζουν τη διατήρηση των βελτιωμένων συνθηκών στην αγορά κατοικίας το 2016.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller, οι τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών συνέχισαν την ανοδική τους πορεία για 16ο μήνα τον Ιούνιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στη συρρίκνωση του αποθέματος κατοικιών προς πώληση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα νοικοκυριά επωφελούνται από τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων και τις βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Σημειώνεται ότι η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή των τιμών διαμορφώνεται στο 5,1%, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο του πληθωρισμού.
Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan αυξήθηκε οριακά στις 90,4 μονάδες τον Αύγουστο, έναντι 90,0 μονάδων τον Ιούλιο. Η οριακή άνοδος προήλθε από την αύξηση του υποδείκτη που αποτυπώνει τις θετικές προσδοκίες των νοικοκυριών για τους επόμενους 12 μήνες αναφορικά με τα προσωπικά τους εισοδήματα και την πορεία της εγχώριας οικονομίας (Αύγουστος: 80,3 μονάδες, Ιούλιος: 77,8 μονάδες). Εν τούτοις, αβεβαιότητα για τις προοπτικές της οικονομίας προκαλείται από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η καταναλωτική δαπάνη θα αυξηθεί κατά 2,6% έως και τα μέσα του 2017.
Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ)
Πιστωτική επέκταση
H προσφορά χρήματος (M3) στη ΖτΕ μειώθηκε τον Ιούλιο στο 4,8% (ετήσια μεταβολή), από 5,0% τον Ιούνιο. Επιπλέον, ο ρυθμός αύξησης της νομισματικής βάσης (Μ1) επιβραδύνθηκε περαιτέρω και διαμορφώθηκε στο 8,4% τον Ιούλιο, από 8,7% τον Ιούνιο. Αναλυτικότερα, τον Ιούλιο η συνολική χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα μειώθηκε κατά 1,4%, έναντι 1,5% τον Ιούνιο. Αναφορικά με τα επιμέρους στοιχεία των δανείων, τον Ιούλιο: α) Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις παρέμεινε αμετάβλητος στο 1,3%. β) Ο ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά σημείωσε άνοδο 2,0% από 1,9% τον Ιούνιο. Όσον αφορά τα επιμέρους στοιχεία της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά, σημειώνεται ότι η καταναλωτική πίστη κατέγραψε περαιτέρω επιβράδυνση (Ιούλιος: 3,3%, Ιούνιος: 3,5%), ωστόσο ενισχύθηκε ο ρυθμός αύξησης της στεγαστικής πίστης (Ιούλιος: 2,3%, Ιούνιος: 2,1%). γ) Τέλος, οι πιστώσεις προς ασφαλιστικές εταιρίες και συνταξιοδοτικά ταμεία, υποχώρησαν, ωστόσο μετριάσθηκε ο ρυθμός συρρίκνωσής τους (Ιούλιος: -16,1%, Ιούνιος: -23,6%).
Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI)
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESI) υποχώρησε στις 103,5 μονάδες τον Αύγουστο, από 104,5 μονάδες τον Ιούλιο. Αναλυτικότερα, οι επιμέρους δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών για τις υπηρεσίες, το λιανικό εμπόριο και τη βιομηχανία, καθώς και ο υποδείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης μειώθηκαν ενώ αυξήθηκε ο υποδείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών για τον κατασκευαστικό κλάδο. Παρά την υποχώρησή του, το επίπεδο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης εξακολουθεί να προοιωνίζει τη διατήρηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Γερμανία
ΑΕΠ
Το ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο 0,4%, σε τριμηνιαία βάση, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης 0,7% στο πρώτο τρίμηνο (διορθωμένα στοιχεία). Όσον αφορά, τα επιμέρους στοιχεία του ΑΕΠ, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 έναντι του πρώτου, αύξηση κατέγραψε η συμβολή των καθαρών εξαγωγών, ως αποτέλεσμα της μείωσης των εισαγωγών. Αντιθέτως, μειώθηκε ο ρυθμός μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης και του σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, όπως και η συμβολή τους στην αύξηση του ΑΕΠ. Σε ετήσια βάση, η αύξηση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 1,8% στο δεύτερο τρίμηνο, έναντι 1,9% στο πρώτο τρίμηνο. Η απασχόληση και οι καθαρές αποδοχές των εργαζομένων ήσαν αυξημένες κατά 1,2% και 3,7%, αντίστοιχα.
Δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK
Ο δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών για το προσεχές δωδεκάμηνο μειώθηκε οριακά, στις 10,0 μονάδες τον Αύγουστο από 10,1 μονάδες τον Ιούλιο. Τα νοικοκυριά προσδοκούν ότι η οικονομία της Γερμανίας θα αναπτυχθεί με ικανοποιητικό ρυθμό τους επόμενους δώδεκα μήνες. Επιπλέον, ο δείκτης που αποτυπώνει τις προσδοκίες των καταναλωτών για τα εισοδήματά τους, αυξήθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στο υψηλότερο επίπεδο από την ενοποίηση της Γερμανίας, βασισμένος στο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο απασχόλησης, τις αυξανόμενες αμοιβές και τον χαμηλό πληθωρισμό. Ομοίως, αυξήθηκε η ροπή προς κατανάλωση, διαμορφούμενη σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Συνεπώς, η διάθεση των καταναλωτών για κατανάλωση δείχνει να μην επηρεάζεται από το Brexit και τις τρομοκρατικές ενέργειες. Τα στοιχεία της έρευνας οδηγούν στην εκτίμηση ότι η καταναλωτική δαπάνη θα εξακολουθήσει να είναι σημαντικός αναπτυξιακός πυλώνας. Συγκεκριμένα, η καταναλωτική δαπάνη, σε σταθερές τιμές, αναμένεται να αυξηθεί περί το 2,0% το 2016 από αύξηση 1,9% το 2015.
Δείκτης οικονομικού κλίματος Ifo
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος Ifo υποχώρησε στις 106,2 μονάδες τον Αύγουστο από 108,3 μονάδες τον Ιούλιο. Η υποχώρηση του δείκτη προήλθε από τη μείωση όλων των επιμέρους δεικτών για τους κλάδους της οικονομίας (μεταποίηση, κατασκευαστικός κλάδος, χονδρικό και λιανικό εμπόριο). Επιπλέον, μείωση σημείωσαν οι δείκτες που αποτυπώνουν την εκτίμηση των επιχειρηματιών αναφορικά με την οικονομική συγκυρία στη Γερμανία και τις επιχειρηματικές προσδοκίες για τους επόμενους έξι μήνες.
Ισοτιμίες
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 23.8.2016 μειώθηκαν. Οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο για δέκατη τέταρτη εβδομάδα.
Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 23.8.2016, μειώθηκαν κατά 15.850 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -76.658 συμβόλαια από -92.508 την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την τετάρτη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από τις 21 Ιουνίου.
Ευρώ
Το ευρώ, εμφανίζει τάση εξασθένισης στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ΗΠΑ. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 31 Αυγούστου διαμορφωνόταν περί τα 1,1145 USD/EUR από 1,1342 USD/EUR που ήταν στις 23 Αυγούστου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 2,6% έναντι του δολαρίου. Το δολάριο, ωστόσο εμφανίζεται αδύναμο και αναφορικά με το σταθμισμένο δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετρεί την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικά απώλειες από την αρχή του έτους κατά 2,7%.
Ελβετικό φράγκο
Το ευρώ, εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0966 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει απώλειες από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου 0,7%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 515,59 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 26 Αυγούστου από 514,12 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα που έληξε στις 19 Αυγούστου.
Στερλίνα
Μικτή η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 31 Αυγούστου, καταγράφει απώλειες έναντι του δολαρίου-ΗΠΑ (1,3134 USD/GBP) και κέρδη έναντι του ευρώ (0,8518 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 15,1%, έναντι του ευρώ και 10,9% έναντι του δολαρίου.
Θετικά επιδρούν στην στερλίνα η βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης και η άνοδος των τιμών των κατοικιών σε ετήσια βάση τον Αύγουστο κατά 5,6% έναντι αύξησης 5,2% τον Ιούλιο, καθώς ήλθαν να προστεθούν σε μια σειρά ενδείξεων που υποδηλώνουν ότι η οικονομία συμπεριφέρεται αρκετά ικανοποιητικά, μετά το δημοψήφισμα για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι επενδυτές όπως υποδεικνύει το ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) διατηρούν μια επιφυλακτική στάση, καθώς στις 31 Αυγούστου το πενταετούς διάρκειας ασφάλιστρο διαμορφωνόταν στα 36,2 bps από 34,8 bps που ήταν στις 24 Αυγούστου και 21,4 bps στην αρχή του έτους.
Αγορές ομολόγων – Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ
Το επενδυτικό ενδιαφέρον περιορισμένο, ενόψει της ανακοινώσεως (2 Σεπτεμβρίου) των στοιχείων για την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ, καθώς ενδεχόμενη βελτίωση τους μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο των επιτοκίων της Fed τον Σεπτέμβριο, αλλά και λόγω της σχετικά υψηλής προσφοράς στην πρωτογενή αγορά. Πιέσεις καταγράφονται στους τίτλους του Ισπανικού δημοσίου, εν αναμονή του αποτελέσματος της ψήφου εμπιστοσύνης στο προτεινόμενο κεντροδεξιό σχηματισμό.
Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι τις 26 Αυγούστου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα €990,807 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα €12,9 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας € 849 εκ. και πωλήσεις ABS αξίας € 99 εκ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ προέβη σε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας € 1.504 εκ.
Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 2026 στις 31 Αυγούστου διαμορφωνόταν μεταξύ 70,72-71,37 ήτοι απόδοση 8,07%-8,19%. Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις 8.7.2015 υψηλό αποδόσεως 19,27%.
Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) ανήλθε στις 820 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, υποχώρησε στο -0,08%. Η 10ετία της Πορτογαλίας στις 31 Αυγούστου εμφάνιζε απόδοση 3,05%, της Ισπανίας 0,97% και της Ιταλίας 1,12%. Η διαφορά απόδοσης του 10ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση, στις 313 μ.β. ενώ του 10ετούς ιταλικού ομολόγου στις 120 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,584% στις 31.8.2016. Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα €29 δισ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη διαμορφώνεται στα € 24 δισ. Ειδικότερα, το Ιταλικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω των υφιστάμενων εκδόσεων ΒΤΡ 06/2021 στις 30 Αυγούστου, περί τα € 6,25-7,75 δισ., μέσω της εκδόσεως 12/26 € 2,5-3,0 δισ. και μέσω της εκδόσεως CCTeu 07/23 περί τα € 1,25-1,75 δισ. Επιπλέον, το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω της υφιστάμενης έκδοσης ΒΚΟ 2018 στις 31 Αυγούστου, περί τα € 4 δισ. Το Γαλλικό δημόσιο μέσω υφιστάμενων εκδόσεων ΟΑΤ την 1η Σεπτεμβρίου περί τα € 8-9 δισ. ενώ την ίδια ημέρα το Ισπανικό δημόσιο θα δημοπρατήσει ομόλογα αξίας € 4-5 δισ.
www.bankingnews.gr
Όπως αναφέρει στο εβδομαδιαίο οικονομικό της δελτίο η τράπεζα, από την άλλη πλευρά, η ιδιωτική κατανάλωση δεν δύναται να υποστηρίξει την ανάκαμψη, τουλάχιστον σε βραχύ χρονικό ορίζοντα (εξέλιξη που επιβεβαιώνεται και από την πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων), ως αποτέλεσμα της χαμηλής ροπής προς κατανάλωση των νοικοκυριών λόγω του αυξημένου φορολογικού βάρους και της αβεβαιότητας αναφορικά με τα μελλοντικά τους εισοδήματα.
Όσον αφορά στο τρίτο σκέλος του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος, σημειώνεται η εξασθένιση της συμβολής της εξαγωγικής δραστηριότητας στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 καθώς η μείωση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών υπερκέρασε την πτώση των εισαγωγών.
Ειδικότερα, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,9% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο 2016, ενώ αυξήθηκε κατά 0,2% σε τριμηνιαία βάση. Όπως αποτυπώνεται στο Γράφημα 2, οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 7,0% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 και συνέβαλαν θετικά στο ΑΕΠ κατά 0,8 εκατοστιαίες μονάδες. Τη μεγαλύτερη θετική συνεισφορά στο ΑΕΠ είχε επίσης, η συσσώρευση των αποθεμάτων (+1,2 εκατοστιαίες μονάδες), η οποία εξηγείται σε κάποιο βαθμό από την αύξηση της μεταποιητικής παραγωγής που παρατηρείται στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 (+4,3% σε ετήσια βάση) και την ταυτόχρονη πτώση του δείκτη κύκλου εργασιών στη μεταποίηση (-12,4%).
Σημειώνεται ότι οι επενδύσεις συνολικά έχουν συρρικνωθεί κατά την διάρκεια της κρίσεως και πλέον αποτελούν πολύ μικρό ποσοστό της οικονομικής δραστηριότητας. Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2 που παρουσιάζεται διαχρονικά η συμβολή των επιμέρους συνιστωσών του ΑΕΠ, οι επενδύσεις αποτελούσαν τον πλέον αρνητικό παράγοντα της εξελίξεώς του στην περίοδο 2011-2016. Η τελευταία φορά που υπήρξε ορατή αύξηση των επενδύσεων ήταν στο τέλος του 2014, η οποία ανεκόπη από το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (Γράφημα 2). Η αύξηση των επενδύσεων στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 αποδίδεται στην αύξηση των επενδύσεων εξαιρουμένων των κατοικιών, αφού οι τελευταίες συνεχίζουν να σημειώνουν μεγάλη μείωση (-23,5% σε ετήσια βάση). Ειδικότερα σημειώνεται η αύξηση επενδύσεων σε μεταφορικό εξοπλισμό και οπλικά συστήματα κατά 31,9% σε ετήσια βάση στο τρίμηνο αυτό.
Όσον αφορά στην ιδιωτική κατανάλωση, παρατηρείται επιτάχυνση της πτώσεως της καταναλωτικής δαπάνης κατά 1,7% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από -1,0% στο πρώτο τρίμηνο 2016 που συμβαδίζει με την έντονη πτωτική πορεία του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης (Q2 2016: -71,2, Q1 2016: -67,5). Επιπλέον, σημειώνεται η περαιτέρω επιδείνωση του δείκτη τον Αύγουστο στο -70,1, έναντι -69,2 τον Ιούλιο του 2016. Η περιορισμένη αύξηση της απασχολήσεως και η πτώση του αριθμού των ανέργων που οδηγεί σε μικρή υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας δεν είναι ικανή από μόνη της να ενισχύσει την κατανάλωση των νοικοκυριών.
Τέλος, αναφορικά με τον εξωτερικό τομέα, σημειώνεται η αρνητική συμβολή του στο ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 κατά 1,1 εκατοστιαίες μονάδες, λόγω μειώσεως των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 11,4% και των αντίστοιχων εισαγωγών κατά 7,1%. Η δυνατότητα ανακάμψεως των εξαγωγών αγαθών εμφανίζεται περιορισμένη εξαιτίας των δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων αλλά και της περαιτέρω συσσωρεύσεως των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου που παρατηρήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Αναμένονται, ωστόσο, θετικές προοπτικές στον τουρισμό για ακόμη μια χρονιά ως αποτέλεσμα της αυξήσεως των κρατήσεων τελευταίας στιγμής τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, οι οποίες επηρεάσθηκαν θετικά από την πτώση των αφίξεων τουριστών στη Τουρκία.
Η ενίσχυση του τουρισμού στο δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένεται να αντιστρέψει σε κάποιο βαθμό, την πτώση των εξαγωγών υπηρεσιών που σημειώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο (-26,5% σε ετήσια βάση), η οποία, ωστόσο, οφείλεται κυρίως στη μείωση των εξαγωγών πλοίων.
Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα
Συνεχίσθηκε τον Ιούλιο, αλλά με βραδύτερο ρυθμό, η μείωση της χρηματοδοτήσεως προς τον ιδιωτικό τομέα (Ιούλιος 2016: -1,6%, Ιούνιος 2016: -2,0%, Ιούλιος 2015: -1,9%).
Η μείωση των πιστοδοτήσεων κατά 1,6% τον Ιούλιο 2016 συνοδεύθηκε από σημαντικά αρνητική μηνιαία καθαρή ροή ύψους €638 εκατ. με αποτέλεσμα στο πρώτο επτάμηνο του 2016 να σχηματισθεί σωρευτική αρνητική ροή €1,6 δισ. στη συνολική χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα, έναντι μεγαλύτερης αρνητικής καθαρής ροής €2,5 δισ. στην ίδια περίοδο του 2015.
Σημειώνεται ότι στο τέλος Ιουλίου το 47% των υπολοίπων δανείων αφορούσε δάνεια σε επιχειρήσεις (€ 95 δισ.) και το 46% δάνεια σε νοικοκυριά (€ 93 δισ.), εκ των οποίων το 33% αποτελούσε στεγαστικά δάνεια και το 13% καταναλωτικά και λοιπά δάνεια.
Τη μεγαλύτερη η επιβράδυνση του αρνητικού ρυθμού των πιστώσεων παρουσίασαν οι επιχειρήσεις καθώς διαμορφώθηκε σε οριακά αρνητικό έδαφος στο -0,4%, σε ετήσια βάση, τον Ιούλιο 2016 (Ιούνιος: -1,0%, Μάιος 2016: -1,2%), έναντι μείωσης κατά -0,8% στον ίδιο μήνα του 2015.
Επίσης τον Ιούλιο 2016, από τους επιχειρηματικούς κλάδους, αύξηση, παρουσίασαν τα υπόλοιπα δανείων προς τον κλάδο του Εμπορίου (1,1%), τον Τουρισμό (+0,9%), τις Αποθηκεύσεις και Μεταφορές πλην της Ναυτιλίας (+0,7%), τον κλάδο Ενημέρωση και Επικοινωνία (+0,5%) και τον Κατασκευαστικό τομέα (+0,1%). Από τους λοιπούς κλάδους την μεγαλύτερη μείωση παρουσίασε ο κλάδος Ναυτιλίας (-5,2%) και ακολούθησε ο Αγροτικός Τομέας (-3,6%).
Αναφορικά με τα νοικοκυριά, τον Ιούλιο 2016, ο αρνητικός ρυθμός μείωσης των υπολοίπων δανείων υποχώρησε στο -2,8% (Ιούνιος:-3,0%). Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών προκύπτει ότι η ετήσια μείωση των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε τον Ιούλιο στο -3,3% (Ιούνιος: -3,4%), ενώ επιβραδύνθηκε περαιτέρω και η καθοδική πορεία των υπολοίπων των καταναλωτικών δανείων (Ιούλιος 2016: -1,0%, Ιούνιος 2016: -1,5%).
Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα
Όσον αφορά στην εξέλιξη των καταθέσεων, από το τέλος του περασμένου έτους, παρατηρείται ολοένα και βραδύτερος ετήσιος ρυθμός μείωσης των ιδιωτικών καταθέσεων, καθώς οι έντονες εκροές καταθέσεων της περιόδου Οκτωβρίου 2014-Ιουνίου 2015 περιορίσθηκαν μετά την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών.
Ειδικότερα, σημειώνεται ότι ο ρυθμός μείωσης από 23,5% τον Δεκέμβριο του 2015, σε ετήσια βάση, περιορίσθηκε σταδιακά στο 6,3% τον Μάιο 2016, έλαβε θετικό πρόσημο τον Ιούνιο (+0,4%) και διαμορφώθηκε στο +1,4% τον Ιούλιο του 2016.
Επομένως το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων ανήλθε σε €122,6 δισ. τον Ιούλιο, από €122,7 δισ. στο τέλος Ιουνίου 2016 και €122,7 δισ. στο τέλος του Ιουλίου 2015. Από το παραπάνω υπόλοιπο το 83% αφορά καταθέσεις νοικοκυριών (€102 δισ.) και το 17% καταθέσεις επιχειρήσεων (€20,6 δισ.)
Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα σε μηνιαίες συναλλαγές μειώθηκαν κατά €165 εκατ. τον Ιούλιο από αύξηση κατά €1.040 εκατ. τον Ιούνιο του 2016. Η ως άνω μείωση των καταθέσεων των ιδιωτών του Ιουλίου, προήλθε από την μείωση των καταθέσεων των επιχειρήσεων (κατά €396 εκατ.), παρά την αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών (κατά €231 εκατ.).
Σε ετήσια βάση, στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα, επισημαίνεται η σημαντική αύξηση των καταθέσεων όψεως τον Ιούλιο του 2016 κατά 22,3%, και η μείωση των καταθέσεων προθεσμίας κατά 10,9%.
Σημειώνεται επίσης ότι έναντι του μεγίστου υπολοίπου καταθέσεων ιδιωτών των €237,8 δισ. του Σεπτεμβρίου του 2009, οι συνολικές ιδιωτικές καταθέσεις τον Ιούλιο 2016, ήτοι €122,6 δισ., ήταν μειωμένες κατά €115,2 δισ. Τέλος, το σύνολο των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα που περιλαμβάνει, εκτός των καταθέσεων των ιδιωτών, τις καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης και των κατοίκων εξωτερικού και τα repos διαμορφώθηκε σε €157,2 δισ. τον Ιούλιο 2016, έναντι €157,9 δισ. τον Ιουλίου του 2015.
Εξελίξεις στην Αγορά Κατοικιών
Η μείωση των τιμών των οικιστικών ακινήτων συνεχίσθηκε και στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 αλλά με βραδύτερο ρυθμό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν κατά 2,7% σε ετήσια βάση στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από -4,7% στο πρώτο τρίμηνο και έναντι μεγαλύτερης μείωσης κατά 5,0% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2015. Επισημαίνεται ότι οι τιμές των διαμερισμάτων έχουν σωρευτικά μειωθεί κατά 41,4% από το 2008 μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2016.
Αναφορικά με την παλαιότητα των διαμερισμάτων, σημειώνεται ότι η μείωση των τιμών των διαμερισμάτων ήταν μεγαλύτερη στα νέα (μέχρι 5 έτη) διαμερίσματα κατά 3,3%, έναντι μείωσης κατά 2,3% στα παλαιά (άνω των 5 ετών). Σημειώνεται ότι και στις δύο κατηγορίες σημειώνεται σταδιακή αποκλιμάκωση του πτωτικού ρυθμού μεταβολής των τιμών.
Επιπλέον σχετικά με την εξέλιξη των τιμών των κατοικιών στις επιμέρους γεωγραφικές περιοχές παρατηρείται ότι: Στην Αθήνα κατεγράφη μικρότερη μείωση κατά 2,4% στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από 4,1% στο πρώτο τρίμηνο, έναντι αισθητά υψηλότερης μείωσης κατά 4,7% στο δεύτερο τρίμηνο του 2015. Στη Θεσσαλονίκη ο ρυθμός μείωσης των τιμών διαμερισμάτων αποκλιμακώθηκε επίσης αλλά είναι υψηλότερος σε σχέση με την Αθήνα καθώς διαμορφώθηκε σε -4,0%, έναντι -5,9% το πρώτο τρίμηνο του 2016 και - 5,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Τέλος, επιβράδυνση τις υποχώρησης τιμών παρατηρήθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 και στις άλλες μεγάλες πόλεις (2ο τρίμηνο 2016: -3,5%, 1ο τρίμηνο 2016: -5,2%), όπως και στις λοιπές περιοχές (2ο τρίμηνο 2016: -2,0%, 1ο τρίμηνο 2016: -5,0%).
Η πτωτική τάση των τιμών των κατοικιών εκτιμάται ότι θα συνεχισθεί και τα επόμενα τρίμηνα, καθώς η ανάκαμψη των τιμών των οικιστικών ακινήτων συνδέεται με την εξέλιξη του διαθεσίμου εισοδήματος
των νοικοκυριών, τις προσδοκίες των επενδυτών, τη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, την ολοκλήρωση του έργου του κτηματολογίου, τη διαμόρφωση ενός σταθερού φορολογικού θεσμικού πλαισίου, καθώς και τη ζήτηση ακινήτων από το εξωτερικό.
Παγκόσμια οικονομία
Στον απόηχο του διήμερου συμποσίου της Fed στο Jackson Hole του Γουαϊόμινγκ, οι επενδυτές προσπαθούν να ερμηνεύσουν την ομιλία της προέδρου της Fed Janet Yellen προκειμένου να προσδιορίσουν χρονικά την επόμενη αύξηση του βασικού επιτοκίου της ομοσπονδιακής τραπέζης.
Η ομιλία της προέδρου της Fed μας οδηγεί στην εκτίμηση ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο, εφόσον διαπιστωθεί από τα στοιχεία της αγοράς εργασίας για τον Αύγουστο, που θα δημοσιοποιηθούν στο τέλος της τρέχουσας εβδομάδας, ότι διατηρείται το ευνοϊκό κλίμα που έχει εδραιωθεί το τελευταίο διάστημα. Η εκτίμηση ενισχύεται από την άποψη που εξέφρασε η επικεφαλής της ομοσπονδιακής τραπέζης στο συμπόσιο του Γουαϊόμινγκ, ότι η σταθερή επίδοση της αγοράς εργασίας και οι προβλέψεις για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό ευνοούν μια επιτοκιακή κίνηση.
Ωστόσο το βασικό μήνυμα που οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπάθησαν να περάσουν στη διήμερη συνάντηση τους δεν ήταν μόνο το ποτέ θα σημειωθεί η επόμενη άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ, αλλά ότι είναι πλέον η κατάλληλη στιγμή που η νομισματική πολιτική θα πρέπει να αξιολογηθεί, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν απαιτούνται νέα μέτρα ενίσχυσης της και φυσικά να προσδιορισθούν. Η χρησιμότητα λήψης νέων μέτρων θα είναι ουσιαστική στην περίπτωση εκδήλωσης μιας νέας οικονομικής ύφεσης.
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε διαδικασία "χαμηλής πτήσης", καθώς η ταχύτητα μεγέθυνσης της είναι μετρίου ρυθμού ενώ πληθωρισμός και βασικά επιτόκια διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα. Η Σύνοδος των χωρών μελών του G-20 στην Κίνα στις 4-5 Σεπτεμβρίου, ενδεχομένως να αποτελέσει την ευκαιρία όπου οι πολιτικοί θα προσπαθήσουν να δώσουν το στίγμα εμπλοκής της δημοσιονομικής πολιτικής στην αναπτυξιακή διαδικασία.
Είναι σαφές ότι η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών αποτελεί πλέον μια πολύ συνθέτη διαδικασία η οποία χαρακτηρίζεται από το δυναμικό του χαρακτήρα της. Η νομισματική πολιτική και το μονοδιάστατο στοιχείο που μας είχε συνηθίσει στο παρελθόν δεν έχει διάρκεια και ισχύ στην τρέχουσα συγκυρία. Εκτιμάται ότι ακαδημαϊκά δημιουργείται ένα νέο επιστημονικό πεδίο το οποίο εμπλουτίζεται μέσω μιας διαδικασίας trial and error.
Οι φορείς χάραξης νομισματικής πολιτικής βρίσκονται σε διαδικασία αναζήτησης νέων αποτελεσματικών εργαλείων που θα προστεθούν στην εργαλειοθήκη τους. Ήδη στις ΗΠΑ έχει αρχίσει να συζητείται η αύξηση του στόχου για τον πληθωρισμό, τα αρνητικά επιτόκια και οι αγορές εταιρικών περιουσιακών στοιχείων, χωρίς όμως να σχολιάζονται αρνητικά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και είχαν ως αποτέλεσμα να διογκώσουν τον ισολογισμό της Fed στα $4,5 τρισ. Άλλωστε παρόμοια προγράμματα ακολουθούνται από άλλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο και θα ήταν άκομψο να επισημανθεί αδυναμία της αποτελεσματικότητας τους. Ενδεχομένως νέα πρόσθετα προϊόντα που θα θελήσουν να υιοθετήσουν οι κεντρικές τράπεζες να προσκρούσουν στις αντοχές των πολιτικών φορέων.
Βρισκόμαστε ήδη σε μια συγκυρία όπου ο διογκωμένος ισολογισμός μίας κεντρικής τράπεζας είναι κάτι υπαρκτό και δεν θα εξαλειφθεί πολύ εύκολα, ιδίως αν το οικονομικό κλίμα δεν βελτιωθεί στο εγγύς μέλλον.
ΗΠΑ
ΑΕΠ
Το ΑΕΠ (δεύτερη μέτρηση) αυξήθηκε κατά 1,1% σε ετήσια βάση, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, από αύξηση 0,8% στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, η συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι σημαντικά αυξημένη (2,94 ποσοστιαίες μονάδες) σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (1,11 πμ) αλλά και με το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (1,94 πμ). Επίσης, αυξημένη είναι η συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ σε 0,10 πμ στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 από 0,01 πμ στο πρώτο τρίμηνο του 2016 και -0,08 στο δεύτερο τρίμηνο του 2015. Στον αντίποδα βρίσκεται η εξέλιξη των ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες από το τέταρτο τρίμηνο του 2015 βρίσκονται σε πτωτική πορεία, συμβάλλοντας αρνητικά στην εξέλιξη του ΑΕΠ (δεύτερο τρίμηνο του 2016: -1,67 πμ). Η υποχώρηση των ιδιωτικών επενδύσεων οφείλεται εν μέρει στην αποεπένδυση που παρατηρείται στον κλάδο της ενέργειας, εξαιτίας των χαμηλών τιμών ενέργειας για παρατεταμένη περίοδο. Αναφορικά με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σε ετήσια βάση και σε πραγματικές τιμές, αυξήθηκε κατά 2,3% στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης 2,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Παράλληλα, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, η αποταμίευση ως ποσοστό του διαθέσιμου προσωπικού εισοδήματος μειώθηκε στο 5,7%, έναντι 6,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2016.
Αγορά κατοικίας
Οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών μειώθηκαν τον Ιούλιο στις 5,4 εκατ., σε ετησιοποιημένη βάση. Σε μηναία βάση η μείωση ανέρχεται σε 3,2%, ενώ σε ετήσια ισούται με 1,6%. Επιπλέον, σε ετήσια βάση, τον Ιούλιο η μέση τιμή πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκε κατά 3,6% (μη εποχικά διορθωμένη στοιχεία), ενώ οι διαθέσιμες προς πώληση κατοικίες μειώθηκαν κατά 5,8%, ενισχύοντας την ανοδική τάση των τιμών πώλησης. Οι προοπτικές για την αγορά κατοικιών είναι θετικές, στηριζόμενες στις βελτιούμενες συνθήκες στην αγορά εργασίας, οι οποίες μεταφράζονται σε αύξηση των μισθών και της απασχόλησης και στη διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Σημειώνεται ότι η αγορά υφιστάμενων κατοικιών συνιστά το 90% της αγοράς κατοικίας και ως εκ τούτου, τα ανωτέρω θετικά στοιχεία προοιωνίζουν τη διατήρηση των βελτιωμένων συνθηκών στην αγορά κατοικίας το 2016.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller, οι τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών συνέχισαν την ανοδική τους πορεία για 16ο μήνα τον Ιούνιο. Αυτό οφείλεται κυρίως στη συρρίκνωση του αποθέματος κατοικιών προς πώληση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα νοικοκυριά επωφελούνται από τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων και τις βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Σημειώνεται ότι η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή των τιμών διαμορφώνεται στο 5,1%, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο του πληθωρισμού.
Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan αυξήθηκε οριακά στις 90,4 μονάδες τον Αύγουστο, έναντι 90,0 μονάδων τον Ιούλιο. Η οριακή άνοδος προήλθε από την αύξηση του υποδείκτη που αποτυπώνει τις θετικές προσδοκίες των νοικοκυριών για τους επόμενους 12 μήνες αναφορικά με τα προσωπικά τους εισοδήματα και την πορεία της εγχώριας οικονομίας (Αύγουστος: 80,3 μονάδες, Ιούλιος: 77,8 μονάδες). Εν τούτοις, αβεβαιότητα για τις προοπτικές της οικονομίας προκαλείται από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η καταναλωτική δαπάνη θα αυξηθεί κατά 2,6% έως και τα μέσα του 2017.
Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ)
Πιστωτική επέκταση
H προσφορά χρήματος (M3) στη ΖτΕ μειώθηκε τον Ιούλιο στο 4,8% (ετήσια μεταβολή), από 5,0% τον Ιούνιο. Επιπλέον, ο ρυθμός αύξησης της νομισματικής βάσης (Μ1) επιβραδύνθηκε περαιτέρω και διαμορφώθηκε στο 8,4% τον Ιούλιο, από 8,7% τον Ιούνιο. Αναλυτικότερα, τον Ιούλιο η συνολική χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα μειώθηκε κατά 1,4%, έναντι 1,5% τον Ιούνιο. Αναφορικά με τα επιμέρους στοιχεία των δανείων, τον Ιούλιο: α) Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις παρέμεινε αμετάβλητος στο 1,3%. β) Ο ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά σημείωσε άνοδο 2,0% από 1,9% τον Ιούνιο. Όσον αφορά τα επιμέρους στοιχεία της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά, σημειώνεται ότι η καταναλωτική πίστη κατέγραψε περαιτέρω επιβράδυνση (Ιούλιος: 3,3%, Ιούνιος: 3,5%), ωστόσο ενισχύθηκε ο ρυθμός αύξησης της στεγαστικής πίστης (Ιούλιος: 2,3%, Ιούνιος: 2,1%). γ) Τέλος, οι πιστώσεις προς ασφαλιστικές εταιρίες και συνταξιοδοτικά ταμεία, υποχώρησαν, ωστόσο μετριάσθηκε ο ρυθμός συρρίκνωσής τους (Ιούλιος: -16,1%, Ιούνιος: -23,6%).
Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI)
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESI) υποχώρησε στις 103,5 μονάδες τον Αύγουστο, από 104,5 μονάδες τον Ιούλιο. Αναλυτικότερα, οι επιμέρους δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών για τις υπηρεσίες, το λιανικό εμπόριο και τη βιομηχανία, καθώς και ο υποδείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης μειώθηκαν ενώ αυξήθηκε ο υποδείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών για τον κατασκευαστικό κλάδο. Παρά την υποχώρησή του, το επίπεδο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης εξακολουθεί να προοιωνίζει τη διατήρηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Γερμανία
ΑΕΠ
Το ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο 0,4%, σε τριμηνιαία βάση, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης 0,7% στο πρώτο τρίμηνο (διορθωμένα στοιχεία). Όσον αφορά, τα επιμέρους στοιχεία του ΑΕΠ, στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 έναντι του πρώτου, αύξηση κατέγραψε η συμβολή των καθαρών εξαγωγών, ως αποτέλεσμα της μείωσης των εισαγωγών. Αντιθέτως, μειώθηκε ο ρυθμός μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης και του σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, όπως και η συμβολή τους στην αύξηση του ΑΕΠ. Σε ετήσια βάση, η αύξηση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 1,8% στο δεύτερο τρίμηνο, έναντι 1,9% στο πρώτο τρίμηνο. Η απασχόληση και οι καθαρές αποδοχές των εργαζομένων ήσαν αυξημένες κατά 1,2% και 3,7%, αντίστοιχα.
Δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK
Ο δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών για το προσεχές δωδεκάμηνο μειώθηκε οριακά, στις 10,0 μονάδες τον Αύγουστο από 10,1 μονάδες τον Ιούλιο. Τα νοικοκυριά προσδοκούν ότι η οικονομία της Γερμανίας θα αναπτυχθεί με ικανοποιητικό ρυθμό τους επόμενους δώδεκα μήνες. Επιπλέον, ο δείκτης που αποτυπώνει τις προσδοκίες των καταναλωτών για τα εισοδήματά τους, αυξήθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στο υψηλότερο επίπεδο από την ενοποίηση της Γερμανίας, βασισμένος στο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο απασχόλησης, τις αυξανόμενες αμοιβές και τον χαμηλό πληθωρισμό. Ομοίως, αυξήθηκε η ροπή προς κατανάλωση, διαμορφούμενη σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Συνεπώς, η διάθεση των καταναλωτών για κατανάλωση δείχνει να μην επηρεάζεται από το Brexit και τις τρομοκρατικές ενέργειες. Τα στοιχεία της έρευνας οδηγούν στην εκτίμηση ότι η καταναλωτική δαπάνη θα εξακολουθήσει να είναι σημαντικός αναπτυξιακός πυλώνας. Συγκεκριμένα, η καταναλωτική δαπάνη, σε σταθερές τιμές, αναμένεται να αυξηθεί περί το 2,0% το 2016 από αύξηση 1,9% το 2015.
Δείκτης οικονομικού κλίματος Ifo
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος Ifo υποχώρησε στις 106,2 μονάδες τον Αύγουστο από 108,3 μονάδες τον Ιούλιο. Η υποχώρηση του δείκτη προήλθε από τη μείωση όλων των επιμέρους δεικτών για τους κλάδους της οικονομίας (μεταποίηση, κατασκευαστικός κλάδος, χονδρικό και λιανικό εμπόριο). Επιπλέον, μείωση σημείωσαν οι δείκτες που αποτυπώνουν την εκτίμηση των επιχειρηματιών αναφορικά με την οικονομική συγκυρία στη Γερμανία και τις επιχειρηματικές προσδοκίες για τους επόμενους έξι μήνες.
Ισοτιμίες
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 23.8.2016 μειώθηκαν. Οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο για δέκατη τέταρτη εβδομάδα.
Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 23.8.2016, μειώθηκαν κατά 15.850 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -76.658 συμβόλαια από -92.508 την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την τετάρτη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από τις 21 Ιουνίου.
Ευρώ
Το ευρώ, εμφανίζει τάση εξασθένισης στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ΗΠΑ. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 31 Αυγούστου διαμορφωνόταν περί τα 1,1145 USD/EUR από 1,1342 USD/EUR που ήταν στις 23 Αυγούστου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 2,6% έναντι του δολαρίου. Το δολάριο, ωστόσο εμφανίζεται αδύναμο και αναφορικά με το σταθμισμένο δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετρεί την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικά απώλειες από την αρχή του έτους κατά 2,7%.
Ελβετικό φράγκο
Το ευρώ, εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0966 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει απώλειες από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου 0,7%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 515,59 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 26 Αυγούστου από 514,12 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα που έληξε στις 19 Αυγούστου.
Στερλίνα
Μικτή η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 31 Αυγούστου, καταγράφει απώλειες έναντι του δολαρίου-ΗΠΑ (1,3134 USD/GBP) και κέρδη έναντι του ευρώ (0,8518 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 15,1%, έναντι του ευρώ και 10,9% έναντι του δολαρίου.
Θετικά επιδρούν στην στερλίνα η βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης και η άνοδος των τιμών των κατοικιών σε ετήσια βάση τον Αύγουστο κατά 5,6% έναντι αύξησης 5,2% τον Ιούλιο, καθώς ήλθαν να προστεθούν σε μια σειρά ενδείξεων που υποδηλώνουν ότι η οικονομία συμπεριφέρεται αρκετά ικανοποιητικά, μετά το δημοψήφισμα για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι επενδυτές όπως υποδεικνύει το ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) διατηρούν μια επιφυλακτική στάση, καθώς στις 31 Αυγούστου το πενταετούς διάρκειας ασφάλιστρο διαμορφωνόταν στα 36,2 bps από 34,8 bps που ήταν στις 24 Αυγούστου και 21,4 bps στην αρχή του έτους.
Αγορές ομολόγων – Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ
Το επενδυτικό ενδιαφέρον περιορισμένο, ενόψει της ανακοινώσεως (2 Σεπτεμβρίου) των στοιχείων για την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ, καθώς ενδεχόμενη βελτίωση τους μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο των επιτοκίων της Fed τον Σεπτέμβριο, αλλά και λόγω της σχετικά υψηλής προσφοράς στην πρωτογενή αγορά. Πιέσεις καταγράφονται στους τίτλους του Ισπανικού δημοσίου, εν αναμονή του αποτελέσματος της ψήφου εμπιστοσύνης στο προτεινόμενο κεντροδεξιό σχηματισμό.
Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι τις 26 Αυγούστου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα €990,807 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα €12,9 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας € 849 εκ. και πωλήσεις ABS αξίας € 99 εκ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ προέβη σε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας € 1.504 εκ.
Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 2026 στις 31 Αυγούστου διαμορφωνόταν μεταξύ 70,72-71,37 ήτοι απόδοση 8,07%-8,19%. Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις 8.7.2015 υψηλό αποδόσεως 19,27%.
Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) ανήλθε στις 820 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, υποχώρησε στο -0,08%. Η 10ετία της Πορτογαλίας στις 31 Αυγούστου εμφάνιζε απόδοση 3,05%, της Ισπανίας 0,97% και της Ιταλίας 1,12%. Η διαφορά απόδοσης του 10ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση, στις 313 μ.β. ενώ του 10ετούς ιταλικού ομολόγου στις 120 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,584% στις 31.8.2016. Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα €29 δισ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη διαμορφώνεται στα € 24 δισ. Ειδικότερα, το Ιταλικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω των υφιστάμενων εκδόσεων ΒΤΡ 06/2021 στις 30 Αυγούστου, περί τα € 6,25-7,75 δισ., μέσω της εκδόσεως 12/26 € 2,5-3,0 δισ. και μέσω της εκδόσεως CCTeu 07/23 περί τα € 1,25-1,75 δισ. Επιπλέον, το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω της υφιστάμενης έκδοσης ΒΚΟ 2018 στις 31 Αυγούστου, περί τα € 4 δισ. Το Γαλλικό δημόσιο μέσω υφιστάμενων εκδόσεων ΟΑΤ την 1η Σεπτεμβρίου περί τα € 8-9 δισ. ενώ την ίδια ημέρα το Ισπανικό δημόσιο θα δημοπρατήσει ομόλογα αξίας € 4-5 δισ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών