Οι ψηφοφόροι απομακρύνονται από τα άκρα και επιστρέφουν στο κέντρο
Για απογοήτευση των ψηφοφόρων από τις συνταγές και τις υποσχέσεις της λαϊκιστικής αριστεράς κάνει λόγο ο επικεφαλής επενδύσεων της Credit Suisse, Michael Strobaek.
Ο ίδιος σε άρθρο του στο CNBC, φέρνει ως παράδειγμα τις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας, όπου οι ψηφοφόροι έχουν απογοητευτεί από τις συνταγές της Αριστεράς και πλέον αναζητούν πολιτικούς που προσφέρουν πραγματικές λύσεις στα πολύπλοκα προβλήματα της καθημερινότητας.
Παράλληλα, ο Strobaek επισημαίνει ότι η άνοδος του αριστερού και δεξιού λαϊκισμού παγκοσμίως είναι πολύ πιο περιορισμένη από ό,τι πιστεύουν κάποιοι και ότι οι ψηφοφόροι έχουν αρχίσει φεύγουν από τα άκρα και να επιστρέφουν στο κέντρο.
«Τα πολιτικά πρότυπα στα οποία κατευθυνόμαστε είναι περισσότερο πιθανό να είναι διάφορες μορφές -περισσότερο ή λιγότερο- φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας» επισημαίνει ο ίδιος.
Η άνοδος του λαϊκισμού
Σύμφωνα λοιπόν με τον Strobaek, τα πρόσφατα αποτελέσματα των εκλογών υποδηλώνουν ότι ο δεξιός και αριστερός λαϊκισμός μπορεί να είναι πιο περιορισμένος από ό,τι φοβόνταν κάποιοι και ότι η «συνετή μέση» επαναβεβαιώνεται στην πολιτική.
Οι πολιτικοί κίνδυνοι για τις χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να υποχωρούν, αλλά οι ελπίδες για ένα κύμα ελευθέρων μεταρρυθμίσεων είναι πιθανό να είναι άστοχες.
Το 1989, καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε, ο Francis Fukuyama δημοσίευσε το συχνά δοκίμιο (και αργότερα το βιβλίο του) κηρύσσοντας το «τέλος της ιστορίας» ή, όπως προέβλεπε πιο ρητά, την «άθλια νίκη του οικονομικού και πολιτικού φιλελευθερισμού».
Η επόμενη δεκαετία φάνηκε να επιβεβαιώνει τη διατριβή του, καθώς η Ανατολική Ευρώπη και η Ρωσία μεταφέρθηκαν ειρηνικά προς τη δυτική δημοκρατία, η Κίνα εισήλθε στο σύστημα ελευθέρων συναλλαγών, η ελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις και η αδέσμευτη παγκοσμιοποίηση φαινόταν να αποτελεί μια ασταμάτητη δύναμη.
Οι υπερβολές της οικονομικής ανάπτυξης κατέληξαν στη βαθύτατη οικονομική κρίση και ύφεση της περιόδου μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση έφτασε κοντά στην κατάρρευση και στην αποσύνθεση.
Εν τω μεταξύ, η διαφωτισμένη φιλελεύθερη δημοκρατία στη Ρωσία και την Κεντρική Ευρώπη αμφισβητήθηκε από διάφορες δυνάμεις, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις εντός της ΕΕ και με τον μεγάλο γείτονά της προς την Ανατολή.
Θυμωμένες κοινωνίες
Τελικά, το κύμα των προσφύγων που προέκυψε από τους πολέμους στη Ρωσία και το Αφγανιστάν αλλά και η δυστυχία σε κομμάτια της Αφρικής αύξησαν τις πολιτικές εντάσεις εντός και μεταξύ των μελών της ΕΕ και -αναμφισβήτητα- συνέβαλαν στο Brexit.
Οι φόβοι της «μαζικής μετανάστευσης συνέβαλαν στην εκλογή του Donald Trump.
Ανανέωση και πρόοδος
Κάποιος θα υποθέσει ότι ο θυμός δημιουργεί παράλογο χαρακτήρα, ριζοσπαστισμό και πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Αλλά δεν είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ο θυμός -ή ας το πούμε, λιγότερο δραματικά, η δυσαρέσκεια με τις τρέχουσες καταστάσεις- μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανανέωση και πρόοδο.
Πράγματι, οι φετινές εκλογές στην Ευρώπη υποδηλώνουν ότι οι ψηφοφόροι μάλλον κατευθύνονται προς αυτή την κατεύθυνση, δηλ. επιδιώκουν μεγαλύτερη σταθερότητα και μεταρρύθμιση απορρίπτοντας τον οργισμένο λαϊκισμό που δεν έχει πραγματικές λύσεις για τα σημερινά σημαντικά ζητήματα.
Με αυτό στο μυαλό, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η ριζοσπαστική δεξιά καταστράφηκε έντονα στην Αυστρία, στην Ολλανδία και τη Γαλλία και ότι το AfD της Γερμανίας βρίσκεται σε ταχεία πτώση.
Επίσης στην Ιταλία, οι πρόσφατες τοπικές εκλογές υποδηλώνουν ότι οι λαϊκιστικές υποσχέσεις από μόνες τους δεν πείθουν το εκλογικό σώμα.
Ο αριστερός λαϊκισμός διαλύεται;
Αντίθετα, όπως αναφέρει ο Strobaek, υπάρχουν λίγα σημάδια από τα οποία προκύπτει ότι η ριζοσπαστική αριστερά επωφελείται από αυτή την τάση.
Εκείνοι που πιστεύουν ότι τα κέρδη του Εργατικού Κόμματος στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν ότι οι αριστεροί λαϊκιστές έχουν μια καλή ευκαιρία να κυβερνήσουν, είναι πιθανό να απογοητευθούν.
Αντιθέτως, ακόμη και σε χώρες που έχουν υποστεί σοβαρές κρίσεις -όπως η Ισπανία και η Ελλάδα- οι ψηφοφόροι έχουν απογοητευτεί από τις συνταγές τους.
Επιστροφή στο κέντρο
Σύμφωνα με τον ίδιο, έπειτα από όλα αυτά λοιπόν είναι εμφανές ότι οι ψηφοφόροι έχουν αρχίσει να απομακρύνονται από τα άκρα και να επιστρέφουν στο κέντρο.
Ο Emmanuel Macron κέρδισε τις γαλλικές εκλογές, οι τοπικές εκλογές στη Γερμανία έδωσαν πρόσφατα ώθηση στο κεντρώο CDU της Angela Merkel, αλλά ακόμα κι αν το SPD και ο Martin Schulz κέρδιζαν τον Σεπτέμβριο, αυτό δεν θα σήμαινε στρεβλώσεις του εκλογικού σώματος σε ριζοσπαστική κατεύθυνση.
Οι ψηφοφόροι φαίνεται να ψάχνουν πολιτικούς που προσφέρουν ρεαλιστικές λύσεις στα περίπλοκα προβλήματα της καθημερινότητας παρά απλοϊκές συνταγές.
Εν κατακλείδι, οι φόβοι για σημαντική πολιτική αποσταθεροποίηση και συστημικές διαταραχές φαίνονται υπερβολικοί, γεγονός που μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο οι αγορές -και κυρίως τα χρηματιστήρια- ήταν τόσο σταθερές και ήρεμες.
Ο ίδιος σε άρθρο του στο CNBC, φέρνει ως παράδειγμα τις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας, όπου οι ψηφοφόροι έχουν απογοητευτεί από τις συνταγές της Αριστεράς και πλέον αναζητούν πολιτικούς που προσφέρουν πραγματικές λύσεις στα πολύπλοκα προβλήματα της καθημερινότητας.
Παράλληλα, ο Strobaek επισημαίνει ότι η άνοδος του αριστερού και δεξιού λαϊκισμού παγκοσμίως είναι πολύ πιο περιορισμένη από ό,τι πιστεύουν κάποιοι και ότι οι ψηφοφόροι έχουν αρχίσει φεύγουν από τα άκρα και να επιστρέφουν στο κέντρο.
«Τα πολιτικά πρότυπα στα οποία κατευθυνόμαστε είναι περισσότερο πιθανό να είναι διάφορες μορφές -περισσότερο ή λιγότερο- φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας» επισημαίνει ο ίδιος.
Η άνοδος του λαϊκισμού
Σύμφωνα λοιπόν με τον Strobaek, τα πρόσφατα αποτελέσματα των εκλογών υποδηλώνουν ότι ο δεξιός και αριστερός λαϊκισμός μπορεί να είναι πιο περιορισμένος από ό,τι φοβόνταν κάποιοι και ότι η «συνετή μέση» επαναβεβαιώνεται στην πολιτική.
Οι πολιτικοί κίνδυνοι για τις χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να υποχωρούν, αλλά οι ελπίδες για ένα κύμα ελευθέρων μεταρρυθμίσεων είναι πιθανό να είναι άστοχες.
Το 1989, καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε, ο Francis Fukuyama δημοσίευσε το συχνά δοκίμιο (και αργότερα το βιβλίο του) κηρύσσοντας το «τέλος της ιστορίας» ή, όπως προέβλεπε πιο ρητά, την «άθλια νίκη του οικονομικού και πολιτικού φιλελευθερισμού».
Η επόμενη δεκαετία φάνηκε να επιβεβαιώνει τη διατριβή του, καθώς η Ανατολική Ευρώπη και η Ρωσία μεταφέρθηκαν ειρηνικά προς τη δυτική δημοκρατία, η Κίνα εισήλθε στο σύστημα ελευθέρων συναλλαγών, η ελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις και η αδέσμευτη παγκοσμιοποίηση φαινόταν να αποτελεί μια ασταμάτητη δύναμη.
Οι υπερβολές της οικονομικής ανάπτυξης κατέληξαν στη βαθύτατη οικονομική κρίση και ύφεση της περιόδου μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση έφτασε κοντά στην κατάρρευση και στην αποσύνθεση.
Εν τω μεταξύ, η διαφωτισμένη φιλελεύθερη δημοκρατία στη Ρωσία και την Κεντρική Ευρώπη αμφισβητήθηκε από διάφορες δυνάμεις, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις εντός της ΕΕ και με τον μεγάλο γείτονά της προς την Ανατολή.
Θυμωμένες κοινωνίες
Τελικά, το κύμα των προσφύγων που προέκυψε από τους πολέμους στη Ρωσία και το Αφγανιστάν αλλά και η δυστυχία σε κομμάτια της Αφρικής αύξησαν τις πολιτικές εντάσεις εντός και μεταξύ των μελών της ΕΕ και -αναμφισβήτητα- συνέβαλαν στο Brexit.
Οι φόβοι της «μαζικής μετανάστευσης συνέβαλαν στην εκλογή του Donald Trump.
Ανανέωση και πρόοδος
Κάποιος θα υποθέσει ότι ο θυμός δημιουργεί παράλογο χαρακτήρα, ριζοσπαστισμό και πολιτική και οικονομική αστάθεια.
Αλλά δεν είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ο θυμός -ή ας το πούμε, λιγότερο δραματικά, η δυσαρέσκεια με τις τρέχουσες καταστάσεις- μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανανέωση και πρόοδο.
Πράγματι, οι φετινές εκλογές στην Ευρώπη υποδηλώνουν ότι οι ψηφοφόροι μάλλον κατευθύνονται προς αυτή την κατεύθυνση, δηλ. επιδιώκουν μεγαλύτερη σταθερότητα και μεταρρύθμιση απορρίπτοντας τον οργισμένο λαϊκισμό που δεν έχει πραγματικές λύσεις για τα σημερινά σημαντικά ζητήματα.
Με αυτό στο μυαλό, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η ριζοσπαστική δεξιά καταστράφηκε έντονα στην Αυστρία, στην Ολλανδία και τη Γαλλία και ότι το AfD της Γερμανίας βρίσκεται σε ταχεία πτώση.
Επίσης στην Ιταλία, οι πρόσφατες τοπικές εκλογές υποδηλώνουν ότι οι λαϊκιστικές υποσχέσεις από μόνες τους δεν πείθουν το εκλογικό σώμα.
Ο αριστερός λαϊκισμός διαλύεται;
Αντίθετα, όπως αναφέρει ο Strobaek, υπάρχουν λίγα σημάδια από τα οποία προκύπτει ότι η ριζοσπαστική αριστερά επωφελείται από αυτή την τάση.
Εκείνοι που πιστεύουν ότι τα κέρδη του Εργατικού Κόμματος στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν ότι οι αριστεροί λαϊκιστές έχουν μια καλή ευκαιρία να κυβερνήσουν, είναι πιθανό να απογοητευθούν.
Αντιθέτως, ακόμη και σε χώρες που έχουν υποστεί σοβαρές κρίσεις -όπως η Ισπανία και η Ελλάδα- οι ψηφοφόροι έχουν απογοητευτεί από τις συνταγές τους.
Επιστροφή στο κέντρο
Σύμφωνα με τον ίδιο, έπειτα από όλα αυτά λοιπόν είναι εμφανές ότι οι ψηφοφόροι έχουν αρχίσει να απομακρύνονται από τα άκρα και να επιστρέφουν στο κέντρο.
Ο Emmanuel Macron κέρδισε τις γαλλικές εκλογές, οι τοπικές εκλογές στη Γερμανία έδωσαν πρόσφατα ώθηση στο κεντρώο CDU της Angela Merkel, αλλά ακόμα κι αν το SPD και ο Martin Schulz κέρδιζαν τον Σεπτέμβριο, αυτό δεν θα σήμαινε στρεβλώσεις του εκλογικού σώματος σε ριζοσπαστική κατεύθυνση.
Οι ψηφοφόροι φαίνεται να ψάχνουν πολιτικούς που προσφέρουν ρεαλιστικές λύσεις στα περίπλοκα προβλήματα της καθημερινότητας παρά απλοϊκές συνταγές.
Εν κατακλείδι, οι φόβοι για σημαντική πολιτική αποσταθεροποίηση και συστημικές διαταραχές φαίνονται υπερβολικοί, γεγονός που μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο οι αγορές -και κυρίως τα χρηματιστήρια- ήταν τόσο σταθερές και ήρεμες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών