Η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα προϋποθέτει και τη μετάθεση του βάρους της δημοσιονομικής προσαρμογής από το σκέλος των φόρων στην πλευρά των δαπανών
Η ενίσχυση των επενδύσεων συνιστά αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2017 δεδομένης της υποτονικής καταναλωτικής δαπάνης που οφείλεται στη συμπίεση του διαθεσίμου εισοδήματος, ως συνέπεια των αυξημένων φορολογικών συντελεστών και ασφαλιστικών εισφορών και τη φθίνουσα πορεία του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Τα παραπάνω σημειώνει η Alpha Bank, στο «Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων».
Επισημαίνεται ότι, η επενδυτική δαπάνη μειώθηκε στα χρόνια της ύφεσης από 27,3% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2007 σε μόλις 12% το τρίτο τρίμηνο του 2016.
Τα τελευταία χρόνια οι επενδύσεις υπολείπονται των αποσβέσεων με αποτέλεσμα ο καθαρός σχηματισμός παγίου κεφαλαίου να είναι αρνητικός.
Η τράπεζα σημειώνει πως οι βασικοί μοχλοί για την ανάπτυξη των επενδύσεων στην επόμενη διετία είναι οι εξής:
Πρώτον, η επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα μπορούσε να διαμορφώσει τις συνθήκες για την υλοποίηση πρόσθετων συναφών επενδυτικών σχεδίων και να σηματοδοτήσει την προσήλωση στην εφαρμογή του προγράμματος.
Το 2017 έχουν προϋπολογισθεί έσοδα της τάξεως των €2,6 δισ., έναντι €500 εκατ. το 2016 και €3,4 δισ. συνολικά στην περίοδο 2011-2016.
Δεύτερον, η αξιοποίηση των διαθεσίμων κεφαλαίων για τη χώρα μέσω της αυξήσεως της απορροφητικότητας των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Το 2016 συνεχίστηκε η απορρόφηση των κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία και εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει σημαντικά τον ετήσιο στόχο των €2,3 δισ. που είχε τεθεί.
Σημειώνεται ότι συνολικά για την προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2014-2020 προβλέπονται διαθέσιμα κεφάλαια της τάξεως €26 δισ. (20% εθνικοί πόροι και 80% πόροι διαρθρωτικών επενδυτικών ταμείων της Ε.Ε.) που θα κατευθυνθούν επί το πλείστον σε δράσεις σχετικά με υποδομές και περιβάλλον, ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα, ανάπτυξη ανθρωπίνου δυναμικού και αγροτική ανάπτυξη.
Τρίτον, η αναδιάρθρωση και εξυγίανση των επιχειρήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μπορεί να προσελκύσει σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό.
Τέταρτον, ο δραστικός περιορισμός της αβεβαιότητας σχετικά με τη δεύτερη αξιολόγηση και τη γενικότερη πορεία του τρίτου ελληνικού προγράμματος διάσωσης που αποτελεί αναγκαία συνθήκη και αδήριτη ανάγκη σε μία περίοδο που η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού και οι διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη συνθέτουν έναν ιδιαίτερα ευμετάβλητο διεθνή περίγυρο.
Πέμπτον, η αξιοποίηση των ευκαιριών που ενδεχομένως να προκύψουν μετά τις διαφαινόμενες αλλαγές που επιφέρουν στο διεθνές εμπόριο και στις ροές των άμεσων ξένων επενδύσεων, η διαδικασία υλοποίησης της απόφασης για το Brexit και η ενίσχυση του προστατευτισμού μετά την εκλογή του νέου προέδρου στις ΗΠΑ.
Η εμπειρική έρευνα διεθνώς έχει προσδιορίσει μία σειρά παραγόντων που προσελκύουν τις άμεσες ξένες επενδύσεις.
Οι παράγοντες που αναφέρονται μεταξύ άλλων είναι το ύψος του φορολογικού συντελεστή επί των επιχειρηματικών κερδών, καθώς και το μέγεθος της τοπικής αγοράς, η δυνατότητα που προσφέρει η χώρα υποδοχής για πρόσβαση σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές, η γλωσσική ομοιογένεια, η γειτνίαση με τη χώρα προέλευσης, το επίπεδο ειδίκευσης και εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού, και τέλος, το κόστος εργασίας αλλά και το συνολικό κόστος παραγωγής.
Επίσης είναι καθοριστικής σημασίας η εξομάλυνση και σταδιακή άρση ορισμένων αποτρεπτικών παραγόντων στην προσέλκυση επενδύσεων, όπως η γραφειοκρατία στο δημόσιο τομέα, η πολιτική αβεβαιότητα, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση κ.α..
Ο μέσος όρος των άμεσων ξένων επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ στην περίοδο 2009-2015 για την Ελλάδα διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο (0,7%), έναντι των υπολοίπων χωρών που παρουσιάζονται στο Γράφημα.
Παρατηρείται μεγάλη προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στην Κύπρο και την Ιρλανδία κατά την περίοδο αυτή, χώρες που ακολουθούσαν και αυτές προγράμματα προσαρμογής.
Οι δύο αυτές χώρες διαθέτουν ένα περιβάλλον πιο φιλικό προς την επιχειρηματικότητα και κατά πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, 12,5% το 2016.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο αυτές χώρες έχουν καταφέρει να εξέλθουν από την ύφεση μέσω σημαντικής αύξησης των επενδύσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν υπερδιπλάσιες σε σχέση με τη χώρα μας καθαρές ξένες επενδύσεις κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Επιπλέον, ο φορολογικός συντελεστής επί των κερδών των επιχειρήσεων στην Ελλάδα το 2016 είναι ιδιαίτερα αυξημένος φθάνοντας το 29%, ενώ παράλληλα η θέση της χώρας υποχωρεί σημαντικά και με βάση το δεύτερο κριτήριο προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων, το μέγεθος της τοπικής αγοράς, καθώς συρρικνώνεται στα χρόνια αυτά ολοένα και περισσότερο το ύψος του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Συγκρίνοντας τις επιλεγμένες χώρες την περίοδο 2009 και 2016, η Ελλάδα διαθέτει πλέον το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μετά την Βουλγαρία.
όσο και σε όρους διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας μέσω των ρυθμιστικών παρεμβάσεων και της απελευθέρωσης των αγορών κατά την τελευταία επταετία.
Με βάση τους επιμέρους δείκτες, βελτιώθηκε η επίδοση της χώρας ως προς
(ι) τον αριθμό των διαδικασιών που απαιτούνται για την έναρξη της επιχείρησης (από 15 το 2009 σε 5 το 2016),
(ιι) τον αριθμό των ημερών που χρειάζονται (από 19 ημέρες το 2009 σε 13 το 2016),
(ιιι) το κόστος ως ποσοστό του κατά κεφαλήν εισοδήματος που απαιτείται (από 10,9% το 2009 σε 2,2% το 2016 και
(ιv) το ελάχιστο κεφάλαιο ως ποσοστό του κατά κεφαλήν εισοδήματος που καταβάλλεται για την έναρξη της επιχείρησης (από 21,4% το 2009 σε 0,0% το 2016).
Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα
Τα παραπάνω σημειώνει η Alpha Bank, στο «Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων».
Επισημαίνεται ότι, η επενδυτική δαπάνη μειώθηκε στα χρόνια της ύφεσης από 27,3% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2007 σε μόλις 12% το τρίτο τρίμηνο του 2016.
Τα τελευταία χρόνια οι επενδύσεις υπολείπονται των αποσβέσεων με αποτέλεσμα ο καθαρός σχηματισμός παγίου κεφαλαίου να είναι αρνητικός.
Η τράπεζα σημειώνει πως οι βασικοί μοχλοί για την ανάπτυξη των επενδύσεων στην επόμενη διετία είναι οι εξής:
Πρώτον, η επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα μπορούσε να διαμορφώσει τις συνθήκες για την υλοποίηση πρόσθετων συναφών επενδυτικών σχεδίων και να σηματοδοτήσει την προσήλωση στην εφαρμογή του προγράμματος.
Το 2017 έχουν προϋπολογισθεί έσοδα της τάξεως των €2,6 δισ., έναντι €500 εκατ. το 2016 και €3,4 δισ. συνολικά στην περίοδο 2011-2016.
Δεύτερον, η αξιοποίηση των διαθεσίμων κεφαλαίων για τη χώρα μέσω της αυξήσεως της απορροφητικότητας των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Το 2016 συνεχίστηκε η απορρόφηση των κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία και εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει σημαντικά τον ετήσιο στόχο των €2,3 δισ. που είχε τεθεί.
Σημειώνεται ότι συνολικά για την προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2014-2020 προβλέπονται διαθέσιμα κεφάλαια της τάξεως €26 δισ. (20% εθνικοί πόροι και 80% πόροι διαρθρωτικών επενδυτικών ταμείων της Ε.Ε.) που θα κατευθυνθούν επί το πλείστον σε δράσεις σχετικά με υποδομές και περιβάλλον, ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα, ανάπτυξη ανθρωπίνου δυναμικού και αγροτική ανάπτυξη.
Τρίτον, η αναδιάρθρωση και εξυγίανση των επιχειρήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μπορεί να προσελκύσει σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό.
Τέταρτον, ο δραστικός περιορισμός της αβεβαιότητας σχετικά με τη δεύτερη αξιολόγηση και τη γενικότερη πορεία του τρίτου ελληνικού προγράμματος διάσωσης που αποτελεί αναγκαία συνθήκη και αδήριτη ανάγκη σε μία περίοδο που η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού και οι διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη συνθέτουν έναν ιδιαίτερα ευμετάβλητο διεθνή περίγυρο.
Πέμπτον, η αξιοποίηση των ευκαιριών που ενδεχομένως να προκύψουν μετά τις διαφαινόμενες αλλαγές που επιφέρουν στο διεθνές εμπόριο και στις ροές των άμεσων ξένων επενδύσεων, η διαδικασία υλοποίησης της απόφασης για το Brexit και η ενίσχυση του προστατευτισμού μετά την εκλογή του νέου προέδρου στις ΗΠΑ.
Η εμπειρική έρευνα διεθνώς έχει προσδιορίσει μία σειρά παραγόντων που προσελκύουν τις άμεσες ξένες επενδύσεις.
Οι παράγοντες που αναφέρονται μεταξύ άλλων είναι το ύψος του φορολογικού συντελεστή επί των επιχειρηματικών κερδών, καθώς και το μέγεθος της τοπικής αγοράς, η δυνατότητα που προσφέρει η χώρα υποδοχής για πρόσβαση σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές, η γλωσσική ομοιογένεια, η γειτνίαση με τη χώρα προέλευσης, το επίπεδο ειδίκευσης και εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού, και τέλος, το κόστος εργασίας αλλά και το συνολικό κόστος παραγωγής.
Επίσης είναι καθοριστικής σημασίας η εξομάλυνση και σταδιακή άρση ορισμένων αποτρεπτικών παραγόντων στην προσέλκυση επενδύσεων, όπως η γραφειοκρατία στο δημόσιο τομέα, η πολιτική αβεβαιότητα, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση κ.α..
Ο μέσος όρος των άμεσων ξένων επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ στην περίοδο 2009-2015 για την Ελλάδα διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο (0,7%), έναντι των υπολοίπων χωρών που παρουσιάζονται στο Γράφημα.
Παρατηρείται μεγάλη προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στην Κύπρο και την Ιρλανδία κατά την περίοδο αυτή, χώρες που ακολουθούσαν και αυτές προγράμματα προσαρμογής.
Οι δύο αυτές χώρες διαθέτουν ένα περιβάλλον πιο φιλικό προς την επιχειρηματικότητα και κατά πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, 12,5% το 2016.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο αυτές χώρες έχουν καταφέρει να εξέλθουν από την ύφεση μέσω σημαντικής αύξησης των επενδύσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν υπερδιπλάσιες σε σχέση με τη χώρα μας καθαρές ξένες επενδύσεις κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Επιπλέον, ο φορολογικός συντελεστής επί των κερδών των επιχειρήσεων στην Ελλάδα το 2016 είναι ιδιαίτερα αυξημένος φθάνοντας το 29%, ενώ παράλληλα η θέση της χώρας υποχωρεί σημαντικά και με βάση το δεύτερο κριτήριο προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων, το μέγεθος της τοπικής αγοράς, καθώς συρρικνώνεται στα χρόνια αυτά ολοένα και περισσότερο το ύψος του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Συγκρίνοντας τις επιλεγμένες χώρες την περίοδο 2009 και 2016, η Ελλάδα διαθέτει πλέον το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μετά την Βουλγαρία.
όσο και σε όρους διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας μέσω των ρυθμιστικών παρεμβάσεων και της απελευθέρωσης των αγορών κατά την τελευταία επταετία.
Με βάση τους επιμέρους δείκτες, βελτιώθηκε η επίδοση της χώρας ως προς
(ι) τον αριθμό των διαδικασιών που απαιτούνται για την έναρξη της επιχείρησης (από 15 το 2009 σε 5 το 2016),
(ιι) τον αριθμό των ημερών που χρειάζονται (από 19 ημέρες το 2009 σε 13 το 2016),
(ιιι) το κόστος ως ποσοστό του κατά κεφαλήν εισοδήματος που απαιτείται (από 10,9% το 2009 σε 2,2% το 2016 και
(ιv) το ελάχιστο κεφάλαιο ως ποσοστό του κατά κεφαλήν εισοδήματος που καταβάλλεται για την έναρξη της επιχείρησης (από 21,4% το 2009 σε 0,0% το 2016).
Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα
Ο ρυθμός μείωσης της χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα επιδεινώθηκε οριακά τον Δεκέμβριο του 2016 σε σχέση με τον Νοέμβριο και διαμορφώθηκε σε -1,5%, από -1,3% τον προηγούμενο μήνα.
Ειδικότερα, η χρηματοδότηση προς επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε €198,2 δισ. τον Δεκέμβριο 2016, και συνοδεύθηκε, από αρνητική μηνιαία καθαρή ροή ύψους €29 εκατ.
Ως προς τη διάρθρωση του υπολοίπου δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα, σημειώνεται ότι το 49,0% των υπολοίπων δανείων αφορούσε δάνεια σε επιχειρήσεις (€94,6 δισ.), το 44,0% δάνεια σε νοικοκυριά (€87,5 δισ.), και το υπόλοιπο 7% δάνεια σε ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις.
Οι πιστώσεις προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητες σε ετήσια βάση, τον Δεκέμβριο 2016, έναντι αύξησης μόλις 0,5% τον προηγούμενο μήνα.
Σχετικά με τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον Δεκέμβριο του 2016, σε ετήσια βάση, τα υπόλοιπα δανείων παρουσίασαν αύξηση προς όλους σχεδόν τους κλάδους πλην της βιομηχανίας, της Ναυτιλίας, και των κατασκευών.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση των νοικοκυριών, κατά τον Δεκέμβριο του 2016, ο ρυθμός μείωσης των υπολοίπων των δανείων παρέμεινε σταθερός στο 2,8%. Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών προκύπτει οριακή επιδείνωση της μείωσης των στεγαστικών δανείων τον Δεκέμβριο σε 3,5%, έναντι -3,4% τον Νοέμβριο και των καταναλωτικών δανείων από -0,7% τον Νοέμβριο σε -0,8% τον Δεκέμβριο 2016.
Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα
Οι ιδιωτικές καταθέσεις το 2016 διαμορφώθηκαν σε €121.383 εκατ. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, από το Δεκέμβριο του 2016, στα στοιχεία των καταθέσεων δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων λόγω αναταξινόμησής του από το χρηματοπιστωτικό τομέα στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών διαμορφώθηκαν σε €100.772 εκατ. και αποτελούσαν το 83% του συνόλου των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, ενώ των επιχειρήσεων διαμορφώθηκαν σε €20.611 εκατ.
Τέλος, το σύνολο των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα που περιλαμβάνει εκτός από τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα και εκείνες της γενικής κυβέρνησης και των κατοίκων εξωτερικού ανήλθε, το Δεκέμβριο του 2016, σε €157,460 εκατ. σημειώνοντας οριακή μείωση κατά 0,2%, σε ετήσια βάση.
Τα διαγράμματα της έκθεσης:
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, η χρηματοδότηση προς επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε €198,2 δισ. τον Δεκέμβριο 2016, και συνοδεύθηκε, από αρνητική μηνιαία καθαρή ροή ύψους €29 εκατ.
Ως προς τη διάρθρωση του υπολοίπου δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα, σημειώνεται ότι το 49,0% των υπολοίπων δανείων αφορούσε δάνεια σε επιχειρήσεις (€94,6 δισ.), το 44,0% δάνεια σε νοικοκυριά (€87,5 δισ.), και το υπόλοιπο 7% δάνεια σε ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις.
Οι πιστώσεις προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητες σε ετήσια βάση, τον Δεκέμβριο 2016, έναντι αύξησης μόλις 0,5% τον προηγούμενο μήνα.
Σχετικά με τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον Δεκέμβριο του 2016, σε ετήσια βάση, τα υπόλοιπα δανείων παρουσίασαν αύξηση προς όλους σχεδόν τους κλάδους πλην της βιομηχανίας, της Ναυτιλίας, και των κατασκευών.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση των νοικοκυριών, κατά τον Δεκέμβριο του 2016, ο ρυθμός μείωσης των υπολοίπων των δανείων παρέμεινε σταθερός στο 2,8%. Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών προκύπτει οριακή επιδείνωση της μείωσης των στεγαστικών δανείων τον Δεκέμβριο σε 3,5%, έναντι -3,4% τον Νοέμβριο και των καταναλωτικών δανείων από -0,7% τον Νοέμβριο σε -0,8% τον Δεκέμβριο 2016.
Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα
Οι ιδιωτικές καταθέσεις το 2016 διαμορφώθηκαν σε €121.383 εκατ. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, από το Δεκέμβριο του 2016, στα στοιχεία των καταθέσεων δεν περιλαμβάνονται τα στοιχεία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων λόγω αναταξινόμησής του από το χρηματοπιστωτικό τομέα στον τομέα της Γενικής Κυβέρνησης.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών διαμορφώθηκαν σε €100.772 εκατ. και αποτελούσαν το 83% του συνόλου των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, ενώ των επιχειρήσεων διαμορφώθηκαν σε €20.611 εκατ.
Τέλος, το σύνολο των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα που περιλαμβάνει εκτός από τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα και εκείνες της γενικής κυβέρνησης και των κατοίκων εξωτερικού ανήλθε, το Δεκέμβριο του 2016, σε €157,460 εκατ. σημειώνοντας οριακή μείωση κατά 0,2%, σε ετήσια βάση.
Τα διαγράμματα της έκθεσης:
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών